KEGEMILANGAN MELAKA

1
KEGEMILANGAN MELAKA
2
KEGEMILANGAN MELAKA
Pentadbiran yang sistematik
Pusat Pengembangan Agama Islam
Perluasan Kuasa
Kematangan Hubungan Luar
Pusat Perdagangan
Pusat Kegiatan Ilmu
3
Pentadbiran yang Sistematik
Pembesar Berempat
Pembesar Berlapan
Pembesar Enam Belas
Pembesar Tiga Puluh Dua
4
Susun duduk pembesar di balairung seri semasa
Pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka
5

Sultan

• Bendahara
• Penasihat
• raja dalam
• pentadbiran
• Menteri
• Utama
• Ketua Turus
• Angkatan
• perang
• Ketua Hakim
• Pemangku
• sultan

Penghulu Bendahari Ketua segala Bendahari Ketua
Urusetia Istana Ketua segala Syahbandar
Temenggung Ketua polis dan penjara Penguasa ban
dar Melaka Protokol Istana Hakim di darat
Laksamana Ketua angkatan laut Ketua
duta Mengetuai utusan
6
KAWASAN PEGANGAN





KAWASAN PEGANGAN
PEMBESAR
Muar dan Bentan
Bendahara
Kampar dan Sening Ujung
Penghulu Bendahari
Laksamana
Temasik
Sungai raya dan Siantan
Hulubalang
Kawasan pembesar mengutip cukai
dipanggil kawasan pemakanan.
7
UJI MINDA

• 1. Bendahara Melaka mempunyai keistimewaan yang
  tidak dimiliki oleh pembesar lain.
• Pernyataan manakah yang berkaitan dengan
  keistimewaan tersebut ?
• A Diberi persalinan yang istimewa
• B Boleh melaksanakan hukuman mati
• C Mempunyai kuasa menggantikan sultan
• D Menjadi penasihat kepada sultan dalam
• pentadbiran

8
2. Apakah faktor-faktor yang membolehkan
Melaka berjaya mematahkan serangan
Siam? A Strategi yang sesuai B Kebijaksanaan
pemimpin C Kota pertahanan yang
kukuh D Kelengkapan perang yang canggih
9
Laksamana memainkan peranan penting dalam
memantapkan kedudukan politik kerajaan Kesultanan
Melayu Melaka. Apakah peranan Laksamana? A
Memungut cukai di negeri taklukan B Mengetuai
utusan kerajaan Melaka ke luar negara C
Mengetuai sistem pentadbiran Empat Lipatan dalam
Kerajaan Melaka D Memastikan keselamatan dan
keamanan penduduk serta para pedagang

• 3.

10
4. Sultan Melaka berjaya mewujudkan
pentadbiran yang cekap dan teratur. Apakah
faktor yang menyebabkan kemantapan
pentadbiran Melaka? A Peranan Orang Laut
B Peranan Jemaah Menteri C Peranan
pegawai kerajaan D Peranan Pembesar Empat
Lipatan
11
PUSAT PERDAGANGAN

Sistem Cukai dan Surat Kebenaran Berniaga
Keberkesanan Undang-undang Laut Melaka
Faktor-faktor Perkembangan
Penggunaan Sistem Matawang
Peranan Laksamana dan Orang Laut
Kedudukan Geografi
Peranan Syahbandar
Pelabuhan Entreport
Kemudahan di Pelabuhan
12
KEBERKESANAN UNDANG-UNDANG LAUT MELAKA

• Hukum Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka
  digubal untuk menjamin keamanan dalam negeri
  serta melicinkan urusan di pelabuhan.

13
SISTEM CUKAI DAN SURAT KEBENARAN BERNIAGA

• Dua jenis cukai
• 1. Cukai rasmi seperti duti import.
• 2. Cukai tidak rasmi dalam bentuk hadiah.
• Cukai dikenakan mengikut kawasan.
• 1. Pedagang dari Burma, India, Sri Lanka
• - 6.
• 2. Pedagang dari China, Jawa, Maluku
• memberi hadiah.
• 3. Pedagang dari Kepulauan Melayu 3.

14
PENGGUNAAN SISTEM MATAWANG

• Memudahkan urusan perdagangan.
• Wang logam digunakan dalam urus niaga.
• Wang logam diperbuat daripada timah yang
  dipanggil Calains.
• Di samping itu, mata wang emas, perak dan timah
  yang dibawa dari Pedir, Pasai, Kembayat dan
  Gujerat juga digunakan.

