Bauxite v

1
Bauxite và Aluminum M?t phân tích t? A t?i Z

• Greg Zelder và Sebastian Africano
• Giáo su v? Ch?ng t?c, Ðói nghèo, và Môi tru?ng
  Raquel R. Pinderhughes
• Chuong trình nghiên c?u Ðô th?
• Ð?i h?c Bang San Francisco
• Xuân, 2003
• Công chúng du?c phép dùng tu li?u này, nhung ph?i
  trích d?n tác gi?, khoá h?c, d?i h?c và giáo su

2

• Bài trình này này t?p trung vào khai thác và
  tinh ch? Bauxite, ti?p theo là s?n xu?t, tiêu
  dùng và bán Aluminum.
• Nó nh?m nâng cao nh?n th?c c?a d?c gi? v? nh?ng
  s? th?c ? d?ng sau s? tiêu dùng nhôm b?ng cách
  xem xét nh?ng tác d?ng c?a vi?c s?n xu?t ra nó
  d?n con ngu?i và môi tru?ng c?a hành tinh này.
  Nó dua b?n qua su?t chu trình d?i s?ng c?a nhôm
  t? A d?n Z, d?c bi?t luu ý d?n các tác d?ng xã
  h?i, môi tru?ng và s?c kho? c?ng d?ng c?a các quá
  trình g?n v?i vi?c s?n xu?t nhôm.

3
N?i dung, Ph?n I, các slide 4 d?n 47

• Ð?a ch?t h?c
• L?ch s? s? d?ng Bauxite
• Nh?ng tác d?ng xã h?i c?a khai m? Bauxite
• Nh?ng nghiên c?u tình hu?ng
• ?n Ð?
• Haiti
• Nh?ng tác d?ng chung c?a khai m? Bauxite
• Nh?ng tác d?ng môi tru?ng c?a khai m? Bauxite

4
N?i dung, Ph?n II, các slide 48 d?n 85

• Phân ph?i Bauxite
• Các Ð?u vào và các Quá trình Luy?n n?u ch?y Nhôm
• L?p lót b?n dã hao mòn - Spent Pot Lining (SPL)
• S? d?ng nang lu?ng và ngu?n l?c trong luy?n nhôm
• Các ch?t th?i c?a lò luy?n nhôm
• Ti?p xúc v?i Fluorides
• Ti?p xúc v?i nhôm
• Nhôm trong th?c an và nu?c
• Nhôm trong y du?c
• T? kim lo?i nhôm d?n các s?n ph?m tiêu dùng
• Nhôm và Tái ch?
• K?t lu?n

5
Ð?a ch?t h?c Bauxite

• Qu?ng Bauxite là m?t trong nh?ng khoáng ch?t có
  tr? lu?ng nhi?u nh?t trong v? trái d?t, tuy t?
  bauxite du?c dùng d? mô t? b?t c? khoáng ch?t nào
  ch?a nhi?u hon 32 alumina1.

M?t m?u dá Bauxite v?i các t?p ch?t

• http//www.hs.wisd.org/ddaughenbaugh/Pictures/alco
  a_aluminum_smelter_and_mine.htm

6
Ð?a ch?t h?c Bauxite

• Các v?t li?u b? r?i t?i các vùng nhi?u mua th?m
  xu?ng m?c nu?c ng?m, t?i dó các h?p ch?t silicate
  tích t?, áp su?t khi?n chúng k?t l?i.
• Các h?p ch?t ? d?ng này là cái chúng ta g?i là
  bauxite2

7
Ð?a ch?t h?c Bauxite

• Bauxite thu?ng du?c c?u t?o t? ba h?p ch?t chính
• Gibbsite
• Böhmite
• Diaspore
• Phân lu?ng c?a ba lo?i khoáng ch?t trên trong
  qu?ng bauxite quy?t d?nh d? thích h?p cho khai
  thác.

8
Ð?a ch?t h?c Bauxite

• Gibbsite có phân lu?ng alumina c?c d?i 65.4
• C? Böhmite và Diaspore có phân lu?ng alumina c?c
  d?i 853.
• Trong các lo?i bauxite hi?n du?c khai thác, d?ng
  áp d?o là gibbsite, r?i d?n h?n h?p c?a gibbsite
  và böhmite.
• Các t?p ch?t chính là h?n h?p c?a s?t, silic và
  titan4.

9
Ð?a ch?t h?c Bauxite

• Ba c?u trúc khác bi?t c?a Bauxite có th? du?c
  phân lo?i thêm thành hai nhóm. Khác nhau v? phân
  lu?ng nu?c trong m?i nhóm5
• Monohydrates
• trihydrates
• Trihydrates g?m gibbsite and böhmite, thu?ng du?c
  tìm th?y ? các vùng M? Latin và Caribbe6.
• Các m? bauxite thích h?p cho khai thác nh?t
  thu?ng xu?t hi?n ? d?ng các v?a n?m g?n b? m?t và
  có th? tr?i dài nhi?u d?m - d? dày trung bình c?a
  v?a là 4-6 mét7.

10
L?ch s? s? d?ng Bauxite

• Bauxite dã du?c s? dùng t? lâu tru?c khi du?c
  tinh luy?n thành nhôm.
• ? Guyana du?c dùng d? xây nhà - du?c g?i là "bùn
  nâu (sau g?i là bauxite).
• Ngoài ra, bauxite còn du?c s? dùng d? làm n?i và
  bát dia và v?a d? làm nhà8 .

11
L?ch s? s? d?ng Bauxite

• Ph?i d?n t?n 1825, công ngh? ch? bi?n nhôm t?
  bauxite m?i du?c phát hi?n ? Phuong Tây b?i Han
  Oerstad nhà hoá h?c Ðan M?ch, ông chi?t du?c m?t
  lu?ng nh? nhôm t? bauxite9.
• Vài th?p k? sau, công ngh? m?i du?c phát minh,
  làm gi?m giá thành luy?n nhôm. Tuy nhiên, nhôm
  v?n ch? du?c dùng làm d? trang s?c.10

12
L?ch s? s? d?ng Bauxite

• Ph?i d?n 1886 quy trình di?n phân Hall-Heroult
  m?i du?c phát minh d? ch? nhôm t? alumina.
• Nam 1889 Karl Bayer dua ra quy trình Bayer chi?t
  du?c s? lu?ng l?n alumina t? bauxite11 .

13
L?ch s? s? d?ng Bauxite

• C?n 4 d?n 6 t?n bauxite d? t?o ra 2 t?n alumina
  t? dó t?o ra du?c 1 t?n nhôm12.
• 1998 t?ng di?n tích khai thác bauxite1591 ha
  (trong dó 80 là các vùng cu trú c?a d?ng v?t
  hoang dã, 175 ha r?ng nhi?t d?i và 577 ha có
  nh?ng loài d?ng v?t quan tr?ng)13.

14
S?n xu?t Alumina

• Theo Persaud, trong qui trình Bayer ch? bi?n
  alumina
• Bauxite du?c nghi?n và tr?n v?i các hoá ch?t
  (Natri hydroxite/xút an da và vôi). Sau dó h?n
  h?p du?c bom vào các bu?ng áp su?t cao và du?c
  dun nóng, sau dó cho thêm nhi?u hoá ch?t (vôi d?
  t?o xút an da/caustic soda), và thu? h?p alumina
  k?t tinh t? dung d?ch sau khi du?c các tinh th?
  khác (trihydrate alumina) c?y m?m. R?i các tinh
  th? này du?c r?a và nung ? nhi?t d? r?t cao d?
  d?y h?t nu?c ?m ra cho d?n khi ch? còn l?i ch?t
  b?t tr?ng. Ð?y là alumina hay oxide nhôm14,15

15
S?n xu?t Alumina, ti?p.

• C?c An toàn ngh? nghi?p và S?c kho? M? (OSHA)
  li?t xút an da/Caustic Soda là m?t alkaloid có
  ho?t tính cao nguy hi?m v?i s?c kho? con ngu?i.
• Nh?ng ?nh hu?ng c?a ti?p xúc v?i xút an da
• TI?P XÚC C?P QUÁ M?C Phá hu? m?i mô co th? ti?p
  xúc v?i xút.
• TI?P XÚC THU?NG XUYÊN QUÁ M?C Tác d?ng mãn tính
  c?c b? có th? g?m nhi?u vùng da b? hu? ho?i hay
  viêm da r?t khó ch?u.
• Hít b?i, b?i nu?c hay b?i suong (xút) có th? t?o
  ra các m?c d? kích thích hay t?n h?i cho các mô
  du?ng hô h?p và tang d? nh?y c?m v?i các b?nh hô
  h?p16.

