INTERAKSI ANTARA TAMADUN DI ASIA (KEBAIKAN DAN KEBURUKAN)

1
INTERAKSI ANTARA TAMADUN DI ASIA (KEBAIKAN
DAN KEBURUKAN)
2
MAKSUD INTERAKSI

• Menurut Kamus Dewan edisi ketiga, interaksi
  bermaksud tindakan atau perhubungan aktif antara
  satu sama lain.
• Interaksi juga bermaksud tindak balas antara dua
  atau beberapa pihak.

3
KESAN INTERAKSI ANTARA TAMADUN
Negatif
Positif
4
Kesan Positif (Tamadun Islam,Yahudi,Kristian) 

• Beberapa kesan positif telah dikesan semasa zaman
  kemunculan Islam di Tanah Arab
• Dalam Perlembagaan Madinah (Sahifah Madinah) yang
  digubal oleh Nabi Muhammad saw,di Madinah hak-hak
  orang Kristian dan Yahudi serta penganut-penganut
  agama lain telah diberi perlindungan.
• Di Andalusia (Sepanyol), muncul ramai penulis dan
  ahli intelektual daripada kalangan
  individu-individu Yahudi dan Kristian.

5
Kesan Positif (India, Cina)

• Agama Buddha disebarkan ke Negara China melalui
  interaksi ini.
• Astronomi India turut diperkembangkan di Negara
  China oleh ahli-ahli astronomi India
• Terdapat kemahiran teknologi membuat gula
  daripada tebu dari India telah diperkembangkan
  kepada orang-orang China.
• Antaranya ialah teknologi pembuatan kertas, bahan
  letupan, percetakan, penggunaan kompas dan
  lain-lain.
• Selain itu, usaha-usaha penterjemahan buku-buku
  koleksi astronomi India telah diterjemahkan ke
  dalam bahasa China.

6
Kesan Positif (Islam, China)

• Pedagang-pedagang Arab dan Parsi memainkan
  peranan penting dalam interaksi ini
• Interaksi ini menyebabkan perkahwinan campur
  antara pedagang-pedagang ini dengan wanita-wanita
  tempatan.
• Hasil daripada interaksi ini wujud penyebaran
  agama Islam di negara China yang akhirnya
  mewujudkan komuniti Islam tempatan Cina
• Mempelajari mengenai kompas,teknologi percetakan,
  teknologi bahan letupan dan pembuatan kertas.
• Turut berlaku dalam teknologi logam dan pembuatan
  tembikar
• Tamadun China pula mendapat pelbagai ilmu
  pengetahuan baru seperti perubatan, astronomi dan
  farmasi

7
Kesan Positif (Islam, Melayu)

• Hubungan antara tamadun Islam dengan tamadun
  Melayu telah meninggalkan kesan yang amat ketara
  melalui perdagangan.
• Kesan positif yang penting ialah tersebarnya
  agama Islam di Kepulauan Melayu serta munculnya
  kerajaan-kerajaan Islam tempatan di Pasai,
  Melaka, Acheh, Johor-Riau, Brunei, Pattani, Sulu,
  Banten, Demak, Tuban dan Mataram.
• Tamadun Islam telah mengubah pandangan hidup
  orang-orang Melayu.
• Ia juga turut membawa tulisan Jawi yang
  berperanan penting dalam perkembangan ilmu
  pengetahuan di Kepulauan Melayu.
• Pengaruhnya dari segi perundangan, kesusasteraan,
  kesenian,material seperti pakaian, makanan dan
  istilah-istilah Arab yang digunakan dalam bahasa
  Melayu.

8
Kesan Positif (China, Melayu)

• Melahirkan kesan positif dalam kemahiran dan
  teknologi serta kebendaan.
• Tamadun China membawa teknologi membuat gula
  daripada tebu ke Kepulauan Melayu, perusahaan
  sutera, pembuatan tembikar serta pertukangan
  logam.
• Interaksi antara tamadun China dengan tamadun
  Melayu berlaku melalui dua cara iaitu secara aman
  dan secara konflik peperangan.
• Interaksi secara aman berlaku melalui aktiviti
  perdagangan, imigrasi dan hubungan diplomatik.
• Contohnya kemuncak hubungan diplomatik Negara
  China dengan Kepulauan Melayu ialah zaman
  Kesultanan Melaka.

