Sunrise LNG iha Timor-Leste Mehi, Realidade no Obstaklu sira - PowerPoint PPT Presentation

About This Presentation
Title:

Sunrise LNG iha Timor-Leste Mehi, Realidade no Obstaklu sira

Description:

Sunrise LNG iha Timor-Leste Mehi, Realidade no Obstaklu sira ... The $1.8 billion spent by the UN is about one-third the amount it will cost to build an LNG plant. – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:161
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 40
Provided by: CharlesS53
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Sunrise LNG iha Timor-Leste Mehi, Realidade no Obstaklu sira


1
Sunrise LNG iha Timor-LesteMehi, Realidade no
Obstaklu sira
  • Lao Hamutuk
    Fevereiru 2008

2
Se pipa gas Greater Sunrise dada mai Timor-Leste
Oinsa ita bele maximiza benefisiuno minimiza
risku sira?
3
Benefisiu husi LNG iha TL
  • Rendementu Taxa
  • Bele fo servisu ba Timor-oan
  • Subkontratu ba empresariu lokal
  • Dezenvolve infrastrutura
  • Motorizada ba dezenvolvementu ekonomia
  • Fasilita industria sekundariu seluk

Atu realiza mehi sira nee presiza planu neebe
realistiku, asaun ba tempu naruk no serbisu
makaas.
4
Risku husi LNG iha TL
  • Laiha rendementu ba taxa neebe signifikante
  • Dependente makaas ba industria petroleu
  • Quaze servisu hotu fo ba ema estranjeiru
  • Estraga meiu ambiente
  • Muda ema husi sira nia rain-rasik
  • Se halakon rai no tasi ba halo toos, kaer ikan
    no sst.
  • Asidente katastrofiku
  • Violasaun ba diretus humanu no komunidade
  • Projetu enklave sei la rekruta ema Timor-oan ka
    aumenta infrastrutura lokal ka industria

Konsekuensia sira nee tipiku tebes ba projetu
petroleu iha nasaun barak.
5
Opsaun sira husi Woodside
  1. Lori gas ba Darwin, Australia no halo
    prosesamentu iha planta LNG neebe existe ka
    hari-foun.
  2. Halo prosesamentu planta LNG namlele (floating)
    iha tasi leten Nee sei sai hanesan planta
    premeiru iha mundu.
  3. Lori gas mai Timor-Leste no halo prosesamentu iha
    planta LNG foun iha Timor-Leste.
  • Lao Hamutuk hamosu opsaun seluk mak
  • Hein too rendementu Bayu-Undan la sufisiente ona
    ba nesesidade Timor-Leste nian mak hahu produsaun
    ba Sunrise, maizumenus tinan hitu husi agora.

6
Who decides where Sunrise gas will be processed?
7
Prosesu LNG ConocoPhillips nian
8
Planta LNG iha Darwin, Australia
9
Planta LNG iha Snøhvit, Norwejia
Planta LNG nee foin komesa hahu servisu iha
fatin isoladu ida iha parte norte,
Norwejia. Hanesan Tasi Mane iha Timor-Leste, iha
rai Melkøya existe infrastruktura natoo fatin ba
makaer knaar sira sasan no ema hotu lori tama
mai husi liur. Foto Satelit husi Google Earth.

10
Konsiderasaun ba fatin
  • Atu hatuun folin, pipa tenke habadak no
    haklarek. No tenke hases husi instavel ka klean
    tasi okos nian.
  • Planta nee presiza rai tetuk, 1-2 km quadradu ka
    maizumenus luan kampu futubola 30 nia-laran.
  • Rai tenke toos atu bele tahan equipamentus
    todan.
  • Bele iha asesu ba roo ahi boot LNG nian.
  • Tenke respeitu rai no tasi neebe mak uza hela.
  • Ba Timor-Leste nia benefisiu, fatin nee tenke
    iha asesu fasil ba komunidade lokal no hatutan ba
    estrada boot nian.

11
Konsiderasaun fatin iha TL
Kor-de-roja no mean indika area ekolojika
protejidu.Kor-matak indika rai tetuk.
Kor-pontu-mean indika sentru populasaun.
12
Planta nee tenke ajuda Timor-Leste laos hari
deit iha nee.
  • Ba ema Timor-Leste atu hetan benefisiu husi
    projetu nee, no ba komunidade bele simu, tenke
    basea ba respeitu malu.
  • Governu no kompania sira tenke transparante,
    komunikativu no konsultativu.
  • Kompania sira tenke respeitu direitu populasaun
    lokal, fo servisu ba sira, no uza sira nia
    fornesementu.