16
S?n xu?t Alumina, ti?p.

• Courtesy of http//www.hs.wisd.org/ddaughenbaugh/
  Pictures/alcoa_aluminum_smelter_and_mine.htm

17
Ngu?n Bauxite c?a Th? gi?i

• Courtesy of http//www.hs.wisd.org/ddaughenbaugh/
  Pictures/alcoa_aluminum_smelter_and_mine.htm

18
Tác d?ng xã h?i c?a khai m? Bauxite

• d?nh lu?ng tác d?ng xã h?i c?a khai m? và s?n
  xu?t bauxite là khó hon.
• Ph?i xét d?n các c?ng d?ng s?ng trong các vùng
  giàu bauxite tru?c khi ti?n hành khai thác, và
  xem cái gì x?y ra v?i các c?ng d?ng dó sau khi
  tri?n khai ho?t d?ng c?a m?t m?.
• Trong nhi?u tru?ng h?p, các c?ng d?ng s?ng trong
  vùng giàu bauxite là các n?n van hoá b?n d?a dã
  s?ng ? dó hàng th? k? tru?c khi khám phá ra
  bauxite.

19
Tác d?ng xã h?i c?a khai m? Bauxite

• Tuy nhiên, khi khám phá ra bauxite, dân cu và các
  n?n van hoá ? dó b? trao vào tay chính ph?.
• Ngu?i tr? bu?c ph?i vào dô th? ki?m s?ng cho gia
  dình, d?t nông nghi?p tru?c kia b? tàn phá, và
  k?t c?u c?a các n?n van hoá v? co b?n b? xé tan.

20
Tác d?ng xã h?i c?a khai m? Bauxite

• Vì sao và th? nào l?i d? vi?c này di?n ra?
• Có c?n ph?i v?y không?
• Vai trò c?a chính ph? là gì trong nh?ng tình
  hu?ng nhu th??
• Ð? tr? l?i các câu h?i này ph?i xem các tru?ng
  h?p c? th?.

21
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• T?i ?n Ð? v?n d? các n?n van hoá b?n d?a ? các
  vùng d?t giàu bauxite dã tr? thành di?m b?o lo?n
  nóng b?ng gi?a dân cu và chính ph?.
• Nam 1998 công ty Norsk-Hydro c?a Na Uy dã tìm
  th?y bauxite ? bang Orissa. V?n d? c?a công ty là
  2100 gia dình ? 24 làng dã c?n tr?17.
• Trong 32 tri?u dân c?a bang Orissa, có b?y tri?u
  th? dân t?p trung ? các vùng giàu qu?ng là các
  h?t Raigada, Koraput và Kalahandi noi h? chi?m
  d?n 80 dân cu18.

22
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• Ch? riêng ? Orissa có g?n 64 tri?u ha d?t tr?ng
  tr?t và du?c chi?m gi? m?t th?i, hi?n dang du?c
  khai m? và u?c tính có 50.000 ngu?i t? n?n môi
  tru?ng19.
• Dân b? t?c và th? dân ? ?n Ð? ch? chi?m 8 dân
  s? nhung l?i chi?m d?n hon 40 dân b? di d?i20.

23
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• ? ?n Ð? các b? l?c, ch? không ph?i chính ph?,
  ki?m soát d?t b? l?c. Ði?u này có nghia là các b?
  l?c ph?i quy?t d?nh li?u các công ty khai khoáng
  có th? du?c phép khai m? hay không.
• M?t nhóm môi tru?ng trong vùng dã t? ch?c m?t
  cu?c di?u tra cho th?y 96 dân cu trong h?t ch?ng
  l?i d? án bauxite21 .

24
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• C?nh sát vùng dã dùng vu khí ch?ng l?i ngu?i dân
  d?a phuong, hi?n nhiên c?nh sát ho?t d?ng vì l?i
  ích c?a công ty, và dã b?t h?u h?t các ch? d?t ít
  nh?t m?t l?n và ép bu?c h? ký bán d?t cho công
  ty22 .

25
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• Tháng 12- 2000 dã có các cu?c b?o lo?n ch?ng l?i
  công ty và các k? ho?ch c?a h? d? khai khoáng ?
  trong vùng, trong dó c?nh sát dã gi?t ch?t 2
  ngu?i23.
• Các t? ch?c nhân quy?n tin r?ng Norsk-Hydro dã
  d?ng loã trong vi?c gi?t ngu?i b?i vì c?nh sát dã
  ép dân d?a phuong ký bán d?t, co b?n h? dã tr?
  thành t? ch?c dánh thuê không chính th?c c?a công
  ty.
• N?u công ty d?ng loã, nó vi ph?m các nguyên t?c
  m?t và hai c?a Hi?p u?c Toàn c?u (Global Compact)
  c?a Liên Hi?p Qu?c24.

26
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• Nguyên t?c m?t c?a Hi?p u?c nói r?ng các công ty
  d?ng ý h? tr? và tôn tr?ng s? b?o v? các quy?n
  con ngu?i qu?c t? trong ph?m vi ?nh hu?ng c?a h?
  
• Nguyên t?c hai dòi h?i các công ty d?m b?o các
  công ty c?a riêng mình không d?ng loã trong các
  v? l?m d?ng các quy?n con ngu?i. 25

27
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• Nh?ng cáo bu?c này ch? ra v?n d? l?n hon v? các
  công ty xuyên qu?c gia l?n tuong tác ra sao v?i
  dân d?a phuong trong dòi h?i c?a chúng d?i v?i
  ngu?n l?c t? nhiên và nguyên li?u.
• Các c?ng d?ng d?a phuong không du?c coi là c?n
  thi?t n?i t?i cho d?t nu?c thay vào dó l?i là
  s? b? roi dân d?a phuong không cho h? t?n d?ng
  các ngu?n l?c mà h? s? h?u.

28
Nghiên c?u tình hu?ng ?n Ð?

• B?i vì s? sao nhãng nh?n th?c này, các nhà d?u tu
  nu?c ngoài coi tình hình nhu tình hu?ng do nghia
  v? c?a h? d?i v?i n?n kinh t? toàn c?u (ch?ng
  nh?c t?i ví ti?n c?a h?) mà h? khai thác các vùng
  này.
• Trong nhi?u tru?ng h?p l?i cam k?t v?i các n?n
  van hoá b?n d?a không du?c c? công ty l?n chính
  ph? tính d?n, d? ngu?i ta ph?i luu ý d?n các m?i
  tuong tác gi?a các chính ph? và các công ty tuong
  ?ng.

29
Nghiên c?u tình hu?ng Haiti

• Ti?p sau vi?c khám phá ra Bauxite nam 1943 ?
  Jamaica, các công ty dã ngó t?i kh? nang có
  bauxite t?i các d?o khác ? M? Latin.
• Hè nam dó công ty Reynolds Metals dã tìm th?y
  bauxite in Haiti và ti?n hành ký h?p d?ng tô
  nhu?ng v?i chính ph? Haiti26.

30
Nghiên c?u tình hu?ng Haiti

• Gi?ng h?u h?t các h?p d?ng gi?a các công ty siêu
  qu?c gia và các chính ph? các nu?c ch?m phát
  tri?n, h?p d?ng này r?t thiên v? cho công ty.
• H?p d?ng cho Reynolds d?c quy?n uu tiên ti?n
  hành tham dò và khai thác qu?ng bauxite và t?t c?
  các qu?ng khác ch?a hay có th? ch?a nhôm, v?i
  h?u nhu toàn b? di?n tích Haiti du?c quy d?nh27.

31
Nghiên c?u tình hu?ng Haiti

• Tho? thu?n kéo dài 60 nam sau khi ký, bu?c chính
  ph? ch?p nh?n các di?u kho?n ? giai do?n d?u c?a
  quá trình m?c c? mà có th? không còn thích h?p
  trong tuong lai.
• Y?u t? chính ? d?ng sau s? ch?p nh?n các di?u
  ki?n này là s? th?c r?ng chính ph? Hoa K? dã h?
  tr? cho dàm phán c?a Reynolds vì 2 lý do ch? y?u
  
• C?u v? nhôm dã tang do Chi?n tranh Th? gi?i II
  và,
• Khi dó, chính ph? M? dã th? phá th? d?c quy?n c?a
  Alcoa trong công nghi?p nhôm28.

32
Nghiên c?u tình hu?ng Haiti

• Cùng v?i cú thúc c?a chính ph? Hoa K?, dã có
  các lý do khác d? chính ph? Haiti tin r?ng h?p
  d?ng là t?t cho d?t nu?c
• H?p d?ng có h?a v? vi?c làm (cho dù công ty ch?
  thuê công nhân không có k? nang và không có h?a
  h?n gì v? dào t?o các v? trí qu?n lý hay hành
  chính)29.
• Haiti cung nh?n du?c m?t kho?n royalty (ti?n thuê
  m?) g?n v?i s?n xu?t bauxite khi dó royalty là
  30,5 cent/t?n30.
• Nam 1963 h?p d?ng du?c dàm phán l?i và royalty
  th?c s? b? gi?m xu?ng 20 cent/t?n31!