9
Kesan Positif (China, Jepun)

• Sumbangan yang penting ialah dari segi agama dan
  tulisan.
• Agama Buddha dari Negara China telah dikembangkan
  dalam Tamadun Jepun.
• Ajaran-ajaran Buddha ini telah diasimilasikan
  dengan agama asal orang Jepun, iaitu agama Shinto
• Kuil-kuil Buddha telah didirikan di Jepun.
• Agama Buddha telah mencapai zaman kemuncak semasa
  zaman Nara dan Heian.

10

• Di samping agama, tulisan adalah satu lagi kesan
  penting yang dibawa oleh Tamadun China ke Jepun
• Tulisan Cina telah menjadi asas kepada
  pembentukan tulisan Jepun
• Ajaran falsafah Konfusianisme dari China turut
  diasimilasikan dalam tamadun Jepun.
• Ajaran Konfusianisme yang memberi penekanan
  kepada institusi keluarga telah memantapkan lagi
  institusi kekeluargaan Jepun.
• Interaksi antara tamadun China dengan Jepun telah
  berlaku secara aman dan penerapan tamadun China
  dalam Tamadun Jepun telah memperkukuhkan identiti
  Tamadun Jepun.

11
Kesan Negatif (Yahudi, Kristian, Islam)

• Di Eropah misalnya hubungan antara orang-orang
  Kristian dengan Yahudi telah mengalami
  kemerosotan sejak awal.
• Kesan konflik tersebut maka berlakunya pembunuhan
  orang Yahudi secara beramai-ramai pada abad ke-9
  dan ke-18 Masihi.
• Perkara ini berlaku akibat daripada faktor-faktor
  perbezaan agama, ketidakseimbangan ekonomi dan
  sosial.
• Islam dengan Kristian bertembung dalam zaman
  pertengahan di Eropah.
• Pemerintah-pemerintah Kristian di Eropah telah
  bertindak melancarkan beberapa siri ke atas
  orang-orang Islam yang dikenali sebagai
  peperangan Perang Salib
• Peperangan tersebut telah mengorbankan ramai
  penganut Islam dan Yahudi.
• Peperangan ini turut dicetuskan oleh
  faktor-faktor perbezaan agama, ekonomi dan politik

12
Kesan Negatif (India, Islam)

• Terdapat peristiwa-peristiwa yang mana
  orang-orang Islam dibunuh dan masjid-masjid
  dimusnahkan oleh raja-raja India yang beragama
  Hindu
• Keadaan yang sama juga berlaku kepada
  penganut-penganut agama Hindu dan kuil Hindu yang
  dimusnahkan oleh pemerintah-pemerintah Islam
• Raja-raja Islam dalam Kesultanan Delhi telah
  mengharamkan pembinaan kuil-kuil dan mengharamkan
  beberapa upacara keagamaan Hindu.
• Aurangzeb merupakan raja Moghul yang bertindak
  keras terhadap penganut-penganut Hindu.
• Baginda telah mengharamkan pembinaan kuil-kuil
  yang baru, mengharamkan upacara mandi suci di
  Sungai Jamuna, mengharamkan upacara sati dan
  sebagainya.

13
Kesan Negatif (India, China)

• Tamadun India dengan tamadun China juga berlaku
  konflik terutama semasa agama Buddha mula
  diperkenalkan ke dalam masyarakat Cina pada zaman
  pemerintahan Dinasti Han Timur
• Kemasukan agama tersebut telah mendapat tentangan
  cendekiawan Konfusianisme yang amat berpengaruh
  dalam pentadbiran Dinasti Han.
• Sami-sami Buddha telah dikurung dan kuil-kuil
  Buddha dimusnahkan untuk menghalang perkembangan
  agama tersebut

