5S

1
5S KAIZEN
2
5S KAIZEN

• R?t don gi?n, 5S bao g?m Sàng l?c, S?p s?p, S?ch
  s?, San sóc, S?n sàng nghia c?a phuong pháp 5S
  Nh?t B?n don gi?n v?i dúng b?n ch?t tên g?i c?a
  chúng.
• Sàng l?c lo?i ra nh?ng v?t d?ng không c?n thi?t.
• S?p s?p m?i v?t d?u du?c d? ? m?t ch? nh?t d?nh.
• S?ch s? luôn luôn gi? s?ch s? v? trí làm vi?c.
• San sóc Duy trì thu?ng xuyên nh?ng vi?c dã làm
  t?t.
• S?n sàng M?i ngu?i luôn th?c hi?n công vi?c v?i
  ý th?c t? giác).

3
5S KAIZEN

• Các doanh nghi?p c?a Nh?t B?n nói chung r?t
  thành công và h? cung r?t t? hào v? vi?c phát
  minh ra phuong pháp 5S mà  nhi?u doanh nghi?p
  khác trên th? gi?i ph?i áp d?ng theo, khi nghe
  d?n phuong pháp này không ai trong chúng ta không
  nghi ng? r?ng dây là phuong pháp d?n v? sinh
  ki?u hi?n d?i không sai, b? n?i c?a 5S chính
  là dó, nhung cái du?c l?n hon dó là ý th?c, tinh
  th?n t?  giác c?a ngu?i  lao d?ng, ý th?c này s?
  bi?n thành ý th?c trong th?c hi?n công vi?c,
  trách nhi?m trong vi?c làm ra các s?n ph?m, công
  vi?c có ch?t lu?ng.

4
5S KAIZEN

• KAIZEN nghia ti?ng Nh?t là c?i ti?n, v?i b?t
  k? ngu?i làm vi?c nào làm trong môi tru?ng có ý
  th?c Kaizen thì h? d?u không ng?ng c?i ti?n, vi?c
  c?i ti?n này không ph?i nh?ng v?n d? l?n lao mà
  t? nh?ng vi?c th?t bình thu?ng và co b?n ph?i b?t
  d?u t? nh?ng th? ? ngay quanh chúng ta tru?c dó
  là 5S. C?i ti?n hi?n tru?ng nh? tính k? lu?t s?
  hình thành thói quen trong ý th?c c?i ti?n c?a
  m?i ngu?i thành công n?m ? di?m này.

5
Khái ni?m Kaizen v?i d?i m?i

• T? nam 1986, cu?n sách Kaizen chìa khoá c?a s?
  thành công du?c xu?t b?n thì thu?t ng? Kaizen dã
  du?c coi là khái ni?m co b?n trong qu?n lý.
• Kaizen là ho?t d?ng c?i ti?n liên t?c v?i s? tham
  gia c?a m?i ngu?i nh?m c?i thi?n không ng?ng môi
  tru?ng làm vi?c, cu?c s?ng m?i cá nhân, m?i gia
  dình.

6
Khái ni?m Kaizen v?i d?i m?i

• Có hai cách ti?p c?n d? nâng cao nang su?t
  trong các công ty
• Cách ti?p c?n t?ng bu?c - Kaizen.
• Cách ti?p c?n mang tính d?t phá - Ð?i m?i

7
Khái ni?m Kaizen v?i d?i m?i

• Khi áp d?ng ? noi làm vi?c, Kaizen nghia là c?i
  ti?n liên t?c và nó dòi h?i s? cam k?t và n? l?c
  liên t?c c?a m?i ngu?i, các cán b? qu?n lý cung
  nhu công nhân.
• Kaizen là nh?ng c?i ti?n nh? th?c hi?n t?ng bu?c
  trong m?t th?i gian dài. Th?c t?, các công ty
  Nh?t thu?ng chú tr?ng th?c hi?n Kaizen ho?c
  chuong trình có s? tham gia c?a nhân viên vì các
  chuong trình này n?m trong t?m ki?m soát c?a các
  cán b? qu?n lý.