33
Nghiên c?u tình hu?ng Haiti

• Chính ph? cung dã tin r?ng công ty s? thêm vào
  cho co s? h? t?ng c?a d?t nu?c.
• T?t c? cái mà d?t nu?c nh?n du?c du?i d?ng h?
  t?ng là m?t do?n du?ng dài 8 d?m ch? d? chuyên
  ch? alumina dã tinh luy?n sang Hoa K? - du?ng này
  ít có tác d?ng d?n toàn n?n kinh t?32.
• Công ty cung dã xây 1 nhà máy di?n, co s? h? t?ng
  nu?c, và 1 b?nh vi?n ch? d? công ty và nhân viên
  c?a nó s? d?ng33 .

34
Nghiên c?u tình hu?ng Haiti

• Cùng v?i nh?ng giám sát này c?a chính ph?, d?i
  v?i dân chúng cái l?n nh?t mà chính ph? dã làm,
  là di tho? thu?n giúp ngan ch?n dình công, t?o ra
  m?t liên minh gây r?i lo?n d? ch?n ngay c? các
  hình th?c so d?ng nh?t c?a s? trao quy?n cho lao
  d?ng.
• C?n luu ý r?ng s? lao d?ng do Reynolds s? d?ng là
  nh? (kho?ng 0,5) so v?i ph?n còn l?i c?a l?c
  lu?ng lao d?ng 45.000 ngu?i34.

35
Nghiên c?u tình hu?ng Haiti

• Lo?i th?o thu?n này c?ng c? khái ni?m v? d?ng loã
  x?y ra v?i cách cu x? c?a chính ph?, d?c bi?t các
  chính ph? ? các nu?c dang phát tri?n, ph? thu?c
  vào công nghi?p hoá, và các công ty xuyên qu?c
  gia không có trách nhi?m gi?i trình nào d?i v?i
  công dân c?a các nu?c noi chúng khai thác tài
  nguyên c?a h?.

36
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• Th?a ban d?u c?a khai m? bauxite, công nh? bóc
  thu? l?c dã du?c dùng d? thu bauxite35
• Bóc thu? l?c là quy trình dùng các dòng nu?c m?nh
  phun d? làm b? dá và qu?ng du?c thu gom sau dó ?
  h? ngu?n.
• Quy trình này hu? ho?i môi tru?ng r?t nghiêm
  tr?ng b?i vì nó t?o ra m?t lu?ng bùn kh?ng l?
  trôi vào sông ngòi g?n dó.

37
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• V?i th?i gian m?i th?y có cách kh? thi hon nhi?u
  v? m?t kinh t? d? khai thác bauxite b?ng cách don
  gi?n t?o ra h? l? thiên noi bauxite, cùng v?i d?t
  dá xung quanh, có th? du?c chuyên ch? di36.

38
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite
Xúc Bauxite (cùng v?i m?i th? khác) lên

• Courtesy of http//www.hs.wisd.org/ddaughenbaugh/
  Pictures/alcoa_aluminum_smelter_and_mine.htm

39
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite
G?u xúc t? slide tru?c

• Courtesy of http//www.hs.wisd.org/ddaughenbaugh/
  Pictures/alcoa_aluminum_smelter_and_mine.htm

40
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• Bauxite bây gi? du?c khai thác v?i phuong pháp
  này b?ng bóc l?p d?t b? m?t và sau dó xúc l?p
  bauxite dày t? 4-6 mét ? du?i và ch? di.
• 80 bauxite th? gi?i du?c khai thác t? các m? l?
  thiên noi phuong pháp khai h? l? thiên này du?c
  dùng37.
• 20 còn l?i du?c khai t? h?m lò ? Nam Âu và
  Hungary38.

41
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• Theo ngành nhôm, sau khi hoàn t?t khai khoáng,
  môi tru?ng s?ng tr? v? tr?ng thái bình thu?ng c?a
  nó39.
• Có th? là v?y, nhung s? phá hu? ban d?u l?n d?n
  m?c ngu?i ta có th? t? h?i li?u m?t vùng dã b?
  khai m? còn kh? nang tr? l?i tr?ng thái ban d?u
  c?a nó hay không.

42
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• B?i vì bauxite có phân lu?ng alumina cao nên
  không c?n dùng các quy trình ô nhi?m n?ng d? tách
  nhu trong các ngành khác (d?ng hay s?t ch?ng
  h?n)40.
• Các ch?t th?i gây ô nhi?m ch? y?u là các a xít an
  da (caustic acids) thông qua tràn hay t?ng d? mà
  len vào su?i, kênh r?ch và sông gây ch?t cá noi
  có th? th?y cá ch?t l?nh b?nh trên m?t nu?c41.

43
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• Các tác d?ng d? nh?n th?y nh?t c?a khai và s?n
  xu?t bauxite là b?i-d? (dôi khi du?c g?i là
  bùn-d?).
• B?i-d? ph?n l?n là s?n ph?m ph? c?a quy trình
  Bayer, g?m các t?p ch?t trong bauxite không hoà
  tan trong quá trình tinh ch?.
• Lu?ng bùn t?o ra trên 1 t?n alumina bi?n d?ng t?
  0,3 t?n d?n 2,5 t?n, tu? thu?c vào lo?i bauxite
  du?c dùng42
• B?i d? không d?c, tuy nó có tính ki?m m?nh, nhung
  các h? ch?a nó t?o ra mùi hôi hám, ng?t ng?t r?t
  khó ch?u43
• B?i m?n d?n m?c nó ô nhi?m không khí và d?ng l?i
  ? h?u h?t các ph?n kín nh?t c?a nhà ?,44"

44
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• G?n dây m?t nhà nghiên c?u Úc dã tìm ra cách s?
  d?ng b?i-d? m?t cách h?p lý v? m?t sinh thái.
• Thay cho vi?c d? b?i d? vào các h? du?c t?o ra
  m?t cách d?c bi?t, ông ta tr?n nó v?i nu?c bi?n
  d? t?o ra bùn quánh.
• Sau dó bùn quánh này có th? du?c dùng d? thu
  d?n" các kim lo?i n?ng sót l?i trong qu?ng duôi
  (tailings) c?a các ho?t d?ng khai khoáng khác45.

45
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• M?t lo?i ô nhi?m khác do khai m? bauxite gây ra
  là ô nhi?m ti?ng ?n t? m?i máy móc c?n thi?t và
  t? các xu?ng s?n xu?t ch?y 24 gi? m?t ngày46.
• H?u h?t công nhân m? và xu?ng s?n xu?t s?ng g?n
  ch? làm vi?c c?a h? - ho?t d?ng không ngoi ngh?
  t?o ra s? ?n ào dô th? ? các vùng thôn quê.

46
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• T?n h?i môi tru?ng cung xu?t hi?n ? d?ng tang
  phát tri?n.
• T?i Haiti công ty Reynolds dã xây 8 d?m du?ng t?
  xu?ng s?n xu?t d?n c?ng, m?t nhà máy di?n, co s?
  cung c?p nu?c và m?t b?nh vi?n, chua k? d?n nhà ?
  cho m?i công nhân, t?t c? ? m?t ph?n r?t h?o lánh
  c?a m?t qu?c-d?o bé tí chua phát tri?n tru?c
  dó47.
• S? phát tri?n dã phá v? ph?n l?n r?ng nhi?t d?i
  xung quanh m? bauxite48.

47
Nh?ng tác d?ng g?n v?i khai thác Bauxite

• Nói chung, alumina (Al2O3 - aluminum oxide) là
  nguyên li?u d?u vào co b?n d? làm ra nhôm cho m?i
  ?ng d?ng.
• Sau khi hoàn t?t s?n xu?t alumina, nó du?c chuy?n
  t?i các qu?c gia công nghi?p noi nó du?c luy?n
  thành nhôm.
• Vi?c v?n chuy?n t?n vô vàn nhiên li?u hoá th?ch,
  gây khí th?i và, ít hi?n nhiên hon, kéo theo s?
  v?n chuy?n nu?c bì (ballast water) nhi?m khu?n l?
  và sinh v?t bi?n t?i c?ng d?n, gây tai h?i sinh
  thái m?t cách vô trách nhi?m.

48
Phân ph?i Bauxite

• Sau s?n xu?t t? bauxite thô, b?t alumina du?c
  chuy?n d?n m?t lò luy?n nhôm.
• Alumina s?n xu?t ? Ðông Á có th? du?c chuy?n t?i
  m?t lò luy?n ? Tây B?c Thái Bình duong m?t
  quãng du?ng bi?n 5000 d?m. So v?i alumina s?n
  xu?t ? Jamaica có th? du?c chuy?n d?n m?t lò
  luy?n ? Tennessee quãng du?ng ch? có 1400 d?m.
  