14
Kesan Negatif (Islam, China)

• Berlaku interaksi antara tamadun Islam dengan
  tamadun China pada tahun 751 masihi.
• Tentera Islam di bawah pimpinan Ziyad bin Salih
  telah mengalahkan angkatan perang China yang
  dipimpin oleh Kao Hsien-chih
• Pada masa tersebut kerajaan Islam Abbasiyah
  mempunyai hubungan diplomatik dengan kerajaan
  Tang di Negara Chin
• Permusuhan antara orang Islam dengan orang China
  juga dicetuskan oleh rasa tidak puas hati
  terhadap pencapaian ekonomi pihak yang
  bertentangan.
• Pada abad ke-8 Masihi penduduk Han di tenggara
  negara China telah bermusuh dengan orang Islam
  kerana iri hati dengan kemewahan yang dinikmati
  oleh orang Islam dalam aktiviti perdagangan.
• Pada 876 masihi berlaku pemberontakan di Canton
  menyebabkan lebih kurang 120,000 terbunuh

15
FAKTOR YANG MEMPENGARUHI ANTARA TAMADUN

• Toleransi kepimpinan
• Nilai
• Pemikiran
• Keinsanan
• Geografi
• Institusi

16
Interaksi Tamadun China dan India

• Tamadun ini telah berinteraksi kira-kira pada
  abad ke-2 sebelum masihi
• Penyebaran Agama Buddha ke China pada masa
  pemerintahan Dinasti Han (zaman Han Timur)
  merupakan kemuncak kepada interaksi antara
  tamadun China dan India.
• Oleh kerana Buddhisme lahir dalam suasana budaya
  India, maka China juga telah berkongsi banyak
  persamaan dengan budaya masyarakat India.
• Selain itu, berlakunya persamaan dalam aspek
  kesusasteraan, kesenian, muzik dan sebagainya.
• Pada peringkat awal penyebaran Buddha di
  China,berlaku penentangan antara budaya dalam
  ajaran Buddha dari sudut kekeluargaan,
  politik,etika serta moral orang-orang China yang
  telah pun meresap dalam falsafah-falsafah warga
  tempatan China terutama falsafah Konfusianisme.

17

• Agama Buddha kemudiannya telah mengalami proses
  penyesuaian dengan tradisi budaya China tetapi
  prinsip-prinsip asas ajaran Buddha tidak
  terjejas.
• Kesan interaksi positif antara tamadun China
  dengan India ialah beberapa alat muzik dan
  struktur muzik India diasimilasikan dalam tamadun
  China.
• Muzik dan tarian India telah menjadi tarian yang
  popular di istana dan di kalangan bangsawan
  China.
• Semasa Dinasti Tang ( 618-907), teknologi membuat
  gula dari tebu diperkembangkan pada zaman Tamadun
  China.
• Manakala kesan positif interaksi tamadun yang
  diterima oleh India pula terdapat ciptaan-ciptaan
  sains dan teknologi orang China yang telah
  berkembang di dalam masyarakat India.
• China juga mendapatkan khidmat ahli-ahli
  cendekiawan India dalam bidang astronomi seperti
  Gautama yang telah diambil berkhidmat dalam
  kerajaan Dinasti Tang.

18

• Beliau bertanggungjawab memperkenalkan sistem
  kalendar China yang lebih tepat daripada tahun
  727 masihi
• Perkembangan dalam bidang kesusasteraan juga
  turut menerima kesan interaksi antara tamadun
  China dan India.
• Kewujudan pelbagai jenis puisi, cerita dongeng,
  kisah-kisah teladan,kias yang berkaitan dengan
  Buddha telah mempengaruhi tulisan sastera China.
• Selain itu, percampuran dan penyerapan bahasa
  Sanskrit dan Pali ke dalam bahasa China turut
  berlaku.
• Contoh yang paling ketara ialah kemunculan
  pengajian fonetik di zaman Dinasti Sui adalah
  kesan perhubungan tamadun China dan India.
• Selepas abad ke-10 masihi, perkembangan ini agak
  merosot dan lebih bersifat hubungan diplomatik
  dan perdagangan.

