Kennisatelier Interculturele dialoog in het onderwijs

1
Kennisatelier Interculturele dialoog in het
onderwijs
2
Programma

• 11.00 11.30 uur Opening programma Nelleke
  Vedelaar leerlingen SSgN
• 11.30 12.00 uur Presentatie resultaten
  expertateliers door Guido Walraven ? eerste
  reacties uit het publiek  
• 12.00 13.00 uur Eerste ronde werksessies de
  praktijk centraal
• 13.00 14.00 uur Lunch
• 14.00 15.00 uur Tweede ronde werksessies de
  praktijk centraal
• 15.15 16.15 uur Plenair debat over
  maatschappelijke verantwoordelijkheid
• 16.15 17.00 uur Conclusies afronding
  programma, gevolgd door borrel

3
Leerlingen Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen
(SSgN)

• Piano Joep Janssens Gitaar Jordi
  Repkes Zang Imani van Oosterhout Kaoutar
  Belhaj-Haddou Voordracht Marianne Graven

4
Presentatie resultaten expertateliers

• Guido Walraven
• Coördinator Landelijk Kenniscentrum Gemengde
  Scholen
• Kenniskring 2008 Interculturele dialoog in het
  onderwijs

5
Drie expertateliers (mei, juli,
september)

• Twaalf deelnemers uit onderzoek,
• Joep Bakker
• Eva Berkeley
• Petra Coffeng
• Trudi Hofstede
• Yvonne Leeman
• Jeroen Onstenk

• beleid en schoolpraktijk
• Sabine Peterink
• Kathleen Torrance
• Hans Vonk
• Guido Walraven
• Daaf van Wege
• Wil Willemsen

6
Is interculturele dialoog nieuw in het
onderwijs?

• NEE
• aandacht voor (kennis van) andere culturen is er
  al decennia
• intercultureel onderwijs was er in de jaren 80
  en 90
• aandacht toen gericht op
• - omgaan met diversiteit
• - voorkómen van discriminatie

• JA
• aandacht voor kennis, vaardigheden, attitude en
  gedrag interculturele competentie
• als onderdeel van werken aan
• - sociale competentie
• - burgerschap en sociale cohesie

7
Wat is het?

• Interculturele dialoog is
• een proces van open en respectvolle uitwisseling
  of interactie
• tussen mensen, groepen of organisaties
• met verschillende culturele achtergronden of
  wereldbeelden.
• dialoog is meer dan een gesprek
• het is ook een manier van met elkaar omgaan
• en het is een middel tot een doel samen leven

8
Leren samen leven in het onderwijs

• het past bij de dubbele opdracht van het
  onderwijs
• - pedagogische opdracht
• (ontwikkeling, identiteit)
• - maatschappelijke opdracht
• (burgerschap, cohesie)

• de arbeidsmarkt vraagt
• - kunnen samenwerken
• - samen problemen kunnen
• oplossen
• - ook met andere culturen
• (gemengde) school is een ideale oefenplek

9
Leren samen leven internationale context

• Rapport Delors (1996) onderwijs voor de 21e eeuw
• leren samen leven
• leren te zijn
• leren te doen
• leren te weten
• Achtergrond

• Europese Jaar van de Interculturele Dialoog
  (2008)
• samen leven als gelijken in waardigheid
• mensenrechten (politiek, sociaal, economisch,
  cultureel)
• discriminatie,
• racisme

10
Werken aan dialoog als evenwichtskunst

• verscheidenheid gemeenschappelijkheid
• individuele identiteit groepsidentiteit
• verschillen benoemen niet opblazen
• bespreekbaar maken niet teveel accentueren
• sociale competentie
• bewust ven verantwoordelijk omgaan met jezelf en
  anderen.
• interculturele competentie

11
Vormgeven van de dialoog

• Op school
• contact alleen niet voldoende
• daarom
• - dialoog,
• - samenwerkend leren en
• - andere werkvormen
• Tussen scholen
• vriendschapsscholen
• Steeds duurzaam

• Voorwaarden
• leerkracht vaardigheden
• draagvlak team, leiding, bestuur
• Denk ook aan het betrekken van
• ouders
• partners brede school
• partners stage
• en betekenisvol

12

• in de werksessies kans om nader in te gaan op
  het vormgeven van de interculturele dialoog
• nu eerst
• Vragen reacties

13
Werksessies de praktijk centraal

• Centrale vraag wat is er nodig om deze aanpak
  ook in mijn eigen school of stad tot een succes
  te maken?

• Ronde 1
• School in de Wereld (Alleato)
• Internationalisering en Jenaplan schoolprofiel
  (SSgN)
• - Sociale competentieontwikkeling in de Brede
  School (Jeroen Onstenk)
• Ronde 2
• School in de Wereld (Alleato)
• Dialoog met en tussen ouders (Vierambachtschool
  JOS Rotterdam)
• De pedagogische kwaliteit van de docent (Yvonne
  Leeman)

14
Plenair debat met panel zaal

• Panelleden
• Joep Bakker Radboud Universiteit Nijmegen (lid
  expertgroep)
• Sabine Peterink Sardes (lid expertgroep)
• Peter Baak Inspectie van het Onderwijs
• Dolf Kutschenreuter Gemeente Nijmegen

15
Plenair debat

• Stelling 1
• Intercultureel onderwijs heeft helemaal geen
  zin!
• Het leidt eerder tot stereotypen karikaturen,
  dan tot meer begrip.

16
Plenair debat

• Stelling 2
• Scholen worden teveel afgerekend op getallen en
  cijfers.
• De onderwijsinspectie moet scholen ook op
  kwalitatieve criteria beoordelen (zoals een goed
  intercultureel schoolbeleid)!

17
Plenair debat

• Stelling 3
• Juist gemeenten moeten dialoog en burgerschap in
  scholen stimuleren en faciliteren.

18
Conclusies afronding

• Wat kunnen we concluderen op basis van de
  gevoerde discussies?

19
Borrel

• Met heerlijke interculturele hapjes!!!
• Met dank aan de ouders van SSgN!

20
Kennisatelier Interculturele dialoog in het
onderwijs