8
Khái ni?m Kaizen v?i d?i m?i

• Kaizen ít t?n kém hon là d?u tu m?i. Nó nâng cao
  ch?t lu?ng công vi?c nó ghi nh?n s? tham gia c?a
  nhà qu?n lý, nâng cao ch?t lu?ng s?n ph?m, d?ch
  v? và gi?m chi phí ho?t d?ng.
• Các nhà qu?n lý phuong Tây tôn sùng d?i m?i. Ð?i
  m?i là s? d?t phá v? công ngh? ho?c áp d?ng các
  k? thu?t s?n xu?t m?i. Ð?i m?i mang tính d?t phá
  và gây tác d?ng m?nh còn Kaizen thì d?n d?n và
  tinh t?, k?t qu? không nhìn th?y ngay. Trong khi
  Kaizen là m?t quá trình liên t?c thì d?i m?i
  thu?ng là hi?n tu?ng t?c th?i.

9
Khái ni?m Kaizen v?i d?i m?i

• Truy?n ng? ngôn Euz?p Th? và Rùa
• Th? luôn khoác loác v? t?c d? c?a mình và
  ch? nh?o Rùa v? s? ch?m ch?p. M?t hôm Rùa thách
  th?c Th? ch?y dua li?n nói C?u có th? cu?i t?,
  nhung t? bi?t r?ng t? có th? dánh b?i c?u n?u
  chúng ta ch?y thi. Th? r?t ng?c nhiên v? ý tu?ng
  ch?y dua v?i rùa và dã ch?p nh?n l?i thách d?
  này. Ðu?ng dua du?c xác d?nh và m?c dù c? hai d?u
  cùng xu?t phát, Th? dã nhanh chóng b? xa Rùa. Khi
  dã cách m?t quãng khá xa, Th? ta quy?t d?nh t?m
  d?ng chân và ch?p m?t ngh? m?t chút. Nhung Th? dã
  ng? quên và khi Th? ch?y t?i dích thì Rùa dã ?
  dó. Rùa dã c? g?ng su?t c? ch?ng dua và dã giành
  chi?n th?ng.
• Ch?m rãi và ch?c ch?n s? chi?n th?ng trong
  cu?c dua du?ng tru?ng.

10
Khái ni?m Kaizen v?i d?i m?i

• K?t h?p Kaizen v?i d?i m?i
• Ti?n b? d?t du?c thông qua d?i m?i nói chung s?
  gi?ng nhu hình ?nh th? hi?n trong b?c tranh trên
  n?u nhu nó thi?u chi?n lu?c Kaizen di cùng. Ði?u
  này x?y ra do h? th?ng du?c t?o d?ng t? k?t qu?
  c?a s? d?i m?i s? b? phá v? n?u không có s? c?
  g?ng liên t?c d? duy trì và sau dó c?i ti?n nó.
• Không có cái gì t?n t?i vinh c?u. T?t c? các h?
  th?ng d?u di d?n s? xu?ng c?p sau khi chúng du?c
  thi?t l?p. M?t d?nh lu?t n?i ti?ng c?a Parkinson
  là M?t t? ch?c khi dã hình thành du?c m?t c?u
  trúc thì cung là lúc t? ch?c dó b?t d?u xu?ng
  c?p. Nói cách khác, d? c?i thi?n ho?c th?m chí
  d? duy trì hi?n tr?ng thì t?t y?u ph?i có nh?ng
  n? l?c liên t?c. Khi không có s? n? l?c liên t?c
  thì s? xu?ng c?p là không tránh kh?i. Do dó,th?m
  chí khi d?i m?i t?o ra m?t chu?n m?c ho?t d?ng
  m?i t?n t?i thì m?c ho?t d?ng m?i cung s? suy
  gi?m n?u nhu chu?n m?c này không du?c b? sung và
  c?i ti?n liên t?c. Do v?y, b?t c? khi nào d?i m?i
  d?t du?c thì nó ph?i du?c ti?p n?i v?i các ho?t
  d?ng c?a Kaizen d? duy trì và c?i ti?n nó. Trong
  khi d?i m?i là m?t s? d?t phá mà ?nh hu?ng c?a nó
  du?c t?o d?ng d?n d?n nh? s? c?nh tranh có ch? ý
  và s? phá h?y các chu?n m?c, còn Kaizen là n? l?c
  v?i các ?nh hu?ng tích luy dánh d?u m?t ti?n b?
  v?ng ch?c theo th?i gian. N?u các chu?n m?c ch?
  t?n t?i d? duy trì hi?n tr?ng, chúng s? không b?
  ?nh hu?ng ch?ng nào m?c ho?t d?ng dó có th? ch?p
  nh?n du?c. Kaizen, m?t khác có nghia là m?t n?
  l?c thu?ng xuyên không ch? d? duy trì mà còn nâng
  c?p các chu?n m?c. Các nhà chi?n lu?c Kaizen tin
  r?ng các chu?n m?c v? b?n ch?t là d? d?nh gi?ng
  nhu các b?c dá v?i m?t chu?n m?c này d?n t?i
  chu?n m?c khác khi các n? l?c c?i ti?n liên t?c
  du?c th?c hi?n.