19
Interaksi Tamadun Islam dan China

• Berlaku pada awal abad ke-3 masihi dan telah
  adanya utusan dari Parsi dihantar ke istana
  kerajaan Wei.
• Orang-orang Arab menggunakan dua laluan penting
  untuk ke China iaitu
• Laluan Sutera iaitu jalan darat yang
  merentasi Khurasan,Samarqand, Xinjiang hingga ke
  Peking
• Jalan laut yang digunakan pada abad ke-5
  masihi merentasi laut Arab ke Benua Kecil India
  dan Kepulauan Melayu hingga ke Canton di tenggara
  China.
• Terdapat catatan yang menyatakan bahawa pada abad
  ke-5 masihi kapal-kapal China telah sampai ke
  Teluk Parsi

20

• Pada pertengahan abad ke-7 masihi,ramai pedagang
  Arab telah menetap di daerah tenggara China
  seperti Kwang Cho (Canton),Chang Chow dan Chuan
  Cow.
• Hubungan perdagangan antara Arab dan China
  menjadi semakin rancak pada abad ke-8 dan mereka
  telah mendirikan masjid-masjid di kawasan
  Guangzhou dan Guanzhou.
• Selepas beberapa abad kemudian,munculnya beberapa
  tokoh Muslim tempatan seperti Wang Daiyu
  (1550-1658), Ma Zhu (1640-1711),Liu Zhi
  (1660-1730) dan Ma Dexin (1794-1874).
• Penglibatan tokohtokoh ini turut mempengaruhi
  hasil penulisan dan usaha penterjemahan selepas
  mereka.
• Buku pertama yang dihasilkan oleh penulis China
  Muslim ialah Zhengjiao Zhengquan yang telah
  diterbitkan pada tahun 1642.

21

• Penulis China banyak menggunakan konsep-konsep
  yang sedia ada dalam ajaran Konfusianisme bagi
  memperkenalkan Islam kepada masyarakat tempatan.
  
• Terdapat persamaan elemen ajaran Konfusianisme
  dengan ajaran Islam seperti xiao (penghormatan
  kepada ibu bapa),zhong (kesetiaan),shu
  (altruisme) yang telah banyak membantu
  penulis-penulis China muslim memperkenalkan
  ajaran Islam kepada mayarakat China.
• Pada zaman Dinasti Tang (618-907),seorang sarjana
  China Muslim yang berasal dari Parsi iaitu Li Xun
  telah menyusun sebuah buku bertajuk Materia
  Medica Seberang Laut sebanyak 6 jilid.
• Buku ini telah membincangkan mengenai 124 jenis
  ubat di Arab.
• Sementara itu seorang ahli astronomi Parsi iaitu
  Jamaluddin telah memberi sumbangan penting
  penciptaan kalendar baru untuk Kublai Khan pada
  tahun 1267 masihi
• Abjad Arab telah mula digunakan dalam Tamadun
  China ketika pemerintahan Dinasti Yuan.
• Kesan interaksi tamadun China,Tamadun Islam turut
  juga menyumbang dalam aspek senibina.
• Masjid-masjid yang bersenibina Arab banyak dibina
  di Xinjiang (Sinkiang ).

22
Interaksi Antara Tamadun China dan Jepun

• Interaksi antara tamadun China dan Jepun berlaku
  melalui perantaraan semenanjung Korea semasa
  zaman Raja Packhe yang memerintah Korea.
• Korea telah menerima pengaruh China sejak abad
  ke-2 masihi lagi.
• Raja Packhe telah meminta bantuan Jepun bagi
  mengatasi tentangan puak utara pada kurun ke-2
  masihi.
• Penglibatan ramai tentera Jepun di Korea pada
  ketika itu telah menyebabkan unsur-unsur tamadun
  China yang terdapat dalam budaya Korea telah
  meresapi budaya Jepun.
• Kesan langsung tamadun China dapat dikesan dalam
  penggunaan tulisan.
• Sistem tulisan China telah memperkembangkan
  tradisi tulisan di Jepun.
• Tulisan China telah digunakan sebagai perantaraan
  komunikasi sosial dan penciptaan kesenian dalam
  masyarakat Jepun yang telah membawa kepada
  perkembangan intelektual.
• Tulisan ini digunakan untuk menyimpan rekod-rekod
  mengenai mitos-mitos agama Shinto dan rekod-rekod
  pentadbiran Jepun.
• Kompilasi Kojiki (rekod purba Jepun) telah
  menunjukkan gabungan antara tulisan China dan
  tulisan Jepun.