• Các s?n ph?m nhôm khác nhau c?n các t? l? h?p kim
  khác nhau và di?u dó có th? quy?t d?nh nhà máy
  nào nh?n du?c bao nhiêu alumina, lo?i nào và t?
  dâu.

49
Các v? trí ho?t d?ng c?a Alcoa trên toàn
c?uwww.alcoa.com/globa/en/about_alcoa/map/globalm
ap.aspl
50
Ð?u vào và các quy trình luy?n nhôm

• Alumina (AL2O3 Aluminum Oxide) du?c phân ly
  thành kim lo?i nhôm tinh khi?t qua quy trình di?n
  phân Hall-Heroult quy trình mang tên ngu?i phát
  minh ra nó.
• Alumina tan ra do dòng di?n di qua 2 di?n c?c
  m?t anode các bon () làm b?ng (than) c?c d?u l?a
  và h?c ín, và m?t cathode (-), l?p các bon dày
  c?a b?n di?n phân, hay n?i49.
• N?i ch?a c? b?t oxide nhôm và m?t ch?t di?n phân
  n?u ch?y có co s? cryolite, là ch?t sodium
  aluminum fluoride, du?c dùng nhu v?t d?n di?n50.
• Dòng di?n ch?y qua gi?a hai c?c, phá v? liên k?t
  nhôm và oxy c?a alumina, và t?o ra kim lo?i nhôm
  tinh khi?t và oxy oxy k?t h?p v?i anode cácbon
  t?o ra CO2, thoát vào khí quy?n51.

51
Ð?u vào và các quy trình luy?n nhôm

• Nhôm hình thành ? 900C - m?t nhi?t d? c?n dòng
  di?n 150.000 amper d? d?t t?i52.
• M?t khi nhôm nóng ch?y trong b?n nó du?c hút sang
  các lò và ho?c du?c tr?n thành m?t h?p kim c? th?
  hay du?c làm s?ch và dúc thành các th?i don v?
  chính c?a ch? t?o nhôm53.
• Các b?n du?c s?p thành hàng g?m150-300 b?n, m?i
  b?n t?o ra t? 360 d?n 2350 kg nhôm m?t ngày54.

• Các th?i nhôm www.ingot.alcan.com

52
L?p lót b?n dã hao mòn-Spent Pot Lining (SPL)

• L?p cathode các bon lót các b?n liên t?c b? hao
  mòn và d?nh k? ph?i b? di.
• L?p lót b?n dã hao mòn (SPL) du?c coi là ch?t ph?
  th?i nguy hi?m vì nó ch?a các v?t tích c?a
  fluoride cung nhu cyanide, hai lo?i ch?t r?t d?c
  d?i v?i con ngu?i55.
• Ð? có du?c1000 t?n nhôm thì th?i ra kho?ng 20 t?n
  SPL - x? lý SPL là v?n d? môi tru?ng l?n nh?t
  trong nghành nhôm56.
• Hi?n t?i SPL du?c chôn nhu chôn rác, nhung t?p
  quán này gây lo ng?i toàn c?u v? an toàn, do kh?
  nang th?m nhi?m, dã khi?n chúng du?c ch?a trong
  kho trên kh?p th? gi?i ch? dùng l?i hay x? lý
  sau57
• Nghiên c?u v?i chi phí lên d?n 26 tri?u USD dang
  du?c ti?n hành d? xác d?nh li?u SPL có th? du?c
  dùng l?i nhu v?t d?n di?n phân nóng ch?y trong
  quá trình nung ch?y hay không58.

53
Nang lu?ng và Ngu?n l?c dùng trong luy?n nhôm

• Các lò luy?n nhôm du?c d?t ? nh?ng vùng có th?
  s?n xu?t nhi?u di?n v?i giá ph?i chang
• Ði?u này thu?ng có nghia là lò luy?n nhôm du?c
  d?t g?n d?p thu? di?n, ngu?n than, nhà máy di?n
  h?t nhân, hay cùng xây d?ng ngu?n di?n d?c bi?t
  cho các co s? s?n xu?t nhôm
• Hon 55 nang lu?ng cho s?n xu?t nhôm kh?p th?
  gi?i là t? thu? di?n59.

• Ð?p Chief Joseph, Sông Columbia, Washington
  Ð?p thu? di?n l?n th? hai ? Hoa K?
• http//www.nws.usace.army.mil/opdiv/cj/Chiefjo.htm
  

54
Nang lu?ng và Nhôm, ti?p

• Ð? s?n xu?t m?t kilogram nhôm t? alumina c?n
  kho?ng 15,7 Kilowatt Gi? di?n nang tuong duong
  v?i lu?ng di?n mà m?t gia dình trung bình ?
  California dùng trong m?t ngày60,61.
• M?c tiêu th? di?n trong công nghi?p M? cho s?n
  xu?t nhôm tuong duong m?c c?a thành ph? New York
  - hi?n t?i nó s?n xu?t ít hon 1 tri?u t?n m?t nam
  so v?i 5 nam tru?c, do giá nhiên li?u tang, thang
  giáng th? tru?ng và do các nhà máy liên ti?p dóng
  c?a ? Tây B?c Thái Bình Duong62.
• Hoa k? s?n xu?t kho?ng 11,4 tri?u t?n nhôm nam
  2001, tuong duong v?i s? d?ng kho?ng 179 t?
  Kilowatt gi? di?n nang63.

55
Nang lu?ng và Nhôm, ti?p

• Thu? di?n, trong khi là m?t trong nh?ng d?ng s?n
  xu?t di?n s?ch hon, nhung cung làm ng?p các môi
  tru?ng s?ng khi xây d?ng, làm xói mòn lòng sông,
  làm thay d?i lu t? nhiên và hình m?u dòng ch?y
  c?a các sông, ngan c?n s? di chuy?n t? nhiên c?a
  cá, và d?ch chuy?n các c?ng d?ng trên kh?p th?
  gi?i
• ? Brazil, noi 93 di?n là t? thu? di?n, t?ng di?n
  tích d?t l?n hon nu?c B? dã b? ng?p do xây d?ng
  d?p, d?y vô s? c?ng d?ng th? dân ph?i di
  chuy?n64.
• T?i Nam Chile hoang so, kho?ng 10.121 ha môi
  tru?ng s?ng b?n d?a và 40 gia dình b? de do? b?i
  ý d?nh xây ba d?p thu? di?n ph?c v? cho Lò luy?n
  nhôm Noranda Alumysa du?c d? xu?t65.

56
Nang lu?ng và Nhôm, ti?p

• Than là ngu?n nang lu?ng ch? y?u th? hai cho s?n
  xu?t nhôm.
• Lò luy?n nhôm c?a Alcoa ? Rockdale, TX ph?i d?t
  16.329 t?n than cho ho?t d?ng c?a nó M?I NGÀY66.
  
• Nó l?y than t? M? than non Sandow ? mi?n Trung
  Texas, lo?i b? l?p d?t sâu 76,2 mét v?i các gàu
  xúc dung tích 76,5 mét kh?i m?i l?n xúc d? d?n
  v?a than m?t xe t?i thông thu?ng mà chúng ta
  nhìn th?y ? công tru?ng xây d?ng ch? kho?ng 4-5
  mét kh?i67.

57

• Trong m?t nam, m?t nhà máy nhi?t di?n ch?y than
  di?n hình có công su?t 500 Megawatt
• d?t h?t 1,4 tri?u t?n than
• S? d?ng 8,3 tri?u mét kh?i nu?c
• T?o ra 10.000 t?n sulfur dioxide và 10.200 t?n
  oxide nito
• T?o ra
• 3.7 tri?u t?n carbon dioxide
• 500 t?n h?t b?i
• 220 t?n hydrocarbon
• 720 t?n carbon monoxide
• 125.000 t?n tro
• 193.000 t?n bùn
• 77 kg thu? ngân
• 102 kg arsen
• 51,7 kg chì và
• 1,8 kg cadmium68

58
Các ch?t th?i c?a Lò luy?n nhôm Tác d?ng s?c
kho? lên các c?ng d?ng ngu?i, d?ng và th?c v?t

• Các dãy b?n di?n phân là ngu?n phát tán ch?t th?i
  ch? y?u vào không khí trong m?t co s? luy?n nhôm,
  bao g?m các ch?t fluoride ? th? khí và h?t,
  sulfur dioxide và carbon dioxides, và nhi?u lo?i
  b?i, v?i fluoride d?ng hoi và h?t là dáng lo
  ng?i nh?t 69.