13
Faze projektu nia moris
  • Konstrusaun tinan 3-6, fatin servisu 2000
  • Preparasaun fatin Luron, edifisu, hamos-rai,
    eletrisidade, be, porto.
  • Heliportu, uma ba trabalhador sira, tratamentu ba
    foer.
  • Komponentes ba prosesamentu gas se halo iha
    rai-seluk no tula lori tama mai.
  • Operasaun tinan 30-50, fatin servisu 200-300
  • Nee sei akumula lizu, estragas, kimika-beneno
    sira, nomos hahusik polusaun ba anin, rai no be.
  • Wainhira gas uza hotu tiha, planta lafolin ona no
    kompania se husik hela tiha. Timor-Leste tenke
    asegura katak kompania sira se lalao hela ita ho
    estragus no lizu sira nee.

14
Rendementu taxa ba Timor-Leste
  • Iha komponentes importante tolu
  • Rendementu (lukru) taxa husi projetu rasik.
    Atualmente 30, neebe bele aumenta maizumenus
    miliaun 3500 too vida planta nee nia rohan.
    (Maibe, governu proposta atu hatun ba 10).
  • Taxa husi sosa servisu konstrusaun, ho total
    maizumenus miliaun 140.
  • Taxa husi salariu no rendementu ema sira neebe
    mak servisu iha planta ka simu kontratu ka
    fornese servisu, ho total maizumenus miliaun 100.

15
Hafahe lukru gas Sunrise
16
Involvimentu ekonomia lokal
  • Rekruta trabalhador Timor-oan, liu-liu iha faze
    konstrusaun hahu ho servisu neebe selu ho uitoan
    deit.
  • Sosa material husi fornesementu lokal, maibe oras
    nee dadaun fornesementu lokal uitoan deit.
  • Uza apoiu servisu husi negosiu lokal sira, inklui
    seguransa, transporte, uma no ai-han ba
    trabalhador estranjeiru sira.
  • Wainhira konstrusaun hotu, planta sei sustenta an
    rasik, hodi fo servisu ba maizumenus trabalhador
    nain 200.

17
Gastu UNTAET/UNMISET 1999-2004 95 nunka mai
Timor-Leste.
18
Integra ba iha infrastructura
  • Enerjia Domestika Planta nee bele fornese
    eletrisidade ba nasaun.
  • Gas nee iha, LPG ka kondensat bele truka ai-sunu
    ka importasaun combustivel ba presiju uma-laran
    nian.
  • Ponte-kais ka portu konstrusaun bele sai mos
    portu komersiu ida.
  • Ajuda industria sira, hanesan fertilizador ka
    petrokimikal seluk, bele ajuda fali planta LNG
    hodi dezenvolve Timor-Leste nian ekonomia.

Importante liu mak atu planu sedu.
19
Empregu
  • Konstrusaun Tinan 3-6, ho kampu servisu too
    2000. Barak liu mak ema estranjeiru, maibe
    Timor-Leste bele fo supporta servisu.
  • Operasaun Tinan 30-40, kampu servisu permanente
    200-300. Barak liu presija konesimentu no
    esperiensia neebe nivel as. Tinan ba tinan,
    prosentage Timor-oan bele aumenta too besik
    kampu servisu hotu.
  • Servisu sekundariu seluk Planta LNG se hamosu
    servisu sira seluk liu husi uza sasan no servisu
    neebe oferese husi impresariu lokal no
    komunidade. Iha Snøhvit, halo ona estimasaun
    katak numeru servisu neebe iha mak hanesan ho
    empregu direita, maske balun mos sei ba
    estranjeiru.