23

• Kompilasi puisi yang terkenal iaitu Manyoshu
  pada tahun 760 masihi turut memperlihatkan
  penggunaan gabungan perbendaharaan kata pinjaman
  China ke dalam perbendaharaan kata Jepun.
• Kesan interaksi ini dapat juga dilihat dalam
  aspek binaan. Contohnya dalam Bandar Nara telah
  dibina mengikut corak dan plan pembinaan Bandar
  Changan iaitu bandar pemerintahan dalam Dinasti
  Sui.
• Ajaran-ajaran Konfusianisme yang dibawa masuk ke
  Jepun turut menerima kesan serta perubahan.
• Konsep mandat dari syurga yang telah
  digunakan dalam memperkukuhkan institusi raja.
• Agama Buddha juga telah melalui satu proses
  asimilasi dengan agama asal orang-orang Jepun
  iaitu Shinto.
• Pada tahap ini Shinto telah mengiktiraf kewujudan
  dua dewa iaitu dewa-dewa luar dan dewa tempatan.
  
• Ajaran Buddha yang mementingkan ajaran dan konsep
  kasih-sayang,moral dan kerohanian telah memberi
  satu sumbangan penting kepada orang-orang Jepun.
  
• Pada abad ke-10 masihi ajaran Buddha yang
  berkembang ialah yang mementingkan Amida atau
  Amitabha sebagai lambang penyembahan penting.

24
Interaksi Antara Tamadun India dengan Asia
Tenggara

• Secara teologi, interaksi ini telah memberi
  peluang kepada perkembangan agama Hindu dan
  Buddha kepada masyarakat Asia Tenggara.
• Agama Hindu telah diterima sebagai agama yang
  penting dalam kerajaan-kerajaan awal di
  AsiaTenggara seperti di Funan,Angkor,Majapahit,Ked
  ah Tua dan lain-lain.
• Mazhab agama Hindu yang banyak tersebar di Asia
  Tenggara ialah mazhab Saivisme, Vishnuisme dan
  Brahmanisme.
• Agama Hindu turut mempengaruhi sistem pentadbiran
  dan politik Asia Tenggara dengan kewujudan konsep
  devaraja.
• Konsep ini meletakkan kesucian seseorang raja
  setaraf dengan dewa.
• Mazhab agama Buddha pula yang berkembang di Asia
  Tenggara ialah mazhab Mahayana dan Hinayana
  (agama Buddha Theravada).

25

• Agama Buddha Mahayana adalah ajaran Buddha yang
  dipengaruhi oleh kepercayaan-kepercayaan kaum
  India.
• Srivijaya pernah menjadi pusat pengajaran dan
  perkembangan ajaran Buddha Mahayana seperti yang
  dilaporkan oleh I-Tsing seorang mubaligh agama
  Buddha dari China yang pernah singgah di
  Srivijaya pada abad ke-7 masihi.
• Sebahagian besar penduduk tanah besar Asia
  Tenggara iaitu di Thailand,Myanmar,Burma dan Laos
  menerima agama dari Mazhab Buddha Hinayana
• Kemunculan tulisan Sanskrit dan Pali yang
  berkembang di Asia Tenggara adalah kesan
  interaksi tamadun ini.
• Bahasa Sanskrit telah diterima menjadi bahasa
  penting di istana.
• Kitab-kitab agama Hindu iaitu Mahabarata dan
  Ramayana menjadi sumber pengajaran awal di Asia
  Tenggara.

