PPT – Chemia-nauka centralna - nacisława i lidziek PowerPoint presentation

About This Presentation

Title:

Chemia-nauka centralna - nacisława i lidziek

Description:

Pracę wykonały nacisława i lidziek, Zadanie - lekcja 1 – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:320

Updated: 21 January 2012

Slides: 28

Provided by: ChemIQ

Category: How To, Education & Training

more less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Chemia-nauka centralna - nacisława i lidziek

1
Chemia nauka centralna

W jaki sposób chemia laczy sie z innymi
dziedzinami nauki?

2
Chemia i astronomia

Chemia w astronomii - dyscyplina badan zajmujaca
sie, podobnie jak chemia 'ziemska' badaniem
przemian substancji.Z powodu, tego ze przemiany
dotycza innego poziomu organizacji materii -
zwiazki chemiczne na ziemi, w astronomii glównie
przemiany jadrowe, choc reakcje chemiczne nie sa
pomijane - termin ten ma inne znaczenie dla
chemików, a inne dla astronomów.W astronomii,
pojecie chemia zwykle oznacza fizyke jadrowa. Na
przyklad, dla astronomów, ewolucja
chemiczna oznacza przemiane jednego pierwiastka w
inny, dla chemików zas, przemiana chemiczna jest
przemiana bez zmian pierwiastka.

Astronomia stosuje tez inna terminologie
dotyczaca jader atomowych, dla astronomów kazdy
pierwiastek oprócz wodoru i helu jest okreslany
terminem pierwiastek ciezki lub metal. Np. wegiel
i tlen sa nazywane metalami, choc z chemicznego
punktu widzenia nie sa to metale.
Kiedy astronomowie chca mówic o chemii w sensie
ustalonym przez chemików, czesto uzywaja
przymiotnika molekularny.
W ramach astronomii, a dokladniej astrofizyki
prowadzi sie jednak tez badania chemiczne w
bardziej tradycyjnym sensie. Badania te prowadzi
w ramach dwóch nauk
Kosmochemia - zajmuje sie przemianami
chemicznymi i jadrowymi, które sa odpowiedzialne
za powstawanie dobrze zdefiniowanych cial
niebieskich - gwiazd i planet. Kosmochemia stara
sie dac odpowiedz na pytanie jakie przemiany
chemiczne i jadrowe sa odpowiedzialne za
powstawanie tych obiektów, a takze zajmuje sie
analiza ich skladu chemicznego.
Astrochemia - koncentruje sie na przemianach
chemicznych zachodzacych w ukladach rozproszonych
w kosmosie - takich jak materia miedzygwiazdowa,
mglawica czy oblok miedzygwiazdowy.
Ze wzgledu na to, ze materii miedzygwiazdowej
formuja sie gwiazdy i planety, zas rozpad gwiazd
powoduje powstawanie obloków miedzygwiazdowych i
mglawic zakres astrochemii i kosmochemii naklada
sie na siebie i czasami trudno jest dokladnie
zakreslic granice miedzy tymi dziedzinami nauki.

5
Chemia i ekologia
6
Powstawanie odpadów

Odpady sa to substancje wytwarzane w wielkich
ilosciach w procesach produkcyjnych i syntezach
chemicznych jako produkt uboczny oraz sa to
substancje, które powstaja w czasie konsumpcji i
na skutek zuzycia nie sa juz potrzebne. Ta grupa
odpadów ogólnie nazywana jest smieciami.
Odpady moga pochodzic z
gospodarstw domowych
zakladów rzemieslniczych
rolnictwa i przemyslu
Wszystkie odpady odpowiednio nie zabezpieczone i
nie przetworzone zanieczyszczaja srodowisko co w
konsekwencji prowadzi do zanieczyszczenia wód
gruntowych, powietrza i gleby.Dlatego nalezy tak
zorganizowac gospodarke odpadami aby
zminimalizowac straty w srodowisku. Cel ten
osiaga sie poprzez
recykling, który polega na ponownym wykorzystaniu
odpadów do wytwarzania nowych produktów.
kompostowanie, który polega na biologicznym
rozkladzie i przeksztalcaniu smieci organicznych,
masy roslinnej i szlamu sciekowego.
spalanie odpadów, który polega na pozbywaniu sie
odpadów (smieci z gospodarstw domowych) na drodze
spalania