11
Các chuong trình KAIZEN co b?n

• 5S là vi?t t?t c?a 5 t? Nh?t B?n là Seiri,
  Seiton, Seiso, Seiketsu và Shitsuke.
• KSS H? th?ng khuy?n ngh? Kaizen nh?n m?nh l?i
  ích xây d?ng tinh th?n và s? tham gia tích c?c
  c?a ngu?i lao d?ng thông qua các kích thích v?
  tài chính và kinh t? thu?ng th?y trong các h?
  th?ng ki?u M?. Qui mô c?a h? th?ng khuy?n ngh?
  Kaizen Nh?t B?n du?c mô t? b?i s? lu?ng khuy?n
  ngh? du?c g?i hàng nam.Trong nam 1990, t? l? s?
  lu?ng khuy?n ngh? du?c g?i s? du?c s? d?ng là 32
  ? Nh?t B?n và 0.11 t?i M?.

12
Các chuong trình KAIZEN co b?n
13
Các chuong trình KAIZEN co b?n

• QCC Nhóm ch?t lu?ng là m?t nhóm nh? tình nguy?n
  th?c hi?n các ho?t d?ng ki?m soát ch?t lu?ng t?i
  noi làm vi?c, th?c hi?n công vi?c liên t?c nhu
  m?t ph?n trong chuong trình ki?m soát ch?t lu?ng
  toàn công ty, t? phát tri?n, giáo d?c l?n nhau và
  Kaizen trong noi làm vi?c.
• JIT Ðúng th?i h?n là m?t k? thu?t ki?m soát hàng
  t?n kho và s?n xu?t. Ðó chính là m?t ph?n trong
  h? th?ng s?n xu?t c?a TOYOTA. H? th?ng du?c
  Taiichi Ohno thi?t k? và hoàn thi?n t?i công ty
  TOYOTA ch? y?u nh?m gi?m thi?u lãngphí khi s?n
  xu?t.
• 7 công c? th?ng kê là các phuong pháp thu th?p
  và phân tích d? li?u làm can c? d? ra các quy?t
  d?nh, chúng bao g?m phuong pháp thu th?p và phân
  t?ng d? li?u, phi?u ki?m tra, bi?u d? nhân qu?,
  bi?u d? Pareto, bi?u d? phân b?, bi?u d? phân
  tán, bi?u d? ki?m soát.

14
GEMBA KAIZEN
15
GEMBA KAIZEN

• Trong ti?ng Nh?t, Gemba có nghia là t?i noi làm
  vi?c là noi di?n ra các ho?t d?ng. Trong các ho?t
  d?ng kinh doanh, có 3 ho?t d?ng chính liên quan
  tr?c ti?p d?n l?i nhu?n doanh nghi?p là phát
  tri?n, s?n xu?t và bán s?n ph?m. Không có ba ho?t
  d?ng này s? không t?n t?i doanh nghi?p. Vì v?y,
  Gemba có nghia là noi di?n ra 3 ho?t d?ng chính
  này. Ðon gi?n hon, Gemba có nghia là noi s?n ph?m
  và d?ch v? du?c t?o thành.