26

• Aktiviti penterjemahan dan penyalinan kitab-kitab
  ini telah dilakukan selapas wujudnya interaksi
  antara Asia Tenggara dengan tamadun Islam.
• Perkara ini kerana kitab-kitab diterjemahkan ke
  dalam Bahasa Melayu dan ditulis dengan
  menggunakan tulisan Jawi.
• Istilah-istilah sanskrit turut memperkayakan
  perbendaharaan kata masyarakat Asia Tenggara.
• Kemunculan banyak alat-alat muzik dan pengaruh
  dalam kesenian dan tarian juga adalah kesan
  daripada interaksi ini.
• Kedatangan dan hubungan masyarakat India dan
  penduduk Asia Tenggara secara amnya telah
  menyebabkan berlakunya perkahwinan campur secara
  meluas semasa zaman Kesultanan Melayu Melaka.
• Makanan berasaskan roti dan kari juga dilihat
  sebagai kesan interaksi antara tamadun ini.
• Selain itu, tamadun India juga mempengaruhi
  sistem perundangan Asia Tenggara. Contohnya
  kaedah dalam undang-undang Hindu yang digunakan
  dalam Undang-undang Melaka dan Perundangan
  Majapahit.

27
Interaksi Antara Tamadun Islam dengan Asia
Tenggara

• Perkembangan Agama Islam telah memberi sumbangan
  yang besar kepada perkembangan dan penerimaan
  tamadun Islam di kawasan Asia Tenggara.
• Asia Tenggara telah lama dikenali oleh
  pedagang-pedagang Islam sejak abad pertama
  hijrah.
• Sebahagian besar pedagang-pedagang Islam
  datangnya dari Yaman iaitu sebuah kerajaan Arab
  yang bergiat penting dalam perdagangan.
• Snouck Hurgronje merupakan cendekiawan yang
  mengatakan bahawa Islam di Asia Tenggara
  datangnya dari India.
• Pendapat beliau telah mendapat sokongan daripada
  beberapa tokoh seperti D.G.E Hall, R.O
  Winstedt,Vlekke, Mouqutte,B.Harrison dan Bousquet
  dan masing-masing mengaitkan penglibatan
  pedagang-pedagang Islam dari Gujerat.

28
Interaksi Antara Tamadun Islam dengan Eropah

• Bermula sejak terbentuknya pemerintahan Islam di
  Afrika Utara,Sepanyol dan Sicily.
• Pendapat tokoh tamadun menyatakan Sepanyol dan
  Sicily adalah merupakan pintu masuk Islam ke
  benua Eropah dan dianggap jambatan kemasukan
  tamadun Islam ke dalam tamadun Eropah.
• Proses interaksi ini berlaku dalam dua cara iaitu
  cara aman dan peperangan.
• Proses cara aman berlaku melalui perdagangan.
• Perang Salib yang berlaku dalam tempoh yang
  panjang antara orang Eropah dengan Islam
  merupakan interaksi konflik.
• Terdapat beberapa faktor berlakunya perang Salib
  ini.Antaranya ialah
• Penindasan yang dilakukan oleh pemerintah
  Kristian kepada penganut Islam
• Ketidakseimbangan ekonomi
• Peranan paderi Kristian yang menyeru
  orang-orang Kristian untuk berperang dengan
  orang-orang Islam

29

• Perkembangan dan usaha penterjemahan buku-buku
  adalah kesan interaksi positif yang berlaku.
• Penterjemahan buku falsafah Greek telah
  menghubungkan orang-orang Eropah dengan tamadun
  Greek (Yunani).
• Hal ini kerana penterjemahan buku telah dilakukan
  dengan pesat semasa pemerintahan Bani Abbasiyah.
  
• Hasil penulisan orang-orang Greek meliputi
  bidang-bidang sains, sejarah, matematik, falsafah
  telah dikembangkan oleh cendekiawan Islam.
• Proses interaksi antara Islam dan Eropah berlaku
  secara aman pada awalnya,diikuti konflik apabila
  tercetusnya perang salib yang berlaku selama 200
  tahun (antara abad ke-12 masihi hingga 14
  masihi).
• Sebelum perang salib,Eropah berada dalam zaman
  gelap (abad ke-4 hingga ke-14 masihi)
• Pada ketika itu, orang Islam telah mencapai
  kemajuan dalam pelbagai bidang ilmu pada
  pertangahan kurun ke-7.