59
Ti?p xúc v?i Fluorides

• Trên kh?p th? gi?i, nhi?u tru?ng h?p dã du?c ghi
  l?i minh h?a các tác d?ng tiêu c?c c?a các ch?t
  th?i fluoride t? s?n xu?t nhôm.
• Chuong trình Qu?c t? v? An toàn Hóa h?c (IPCS),
  m?t chuong trình c?a T? ch?c Y t? Th? gi?i (WHO),
  dã li?t kê các tác d?ng c?a các fluoride lên các
  c?ng d?ng sinh s?ng là h?y di?t hoàn toàn, h?p
  thu qua du?ng hô h?p hay tiêu hóa c?a ngu?i
  và/ho?c d?ng v?t và d?ng l?i h?u nhu ch? ?
  trong xuong và rang70.

60
Ti?p xúc v?i Fluorides, ti?p

• Unicef mô t? các tri?u ch?ng c?a b?nh xuong nhi?m
  fluor nhu sau
• H?p thu nhi?u fluoride thu?ng xuyên có th? d?n
  d?n nh?ng bi?n d?ng xuong kh?p n?ng và vinh vi?n.
  Các tri?u ch?ng ban d?u bao g?m thi tho?ng dau và
  c?ng kh?p, dau d?u, nh?c d? dày, và y?u co Giai
  do?n ti?p theo là osteosclerosis (xuong b? c?ng
  và vôi hóa) và cu?i cùng xuong s?ng, các kh?p
  chính, các co, và h? th?n kinh b? hu h?i71.

61
Ti?p xúc v?i Fluorides, ti?p

• ? ?n Ð?, Trung Qu?c và các ph?n c?a mi?n B?c,
  Ðông, Trung và Nam Phi, s? xu?t hi?n b?nh d?a
  phuong xuong nhi?m fluor du?c chuong trình IPCS
  c?a WHO dánh giá là cao, do m?c fluoride cao
  trong nu?c u?ng, do chu?n b? th?c an trong nu?c
  nhi?m fluoride, và d?t than giàu fluoride72.

• M?t n?n nhân c?a b?nh fluorosis xuong
  http//nalgonda.org/images/flourine/pic19.jpg

62
Ti?p xúc v?i Fluorides, ti?p

• M?t nghiên c?u ti?n hành ? Bang Orissa, ?n Ð?,
  d?n ra r?ng luy?n nhôm tiêu th? 30 nang lu?ng
  di?n s?n xu?t trong vùng, dã làm ô nhi?m nu?c
  ng?m xung quanh các co s? luy?n nhôm ... ?y ban
  ki?m soát ô nhi?m c?a Bang dã ki?m tra nu?c các
  gi?ng và h? (g?n nhà máy) và th?y fluoride vu?t
  quá xa gi?i h?n quy d?nh73.
• Trong vùng lân c?n này c?a Orissa, u?c tính có
  67 dàn ông và 64 dàn bà m?c b?nh nhi?m
  fluorosis, và s? gia súc dã gi?m kinh kh?ng do
  h? qu? c?a s? fluorid hóa quá dáng74.

63
Ti?p xúc v?i Fluorides, ti?p

• M?t ngu?i dân làng s?ng g?n m?t lò luy?n nhôm c?a
  Chalco (Aluminum Corporation of China- Công ty
  Nhôm Trung Qu?c) ? Tây T?ng, du?c trích d?n trên
  m?t bài dang ? website M?ng lu?i Hành d?ng
  Fluoride (Action Network) nói r?ng
• Khói bao ph? su?n d?i. N?u chúng tôi d? c?u
  hay l?a ra g?m c?, rang c?a chúng tr? nên vàng
  khè và giòn, r?i r?ng h?t. Gia súc c?a chúng tôi
  ch?t dói, và chúng tôi m?t k? sinh nhai c?a
  mình75.

64
Ti?p xúc v?i Fluorides, ti?p

• Báo cáo c?a IPCS cung tuyên b? r?ng các ngu?n
  fluoride do con ngu?i gây ra ch?ng t? là có tuong
  quan v?i s? t?n h?i c?a các c?ng d?ng th?c v?t
  d?a phuong ...fluoride gây ra các h? qu? nhu què
  qu?t và h?ng rang, cung xu?t hi?n v?i các thú có
  móng, nhu huou, nai và các d?ng v?t có vú nh? ?
  g?n các ngu?n fluoride do con ngu?i t?o ra76.

65
Ti?p xúc v?i Fluorides, ti?p

• Công nhân trong ngành s?n xu?t nhôm cung ch?u r?i
  ro cao do ti?p xúc v?i các fluoride.
• R?i ro ti?p xúc, t? m?c nh? d?n ch?t, thu?ng ph?
  thu?c vào m?c d? phòng ng?a do c? công nhân l?n
  nhà máy ti?n hành. Dùng công c? b?o v? và thông
  gió trong lúc làm vi?c s? gi?m r?i ro ngh? nghi?p.

66
Ti?p xúc v?i nhôm

• Báo cáo c?a IPCS v? nhôm xác nh?n r?ng n?ng d?
  nhôm trong không khí m?c có th? ?nh hu?ng d?n
  công chúng nói chung là th?p và có th? b? qua77.
• H?u h?t nhôm trong không khí gia nh?p vào khí
  quy?n là b?i có xu?t x? t? d?t, vì nhôm chi?m 8
  v? trái d?t theo c?u t?o78.
• Trong khi m?c ti?p xúc v?i h?t b?i nhôm d?i v?i
  các công nhân ch? bi?n và s?n xu?t du?c u?c lu?ng
  ? m?c lt1mg/ca 8h, và v?i các th? hàn là 40mg/ca
  8h, m?c ti?p xúc cho dân cu nói chung du?c u?c
  lu?ng là 40 microgram m?i ngày (1mg 1000
  micrograms)79.

67
Ti?p xúc v?i nhôm, ti?p

• Vi?c các d?ng v?t ti?p xúc c?p (acute) v?i b?t
  nhôm trong phòng thí nghi?m th?y dã gây ra các
  v?n d? phát tri?n, các tác d?ng bi?n d?i gen, và
  các tác d?ng h?i th?n kinh g?m
• Gây d? d?ng b? xuong,
• Can thi?p vào vi?c tái t?o DNA, và
• Làm sút kém thành tích h?c 80
• Tuy nhiên, các tác d?ng này là h? qu? c?a s? ti?p
  xúc c?p, t?o ra các tác d?ng n?i b?t hon s? ti?p
  xúc t? t? theo th?i gian.
• Các tác d?ng c?a ti?p xúc thu?ng xuyên (chronic)
  lên các công nhân ch? bi?n và s?n xu?t có th? g?m
  hoi th? ng?n l?i, y?u, ho và, tang r?i ro m?c
  b?nh khí thung (emphysema) và xo ph?i
  (fibrosis)81.

68
Ti?p xúc v?i nhôm, ti?p

• Ti?p xúc quá m?c v?i nhôm cung có tuong quan
  duong v?i các b?nh Alzheimer trong nhi?u nghiên
  c?u, nhung m?i liên k?t d?t khoát và s? d?ng
  thu?n v?n vu?t quá kh? nang c?a c?ng d?ng y khoa.
  
• Ch?t aluminosilicate (h?p ch?t t? nhiên c?a nhôm
  và silic) không tan có th? tr? nên d?c h?i, ion
  nhôm (Al3) hòa tan trong di?u ki?n acid, vì
  th? cho phép máu h?p th? nó khi an và u?ng82.
• Vì ch?c nang c?a Hàng rào Máu Não (Blood Brain
  Barrier) ch?m l?i v?i tu?i tác, Al3 trong dòng
  máu có kh? nang thâm nh?p và tích t? trong não83.
• Có nhôm trong não b?nh nhân Alzheimer khi?n ngu?i
  ta lo ng?i v? m?i liên h? ph?i d?t ra, nhung chua
  xác l?p du?c m?i liên h? d?t khoát (gi?a nhôm và
  b?nh này).

69
Nhôm trong th?c an và nu?c

• Ti?p xúc v?i nhôm là không th? tránh kh?i nó là
  nguyên t? xu?t hi?n ph? bi?n, t? nhiên và nhi?u.
• 95 lu?ng nhôm mà co th? ngu?i nh?n vào qua du?ng
  trong tiêu th? nu?c và th?c an84.
• 90 lu?ng nhôm này b? các quá trình bình thu?ng
  c?a con ngu?i th?i ra trong vòng 4 tháng85.
• 10 còn l?i ho?c du?c th?i ra, hay du?c h?p th?
  b?i các h? th?ng xuong ho?c th?n, hay b?i não86.