15
PERANAN LAKSAMANA DAN ORANG LAUT

• Laksamana bertanggungjawab menjaga keselamatan
  perairan Selat Melaka.
• Orang Laut bertanggungjawab menjalankan
  tugas-tugas pengawalan.

16
PERANAN SYAHBANDAR

• Tugas-tugas Syahbandar

Menguruskan pasar dan gudang
Menjadi hakim di pelabuhan
Kebajikan dan keselamatan pedagang
Menguatkuasakan Peraturan keluar masuk kapal
Memeriksa alat timbang, sukat dan matawang
Menguruskan cukai
17
KEDUDUKAN GEOGRAFI

• Terletak di antara laluan perdagangan timur
  dengan barat.
• Terlindung dari tiupan angin monsun.
• Laut yang dalam.
• Bentuk muka bumi yang sesuai sebagai kawasan
  pertahanan.
• Bukit-bukau di sekeliling menjadi panduan untuk
  kapal keluar dan masuk.

18
PELABUHAN ENTREPORT

• Melaka berperanan sebagai pelabuhan entreport
  iaitu pusat pengumpulan dan pengedaran barang
  dagangan.

19
KEMUDAHAN DI PELABUHAN

• Gudang
• Pengangkutan
• Makanan
• Tempat membaiki kapal
• Tempat penginapan
• Syahbandar menjaga kebajikan dan menyediakan
  kemudahan untuk pedagang.

20
Replika jong yang digunakan untuk
mengangkut barang dari kapal pedagang ke daratan
21
Perahu digunakan untuk memunggah barang dari
kapal pedagang
22
Gajah digunakan untuk mengangkut barang
dari pelabuhan ke tempat lain
23
UJI MINDA
1 Apakah peranan Syahbandar dalam sistem
pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka? A
Mengetuai sistem polis B Menguruskan
pentadbiran di pelabuhan C Memungut cukai
atau ufti dari jajahan taklukan D
Menghakimi perbalahan para pedagang di Melaka
24
2. Sultan Melaka berjaya mewujudkan
pentadbiran yang cekap dan teratur. Apakah
faktor yang menyebabkan kemantapan
pentadbiran Melaka? A Peranan Orang Laut B
Peranan Jemaah Menteri C Peranan pegawai
kerajaan D Peranan Pembesar Empat Lipatan
25
Jawa
Kampar

• Wujud hubungan
• perdagangan

Hubungan Serantau

• Negeri taklukan Melaka
• Perdagangan emas

Siak
Siak
Pasai
-Negeri taklukan Melaka - Perdagangan emas
- Hubungan wujud hasil perkahwinan -
Pertukaran pendapat tentang hukum Islam
26
Hubungan Antarabangsa Melaka

• Melaka China
• Melaka Siam
• Melaka Ryukyu
• Melaka - Gujerat

• Bermula pada tahun 1404
• Wujud hubungan diplomatik dan perdagangan
• Wujud hubungan diplomatik
• Bertujuan untuk menjaga kepentingan ekonomi
• Wujud hubungan diplomatik dan perdagangan
• Sultan Mansor Shah pernah mengirim surat kepada
  raja Ryukyu
• Wujud hubungan dagangan
• Penyebaran Islam oleh pedagang Gujerat

27
Soalan Uji Minda

• 1 Sultan Mansor Shah pernah menghantar surat
  kepada Raja Ryukyu.
• Mengapakah Sultan Mansor Shah berbuat demikian?
• A Untuk meminta bantuan menentang serangan Siam
• B Untuk menjalin hubungan diplomatik dan
  perdagangan
• C Untuk meminta Raja Ryukyu supaya memantau
• kelakuan pedagangnya
• D Untuk meminta Raja Ryukyu memberi keistimewaan
• perdagangan kepada pedagang Melaka.

