SIN

1
SINÜZITE YAKLASIM VE RADYOLOJIK DEGERLENDIRME

• Aras.Gör.Dr.Tülay ALTINEL
• TÜTF Aile Hekimligi AD
• 16.01.2006
• http//ailehekimligi.trakya.edu.tr

Saglik Slaytlari
http//hastaneciyiz.blogspot.com
2
AMAÇ

• Katilimcilarin sinüzit hakkinda ve sinüzitin
  radyolojik degerlendirilmesi konusunda
  bilgilendirilmeleri amaçlanmistir.

Saglik Slaytlari
lta hrefhttp//hastaneciyiz.blogspot.comgtsagliklt
/agt
3
TANIM

• Bir veya daha fazla paranazal sinüs
  mukoperiostiumunun enflamasyonuna SINUZIT denir

4
EPIDEMIYOLOJI

• Yillik insidans 135/1000
• Eriskinlerde ÜSYEnin 0,5 i sinüzitle sonuçlanir
• Yilda 8-9 ÜSYE geçiren çocuklarda 5-10u
  sinüzitle sonuçlanir
• Eriskinlerde en sik maksiller gt etmoid gt frontal
  gt sfenoid
• Çocuklarda en sik etmoid
• Maksiller sinüzit süt çocuklarinda çok nadir, 4
  yas sonrasi sikligi artar
• Maksiller sinüzitlerin 10 u enfekte dis
  apsesinden kaynaklanir

5
PATOGEMEZ
OSTEOMEATAL KOMPLEKS veya sinüs osteomu mukozal
ödem
Sinüs osteom tikanikligi
Sinüs O2 konsantrasyonu azalir , Siliya
fonksiyonu bozulur , Sekresyon
koyulasir,sinüste birikir
Bakteriyel çogalma
SINÜZIT
6
Frontal , maksiller, anterior etmoid sinüs
Meatus media
Sfenoid, Posterior etmoid
sinüs
Meatus posterior
7

• Hastalik önce burundan baslar (rinit), ostiumlar
  vasitasi ile sinüslere ilerler.
• Bu nedenle RINOSINOZIT olarak adlandirmak
  daha dogru.
• Genellikle birden fazla sinüs tutulmustur. Nedeni
  osteomeatel kompleks.
• NAMCS çalismasi Sinüzit , antibiyotik tedavisi
  verilen 5. en yaygin hastalik

8
OSTEOMEATAL KOMRLEKS (OMK)

• Maksiller, anterior etmoid ve
• frontal sinüs ostiumlari
  bulunur.
• OMK bölgesindeki ostiumlar
• dar (lt3mm) , hafif ödemde
  bile sinüzit
  olabilir.
• Anterior rinoskopi ve direkt sinüs grafisi ile
  iyi degerlendirilemez
• OMK koronal paranazal sinüs CT ile görüntülenir.

9
SINIFLANDIRMA

• ETIYOLOJIK SINIFLAMA
• ENFEKSIYOZ
• Viral
• Viral-bakteriyal
• Bakteriyal
• Fungal

• NONENFEKSIYOZ
• Allerjik
• Toksik

• HASTALIGIN SÜRESINE GÖRE
• Akut
• Subakut

• Rekürrent akut
• Kronik

10
SINIFLAMA SÜRE ÖYKÜ/FM
AKUT lt 4 hafta 2 Major 1 major ve 2 minör FM pürülan nazal akinti
SUBAKUT gt 4 hafta lt 12 hafta Ayni
REKÜRRENT AKUT Yilda 4 epizot, her epizot en az 7 gün sürer, epizotlar arasi sempton / bulgu yok Ayni
KRONIK gt 12 hafta Ayni
11
SINIFLANDIRMA

• LOKALIZASYONA GÖRE SINIFLAMA
• Maksiller
• Frontal
• Etmoidal
• Sfenoidal

• Polisinüzit
• Pansinüzit

12
PREDISPOZAN FAKTÖRLER

• ÜSYE
• Allerjik rinit
• Anatomik varyasyonlar (tonsiller-adenoin
  hipertrofi,septum deviasyonu,nazal polip,damak
  yarigi)
• Dental enf./girisim/ travma

• Iritan inh. (sigara)
• Iyatrojenik(mek.vent.,nazotrekeal/nazal tüp)
• Nazal kuruluk
• Barotravma
• Sistemik faktör (DM, steroid td.,imm.yetm,
  malnutrisyom,)

American Family Physician gt Vol. 58/No. 8
(November 15, 1998)
13
SINÜZIT ETKENLERI