30

• Kemuncak perkembangan tamadun Islam berlaku pada
  abad ke-10 hingga ke-12 masihi.
• Sepanyol menjadi pusat perkembangan ilmu
  pengetahuan Islam di Eropah.
• Universiti-universiti Sepanyol di Cordova,
  Seville, Malaga dan Granada telah menjadi pusat
  pengajian terpenting kepada pelajar Kristian.
• Bidang-bidang ilmu pengetahuan seperti falsafah,
  matematik, astronomi dan seni muzik yang
  berkembang pesat di Sepanyol telah mempengaruhi
  pemikiran orang-orang Eropah.
• Orang-orang Islam Sepanyol telah menyumbang
  karya-karya penting dalam bidang seni muzik.
• Pada abad ke-12,karya-karya mereka telah
  diterjemahkan dalam bahasa latin dan memberi
  peluang kepada masyarakat Eropah mempelajari seni
  ini.

31
KESIMPULAN

• Interaksi antara tamadun di Asia menunjukkan
  bagaimana orang-orang terdahulu menjalinkan
  hubungan diplomatik sehingga tercetusnya revolusi
  pembangunan dan peradaban sesuatu tamadun.
• Beberapa faktor positif telah dikenalpasti hasil
  pertembungan antara tamadun. Antaranya ialah
• Sifat pemerintah dan pemimpin yang
  bertoleransi dan memerintah negara dengan penuh
  keadilan dan kesaksamaan
• Sikap golongan beragama seperti sami
  dan paderi yang sentiasa cuba mewujudkan suasana
  harmoni, memberi tafsiran yang sejagat dan
  cenderung kepada semangat keinsanan.
• Selain itu, tamadun sesebuah masyarakat bersifat
  keterbukaan.
• Elemen-elemen atau ciri-ciri tamadun luar yang
  diterima oleh sesuatu tamadun akan mengalami
  proses asimilasi dan penyesuaian. Sementara kesan
  negatif pula seringkali mewujudkan konflik
  antara masyarakat yang memilki tamadun yang
  berbeza. Konflik ini dipengaruhi oleh pelbagai
  faktor seperti teologi, ekonomi, sosial dan
  politik.
• Kesimpulannya,bagi tamadun yang lebih lama
  terbina akan mempengaruhi tamadun yang baru dan
  lebih bersifat receptive (penerima).
• Hasilnya sesuatu tamadun dapat mengasimiliasikan
  pengaruh luar seterusnya akan semakin berkembang
  dan melahirkan pelbagai perubahan-perubahan
  penting.

32
RUJUKAN

• Internet
• http//kejuruteraanbangunan.blogspot.com/2010/05/b
  ab-6-interaksi-antara-tamadun-dan.html
• http//www.perlis.uitm.edu.my/citu/images/stories/
  gallery/citu/web/mal-india.pdf
• http//tamanilmu.com/downloads/RB_Pengajian_Tamand
  un_Islam_2.pdf
• Buku
• Penerbit Universiti Malaya,Tamadun Islam dan
  Tamadun Asia, Kuala Lumpur,Universiti Malaya,
  2001.
• Mahayudin Hj. Yahaya, Tamadun Islam,Penerbit
  Fajar Bakti Sdn. Bhd.,Shah Alam,Selangor Darul
  Ehsan, 2001.
• Azhar Hj. Mad. Aros,Tamadun Islam dan Tamadun
  Asia (TITAS),Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.,Shah
  Alam,Selangor Darul Ehsan, 2004.
• Sazelin Arif,Ahmad Ridzwan Mohd Noor,Nooraini
  Sulaiman,Mahadi Abu Hassan,Ali Hafizar Mohamad
  Rawi, Tamadun Islam dan Tamadun Asia,McGraw-Hill
  (Malaysia) Sdn. Bhd., Shah Alam,Selangor Darul
  Ehsan,2007