YENI NESIL ILETISIM TEKNOLOJILERI

1
YENI NESIL ILETISIM TEKNOLOJILERI

• HAZIRLIK ÇALISMASI
• HAKAN BAKIR
• Bilgi Teknolojileri Dernegi

2
TÜRKIYEDE INTERNETIN GELISIMI

• 1996da Türkiye Ulusal Internet Altyapi Agi
  (TURNET) hizmete verildi.
• 1998de TTNet Ulusal Internet Altyapi Agi
  kuruldu.
• 2001de Dial-Up sebekesi modernize edildi.
• 2001 sonlarinda Türk Telekom, xDSL teknolojisini
  ülkemize getirdi.
• 2004de Metro Ethernet teknolojisi sunuldu.
• 2005de hizmete verilen Wireless LAN (TTWiNet)
  ile kablosuz Internet erisimi mümkün hale geldi.
• 2005de IP/MPLS omurgasi kuruldu

3
INTERNET BAGLANTI ÇESITLERI

• ATM
• (34-622Mbps)
• FRAME RELAY (64Kbps- 2Mbps)
• DIAL-UP
• (56Kbps)
• ADSL
• (128Kbps- 2Mbps)
• METRO ETHERNET
• (5Mbps-1Gbps)

ATM
Sube
Merkez
FR
KONUT
DIAL-UP
ADSL
METRO
ISP
INTERNET
4
METRO ETHERNET F/O kablo üzerinden yüksek bant
genisligi ile ölçeklenebilir, esnek ve düsük
maliyetli her türlü veri akisina imkan sunan bir
teknolojidir.

• Son kullaniciya 1 Gbpslere kadar bant genisligi
  saglar,
• Diger teknolojilerden farkli olarak protokol
  dönüsümlerine ihtiyaç duymadan uçtan uca ethernet
  kullanir,
• Ucuz ve kaliteli internet erisimi ve noktadan
  noktaya erisim için tasarlanmistir,
• Sadece günümüzün degil gelecegin de kapasite ve
  hiz ihtiyacini saglayabilecek bir teknolojidir

5
DSL TEKNOLOJISI

• DSL (Digital Subscriber Line) (Dijital Abone
  Hatti) veya xDSL, evlere veya is yerlerine giden
  telefon hatlari üzerinden dijital veri transferi
  saglamaya yarayan bir teknoloji ailesidir.
• Telefon hatlari üzerinde ses için kullanilmayan
  frekanslar kullanilmaktadir. Bu frekanslar
  uluslararasi standartlar ile belirlenmistir.

6
DSL TEKNOLOJISI

• DSL servislerinde 128 kbps den 100 Mbps e varan
  hiz yelpazesi mevcuttur.
• Bu hizlar telefon hatlarinin (bakir kablonun)
  kalitesi, kullanilan modem cihazlarina, hatlarda
  kullanilan paralel hatlara göre degisiklik
  gösterebilir.
• Genellikle yükleme (upload) hizlari indirme
  (download) hizlarina göre daha düsük tutularak
  servise verilir.

7
DSL TEKNOLOJISI
8
DSL TEKNOLOJISI
9
DSL TEKNOLOJISININ AVANTAJLARI

• Servis ve abone tanimlamalari kolaydir,
  kullaniciya istegine göre Statik IP veya Dinamik
  IP atamasi yapilabilir.
• Mevcut Bakir altyapisi kullandigi için yeni bir
  yatirima gerek yoktur
• Hat düstügünde baglanti tekrar otomatik kurulur.
• Müsteriye Sürekli baglantida kalabilme imkani
  saglar, sadece bir defa baglanti kurmak
  yeterlidir.
• Yüksek hiz gerektiren video, interaktif TV, oyun,
  video-conferans vb gibi uygulamalar için
  uygundur.
• LANlarda DSL baglantisi ortak kullanilabilmektedi
  r. Yani bir DSL baglantisi üzerinden birden fazla
  bilgisayar baglanabilmektedir