• Akut Sinüzit S.pneomonia ve H influenza ( 70
  )
  Moraksella catarrhalis (25)( çocuk )
• Streptokoklar (8)
  (eriskin)
• S.aureus (6)
  (eriskin)
• Diger (
  Neisseria,anaeroblar, Gr(-)kok)
• Virüsler( çocuklarda
  10 )
• Funguslar (
  Aspergillus ..)
• Kr. Sinüzit Anaeroplar (en sik)
• Streptokoklar, H.
  Influenza
• S.aureus

14
SINÜZIT ETKENLERI
15
TANI

• ANAMNEZ
• FM
• GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI
• Direkt radyografi
• Endoskopik görüntüleme
• CT / MR
• LABORATUAR (lökosit ,CRP,alerji testleri, nazal
  smaer, imminolojik arastirma, kültür, biyopsi)

16
ANAMNEZ

• Predispoze eden faktörler sorgulanir
  (ÜSYE,barotravma, alerji,dis enf.,iritan madde
  inh., )
• Ek hastalik ( DM,immun yetm.,malnutriston,kistik
  fibrozis)
• Lokal Semtomlar
• Yüz/bas agrisi
• Burun tikanikligi
• Burun akintisi
• Geniz akintisi
• Öksürük (sabah )
• Agiz kukusu
• Ses kisikligi
• Koku alma boz.
• Periorbital sislik (öz.çocukta)

• Genel Semptomlar
• Halsizlik
• Kirginlik
• Çalisma isteksizligi
• Depresyon
• Ates

17
ANAMNEZ

• Bas agrisiöne egilme ,öksürme ,basini sallama
  ile artar , basinç hissi veya zonklayici sekilde,
  özellikle basin ön bölümündedir.
• Eriskinde tek tarafli burun akintisi sinüziti
  düsündürür
• Bas agrisi tutulan sinüs üzerinde hissedilir
• Maksiller sinüzit yanak üstü, üst dislerde
• Frontal sinüzit alinda
• Etmoid sinüzit burun mediali ve göz çevresinde
• Sfenoid sinüzit verteks,oksipital veya
  bitemporalde

18
ANAMNEZ

• Göz çevresinde ödem ve yanak hizasinda basmakla
  artan agri Akut Sinüzitin en tipik bulgusudur.
• Geceleri siddeti artan burun tikanikligi Kronik
  Sinüzitin en önemli bulgusudur
• Kr.sinüzitte göz çevresinde ve alin hizasinda
  sinsi bas agrisi var.
• Kr.sinüzit hastalarinda gt50 alerjik faktörler
  bulunur.

19
ANAMNEZ
BELIRTI SINÜZIT ALLERJI SOGUK ALGINLIGI
Yüzde basinç / agri Var Bazen Bazen
Süre 10-14 günden fazla Degisken 10 günden az
Burun akintisi Koyu, sari-yesil Berrak, akici Koyu beyazi veya akici
Ates Bazen Yok Bazen
Basagrisi Bazen Bazen Bazen
Üst dislerde agri Bazen Yok Yok
Kötü agiz kokusu Bazen Yok Yok
Öksürük Bazen Bazen Var
Burun tikanikligi Var Bazen Var
Hapsirma Yok Bazen Var
20
FIZIK MUAYENE

• Pürülan nazal akinti
• Nazofarinkste postnazal pürülan akinti
• Burun mukozasinda ödem ve hiperemi
• Tutulan sinüs perküsyonu ile hassasiyet
• Pradizpoze eden bulgular ( anatomik
  varyasyonlar..)

21
SINÜZIT BULGU VE SEMPTOMLARI

• MAJÖR
• Yüzde basinç hissi/ agri
• Nazal obstrüksiyon
• Nazal/postnazal pürülan akinti
• Hiposmi/anosmi
• Ates (akut sinüzitte)

• MINÖR
• Bas agrisi
• Ates(akut sinüzitte çok)
• Halitozis
• Dis agrilari
• Öksürük
• Gözlerde agri/ basinç

AAFP gt Vol. 63/No. 1 (January 1, 2001) Adapted
with permission from Hadley JA, Schaefer SD.
Clinical evaluation of rhinosinusitis
Otolaryngol Head Neck Surg 1997 117(3 pt
2)S8-S11.
22

• Akut ve kronik sinüzit tanisinda diger nazal
  somptrom/bulgular yoksa, ates veya yüz
  agrisi/basinç hissi anlamli degil
• Semptomlarin 5 gün sonra kötülesmesi
• Semptomlar gt10 gün sürmesi
• Viral enfeksiyonla orantili olmayan semptom

