Immanuel Kant

1
Immanuel Kant

• 1724-1804
• Verlichtingsdenker vertrouwen in de rede

2
Plichtethiek

• Of een handeling goed dan wel fout is kan
  beoordeeld worden door te kijken naar de plicht
  of het principe van de handeling, niet naar de
  gevolgen zoals bij het utilisme.
• We komen tot een moreel oordeel door na te
  denken, niet door onze behoefte of een gevoel om
  het goede te doen. (vb oude vrouwtje)
• Geluk speelt geen rol in de plichtethiek van
  Kant. Als je moreel handelt wordt je niet perse
  gelukkig. Een goed leven valt niet samen met een
  gelukkig leven.

3
De categorische imperatief

• 1 Men moet altijd handelen volgens een regel
  waarvan men zou willen dat het een algemene wet
  is.
• Oftewel, kan ik willen dat (de maxime van) mijn
  handeling tot algemene wet verheven wordt.
• 2 Men moet een mens nooit alleen als middel maar
  ook altijd als doel behandelen

4
Een voorbeeld van Kant

• Iemand ziet zich door nood gedwongen geld te
  lenen. Hij weet wel dat hij niet zal kunnen
  terugbetalen, maar realiseert zich ook dat hem
  niets geleend zal worden zonder zijn vaste
  belofte het op een bepaalde tijd terug te
  betalen. Hij heeft zin zo'n belofte te doen. Maar
  hij is nog zo gewetensvol zich af te vragen is
  het niet ongeoorloofd en strijdig met de plicht
  zich op een dergelijke manier uit de nood te
  helpen?

5
De vraag van Kant

• 1 Kan ik willen dat mijn handeling, iets beloven
  terwijl ik weet dat ik niet in staat ben deze
  belofte na te komen, tot algemene wet verheven
  wordt?
• (Wat betekent het als deze handeling tot
  algemene wet verheven wordt?)
• Kant ziet de mens als een moreel, rationeel,
  autonoom en vrij wezen.

6
Punten van kritiek op de plichtethiek

• Kun je alleen goed handelen als je goed kunt
  nadenken? Oftewel zijn domme mensen slechte
  mensen?
• Zijn er ook uitzonderingen te bedenken op
  bijvoorbeeld het (kantiaanse) principe dat je
  niet mag liegen?
• Heb je altijd de tijd om uitgebreid na te denken
  voordat je iets doet? Oftewel hoe bruikbaar is
  het categorisch imperatief?

7
De Grote Vragen

• Hypothetisch imperatief
• Betreft een praktisch behoren, afhankelijk van
  de wensen van het individu. Wat zou moeten is
  afhankelijk van de situatie
• Categorisch imperatief
• Betreft een moreel behoren, onafhankelijk van
  de wensen van het individu. Wat moreel zou moeten
  is absoluut geldig.