10
Farkli Servisler Farkli Bandgenisligi
Web Surfing
Video Conferencing, Premises Surveillance
SDTV VOD, Telecommuting
File Sharing, Home Video Sharing/Streaming
Real Time SDTV
Multi-Player Gaming, Interactive Distance Learning
Telemedicine
Large File Sharing
HDTV VOD
(per sub)
Upstream
Downstream
150
100
25
20
10
5
0
5
10
20
25
100
150
15
Mbps
16-50M

• Farkli servis senaryolari

IPTV
2-16M
FTTC FTTB VDSL2
Internet
Internet
1-4M
ADSL ADSL2
Voice
Voice
Internet
ADSL
2 play
3 play
1 play
11
ATM TASIYICI SEBEKE
ATM Uç
ATM Uç
ATM DSLAM
CE Router
12
TÜRKIYEDE ATM SEBEKE

• Türkiyede iki adet ATM sebeke bulunmaktadir.
• TURPAK
• TTNET
• Turpak Sebekesinde TTNET
  Sebekesinde
• Passport 20k, Alcatel
  7670 (Omurga Cihazi)
• Passport 15k, Alcatel
  7470
• Passport 7k,
  Alcatel 7270 (Kenar Cihazi)

13
ATM SEBEKE ÜZERINDEN ATM DSLAM UYGULAMASI
14
IP/MPLS TASIYICI SEBEKE
STM-64 link
Internet
STM-16 link
GE
Çekirdek Katman
J T640
J T640
Toplama katmani
A 7750
A 7750
BRAS
A 7750
A 7750
Servis erisim katmani
BRAS
15
IP/MPLS ÜZERINDEN MULTI-PLAY UYGULAMASI
16
GENISBAND ERISIM SEBEKESI EVRIMI
17
GENISBAND ERISIM SEBEKESI EVRIMI
18
FTTX
FTTH (Fiber to the Home) Isletmecinin
merkezinden, (en azindan) son kullanicinin evdeki
yasam alaninin veya ofisteki çalisma ortaminin
sinirina dek fiber optik kabloyla kurulan
telekomünikasyon mimarisi FTTB (Fiber to the
Building) Isletmecinin merkezinden, son
kullanici(lar)nin ev/site/ofisinin sinirina dek
optik fiber kabloyla kurulan telekomünikasyon
mimarisi. Bu mimaride kullanici, yasam/çalisma
alani ile fiber optik kablonun sonlandigi nokta
arasindaki baglanti fiber optik kablo disindaki
bir hat ile (bakir kablo, vd.) saglanir.
Isletmeciden gelen fiber optik kablolarin saha
dolabinda sonlandigi ve bu noktadan itibaren son
kullanici baglantisinin farkli nitelikteki iletim
hatlariyla gerçeklestigi sebekeler FTTB tanimina
dahil degildir. FTTC (Fiber To The Curb)
Isletmecinin merkezinden harici Dslamlarin
kuruldugu harici kabinetlere kadar optik fiber
yoluyla kurulan telekomünikasyon mimarisidir. Bu
mimaride daha yüksek kapasitedeki harici
Dslamlar merkeze fiber ile baglanip, kullaniciya
servis bakir kablolar üzerinden verilmektedir.
19
FTTX

• MSAN özellikle DB kullanicilari içindir, ayni
  zamanda düsük sayidaki GB kullanicisi
• erisiminde de uygun bir senaryodur.
• Çok sayida GB kullanci erisim senaryosu için
  IP-DSLAM uygundur.
• Çok yogun GB kullanici erisim senaryosu için FTTH
  uygundur.
• TCO ve bantgenisligi tabanli farkli senaryolar
  için FTTx MSAN/DSLAM çözümü uygundur.

20
GPON Mimarisi
10-20 km
//
OLT
//
ONU
//
//
//
Optical splitter 1x16 (1x2, 1x8) 1x32 (1x4, 1x8)
//
21
GPON Mimarisi

• Pasif optik network (PON) içinde 3 ana eleman yer
  alir
• OLT (Merkez Ofis)ATM veya Ethernet tabanli
  trafik aboneye 622 Mb/s hizinda iletilir
  (downstream), aboneden 155 Mb/s hizinda gelen
  (upstream) trafigi isler
• Optik Splitter
• Sinyali 2/4/8/16/32/64e ayirir.
• OTN (Abone tarafi)
• Splitterdan gelen optik sinyali alir ve E1,
  Ethernet, veya ATM isaretine dönüstürür, aboneden
  gelen trafigi de ayiriciya yollar.