7
Zanieczyszczanie powietrza

Zanieczyszczenia powietrza sa to gazy lub inne
substancje unoszace sie w powietrzu, zmieniajace
jego sklad. Najczesciej zanieczyszczenia sa
wynikiem
procesów naturalnych (np. tumany kurzu przy
silnym wietrze, gazy wulkaniczne, wyladowania
atmosferyczne)
procesów dzialnosci czlowieka
Zanieczyszczenia bedace wynikiem dzialalnosci
czlowieka przewazaja nad obszarami przemyslowymi
i o duzej gestosci zaludnienia. Glówne zródla
zanieczyszcen to
spalanie paliw kopalnianych (wegiel kamienny,
brunatny, ropa naftowa)
wypalanie lasów i nieuzytków
spalanie paliw w silnikach spalinowych
wysypiska smieci
nawozenie nawozami sztucznymi
hodowla zwierzat
stosowanie róznego rodzaju srodków chlodniczych

8
Chemia i rolnictwo
9

Nawozy sa substancjami zawierajacymi skladniki
pokarmowe konieczne do rozwoju roslin. Naleza do
nich azot, potas, fosfor, wapn, magnez, siarka
oraz mikroelementy. Stosowanie nawozów ma na celu
zwiekszenie plonów oraz polepszenie wlasciwosci
fizyczno-chemicznych gleby. Szarancza wedrowna
jest owadem dlugosci okolo 5 cm. Odbywa wedrówki
w ogromnych chmarach, niszczac uprawy, glównie
zboza, w cieplych strefach klimatycznych. Jednym
z elementów organizacji biocenozy jest zasada
Kto zjada kogo. Przeplyw energii zawartej w
pozywieniu, poczawszy od producentów, przez
roslinozerców, do drapiezników, jest okreslany
jako lancuch pokarmowy. Niestety, wraz z energia
nastepuje takze przeplyw substancji szkodliwych,
których zawartosc kumuluje sie w kolejnych
organizmach.

10
Chemia i medycyna
11

Od poczatków swojego istnienia czlowiek staral
sie znalezc sposoby leczenia chorób przenoszonych
przez mikroorganizmy, takie jak wirusy i
bakterie, oraz zapobiegania im. Epidemie chorób
zakaznych, takich jak grypa, cholera i dzuma,
zbieraly straszliwe zniwo w spolecznosciach
calego swiata, niejednokrotnie zabijajac miliony
ludzi. Dzisiaj czlowiek ma do dyspozycji bardzo
wiele zwiazków chemicznych, tzw.
chemioterapeltyki, które skutecznie lecza te
niebezpieczne choroby, jednak nie zawsze tak bylo
i musimy zdawac sobie z tego sprawe.Ludzie od
dawien dawna jednak potrafia wykorzystac
wlasnosci antybiotyków w praktyce. Ponad 2500 lat
temu starozytni Grecy leczyli infekcje stóp,
noszac sandaly pokryte plesnia, a na czyraki
stosowali splesnialy serek sojowy. W tamtych
odleglych czasach ludzie nie wiedzieli, dlaczego
plesn leczy rany na skórze. Obecnie mozna pokusic
sie o stwierdzenie, ze prawdopodobnie plesn
wytwarza jakis antybiotyk oslabiajacy bakterie
wywolujace infekcje skórne.Badania i terapie,
które dzis uznajmy za rutynowe, szczepionki i
witaminy, które dostaje kazde dziecko. Jeszcze
sto lat temu nikt nawet o tym nie snil, az trudno
ile dobrodziejstw przynioslo naszemu zdrowiu
minione stulecie. Na poczatku XX wieku medycyna
nie znala leków, które niszczylyby zarazki, nie
uszkadzajac jednoczesnie komórek ludzkiego
organizmu. Do odkrycia takiej substancji
doprowadzil przypadek.