28
2. Walaupun Siam merupakan musuh dalam selimut
, Melaka tetap memelihara hubungan
diplomatik dengannya. Apakah faedah
Melaka menjaga hubungan tersebut? A Siam
membekalkan tenaga buruh B Siam merupakan
pembekal makanan C Siam membekalkan
bekalan ubat-ubatan kepada
Melaka D Siam adalah negara penampan yang
mampu melindungi Melaka
29

• 3. Melaka telah menjalin hubungan perdagangan dan
  diplomatik dengan China.
• Mengapakah hubungan tersebut dianggap penting
  bagi Melaka?
• I Melaka diberi perlindungan oleh China
• II Kehadiran ramai pedagang Cina di Melaka
• III Siam dan Majapahit akan takut kepada Melaka
  
• IV Pedagang Melaka diberi keistimewaan berdagang
  di China
• A I II dan III
• B I II dan IV
• C I III dan IV
• D II III dan IV

30
Cara penyebaran Islam di Melaka

• Perkahwinan
• 2. Mubaligh Arab
• 3. Pedagang Islam
• 4. Sifat Islam

• Megat Iskandar Shah kahwin dengan puteri raja
  Pasai yang Islam
• Disebarkan oleh Syeikh Abdul Aziz dari Mekah
• Berniaga sambil
• berdakwah
• Adil, toleransi dan rasional

31
Kesannya Melaka menjadi penting sebagai
pusat penyebaran agama Islam
tempat pertemuan ulama dan pendakwah dari serata
dunia
pusat kegiatan dakwah dengan menghantar
pendakwah ke luar Melaka.
32
Peranan Sultan Melaka dalam perkembangan Islam

• Menyediakan tempat tinggal kepada pendakwah
• Menyambut baik kedatangan Islam
• Menggalakkan penyebaran Islam
• Mewujudkan institusi agama
• Menjadikan istana tempat aktiviti Islam
• Amalkan nilai murni Islam di dalam pemerintahan

33
Penerimaan Islam oleh negeri-negeri taklukan
Kegigihan mubaligh, ulama dan ahli
Kegigihan Melaka menyebarkan Islam ke Asia
Tenggara
Perkahwinan politik
Peranan pemerintah Melaka
Penyebaran agama Islam kepada askar upahan Jawa
Melaka menjadi pusat perdagangan antarabangsa
34
Peta penyebaran Islam di Asia Tenggara
35
Penaklukan

• Melaka mempunyai tanah jajahan taklukan yang luas
• Kebanyakan raja negeri taklukan Melaka memeluk
  Islam sebagai tanda taat setia mereka kepada
  Melaka dan menjamin keselamatan negeri

36
Peranan ahli agama

• Penyebaran Islam dilakukan oleh mubaligh, ulama
  dan ahli sufi
• Proses dakwah dilakukan secara berhemah dan tiada
  paksaan, dapat menarik minat rakyat memeluk agama
  Islam

37
Perkahwinan politik

• Perkahwinan politik di antara putera atau puteri
  Sultan Melaka dengan putera atau puteri kerajaan
  lain
• Perkahwinan di antara puteri Sultan Mansor Shah
  dengan putera raja Siak turut menyebarkan Islam
  di Siak

38
Tentera upahan

• Melaka mempunyai ramai tentera upahan dari Jawa
• Mereka memeluk Islam semasa bertugas di Melaka
  dan menyebarkannya apabila pulang ke tempat asal
  mereka

39
Perdagangan

• Melaka sebagai pusat perdagangan antarabangsa
• Menjadi tumpuan ramai pedagang asing
• Apabila pulang, mereka menyebarkan Islam di
  tempat asal mereka

40
Peranan pemerintah

• Memberi galakan dan dorongan kepada pendakwah
  untuk menyebarkan Islam
• Sultan Alauddin Riayat Shah pernah menghantar
  ahli agama untuk mengajar raja raja dari Pahang,
  Kampar dan Inderagiri mengenai Islam

41
Ulama memainkan peranan penting di dalam
pentadbiran
Undang-undang Islam di laksanakan
Pendidikan berteras Al Quran dan Bahasa Melayu
Menjadi bahasa ilmu
Kesan Pengaruh agama Islam
Wujud institusi kesultanan menggantikan
sistem beraja
Tulisan jawi digunakan secara meluas
Pengaruhi kesenian dan gaya hidup
42
Soalan uji minda

• 1. Bagaimanakah caranya kerajaan Melaka
  mengislamkan negeri-negeri yang disenaraikan di
  atas?
• A. Melalui hubungan perdagangan
• B. Melalui perkahwinan kerabat diraja
• C. Melalui usaha pendakwah-pendakwah
• D. Melalui penaklukan oleh Bendahara Tun
• Perak