22
GPON AVANTAJLARI

• Düsük Maliyet Noktadan noktaya sebekelerle
  karsilastirildiginda daha az fiber kullanilir,
  pasif cihazlar nedeniye güç kaynagi, klima, bina
  vb. gibi gereksinimler minimum oldugundan bakimi
  kolaylasir.
• Hedef Pazar Daha çok büyük sirketler için uygun
  bir çözüm olan noktadan noktaya fiber
  çözümleriyle karsilastirildiginda PON, evler,
  isyerleri, siteler ve apartmanlar için düsük
  montaj maliyetli bir çözümdür. Ayrica normalde
  noktadan noktaya fiber bazli bir çözümün pahali
  gelebilecegi düsük gelirli is yerleri için de PON
  uygun is modelleri olusturabilmektedir.
• Mesafe Avantaji Merkezden 20 km.ye kadar 32/64
  kullaniciya servis imkani sunmaktadir. DSLde
  oldugu gibi mesafe arrtikça band genisligi
  problemi olmaz veya kablosuz çözümlerindeki gibi
  kullanici arttikça band genisligi azalmaz.

23
DÜNYADA FTTX

• Ekim 2006 itibariyla dünyada 6 Milyonu Uzak
  Doguda (Japonya agirlikli), 1 Milyonu ABDde ve
  yaklasik 700 bini Avrupada olmak üzere 8
  Milyonun üzerinde fiber temelli hizmetlerden
  (FTTH/FTTB) yararlanan kullanici mevcuttur. Bu
  rakamin hizla büyüyerek 2009 yilinda 38 Milyona
  ulasmasi beklenmektedir

24
AVRUPADA FTTX

• Bugün için 2/5/10 Mb/s ve üzerindeki hizlardaki
  hizmetlerin bazi ülkelerin sadece belirli
  alanlarinda sunuldugu görülmektedir Hirvatistan
  (Zagrep), Çek Cumhuriyeti (Prag, Brno), Danimarka
  (Zealand, Kopenhag), Fransa (Parisin belirli
  bölgelerinde), Izlanda (Rejkjavik ve bazi
  sehirler), Hollanda (Eindhoven) ile Romanya ve
  Slovenyada çesitli sehirler Bununla karsilik,
  gerçek FTTH uygulamalari halen sadece Isveç,
  Italya, Danimarka ve Hollandada mevcuttur.

25
NEDEN IPV6

• IPv4de mevcut
• Adres Yetersizligi
• Güvenlik Problemleri
• Yetersiz mobilite destek verimliligi
• Gerçek zamanli hizmetlerin sunulmasindaki risk,
• Daha düsük hiz ve istikrarsiz baglanti
• Hizmet kalitesi seviyesinin düsüklügü
• Sebeblerinden dolayi yeni bir versiyona ihtiyaç
  dogurmustur.

26
IPV6nin FAYDALARI

• Yeterli adres boslugu
• Adres dönüsümüne gerek olmamasi
• Genis alt sebeke yapisini kolaylastiran adres
  yapisi
• Gelismis Ag Güvenligi destegi
• Ticari kullanima uygunlugu.
• Yapi  içinde güçlü IP katmani sifrelemesi ve
  kimlik denetimi.
• Servis kalitesi
• Mobilite Mekanizmalari
• Uygun otomatik biçimlendirme.
• Genis Yönlendirme Tablolari.
• IPv6 Standardi Kalici bellek ve dengeli
• Basitlestirilmis, elverisli baslik formati ve
  akici kimlik
• saptamasi
• IPv6 sebekelesme teknolojilerinin gelisime
  açikligi
• IPv4 adresleme sistemine uyumu.
• Gelistirilmis destek hizmetleri.