20
Konstrusaun servisu iha planta seluk
21
Servisu ba Timor-oan sira too planta nee remata
Inkluindu kontratu no servisu seluk, maibe ladun
tuir importansia industria sira nian.
Nee asume ami nia rekomendasaun ba preparasaun,
edukasaun fo servisu ba ema lokal no
prokuramentu implementa ona.
22
Impaktu ba ambiente
  • Usa rai no tasi, hamuda ka disturbiu ema,
    vida-moris (kair-ikan, agrikultura), aktividades
    relijosa no kulturais.
  • Lakon provisaun ambiente posivel fo impaktu ba
    zona verde nasional no area protejidu.
  • Polusaun, barulhu no soe foer husi aktividades
    normal.
  • Asidentes, ahi-han, esplozaun ka hafakar.
  • Hatama trabalhador husi estranjeiru rihun ba
    rihun.
  • Altera Klima Global. Planta nee se hadalas
    Timor-Leste nia emisaun gas estufa ba dalas 30
    husi nivel neebe iha ona, se lae hahusik CO2 no
    tau ses husi atmosfere.

Timor-Leste seidauk iha Lei Asesmentu ba Impaktu
Ambiente neebe efetivu ka kontrola konstruksaun
no operasaun ba planta.
23
Risku neebe se bele mosu
  • Asidentes iha rai no tasi, inklui ahi han, soke
    malu no nakfakar.
  • LNG bele sunu no nakfera se fakar iha be leten.
  • Tanki armajen no fasilidades sira seluk tenki
    bele tahan presaun as sira tamba temperatur
    malirin nebe mak as.
  • Material sira seluk no fatin lisu, inclui gas
    propana no LPG, bele hamosu perigu.

Agora dadaun, Timor-Leste seidauk preparadu ba
responde be eventu katastrofiku.
24
Efetu ba feto
  • Kompensasaun ba rai dala-barak liu fo ba mane ka
    lederes tradisional sira, maske feto sira hamuda
    mos husi sira nia fatin rasik.
  • Fetu sira responsabiliza ba be-mos, ai-han no
    saude diak ba nia familia, neebe bele disturbiu
    husi planta LNG.
  • Programa treinu no fo servisu dala-barak haluhan
    tiha existensia feto nian.
  • Prostitusaun no violensia domestika dalabarak
    akompanha trabalhador husi rai-liu no
    polarizasaun ekonomia.
  • Justisa no mekanismu ba resolusaun konflitu
    tradisional dalaruma diskrimina hasoru feto.

Feto prense papel importante iha familia,
sosiadade no hari nasaun nee. Sira
partikularmente vulneravel no dala barak exklui
tiha husi desizaun politika no komunidade nian.
25
Impaktu politika
  • Osan barak neebe involve iha projetu mina no gas
    dalabarak hamosu korupsaun no violensia.
  • Lider governu no kompania sira tau sira nia
    interese iha lei nia leten ka trabalhador sira.
  • Komunidade lokal bele sola-an husi planta LNG
    neebe besik se sira sente la hetan benefisiu.
  • Operador planta bele viola diretus humanu ka
    hamosu forsa militar se sira sente katak sira nia
    projetu ka investementu hetan ameasa husi
    komunidade lokal.
  • Kliente neebe sosa LNG husi planta nee tenke
    iha konfiansa katak sira bele fiar sira nia
    abastesementu
  • Nee bele kontribui ba Australia nia interese
    neebe barak iha Timor-Leste.

26
Rekomendasaun Planu antes
  1. Tenke informa didiak ba mane no feto sira iha
    komunidade neebe afetu konaba projetu nee.
  2. Lei sira tenke maneja no proteje diretu ba rai,
    ambiente, fatin lulik, diretu trabalhador nian,
    transparansia, no konflitu interese.
  3. Timor-oan sira tenke preparadu ba servisu ho skil
    nivel as iha projetu nee, ho programa bolsu
    estudu, treinamentu no edukasaun.
  4. Responde ba emersjensia tenke hadia atu bele
    responde ba dizastrus no asidente nakfakar.
  5. Projetu tenke integra ba planu dezenvolvimentu
    local, basa se presija be, eletrisidade,
    transporte rai no tasi, no infrastrutura seluk.