16
GEMBA KAIZEN

• Thông thu?ng, các cán b? qu?n lý và công nhân c?n
  có s? trao d?i thông tin có hi?u qu?. Ði?u này s?
  giúp cho ngu?i công nhân hi?u rõ s? mong mu?n c?a
  ban lãnh d?o cung nhu trách nhi?m c?a h? trong
  quá trình th?c hi?n Kaizen. Ngu?i công nhân nh?n
  th?c du?c vai trò, c?m th?y t? hào v? s? dóng góp
  c?a h? d?i v?i t? ch?c chính là nhi?m v? c?a ban
  lãnh d?o trong Gemba.

17
Nguyên t?c vàng c?a qu?n lý t?i noi làm vi?c -
GEMBA

• Thi?t l?p m?i quan h? ch?t ch? và hi?u noi
  làm vi?c (gemba) là bu?c d?u tiên d? qu?n lý m?t
  cách hi?u qu?. Sau dây là 5 nguyên t?c vàng d?
  qu?n lý gemba
• 1. Khi v?n d? (s? không bình thu?ng) phát sinh
  hãy d?n gemba tru?c tiên. Gemba là ngu?n c?a các
  thông tin.
• 2. Ki?m tra b?ng ch?ng khách quan (gembutsu),
  trong n?i dung c?a gemba thì tù này liên quan t?i
  h?ng máy, s?n ph?m h?ng, th?m chí c? khi?u n?i
  c?a khách hàng. Xác d?nh nguyên nhân g?c r? c?a
  v?n d?.
• 3. Xác d?nh bi?n pháp x? lý t?c th?i.

18
Nguyên t?c vàng c?a qu?n lý t?i noi làm vi?c -
GEMBA

• 4. Xác d?nh nguyên nhân g?c r? và th?c hi?n bi?n
  pháp kh?c ph?c. M?t trong các công c? h?u ích
  trong vi?c tìm ki?m nguyên nhân g?c r? là h?i
  T?i sao? cho d?n khi có du?c nguyên nhân chính.
  Thông thu?ng nguyên nhân g?c r? không xu?t hi?n
  khi chúng ta ch? h?i T?i sao? m?t l?n mà thu?ng
  ph?i h?i d?n 5 l?n T?i sao? d? có du?c chúng.
• 5. Tiêu chu?n hóa và phòng ng?a tái di?n. Nhi?m
  v? c?a ngu?i qu?n lý ? gemba là th?c hi?n QCD.
  Tuy nhiên, các v?n d? b?t thu?ng nhu h?ng máy,
  s?n ph?m h?ng, không d?t du?c m?c tiêu s?n xu?t,
  công nhân d?n mu?n...v?n x?y ra hàng ngày và dòi
  h?i ngu?i qu?n lý ph?i gi?i quy?t và d?m b?o r?ng
  s? vi?c không du?c tái di?n. Khi v?n d? du?c gi?i
  quy?t thì c?n ph?i xây d?ng m?i ho?c c?i ti?n
  tiêu chu?n hi?n t?i.

19
Chu trình PDCA 

• Giai do?n d?u c?a quá trình Kaizen là xây d?ng
  chu trình PDCA d? d?m b?o quá trình Kaizen du?c
  th?c hi?n liên t?c, phù h?p v?i chính sách duy
  trì và c?i ti?n tiêu chu?n.
• Ban lãnh d?o xây d?ng chu trình PDCA chính là
  liên t?c xây d?ng các m?c tiêu m?i c?n ph?n d?u.

20
Chu trình PDCA

• L?p k? ho?ch (Plan) là quá trình xây d?ng m?c
  tiêu c?i ti?n và k? ho?ch tri?n khai d? d?t du?c
  m?c tiêu này.
• Th?c hi?n (Do) là quá trình th?c hi?n k? ho?ch.
• Ki?m tra (Check) là quá trình xem xét k?t qu?
  th?c hi?n d? c?i ti?n k? ho?ch.
• Kh?c ph?c (Act) là quá trình xây d?ng và tiêu
  chu?n hóa các th? t?c d? h?n ch? s? l?p l?i các
  di?m không phù h?p ho?c xây d?ng m?c tiêu m?i d?
  c?i ti?n.