27
TÜRKIYEDE IPV6YA UYUMLULUK
28
DÜNYADA IPV6 KULLANIMI
29
OPERATÖRLERIN KARSILASTIKLARI ZORLUKLAR
Sebep
Istek
Hedef
Zorluk
Kisitli Servisler
Yüksek OPEX
Yüksek Servis Maliyeti
Uzun Pazara Sunulma Süresi
30
Sebeke Yapisi Sebeptir
Sebep
Istek
Hedef
Zorluk
PSTN
Genisband
Geleneksel sebeke mimarisi ve is modelleri,
operatör gelisimini engellemektedir.
31
DÖNÜSÜM IÇIN ANAHTAR ISTEKLER
Sebep
Istek
Hedef
Zorluk
Kistli servisler yerine entegre servisler
Hizli ve düsük maliyetli servis sunulmasi
OPEX kazanimi
Yeni deger zinciri yaratma
32
HEDEF SEBEKE All IP ve FMC
Sebep
Istek
Hedef
Zorluk

• Çoklu Sebeke Yakinsamasi
• Kisitli servisler yerine entegre servisler saglar
• Açik ve tek katman
• Hizli ve düsük maliyetli yeni servis sunumu
• ALL IP sebeke mimarisi
• OPEX kazanimi yaratir
• Tek kontrol ve tek veritabani

Service Layer
Access Layer
33
Yeni Nesil Sebekeler Sistem Mimarisi

• NGN Dört Katmandan Olusur
• Erisim Katmani
• Tasiyici Sebeke Katmani
• Çagri Kontrol Katmani
• Servis Yönetim Katmani

34
Yeni Nesil Sebeke Katman Fonksiyonlari
35
Yeni Nesil Sebeke Mimarisi
36
Yeni Nesil Sebeke Protokol Mimarisi
37
TISPAN NGN Mimarisi
Multimedia Service
Voice Service
FMC Enabler
38
Dönüsümde China Telecom Örnegi
Sonra
Önce
TDM IP
North
NMS
South
Central
10 Local Network
3 Large Area
SDH
NMS
TE
TE
NMS
NMS
22 SSP
PSTN
3 pairs of SoftX3000
SHLR
SoftX3000
SoftX3000
NMS
NMS
26 Tandem
20TG
LE
LE
LE
LE
NMS
NMS
278LE
278LE
LE
LE
LE
LE
LE
LE

• Tandem katman TDMden IP dönüstürülmüstür
• 26 tandem santral, 3 Softswitch, 20 Trunk
  gateway ile degistirilmistir
• 22 SSP degistirilmis, onlarin fonksiyonalitesi
  Softswitche yüklenmistir.

---- Kaynak China Telecom, Shaanxi
39
CHINA TELECOM OPEX KAZANIMI
20.6 M USD
E1/STM-1 Kazanci
Kaynak China Telecom, Shaanxi
Yillik Kira Bedeli E1--4200, STM-1--45600,
FE--21600, GE--144000
E1/STM-1 den kazanç 30.7 1.6 6.8 4.9
20.6 M USD
40
DÜNYADA DÖNÜSÜM ÖRNEKLERI

• BT (British Telecom), 2004te ünlü 21.ci Yüzyil
  Stratejisini ilan ederek NGN (next generation
  network) dönüsümüne önderlik etmistir.
• Ayni zamanda FT (France Telecom), 2004 yilini
  Dönüsüm Yili olarak ilan etmis ve Haziran
  sonu 2005te NexT Plan adinda 3
  yillik dönüsüm stratejisini duyurmustur.
• SBC, Verizon, NTT, DT ve Telstra da dönüsüm
  planlarini açiklamislardir

41
SONUÇ

• Gerek sabit gerekse mobil operatörler, rekabette
  geri düsmemek için zengin içerikli servisleri
  pazara sürmelidir. Bu sebeple sebekelerini hedef
  sebeke olan ALL-IP/FMCye dönüstürmelidir.
• Dönüsüm için sebeke omurgasi ile kullanici
  terminallerini birbirine baglayacak IP tabanli
  transport sebeke kurulmasi/genisletilmesi
  zorunludur.
• Kullaniciya erisim için, daha az bakir daha fazla
  fiber ile isletim maliyetlerinden kazanip, daha
  fazla bandgenisligi ile zengin içerikli servisler
  vermek zaruri bir hal almistir.
• Hedef sebeke, sabit mobil yakinsamasidir. Bu
  sebeple kurulmasi düsünülen/kurulan sebeke bu
  yapiya uyumluluk göstermelidir.