12
Polopiryna

Aspiryna, aspirin, kwas acetylosalicylowy -
zwiazek krystaliczny, temp. topnienia 135C ,
trudno rozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w
roztworach wodorotlenków i rozpuszczalnikach
organicznych. Otrzymywany przez acetylowanie
kwasu salicylowego bezwodnikiem octowym.
Stosowana jako lek przeciwgoraczkowy i
przeciwgosccowy. Oprócz wolnej polopiryny sa
stosowane jej mieszaniny z weglanem wapnia,
kwasem cytrynowym lub witamina C (kalcpiryna,
polopiryna S i C) oraz mieszanina z glicyna
(Asprocol). Polopiryna jest lekiem malo
toksycznym, ale dosc silnie drazni sluzówke
zoladka.

13
Chemia i sport
14

Dzisiejsze pilki zbudowane sa w ten sposób, ze
ich zewnetrzna powloka sklada sie z laminatu
opartego na róznych tkaninach, poczawszy od
czystej bawelny i mieszanek bawelny z innymi
materialami az po polaczenia poliestru i wiskozy.
Na kompozytowa strukture nakladana jest folia.
Powierzchnia pilki jest nastepnie pokrywana
powloka poliuretanowa i nadrukowywana. Tym samym
wiec zewnetrzna powloka pilki to zlozona
struktura, na która nalozona jest folia z
termoplastycznego poliuretanu.Tworzywa sztuczne
to material niezastapiony, bez którego niemal
wszystkie dziedziny wspólczesnego zycia nie
bylyby w stanie sobie poradzic. Choc to
stwierdzenie banalne, to jednak o roli tworzyw
mozna sie przekonac niemal zawsze i niemal
wszedzie. Bez nich trudno wyobrazic sobie nawet
wspólczesna pilke nozna. Dzieje sie tak, gdyz
budowa uzywanych obecnie pilek bazuje w ogromnej
mierze na osiagnieciach zwiazanych z tworzywami
sztucznymi. I choc wydawac by sie moglo inaczej,
to jednak znane dzisiaj pilki sa niezwykle
zaawansowanymi technologicznie artykulami
sportowymi czerpiacymi z osiagniec branzy
tworzywowej. Postep jaki dzieje sie w produkcji i
ciaglym ulepszaniu futbolówek skutecznie oddaje
innowacje, którym caly czas podlega branza
tworzyw sztucznych.

15
Chemia i geologia
16

Wietrzenie chemiczne, rodzaj wietrzenia
doprowadzajacy do zmian chemicznych, czyli
rozkladu skaly. Podstawowym czynnikiem
oddzialujacym jest woda opadowa, wsiakajaca w
glab skaly i zmieniajaca jej sklad chemiczny,
tlen i tlenek wegla(IV). Wietrzenie chemiczne
zachodzi na skutek1) rozpuszczania (solucji),
np. rozpuszczanie soli kamiennych i soli
potasowych,2) utleniania (oksydacji), np.
zamiana siarczków na siarczany, magnetytu na
hematyt i inne,3) uweglanowienia
(karbonizacji), glównie rozkladania krzemianów i
glinokrzemianów oraz przeksztalcania ich w
weglany.4) uwodnienia (hydratacji), np.
przeobrazania hematytu w limonit, anhydrytu w
gips.5) hydrolizy, czyli rozkladu mineralów na
czesc kwasna i zasadowa, np. rozklad skaleni,
czyli kaolinizacja lub laterytyzacja.Wietrzenie
chemiczne zachodzi najbardziej intensywnie w
obszarach o znacznych opadach i stosunkowo
wysokich temperaturach, a zatem w strefie
równikowej i podrównikowej, a takze w strefie
umiarkowanej.

17
Chemia i fizyka
18

Chemia fizyczna, fizykochemia jeden z glównych
dzialów chemii zajmujacy sie poznaniem zjawisk
fizycznych wystepujacych w trakcie i na skutek
przemian (reakcji) chemicznych. Chemia fizyczna
zajmuje sie takze wlasnosciami fizycznymi
zwiazków chemicznych wynikajacymi bezposrednio z
ich struktury chemicznej. Ze wzgledu na najwyzszy
sposród glównych dzialów chemii stopien uzycia
metod matematycznych jest tez dzialem najblizszym
fizyce. Zob. tez fizyka chemiczna.
Uzyskane przez chemie fizyczna reguly, wzajemne
powiazania oraz ich ilosciowe przedstawienia
stanowia baze chemicznej analizy instrumentalnej
(aparaturowej), metod laboratoryjnych oraz chemii
stosowanej technologii i inzynierii chemicznej.

