MINGGU 4

1
MINGGU 4
TEORI ASAL USUL BAHASA
2
HASIL PEMELAJARAN

• Pelajar dapat mengenal pasti dan menerangkan
• gt teori asal-usul bahasa melalui pendekatan
  tradisional dan moden.
• gt asal-usul bahasa Melayu.

3
ASAL-USUL BAHASA

• ANALOGIS
• Suatu gejala semula jadi dan mempunyai logik yang
  tersendiri
• Setiap kata dasar dapat diperincikan asal-usul
  dan makna

• ANOMALIS
• Bahasa tidak regular dan
• tiada hubungan antara kata dengan alam semula jadi

4
TEORI ASAL-USUL BAHASA

• MONOGENETIK
• Beranggapan bahawa bahasa berasal daripada satu
  sumber, dan kemudian berpecah kepada beberapa
  bahasa lain di dunia. Sumber bahasa yang utama
  itu dianggap pemberian kudus daripada Tuhan

• POLIGENETIK
• Beranggapan bahawa sumber kejadian bahasa
  bukanlah satu tetapi pelbagai. Dengan kata lain,
  bahasa diwujudkan oleh pelbagai faktor yang
  dipengaruhi pula oleh pelbagai konteks

5
TEORI ASAL-USUL BAHASA

• PENDEKATAN TRADISIONAL
• Fasa kedewaan dan kepercayaan
• Fasa organis teori bow-wow, teori pooh-pooh,
  teori ding-dong, teori yo-he-ho, teori gerak
  geri, teori muzikal, dan teori kontak

• PENDEKATAN MODEN
• Faktor fizikal dan psikologikal dalam
  perkembangan bahasa

6
PENDEKATAN TRADISIONAL FASA KEDEWAAN

• Pada abad ke-17, seorang ahli filologi Swedia
  mengatakan bahawa Tuhan menggunakan bahasa
  Swedia. Nabi Adam menggunakan bahasa Denmark, dan
  naga menggunakan bahasa Perancis.
• Bahasa di syurga ialah bahasa Belanda.
• Pada abad ke-17, Raja Mesir membuat eksperimen
  tentang asal-usul bahasa. Bahasa pertama di dunia
  ialah bahasa Phrygia.
• Versi Cina pula mengatakan bahawa Tuhan
  mengajarkan bahasa manusia melalui seekor
  kura-kura.
• Amaterasu, Tuhan orang Jepun mengajarkan bahasa
  Jepun.
• Nabu, Tuhan orang Babilonia mengajarkan bahasa
  kepada keturunan mereka.
• Brahmana mengajarkan tulisan Hindu.

7
FASA ORGANIS TEORI BOW-WOW

• Bahasa lahir hasil daripada peniruan bunyi alam
  semula jadi seperti salakan anjing atau ciakan
  burung. Oleh itu, teori ini dikenali juga dengan
  nama teori Onomatopia.
• Banyak kata yang ditiru langsung daripada bunyi
  alam, iaitu simbolisme bunyi. Contoh kokok,
  ketak, dentum, wakwak, pitpit, citcak, dentam,
  quack, cuckoo, peeuit, splash, sneeze, grunt,
  bump
• Orang primitif meniru bunyi satwa peliharaan,
  satwa buruan atau bunyi alam yang didengarnya.
• Kata pertama ialah tiruan terhadap hujan, angin,
  sungai, ombak dan sebagainya.

8
FASA ORGANIS TEORI POOH-POOH

• Nama pooh-pooh diberi oleh penentang teori
  Evolusi Darwin.
• Bahasa berasal daripada bentuk primitif, iaitu
  daripada ekspresi emosi sahaja.
• Bahasa wujud hasil daripada luahan atau jeritan
  emosi semula jadi kerana sakit atau seronok.
• Udara yang keluar daripada hidung dan mulut akan
  mengeluarkan bunyi pooh atau pish.
• Teori ini tidak menerangkan sifat artikulasi
  bahasa, dan tidak mengaitkan bunyi bahasa itu
  dengan lambang.
• Seruan merupakan bentuk linguistik yang terawal,
  iaitu yang berupa panggilan, laungan, ajakan dan
  anjuran.

9
FASA ORGANIS TEORI DING-DONG

• Wujud hubungan yang harmoni antara bunyi dengan
  makna, iaitu bahasa lahir secara alamiah.
• Makna terbahagi dua, iaitu makna sosial dan makna
  linguistik. Makna linguistik pula terbahagi dua,
  iaitu makna leksikal dan makna struktural.
• Manusia memiliki kemampuan yang istimewa untuk
  mengeluarkan ekspresi ujaran, dan setiap
  rangsangan luaran yang diterima akan diberi
  ekspresi pertuturan.
• Ketika ujaran, wujud tiga suasana, iaitu
  rangsangan penutur, ujaran (tindak balas penutur
  dan rangsangan pendengar), dan tindak balas
  pendengar.
• Teori ini tidak menerangkan apa-apa tentang
  asal-usul bahasa.

10
FASA ORGANIS TEORI YO-HE-HO

• Bahasa tercipta daripada bunyi yang dihasilkan
  oleh sekumpulan manusia ketika bekerjasama
  melakukan sesuatu.
• Bunyi wujud dengan tidak disengajakan akibat
  penggunaan tenaga dan hembusan udara, seperti
  mengangkat rumah, pokok, batu
• Ucapan tertentu wujud kerana gerakan otot, dan
  pita suara bergetar lalu terciptalah ucapan
  khusus. Bunyi itu berkembang, dan akhirnya
  menjadi kata yang bermakna, seperti bunyi house,
  left, angkat
• Konsep bunyi yang dikemukakan dalam teori ini
  dapat menerangkan kejadian vokal dan konsonan
  dalam ujaran
• Bahasa pertama lahir akibat daripada kegiatan
  sosial, dan tujuan utamanya untuk berkomunikasi
  antara manusia dalam konteks budaya tertentu.