Ita tenke komes halo agora atu bele hetan
benefisiu husi Sunrise LNG.
27
Rasaun ba adia-lai Sunrise
  1. Se iha tempu atu treinu ita nia trabalhador sira
    no dezenvolve negosiu sekondariu sira, aumenta
    rendementu ba ita nia ekonomia.
  2. Tempu atu implementa no aumenta esperiensia ho
    lei ambiente sira no prerequirementus legal seluk
    ba asegura susesu projetu nee.
  3. Regulator sira se iha tempu atu dezenvolve sira
    nia kapasidade, atu nuee sira bele asegura katak
    projetu nee tuir dunik interese Timor-Leste
    nian.
  4. Ita bele hetan benefisiu husi improvimentu hodi
    dezenvolve lalais LNG no teknolojia pipa be
    klean.
  5. Folin sasan konstrusaun neebe as agora se bele
    baratu.
  6. Rendementu se aumenta, tuir folin faan mina no
    gas neebe se aumenta bebeik ba tempu naruk.
  7. Ita bele negosia fali tratadu CMATS, hetan ona
    ketan tasi ida, no fakfahek rekursu neebe mak
    inklina tuir ita nian.

28
Annual petroleum revenues, 20092015
29
Rekomendasaun Asuntu ekonomia
  1. Redusaun taxa impresariu nebe proposta husi 30
    ba 10 se hatama biliaun rua husi projektu LNG.
  2. Governu tenke halo estudu kona ba oinsa atu uza
    gerador, porto konstrusaun, no infrastruktura
    seluk nebe fo beneficio ba desenvolvimentu
    ekonomia lokal.
  3. Governu tenke desenvolve sektor privado, liu husi
    trenimento no apoiu financieru, hodi nunee
    negociantes lokais bele servi nesesidade
    projektu LNG. Mudanca legal tenke facilita
    impresariu no cooperativas lokais.
  4. Kontraktu, lei, no politiku seluk tenke enkoraje
    kompania sira hodi fo servisu ba trabalhadora
    locais no sosa produtu no servisu nebe fo husi
    Timor-Leste.

Osan hotu sei sai ba rai liur se ita la obriga
mai iha Timor-Leste.
30
Rekomendasaun Empregu
  1. Governu tenke hahu ona prepara ema ho skil neebe
    mak projetu presija.
  2. Edukasaun vokasional tenke haforsa, no kualidade
    no kapasidade departementu enjineria universidade
    nian tenke hasae.
  3. Kodeku Trabalhador no Lei ba saude no seguru
    tenke hadia ho regulasaun neebe klaru konaba
    horas servisu no kondisaun, esiko ba ambiente,
    kanek, no mate.

Se ita hakarak servisu neebe diak iha projetu
generasional-oi-oin nee, ita tenke iha
trabalhador qualifikadu sira.
31
Rekomendasaun Asuntu sosial no kultura
  1. Diretu rai no propriadade tenke klarifika ba
    maknain nudar individual no kolektiva, ho
    kompensasaun neebe klaru ba rai no be neebe mak
    uza ka afeta husi projetu.
  2. Kontratu ho kompania tenke hatama koordenasaun no
    mekanismu resolusaun konflitus atu minimiza
    konflitu entre trabalhador husi rai seluk no
    komunidade sira.
  3. Institusaun hotu tenke fo konsederasaun espesial
    ba asuntu generu, atu hases husi hanoin
    diskriminasaun hasoru feto.

Populasau mak deside hodi hasimu projetu nee,
laos atu obriga ba sira.
32
Rekomendasaun Ambiente
  1. Governu tenke hadia Lei Asesmentu ba Ambiente no
    nia mata dalan, inklui detailu Planu Managementu
    ba Ambiente no haluan konsultasaun iha nivel
    hotu.
  2. Lei kontrola polusaun tenke fo limita ba hahusik
    polusaun, inklui emisaun gas estufa. Ida nee
    tenke spesifika requerementu ba hasoe foer,
    inklui tau-matan efetivu no mekanismu
    regulatoriu.
  3. Lei tenke obriga ba halo dekomisaun no
    restaurasan hodi proteje ambiente depois kompania
    sira ba tiha.
  4. Kada lei tenke spesifiku, ho obrigasaun neebe
    efetivu no sansaun hanesan atu obriga hodi halo
    tuir, iha fatin molok asina kontratu.

Se Governu Timor-Leste la proteje ita nia
ambiente, sei laihatan ema seluk.
33
Hanoin deit saida mak importante
Obrigado. Iha perguntas ruma?
34
Fatin planta iha Darwin
35
Skenariu premeiru husi neen seluk
36
Area mina no gas besik Timor-Leste
37
Offshore oil and gas fields
38
LH team examines a site
39
Lore protected area
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com