70
Nhôm trong th?c an và nu?c,

• Các thí d? v? làm sao nhôm l?i có m?t trong th?c
  an
• Dùng ammonium sulfate nhôm nhu ch?t d?m d? duy
  trì tính acid trong quá trình x? lý th?c an
• Dùng calcium silicate nhôm nhu ch?t ch?ng-dóng
  bánh d? ch?ng b?t th?c ph?m vón c?c r?n
• Các h?p ch?t nhôm du?c cho vào dâu dông l?nh, anh
  dào, và dua (góp, chua) d? c?i thi?n hình d?ng b?
  ngoài c?a chúng
• Ðôi khi các mu?i nhôm du?c cho thêm vào phó mát
  và bia
• Các th?c ph?m giàu nhôm t? nhiên nhu v? khoai
  tây, rau d?n tây (spinach), nu?c m?n khô, và
  chè87
• Tiêu th? nhôm cùng v?i các th?c an và th?c u?ng
  chua nào dó, nhu nu?c cam, cà phê, ru?u nho làm
  tang dáng k? lu?ng nhôm do các h? th?ng co th?
  h?p thu88.

71
Nhôm trong th?c an và nu?c,

• Các nhà máy x? lý nu?c m?t dùng sulfate nhôm
  (phèn chua) d? x? lý các h?t keo có h?i và các vi
  sinh v?t sinh trong nu?c khi?n chúng dông l?i,
  nhu th? làm cho vi?c l?c chúng ra d? dàng hon89.
• M?t nghiên c?u c?a Vi?n Nghiên c?u Y-Sinh
  Australia dã xác d?nh r?ng u?ng nu?c máy du?c x?
  lý b?ng (sulfate) nhôm trong th?i gian b?y tám
  muoi nam gây tích t? m?t microgram nhôm trong não
  ngu?i90.

72
Nhôm trong Y du?c

• Hydroxide nhôm du?c dùng r?ng rãi nhu m?t ch?t
  antacid (gi?m acid) d? gi?m dau d? dày91.
• Lu?ng nhôm dua vào co th? t? antacid ? m?c 840 -
  5000mg/ngày (m?c c?c d?i du?c khuy?n cáo cho
  ngu?i l?n n?ng 59 kg là 420mg/ngày)92.
• Các mu?i nhôm du?c dùng kích thích m?c và th?i
  lu?ng c?a các kháng th? tang cu?ng mi?n d?ch c?a
  vaccine93.
• Các h?p ch?t nhôm tan du?c cung du?c dùng trong
  các thu?c ch?ng ch?y nhi?u m? hôi t?o ra m?t
  cái nút hydroxide nhôm bên trong ?ng d?n m?
  hôi94.

73
T? kim lo?i nhôm d?n các s?n ph?m tiêu dùng

• Nhu du?c mô t? ? tru?c trong báo cáo này, m?t khi
  nhôm trong b?n luy?n nóng ch?y ra, nó du?c hút
  sang các lò gi?, ho?c du?c tr?n theo quy d?nh c?a
  m?t h?p kim hay du?c làm s?ch và dúc thành các
  th?i.
• Các th?i du?c t?p h?p theo các d?c di?m và bán ra
  th? tru?ng noi nhôm du?c s? d?ng.
• Nh?ng ngành s? d?ng ch? y?u bao g?m ngành giao
  thông (32), ngành dóng gói (21), ngành xây d?ng
  (13), và ngành di?n95.

74
LUU Ý

• Các tác d?ng g?n v?i vi?c s?n xu?t các m?t hàng
  tiêu dùng này là th? y?u d?i v?i m?c dích c?a báo
  cáo này, vì th? s? không du?c th?o lu?n. Thay vào
  dó b?n d?c ph?i luu ý nhôm du?c s? d?ng th? nào,
  và nh?ng co h?i cho s?n xu?t và s? d?ng ít nhôm
  hon n?m ? dâu.

75
Ngành Giao thông

• Nghành giao thông là th? tru?ng l?n nh?t d?i v?i
  nhôm ? Hoa K?96.
• M?i dây nhôm dã qua m?t nh?a v?i tu cách v?t li?u
  du?c dùng nhi?u th? ba trong ô tô97.
• Các nghiên c?u ch? ra r?ng thay 2 kg thép b?ng 1
  kg nhôm d? làm cho xe nh? hon có th? b?t di 20 kg
  khí th?i CO2 trong d?i c?a chi?c xe98.
• Thân xe cung nhu các linh ki?n d?ng co bây gi?
  thu?ng du?c làm, m?t ph?n, b?ng nhôm99.

76
Ngành Giao thông, ti?p

• Nhôm là v?t li?u ch? y?u dùng trong máy bay, xe
  di?n ng?m, toa xe l?a ch? hàng, và c? toa xe l?a
  cao t?c nh? n?a.
• Nhôm hay h?p kim nhôm du?c dùng trong máy bay d?
  gi?m tr?ng lu?ng tàu bay, ti?t ki?m nhiên li?u,
  gi?m khí th?i, và tang tr?ng t?i c?a máy bay100.
• Nhôm chi?m hon 80 tr?ng lu?ng máy bay101.

77
Ngành Ðóng gói

• Container và dóng gói x?p th? hai v? th? tru?ng
  s? d?ng nhôm.
• Ð? nh? c?a nhôm giúp gi?m giá thành chuyên ch?
  hàng hoá tiêu dùng du?c dóng gói và gi?m thêm khí
  th?i t? v?n t?i hàng hoá.
• Nhôm du?c coi nhu v?t li?u dóng gói không th?
  thi?u du?c vì các l?i ích mà nó mang l?i
• D?n nhi?t - B?n
• V? sinh - Không th?m nu?c
• Không-d?c - Kháng an mòn
• Ð?c tính deadfold (gi? nguyên tr?ng thái b?c
  quanh các th?c an mà không c?n b?t kín thêm)102

78
Nhôm trong Ð? b?p

• Ngày nay kho?ng m?t n?a d?ng c? b?p du?c làm b?ng
  nhôm kh? nang d? b?p b?ng nhôm d? l?t nhôm vào
  th?c an dã du?c nghiên c?u t? m? và tranh lu?n
  nhi?u th?p k?103.
• M?t nghiên c?u m?i dây do Ð?i h?c Surrey-
  Australia ti?n hành dã th?y m?c l?t nhôm là 1,5-3
  ppm (part per million) d?i v?i ru?u nho, và 9,4
  ppm v?i nu?c táo ch?a trong các thùng nhôm trong
  hai nam104.
• Nu?c ng?t không c?n ch?a trong can nhôm có m?c
  nhôm cao hon 6 l?n so v?i ch?a trong chai105.
• Th?t bò n?u trong n?i nhôm làm tang phân lu?ng
  nhôm c?a nó lên 38 l?n106.

79
Nhôm và Tái ch?

• Khía c?nh hy v?ng nh?t, và có l? gây tranh cãi
  nh?t xung quanh nhôm là s? th?c r?ng nhôm có th?
  du?c tái ch? vô h?n d?nh 2/3 lu?ng nhôm dã t?ng
  du?c s?n xu?t ra t? 1886 v?n còn dang du?c
  dùng107!
• Ði?u này không làm thay d?i s? th?c r?ng gi?a
  1990 và 2000, dã có 7,1 tri?u t?n can nhôm (ch?
  riêng can!) b? b? di d? d? tái t?o 25 l?n d?i
  máy bay thuong m?i c?a th? gi?i108!
• V?i giá tr? trung bình c?a s?t v?n 1,28 USD/kg
  di?u này có nghia là 8,236 t? USD doanh thu b?
  m?t- ch? v?i can nhôm109!

80
S? can nhôm b? b? di ? Hoa K?, 1970 2001 t?ng
903 t? can
81
Nhôm và Tái ch?, ti?p

• Tái ch? nhôm ti?t ki?m 95 nang lu?ng dùng d? s?n
  xu?t nhôm t? bauxite ch? y?u vì nó c?t di các
  quy trình nung ch?y t?n nhi?u nang lu?ng110.
• Tái ch? cung làm gi?m 95 các khí th?i gây hi?u
  ?ng nhà kính do ngành nhôm t?o ra111.
• N?u gi? nhu 50,7 t? can nhôm b? b? di nam 2001 dã
  du?c tái ch?, dã có th? ti?t ki?m du?c nang lu?ng
  tuong duong v?i 16 tri?u thùng d?u thô d? d?
  c?p nang lu?ng cho 2,7 tri?u gia dình M?, hay cho
  hon 1 tri?u xe hoi trong m?t nam112!
• Ðã cung có th? ngan ch?n du?c vi?c th?i ra 75.000
  t?n khí th?i dioxide sulfur và oxide nito113.

