Slajd 1

1
Leszek P. Blaszkiewicz
Kosmologiczne Powiazania w Przyrodzie
2

• Historia Kosmologii Wielkosc i ksztalt Swiata
• Ptolemeusz (100 n.e. - 165 n.e.)
  Mikolaj Kopernik (1473 1543)

geocentryzm
Heliocentryzm znany Swiat wiekszy
3
Historia Kosmologii Wielkosc i ksztalt Swiata
Galileusz (1564-1642) Eksperyment naukowy
Kepler (1571-1630) Scisle prawa
Newton (1643-1727) Matematyka stosowana
4
Historia Kosmologii Wielkosc i ksztalt Swiata
Bessel (1784-1846) Zastosowal paralakse do
pomiarów w Kosmosie (gwiazda 61Cyg 0.3 sek
luku 10 km)
14
Rozmiary Galaktyki do 1600 zbiór gwiazd
(Galileusz)
1750 dysk (I. Kant, T. Wright) Herschel
(1738-1822) -1780 Droga Mleczna jest
splaszczona, a Slonce w Centrum
5
Rozmiary Galaktyki
Kapteyn (1920) - 5kpc Shapley (1920)
100kpc
Halo Gwiazdy w halo
Gromady kuliste
pogrubienie
dysk
Gwiazdy i gaz w dysku
jadro
Obecnie 30 kpc, Slonce 8.5 kpc od Centrum
1 pc 3.26 roku swietlnego (r.s.) 1 r.s. 9.5
biliona km
6
(No Transcript)
7
Albert Einstein (1879-1955)
1916 Równanie Pola zwiazek pomiedzy
materia a ksztaltem przestrzeni
Geometria przestrzeni
Rozklad masy (energii)
8
(No Transcript)
9
Aleksandr Friedman (1887-1925)
Podal rozwiazanie równania Einsteina Dla
ewoluujacego Wszechswiata
k 1 k 0
k -1
10
1912 Slipher zmierzyl redshift w widmach
galaktyk 1918 Shapley wyznacza odleglosci
metoda Cefeid Lata 1923-1929 Hubble na
podstawie pomiarów odleglosci, interpretuje
redshift jako
zwiazany z efektem Dopplera i tworzy zwiazek
laczacy predkosc
ucieczki V z odlegloscia - d
V H d
Hubble nie znal prac kosmologicznych!!!
Edvin Hubble (1889-1953)
11
1926 Georges Lemaître (1894-1966) po
wysluchaniu wykladu Hubblea w ciagu jednej nocy
buduje model laczacy teorie z obserwacjami. Wynik
i publikuje w 1927 r.
K -1
K0
K1
12
1948 George Gamov (1904-1968) przdstawia
poglad, ze Wszechswiat byl mlody, gesty i
goracy, a po wczesnych fazach jego ewolucji
powinno zostac promieniowanie tla oszacowal je
na 25 K Powstaje termin Big Bang Wielki Wybuch
13
1965 Arno Penzias i Robert Wilson odkrywaja
Promieniowanie tla o temp. 2.73 K
Potwierdzenie teorii Wielkiego Wybuchu!!!
Penzias i Wilson otrzymuja w 1978 roku Nagrode
Nobla
14
Mapa promieniowania reliktowego
15
(No Transcript)
16
(No Transcript)
17
Laboratoria Fizyki Wysokich Energii
18
Rodzaje czastek elementarnych
Mezony
Hadrony
19
(No Transcript)
20
Podstawowe oddzialywania w przyrodzie
Oddzialywania grawitacyjne
Oddzialywania elektro-magnetyczne
40
10 Razy silniejsze od grawitacyjnych
21
Podstawowe oddzialywania w przyrodzie
Oddzialywania slabe
Oddzialywania silne
Miliard razy silniejsze od slabych
22
Teoria Wielkiej Unifikacji Oddzialywan
23
Materia to glównie pusta przestrzen !!!
24
Próznia kwantowa
25
Struktura czasoprzestrzeni na poziomie
parametrów Plancka
Twistory
Siec oddzialywan grawitonów
Superstruny
Kwantowa piana Wheelera
26
Energia prózni kwantowej
energia
Fluktuacja moze byc zaczatkiem nowego Wielkiego
Wybuchu nowego Swiata
0
Czas (bardzo krotki odcinek)
Chwilowa energia prózni kwantowej zwiazana z
fluktuacjami moze byc wieksza niz energia
zwiazana z masa calego znanego Wszechswiata
27
33

• 10 l.s. -Czasoprzestrzen Lindego
• (wiele Wszechswiatów piana kosmosu)
• l.s. czasoprzestrzen inflacyjna
• 10 l.s. supergromady galaktyk
• 10 km uklad planetarny
• 10 m masz swiat
• cm atomy
• 10 cm próznia kwantowa

21
9
10
-9
-21
-33
28
Dzis Zycie na Ziemi
Scenariusz
Ukl. sloneczny
kwazary
Formowanie sie galaktyk
Rekombinacja Powstanie tla mikrofalowego
Nukleosynteza D, He, Li, Be
Przezywaja tylko nukleony I leptony
Podzial sily Elektromagnetoslabej Ten okres bada
sie w CERNIE
Zlamanie GUT, inflacja Superstruny bariogeneza
Epoka Plancka
29
Wspólczesna kosmologia