21
Lo?i tr? 07 lãng phí (Muda) 

• T? Nh?t, Muda có nghia là lãng phí, nhung t? này
  có nhi?u nghia r?ng hon.
• Công vi?c là m?t chu?i các quá trình ho?c các
  bu?c, b?t d?u v?i nguyên li?u thô và k?t thúc
  b?ng s?n ph?m cu?i cùng ho?c d?ch v?. T?i m?i quá
  trình, giá tr? du?c tang thêm cho s?n ph?m (ho?c,
  trong ngành d?ch v?, d?i v?i tài li?u ho?c m?ng
  thông tin khác), và sau dó t?i quá trình ti?p
  theo. Các ngu?n l?c t?i m?i quá trình, con ngu?i
  và máy móc có th? t?o ra giá tr? gia tang ho?c
  không t?o ra giá tr? gia tang.

22
Lo?i tr? 07 lãng phí (Muda) 

• Muda liên quan t?i m?i ho?t d?ng mà không t?o ra
  giá tr? gia tang. Ohno là ngu?i d?u tiên nh?n ra
  s? lãng phí to l?n dang t?n t?i t?i noi làm vi?c
  (gemba), ông phân lo?i muda trong gemba theo các
  lo?i sau
• - Muda do tìm ki?m
• - Muda do d?ng tác th?a
• - Muda do v?n chuy?n
• - Muda v? không gian
• - Muda v? th?i gian
• - Muda v? s?n ph?m không phù h?p
• - Muda v? ki?m tra

23
M?c tiêu chính chuong trình 5S

• Xây d?ng ý th?c c?i ti?n (Kaizen) cho m?i ngu?i
  t?i noi làm vi?c.
• Xây d?ng tinh th?n d?ng d?i gi?a m?i ngu?i
  thông qua chuong trình 5S.
• Phát tri?n vai trò lãnh d?o c?a cán b? lãnh d?o
  và cán b? qu?n lý thông qua các ho?t d?ng th?c
  t?.
• Xây d?ng co s? d? dua vào các k? thu?t c?i ti?n.

24
Trình t? th?c hi?n 5S PDCA

• M?i quan h? gi?a 5S và PDCA

25
Các bu?c áp d?ng 5S

• Ð? th?c hi?n m?t chuong trình 5S, d?u tiên c?n
  xây d?ng m?t k? ho?ch th?c hi?n bao g?m các bu?c
• Bu?c 1 Chu?n b?
• Bu?c 2 Thông báo chính th?c c?a giám d?c
• Bu?c 3 M?i ngu?i ti?n hành t?ng v? sinh
• Bu?c 4 B?t d?u b?ng Seiri
• Bu?c 5 Th?c hi?n Seiri, Seiton và Seiso hàng
  ngày
• Bu?c 6 Ðánh giá d?nh k?

26
Phuong pháp th?c hi?n 5S hàng ngày

• 1.   Ti?n hành 5S kho?ng 5 phút vào m?i bu?i sáng
  và m?i bu?i chi?u hàng ngày.
• 2.   M?i ngu?i th?c hi?n 5S kho?ng 10 phút t?i
  noi làm vi?c c?a mình vào th? sáu hàng tu?n. (Khu
  v?c cá nhân và khu v?c chung)
• 3.   Hàng tháng, th?c hi?n 5S toàn công ty kho?ng
  30 phút trong gi? làm vi?c.(Khu v?c chung nhu van
  phòng, phân xu?ng, cang tin, nhà v? sinh v.v. )
• 4.   M?i ngu?i chia s? kinh nghi?m th?c hi?n.
• 5.   T?o ra noi làm vi?c thu?n ti?n.
• 6.   Không ng?ng c?i ti?n môi tru?ng làm vi?c.

27
Phuong pháp th?c hi?n 5S hàng ngày