82
Nhôm và Tái ch?, ti?p

• Bottle Bill Resource Guide (m?t website) tuyên b?
  r?ng các Lu?t Chai (Bottle Bill - quy d?nh thu
  gom chai) là m?t phuong pháp dã du?c th? thách,
  b?n v?ng d? thu gom chai và can d?ng d? u?ng d?
  tái ch?. Giá tr? hoàn l?i c?a chai, can (thu?ng
  là 5 hay 10 cent) t?o ra khuy?n khích ti?n t? cho
  vi?c tr? l?i chai-can d? tái ch?114.
• Trong 10 Bang, noi có Lu?t Chai, kho?ng 85 s?
  can du?c tái ch?, so v?i kho?ng 50 ? 40 Bang còn
  l?i115.
• Các Lu?t Chai nói chung chuy?n chi phí d?n rác,
  tái ch? và v?t b? rác t? chính ph? và ngu?i dóng
  thu? sang các nhà s?n xu?t và nh?ng ngu?i tiêu
  dùng chai-can nu?c ng?t116.
• Th?c ra, vi?c này d?t trách nhi?m lên ngành t?o
  ra s?n ph?m ph? th?i trong vi?c thu d?n và tái
  ch? s?n ph?m dó117.  

83
Nhôm và Tái ch?, ti?p

• M?t báo cáo nam 1996 c?a Nhóm Nghiên c?u L?i ích
  Công, Hoa K? (U.S. Public Interest Research
  Group) ti?t l? r?ng ngành d? u?ng dã tiêu hon 14
  tri?u USD gi?a 1989 và 1994 d? ngan m?i n? l?c
  thông qua lu?t chai qu?c gia, tiêu nhi?u hon
  nh?ng ngu?i ?ng h? 301118.
• Nh?ng ngu?i ch?ng Lu?t chai, nhu du?c li?t kê
  trên trang web Bottle Bill Resource Guide c?a
  Vi?n Tái Ch? Tiêu Dùng (Consumer Recycling
  Institute), g?m các nhà s?n xu?t can nu?c ng?t,
  các nhà dóng chai nu?c ng?t, các nhà phân ph?i
  bia, ru?u và liquor và các nhà bán l? t?p
  ph?m119.
• D? lu?t 23 c?a Thu?ng Vi?n California, tang g?p
  dôi ti?n hoàn v? chai ? California, dang du?c
  tranh lu?n và b? phi?u. M?t nghiên c?u c?a Ð?i
  h?c California u?c tính vi?c thông qua lu?t này
  s? tang t? l? tái ch? lên 80 chuy?n kho?ng hon
  8,058 t?n nhôm t? noi chôn rác so v?i m?c chuy?n
  hi?n th?i ? California120.

84
K?t lu?n

• Nhu chúng ta dã th?y, nhôm h?u nhu tràn kh?p m?i
  khía c?nh c?a d?i s?ng và xã h?i chúng ta. Nó ?nh
  hu?ng d?n cái và cách chúng ta an, u?ng, tiêu
  dùng, di l?i và s?ng hàng ngày.
• Báo cáo này nh?m cho nh?ng ngu?i tiêu dùng bi?t
  v? các quy trình liên quan d?n s?n xu?t nhôm, và
  các quy trình này và nh?ng tác d?ng c?a chúng có
  th? du?c ngan ch?n ra sao thông qua tái ch? và
  t?p quán tiêu dùng có trách nhi?m hon.

85
K?t lu?n, ti?p

• Vì nhôm có th? du?c tái ch? vô h?n d?nh mà không
  b? gi?m ch?t lu?ng, b? phí nó theo cách chúng ta
  dang làm t?o ra vô vàn tác d?ng có th? tránh
  du?c, không c?n thi?t lên trái d?t, lên dân chúng
  và các c?ng d?ng sinh v?t qua các quy trình s?n
  xu?t nhôm mang tính h?y di?t và t?n tài nguyên.
• Giáo d?c công chúng toàn c?u v? các tác d?ng tiêu
  c?c c?a s?n xu?t nhôm và nh?ng l?i ích c?a tái
  ch? và b?o t?n s? c?ng c? m?t cách có h? th?ng
  các t?p quán tích c?c và b?n v?ng v? s? d?ng tài
  nguyên d? làm l?i cho toàn hành tinh.

86
Tài li?u tham kh?o, Ph?n I

• 1. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980
• 2. Barham, Bradford, et al. States, Firms and Raw
  Materials. The University of Wisconsin Press.
  1994
• 3. http//www.world-aluminium.org/iai/publications
  /bauxite.html, March 1, 2003
• 4. ibid
• 5. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980
• 6. http//www.world-aluminium.org/iai/publications
  /bauxite.html, March 1, 2003
• 7. ibid
• 8. Quamina, Odida T. Mineworkers of Guyana. The
  Bath Press, Avon. 1987
• 9. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980
• 10. Graham, Ronald. The aluminium industry and
  the Third World multinational corporations and
  underdevelopment. Zed Press, London. 1982
• 11. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980
• 12. http//www.world-aluminium.org/iai/publication
  s/bauxite.html, March 1, 2003
• 13. ibid
• 14. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980

87
Tài li?u tham kh?o, Ph?n I, ti?p

• 15. ibid
• 16. osha materials safety data sheet,
  http//www.herchem.com/PDFMSDS/MSDS2020Septic20T
  ank20Cleaner.pdf
• 17. Jayaraman, Nityanand. October 18, 2001.
  Norsk-Hydro Global Compact Violator.
  Corpwatch.online. http//www.corpwatch.org/campa
  igns/PCD.jsp?articleid620
• 18. Dev Raj, Ranjit. June 2, 1999. Bauxite TNCs
  Grab Tribal Land With Impunity. Inter Press
  Service. online http//www.oneworld.org/ips2/jun
  e99/05_55_006.html
• 19. ibid
• 20. Jayaraman, Nityanand. October 18, 2001.
  Norsk-Hydro Global Compact Violator.
  Corpwatch.online. http//www.corpwatch.org/campa
  igns/PCD.jsp?articleid620
• 21. Dev Raj, Ranjit. June 2, 1999. Bauxite TNCs
  Grab Tribal Land With Impunity. Inter Press
  Service. online http//www.oneworld.org/ips2/jun
  e99/05_55_006.html
• 22. ibid
• 23. Jayaraman, Nityanand. October 18, 2001.
  Norsk-Hydro Global Compact Violator.
  Corpwatch.online. http//www.corpwatch.org/campa
  igns/PCD.jsp?articleid620
• 24. ibid
• 25. ibid
• 26. Mintz, et al, Antilles Research Program.
  Working Papers in Haitian Society Culture. Yale
  University. 1975
• 27. ibid
• 28. ibid
• 29. ibid

88
Tài li?u tham kh?o, Ph?n I, ti?p

• 30. ibid
• 31. ibid
• 32. ibid
• 33. ibid
• 34. ibid
• 35. Quamina, Odida T. Mineworkers of Guyana. The
  Bath Press, Avon. 1987
• 36. ibid
• 37. http//www.world-aluminium.org/iai/publication
  s/bauxite.html, March 1, 2003
• 38. ibid
• 39. ibid
• 40. Barham, Bradford, et al. States, Firms and
  Raw Materials. The University of Wisconsin Press.
  1994
• 41. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980
• 42. http//www.world-aluminium.org/iai/publication
  s/bauxite.html, March 1, 2003
• 43. Steady, Filomina Chioma. Gender Equality and
  Ecosystem Balance Women and Sustainable
  Development in Developing Countries. Race,
  Gender Class   10/31/1998   V.6 N.1   p. 13.
• 44. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980

89
Tài li?u tham kh?o, Ph?n I, ti?p

• 45. Two Wrongs Can Make A Right. July 14, 2001.
  Economist Vol. 360, Issue 8230. online
  http//0web4.epnet.com.opac.sfsu.edu80/citation.a
  sp?tb1_ugdbs0lnen2Dussid2E98C0622DAC352
  D401C2D801D2D3F23CAA0AE9340sessionmgr5F891_us
  bsbauxitedsbauxitedstbKShd0hs0orDater
  iKAAACBYA00211241smKSsobssSOF24Ccf1fn1
  rn6
• 46. Persaud, Thakoor. Conflicts Between
  Multinational Corporations and Less Developed
  Countries. Arno Press, New York. 1980
• 47. Mintz, et al, Antilles Research Program.
  Working Papers in Haitian Society Culture. Yale
  University. 1975
• 48. ibid

90
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II

• 49. World Aluminum Institute www.world-aluminum.or
  g , referenced February 25, 2003
• 50. ibid
• 51. Energetics, Energy and Environmental Profile
  of the U.S. Aluminum Industry, July 1997,
  prepared for the Department of Energy, Office of
  Industrial Technologies www.oit.doe.gov/aluminum
  /pdfs/alprofile.pdf , referenced March 20, 2003
• 52. World Aluminum Institute www.world-aluminum.or
  g ,
• referenced February 25, 2003
• 53. ibid
• 54. ibid
• 55. Alcoa and Portland Aluminum, Spent Pot
  Lining Treatment and Fluoride Recycling Project,
  Ken Mansfield, Gavin Swayn, and Jim Harpley. June
  2002 http//www.alcoa.com/global/en/environment/pd
  f/Green_June_2002.pdf referenced May 19, 2003
• 56. ibid
• 57. ibid
• 58. ibid
• 59. World Aluminum Institute www.world-aluminum.or
  g , referenced February 25, 2003