Pahang Kedah Siak Kampar
43
Berkahwin dengan puteri Pasai Memelulk Islam
pada tahun 1414
Berkahwin dengan Puteri Pasai Memeluk Islam pada
tahun 1414

• 2. Pernyataan di atas merujuk kepada
• A. Seri Maharaja
• B. Sultan Mansor Shah
• C. Megat Iskandar Shah
• D. Sultan Alauddin Riayat Shah

44

• 3. Agama Islam mudah diterima pada zaman
  Kesultanan Melayu
• Melaka.
• Apakah nilai-nilai Islam yang
  menyebabkan hal di atas?
• I Prinsipnya senang difahami
• II Keutamaan diberi kepada
  golongan atasan
• III Layanan istimewa yang diberi
  oleh pemimpin
• IV Sifat agama yang meliputi semua
  aspek kehidupan
• A. I, II dan III
• B. I, II dan IV
• C. I, III dan IV
• D. II, III dan IV

45
Peranan istana sebagai pusat ilmu

• Tempat berkumpul golongan cerdik pandai seperti
  jurutulis, pengarang dan ulama
• Pusat terjemahan dan menyadur karya sastera Arab
  dan Parsi
• Tempat penghasilan undang-undang
• Tempat menyimpan karya buku hasil penulis
  tempatan dan asing
• Tempat mengadakan perbincangan dan perdebatan
  alim ulama tentang Islam

46
Tempat berkumpul cerdik pandai

• Jurutulis
• Mengarang surat rasmi raja
• Menggubal perjanjian
• Menjadi guru kepada anak-anak raja

• Pengarang
• Mengarang sejarah
• Menghasilkan pelbagai jenis kesussasteraan
• Menyusun salasilah raja
• Mencatat diari istana

47
Karya sastera yang dihasilkan
Karya Melayu Hikayat Hang Tuah Hikayat Bayan Budiman Karya sastera terjemahan Hik. Amir Hamzah Hik Iskandar Zulkarnain
Karya sastera saduran Hik. Bulan Pecah Hik. Nabi Bercukur Hik. Nabi Yusof Karya undang-undang Hukum Kanun Melaka Undang-undang Laut Melaka
48
Islam mempengaruhi perkembangan bahasa Melayu dan
tulisan

1. Bahasa ilmu pengetahuan
2. Bahasa persuratan
3. Bahasa untuk menyampaikan dakwah Islamaiah
4. Perkembangan tulisan jawi

49
Soalan uji minda

• 1. Ketiga-tiga bangunan di atas penting
  kerana
• A. tempat pertemuan ulama-ulama
• B. tempat diadakan majlis kesyukuran
• C. tempat upacara berkhatan dijalankan
• D. tempat terjemah dan kumpul kitab agama

Masjid Surau Madrasah
50
Mencatat diari istana Menyusun salasilah raja

• 2. Golongan manakah yang memainkan peranan di
  atas ?
• A. Ulama
• B. Bomoh
• C. Jurutulis
• D. Pengarang

51
PERLUASAN KUASA

• CARA-CARA PERLUASAN KUASA
• 1. PENAKLUKAN
• 2. PERKAHWINAN
• 3. MEMBERI BANTUAN KEPADA KERAJAAN LAIN
• 4. KERELAAN RAJA NEGERI LAIN MENJADI NAUNGAN
  MELAKA

52
PENAKLUKAN

• Tujuan Menjamin keselamatan , kemakmuran dan
  keutuhan kerajaan Melaka
• Kerajaan yang ditakluki Kampar dan Pahang
• Faktor kejayaan
• Kebijaksaan Sultan Melaka mengatur strategi
• Bantuan askar yang berani sanggup berkorban

53
PERKAHWINAN

• Putera dan puteri Sultan Melaka dikahwinkan
  dengan putera dan puteri raja negeri lain
• Contoh Pahang, Kelantan dan Siak

• Perkahwinan dapat mengukuhkan hubungan
  persaudaraan antara kedua-dua kerajaan