19
Chemia i biologia
20

W sklad kazdego organizmu wchodzi wiele
pierwiastków, przy czym 6 z nich uczestniczy w
budowie wiekszosci zwiazków organicznych, sa to
tzw. biogenne. Pierwiastki biogennewegiel,
wodór, tlen, azot, fosfor, siarka, które buduja
podstawowe zwiazki organiczne wystepujace w
zywych organizmach. Zaleznie od ilosci, w jakiej
wystepuja, oraz spelnianej funkcji, pierwiastki
podzielono na dwie grupy makroelementy i
mikroelementy.
Makroelementy to pierwiastki, które maja
najwiekszy wplyw na udzial w budowie organizmu
C, O, H, N, P, K, Na, Ca, MG, S,
CI.Mikroelementy to pierwiastki, których udzial
w budowie jest nieznaczny Fe, Cu, Zn, Mn, Mo, J,
F

21
Chemia i toksykologia
22

Toksykologia - nauka interdyscyplinarna
wyodrebniona z biologii, chemii, medycyny,
medycyny weterynaryjnej, farmakologii i innych
dziedzin. Dzieli sie ja umownie na toksykologie
teoretyczna i toksykologie stosowana.
Toksykologia zajmuje sie badaniem wlasnosci
czynników toksycznych i negatywnymi skutkami ich
oddzialywania na organizm. Takimi wlasnosciami sa
na przyklad
toksycznosc - bezposrednie wywolywanie objawów
chorobowych
mutagennosc - powodowanie zmian genetycznych
kancerogennosc - powodowanie zmian nowotworowych
teratogennosc - powodowanie wad rozwojowych plodu
alergogennosc - wywolywanie alergii.
Wiedza z dziedziny toksykologii jest powszechnie
wykorzystywana przez lekarzy z dziedziny medycyny
sadowej oraz lekarzy weterynarii
wyspecjalizowanych w weterynarii sadowej.
Toksykologie dzieli sie na
toksykologie ogólna - zajmuje sie definiowaniem
podstawowych pojec
toksykologie szczególowa - bada i opisuje
trucizny
toksykologie doswiadczalna - opracowuje modele
badawcze i zajmuje sie sledzeniem losu trucizn w
organizmie.

23
Chemia i kryminalistyka
24

Wspólczesna chemia kryminalistyczna to przede
wszystkim badania identyfikacyjne i porównawcze
dowodów rzeczowych w oparciu o najnowoczesniejsza
aparature analityczna. Opinie wydawane sa w
sprawach zwiazanych m.in. ze srodkami
odurzajacymi, substancjami psychotropowymi,
materialami wybuchowymi i latwo palnymi, wyrobami
tekstylnymi, szklami, powlokami malarskimi,
metalami itd. Tak szeroki zakres dzialania
wymaga bardzo duzego doswiadczenia i wiedzy wiec
wszyscy eksperci posiadaja wyzsze wyksztalcenie
i stopnie naukowe.

25
Chemia i konserwacja zabytków
26

W konserwacji zabytków glówna role odgrywa
chemia to chemiczne metody analizy i
rekonstrukcji sa nieodzowne w ochronie zabytków i
dziedzictwa narodowego. Konserwacja okreslonego
przedmiotu mozliwa jest po jego dokladnym
zinwentaryzowaniu. Pózniej przeprowadzane sa
prace archiwalne, historyczne i badania
techniczno-naukowe. Ich celem jest dokladne
ustalenie stanu dziela, koniecznego zakresu prac
oraz wybranie najodpowiedniejszej metody pracy.
Podstawowym celem calego procesu konserwacji jest
utrwalenie oryginalnych fragmentów obiektu i ich
zabezpieczenie przed niszczeniem w przyszlosci.
Dzialania chemiczne pelnia kluczowa funkcje
przywracaja równowage kwasowa obiektu, usuwaja
szkodliwe mikroorganizmy, osuszaja lub nawilzaja
obiekt, wzmacniaja jego strukture, przywracajac
pierwotny wyglad zabytku. Uzupelnianie drobnych
ubytków, kitowanie, punktowanie, retusze i
rekonstrukcje naleza juz do dzialan
artystycznych.