91
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II, ti?p

• 60. World Aluminum Institute www.world-aluminum.or
  g , referenced February 25, 2003
• 61. California Energy Commission, Consumer Energy
  Center www.consumerenergycenter.org/renewable/maki
  ng/net.htmlwhat Referenced September, 2002
• 62. Ohio State University Research News Archive
  www.osu.edu/units/research/archive/alsmelt.htm ,
  referenced March 10, 2003
• 63. U.S. Geological Survey Mineral Resources
  Program www.minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commod
  ity/aluminum/ Referenced March 20, 2003
• 64. International Rivers Network, World
  Commission on Dams, Brazils Movement of
  Dam-Affected People (MAB). http//www.irn.org/wcd/
  mab.shtml Referenced March 20, 2003
• 65. The Fluoride Action Network. Inter-Press
  Service, Environment-Chile Broad Alliance
  Fights Mammoth Aluminum Plant, by Gustavo
  Gonzalez www.fluoridealert.org/noranda.htm
  Referenced March 10, 2003
• 66. www.hs.wisd.org/ddaughenbaugh/Pictures/alcoa_a
  luminum_smelter_and_mine.htm Referenced March 10,
  2003

92
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II, ti?p

• 67. ibid
• 68. Union of Concerned Scientists
  www.ucsusa.org/energy/brf.bene.full.html
  Referenced September, 2002
• 69. CleanTechIndia.com, Environmental Information
  Center http//www.cleantechindia.com/eicnew/guidel
  ines/aluminum1.htm Referenced February 25, 2003
• 70. International Programme on Chemical Safety
  (ICPS), (2002) Environmental Health Criteria
  227Fluorides. World Health Organization, UN
  Environment Programme, and International Labor
  Organization within the framework of the
  Inter-Organization Programme for the Sound
  Management of Chemicals. Pp 71-72, p164
• 71. UNICEF Programme on Water, Environment, and
  Sanitation. Fluoride in Water, An Overview.
  http//www.unicef.org/programme/wes/info/fluor.htm
  Referenced March 21, 2003
• 72. International Programme on Chemical Safety
  (ICPS), (2002) Environmental Health Criteria
  227Fluorides. World Health Organization, UN
  Environment Programme, and International Labor
  Organization within the framework of the
  Inter-Organization Programme for the Sound
  Management of Chemicals. Pp 106
• 73. The Sustainable Energy and Economy Network, a
  project of the Institute for Policy Studies in
  Washington D.C. and the Transnational Institute
  in Amsterdam. www.seen.org/pages/reports/orissa.sh
  tml , referenced March 18, 2003

93
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II, ti?p

• 74. ibid
• 75. The Fluoride Action Network. The Age
  (Australia) February 27, 2001, by Gabriel
  Lafitte. www.fluoridealert.org/../chalco.htm ,
  referenced March 10, 2003
• 76. International Programme on Chemical Safety
  (ICPS), (2002) Environmental Health Criteria
  227Fluorides. World Health Organization, UN
  Environment Programme, and International Labor
  Organization within the framework of the
  Inter-Organization Programme for the Sound
  Management of Chemicals. Pp 177, 178
• 77. International Programme on Chemical Safety
  (ICPS), (1997) Environmental Health Criteria 194
  Aluminum. World Health Organization, UN
  Environment Programme, and International Labor
  Organization within the framework of the
  Inter-Organization Programme for the Sound
  Management of Chemicals. p74
• 78. ibid
• 79. ibid
• 80. ibid, pp110-137
• 81. US Department of Labor, Occupational Safety
  and Health Administration www.osha-slc.gov/SLTC/he
  althguidelines/aluminum/recognition/html
  referenced February 25, 2003
• 82. CNR National Research Council of Italy
  Institute For Biomedical Technologies,
  International Aluminum Network. Process of
  Accumulation of Aluminum in Human Brain, by Dr.
  Satoshi Tokutake. http//www.bio.unipd.it/zatta/a
  lumin.htm Referenced May 21, 2003

94
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II, ti?p

• 83. ibid
• 84. International Programme on Chemical Safety
  (ICPS), (1997) Environmental Health Criteria 194
  Aluminum. World Health Organization, UN
  Environment Programme, and International Labor
  Organization within the framework of the
  Inter-Organization Programme for the Sound
  Management of Chemicals. p 77
• 85. ibid, p106
• 86. Michael Brower, PhD and Warren Leon, PhD
  (1999) The Consumers Guide to Effective
  Environmental Choices Practical Advice From the
  Union of Concerned Scientists. Three Rivers
  Press, New York, NY, p 146
• 87. International Programme on Chemical Safety
  (ICPS), (1997) Environmental Health Criteria 194
  Aluminum. World Health Organization, UN
  Environment Programme, and International Labor
  Organization within the framework of the
  Inter-Organization Programme for the Sound
  Management of Chemicals. p 78
• 88. Michael Brower, PhD and Warren Leon, PhD
  (1999) The Consumers Guide to Effective
  Environmental Choices Practical Advice From the
  Union of Concerned Scientists. Three Rivers
  Press, New York, NY, p 146
• 89. Health Canada, Aluminum and Human Health
  www.hc- sc.gc.ca/ehp/ehd/catalogue/general/iyh/alh
  uman.htm , Referenced February 12, 2003
• 90. Michael Brower, PhD and Warren Leon, PhD
  (1999) The Consumers Guide to Effective
  Environmental Choices Practical Advice From the
  Union of Concerned Scientists. Three Rivers
  Press, New York, NY, p 146

95
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II, ti?p

• 91. World Aluminum Institute www.world-aluminum.or
  g , referenced February 25, 2003
• 92. International Programme on Chemical Safety
  (ICPS), (1997) Environmental Health Criteria 194
  Aluminum. World Health Organization, UN
  Environment Programme, and International Labor
  Organization within the framework of the
  Inter-Organization Programme for the Sound
  Management of Chemicals. p 77
• 93. World Aluminum Institute www.world-aluminum.or
  g , referenced February 25, 2003
• 94. ibid
• 95. ibid, and www.semiseek.com/News/press_release3
  440.htm , referenced March 10, 2003
• 96. The Aluminum Association, Inc., Industry
  Overview http//www.aluminum.org/template.cfm?Sect
  ionThe_Industry Referenced March 18, 2003
• 97. ibid
• 98. www.semiseek.com/News/press_release3440.htm ,
  referenced March 10, 2003
• 99. The Aluminum Association, Inc., Industry
  Overview http//www.aluminum.org/template.cfm?Sect
  ionThe_Industry Referenced March 18, 2003
• 100. World Aluminum Institute www.world-aluminum.o
  rg , referenced February 25, 2003
• 101. ibid

96
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II, ti?p

• 102. ibid
• 103. ibid
• 104. Michael Brower, PhD and Warren Leon, PhD
  (1999) The Consumers Guide to Effective
  Environmental Choices Practical Advice From the
  Union of Concerned Scientists. Three Rivers
  Press, New York, NY, p 144
• 105. ibid
• 106. ibid
• 107. http//www.alcoa.com/global/en/environment/fu
  rther_reading.asp , referenced March 10, 2003
• 108. The Container Recycling Institute, Trashed
  Cans The Global Environmental Impacts of
  Aluminum Can Wasting in America, by Jennifer
  Gitlitz, June 2002. www.container-recycling.org/pu
  blications/trashedcans/TCExecSum.pdf , referenced
  March 10, 2003
• 109. ibid
• 110. Semiseek News, The Aluminum Industry
  Receives EPA Climate Change Award Association
  States Industry Recommendations and Support for
  Growth-based, Responsible Solutions, March 27,
  2002. www.semiseek.com/News/press_release3440.htm
  , referenced March 10, 2003
• 111. ibid

97
Tài li?u tham kh?o, Ph?n II, ti?p

• 112. The Container Recycling Institute, Trashed
  Cans The Global Environmental Impacts of
  Aluminum Can Wasting in America, by Jennifer
  Gitlitz, June 2002. www.container-recycling.org/pu
  blications/trashedcans/TCExecSum.pdf , referenced
  March 10, 2003
• 113. ibid
• 114. http//www.bottlebill.org/ , referenced May
  21, 2003
• 115. Michael Brower, PhD and Warren Leon, PhD
  (1999) The Consumers Guide to Effective
  Environmental Choices Practical Advice From the
  Union of Concerned Scientists. Three Rivers
  Press, New York, NY, p 143
• 116. http//www.bottlebill.org/Support-Oppose/Supp
  ort-Oppose.htm , referenced May 21, 2003
• 117. ibid
• 118. ibid
• 119. ibid
• 120. http//www.bottlebill.org/MediaCenter/Press/C
  ARefundBillNS-0403.htm , referenced May 21, 2003