11
FASA ORGANIS TEORI GERAK GERI

• Kewujudan bahasa berasaskan gerak geri satwa, dan
  masyarakat primitif. Ini menunjukkan bahawa gerak
  mendahului pertuturan dalam semua aktiviti
  kehidupan.
• Pergerakan yang berbeda akan menghasilkan bunyi
  yang berbeda. Bunyi ini akhirnya akan
  menggantikan pergerakan untuk digunakan secara
  meluas.
• Teori ini mengatakan bahawa masyarakat yang
  semakin maju memerlukan isyarat yang lebih tepat
  untuk menyatakan sesuatu. Ini bermakna isyarat
  mendahului ujaran.
• Dalam beberapa hal, isyarat tidak dapat
  digunakan, seperti di tempat gelap atau sedang
  membawa sesuatu. Oleh itu, mereka memerlukan
  isyarat lisan, yang akhirnya berkembang menjadi
  bahasa.

12
FASA ORGANIS TEORI MUZIKAL

• Bahasa berasal daripada nyanyian atau bahasa
  berirama.
• Sejarah perkembangan bahasa mempunyai haluan yang
  sama sejak adanya manusia dan bahasa pada zaman
  dini.
• Bahasa primitif terdiri daripada perkataan atau
  ungkapan yang panjang, dan menyakitkan rahang
  apabila membunyikannya.
• Bahasa mempunyai jeda muzik/irama yang luas,
  sejenis nyanyian tanpa kata, untuk tujuan
  ekspresi semata-mata, bukannya tujuan komunikasi.
  Ekspresi yang paling kuat ialah ekspresi CINTA
  (suka sekali, sayang benar, perasaan atau
  berperasaan)

13
FASA ORGANIS TEORI KONTAK

• Bahasa wujud daripada keinginan semula jadi
  manusia untuk berhubung sesama mereka dalam
  kehidupan sehari-hari. Oleh itu, bahasa dini
  ialah bahasa imperatif, iaitu terdiri daripada
  perintah, suruhan, arahan, larangan
• Peringkat kelahiran bahasa
• Bunyi kontak (ekspresi bukan komunikasi)
• Jeritan (bersifat komunikatif untuk tujuan
• persekitaran bukannya individu, dan tujuan
  mengawal bahaya)
• Panggilan (memenuhi keperluan individu)
• Perkataan (fungsi simbolik dan kiasan)

14
PENDEKATAN MODEN

• Mekanisme artikulasi manusia memungkinkan
  terhasilnya ujaran yang lengkap. Namun, faktor
  psikologi juga turut membantu perkembangan bahasa
  yang baik dan berkesan.
• Kesan psikologi terhadap benda, perkara atau
  peristiwa dinyatakan dalam bentuk ujaran. Oleh
  itu, ujaran ialah hasil kemampuan manusia untuk
  mengenal pasti gejala sebagai lambang dan
  keinginan untuk mengungkapkan lambang itu dalam
  pelbagai konteks.
• Ahli Antropologi menyimpulkan bahawa manusia dan
  bahasa berkembang bersama. Apabila manusia
  mempunyai kemampuan, menemukan ketrampilan dan
  mempergunakan alat, maka mulailah mereka
  berbicara.

15
PENDEKATAN MODEN

• Ada yang mengatakan bahawa perkembangan bahasa
  sama seperti bayi yang berkembang menjadi dewasa.
  Ucapan bayi akan berkembang menuju kemantapan dan
  ketuntasan.
• Perkembangan bahasa selari dengan perkembangan
  budaya dan peradaban. Ini demikian kerana manusia
  dianugerahi konsep kebahasaan dan kemampuan
  berbahasa, dan dengannya manusia berupaya
  mengkonsepkan alam sekitar melalui ujaran yang
  merupakan penampilan kebahasaannya.

16
ASAL-USUL BAHASA MELAYU

• Dua kelompok nenek moyang orang Melayu
• gt Yunan, China Melayu proto atau Melayu kuno.
  Tiba di Nusantara sejak SM 2,500
• gt Asia Tengah Melayu Deutro atau Melayu moden.
  Tiba di Nusantara sejak SM 1,500
• Melayu proto berpecah menjadi orang Jakun, Laut,
  Kanak, Temuan, Biduanda
• Melayu Deutro memperkembang bahasa Jawa, Dayak,
  Minangkabau, Batak, Visaya

17
KESIMPULAN

• Asal-usul bahasa digarap oleh golongan Analogis
  dan Anomalis.
• Golongan Analogis mewujudkan teori Monogenetik,
  dan golongan Anomalis newujudkan teori
  Poligenetik.
• Pendekatan tradisional melihat asal-usul bahasa
  daripada dua fasa, iaitu fasa kedewaan dan
  kepercayaan, dan fasa organis.
• Pendekatan moden melihat bahasa melalui fakta
  fizikal dan psikologikal.
• Bahasa Melayu berasal daripada dua kelompok asal
  orang Melayu, iaitu dari Yunan, China, dan Asia
  tengah.