54
MEMBERI BANTUAN KEPADA KERAJAAN LAIN

• Kerajaan Melaka pernah membantu Raja Pasai,
  Sultan Zainal Abidin yang hendak digulingkan
  daripada takhta
• Melaka pernah membantu Raja Pasai mengalahkan
  kerajaan Aru yang mengancam Pasai dan Melaka
• Oleh itu, kekuasaan Melaka diakui oleh Pasai
  walaupun kedua-duanya sama taraf

55
KERELAAN RAJA NEGERI LAIN MENJADI NAUNGAN MELAKA

• Ada antara pemerintah yang rela yang bernaung di
  bawah pemerintahan Melaka seperti Jambi dan
  Lingga
• Raja-raja yang berada di bawah naungan Melaka
  biasanya ditabalkan oleh raja Melaka

56
KEBIJAKSAAN PEMIMPIN

• SULTAN MUZAFFAR SHAH
• SULTAN MANSOR SHAH
• SULTAN ALAUDDIN RIAYAT SHAH
• BENDAHARA TUN PERAK

57
SULTAN MUZAFFAR SHAH

• Memulakan perluasan kuasa
• Berjaya menguasai Pahang, Inderagiri dan Kampar
• Menghantar Tun Perak menentang serangan Siam ke
  atas Melaka
• Menjalin hubungan diplomatik dengan China
• Bijak menyelesaikan masalah antara oarang Melayu
  dan India-Muslim

58
SULTAN MANSOR SHAH
Pengganti Sultan Muzzaffar Shah
Berjaya menguasai Bernam ,Perak dan Siak
Berjaya menghalang Pahang, Kampar Dan Inderagiri
bebaskan diri Dari Melaka
59
SULTAN ALAUDDIN RIAYAT SHAH

• Pengganti Sultan Muzzaffar Shah
• Warak dan sangat mementingkan pentadbiran negara
• Seorang yang gagah
• Sangat mengambil berat keamanan keselamatan
  dalam negeri (menyamar sebagai rakyat biasa untuk
  membenteras jenayah

60
BENDAHARA TUN PERAK

• Bekas penghulu Klang dan berjaya menghalang
  serangan Siam
• 1456, Tun Perak dilantik menjadi Bendahara
• Dengan kebijaksaan Tun Perak , Siam akhirnya
  berundur kerana menyangka tentera Melaka sangat
  ramai
• Berjaya menguasai Pahang
• Sangat setia kepada sultan Melaka
• Buktinya, tidak menuntut bela atas kematian
  anaknya yang dibunuh Raja Muhammad
• Tindak-tanduknya menjamin keamanan dan
  mengekalkan taat setia

61
Kawasan Jajahan Takluk
Bentuk Ufti

• Klang, Bernam, Perak, dan
• Jugra
• Kampar, Inderagiri, dan Pahang
• Lingga, Rokan, Tunggal dan Rupat

• 40 000 Calains
• setahun
• 40 kati emas setahun
• 40 buah perahu dan
• lancara bersama
• hulubalang

62
S0ALAN UJI MINDA
Menggunakan perahu kecil Mengikat jamung di pokok
bakau
Maklumat di atas adalah taktik Tun Perak yang
membawa kejayaan dalam menghadapi serangan Siam.
Apakah faktor kejayaan tersebut? A Kekuatan
tentera B Kelengkapan senjata C Kemantapan
strategi D Kekukuhan pertahanan
63
Raja Muhammad iaitu putera Sultan Mansor Shah
telah membunuh Tun Besar, anak Bendahara Tun
Perak. Apakah kesan daripada peristiwa
tersebut? A Penabalan Raja Muhammad di Pahang B
Raja Muhammad disingkirkan daripada jawatan C Tun
Perak menuntut bela terhadap Raja Muhammad D
Hubungan Raja Muhammad dengan Tun Perak menjadi
renggang
64
CUBA LAGI !
65
Jambi Lingga Bagaimanakah Melaka meluaskan
pengaruhnya ke wilayah-wilayah di atas A
Penaklukan B Perkahwinan C Kerelaan pemerintah D
Campur tangan politik
66
TAHNIAH
67
KESIMPULAN

• Usaha pemimpin yang telah membawa pada
  kegemilangan Melaka haruslah dihargai.
• Sebagai rakyat kita hendaklah setia pada raja dan
  negara serta mematuhi ajaran agama.
• Kita perlu mengamalkan toleransi beragama dalam
  sebuah masyarakat yang berbilang kaum.