AKUT BAKTERIYAL SINÜZIT ?
AAFP gt Vol. 63/No. 1 (January 1, 2001)
23
GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI

• DIREKT SINÜS GRAFISI
• Teshisi desteklemek için kullanilabilir
• WATERS Maksiller ve frontal
• CALDWELL Frontal ve kismen etmoid
• LATERAL Sfenoid ve post. frontal
• SUBMENTOVERTEKS Sfenoid ve post.etmoid

24

• DIREKT GRAFIDEKI PATOLOJILER
• SINÜS KAPALILIGI (opak )
• MUKOZA KALINLASMASI (MKgt6mm,uzun süreli olay)
• HAVA-SIVI SEVIYESI (akut sinüziti gösteren en
  önemli bulgu)

MK sinüs duvarina paralel, sinüs konturuna uygun
Mukoza polipoid yapida , MK konveks
görünümde
Enfeksiyoz olay
Alerjik olay
25
(No Transcript)
26
(No Transcript)
27
Sag maksiller sinüste kist
Sol maksiller sinüste opasite
28
DIREKT GRAFININ DEZAVANTAJI ?

• Majör sinüsler konusunda önemli bilgi verir
  ancak, OMK bölgesi hakkinda yeterli bilgi vermez

29
NAZAL ENDOSKOPI

• Medikel td.ye dirençli olgularda
• Kr. Sinüzitte
• Anatomik bozukluklar saptanir,kültür alinabilir,
  tedavi yapilabilir.
• FONKSIYONEL ENDOSKOPIK SINÜS CERRAHISI (FESS)
  ile kr.sinüzitlerin 90 i tedavi edilir
• Teshis edilen her kr.sinüzit önce medikal tedavi
  edilmeli.
• Kalici iltihabi degisiklikler varsa FESS
  uygulanir.

30
PARANAZAL SINÜS CT

• Sinüzit tanisinda ALTIN STANDART
• Sinüzit yayginligini,predispozan durumlari,OMK
  anatomisini gösterir
• Medikal td.ye cevapsiz ,rekürrent akut sinüzit
  veya kr.sinüzitlerde ve operasyon düsünülen
  hastalarda yapilabilir.

31

Coronal computed tomographic scan (A,B,C) (bone
windows, noncontrasted) through the paranasal
sinuses anterior (frontal sinuses) to posterior
(sphenoid sinuses). Diffuse pansinusitis with
mucosal thickening and polyposis is seen. In
addition, fluid is evident in a concha bullosa
cell (aerated middle turbinate) on the patient's
left (see arrow in B).
32
tümör
33
TEDAVI

1. Diyet
2. Buhar
3. SF ile yikama,sprey (geçici rahatlama)
4. Mukolitik ajanlar
5. Antihistaminik (Alerjiye bagli sinüzitte)
6. Inranazal steroid (Semptomatik subakut ve kronik
   sinüzitte )
7. Analjezik-antiinflamatuar

34

• Topikal dekonjestan (En fazla 3-4 gün )
• Phenylephrin (Rinosil damla , 6 x 2-3
  damla)
• Naphazolin (Deltarhinol damla, 3 x
  1-2 damla)
• (Sulfarhim burun
  merhemi, 3x1)
• Oxymetazoline (Iliadin damla/sprey , 2 x
  1-2)
• Xylometazoline (Otrivin sprey, 2-3 x 2-3
  paf)
• (Rinizol
  damla/sprey,2-3 x 2-3 )
• Oral dakonjestan
• Antibiyotik (En az 10 gün)

35
ANTIBIYOTIK DOZ
BIRINCI BASAMAK TADAVI Trimethoprim-sulfametoxazole ( BACTRIM) Amoxicillin (ALFOXIL,AMOKSINA,TRIMOSIN) 160/800mg 2x1 500 mg 3x1
IKINCI BASAMAK TEDAVI Amoxicillin-clavilunat (AUGMENTIN,AMOKLAVIN..) Ampicillin-sulbactam (ALFASID,DUOCID.COMBICID) Cefaclor (CECLOR) Cefuroxim (CEFTIN) Cefixime (SUPRAX) Clarithromycin (KLACID,DEKLARIT,MACROL) Doxycycline (MONODOKS,TETRADOX) 125/500mg 3X1 125/500 mg 2-3 x1 500mg 3x1 500mg 2X1 400mg 2X1 500mg 2x1 1.gün 100mg 2x1 Sonra 100mg 1x1
AAFP, Vol.58/No.8 (November 15 ,1998)
36
Semptomatik tedavi,hidrasyon ve gözlem
Semptomlarin 5 gün sonra kötülesmesi,Semptomlar
gt10 gün sürmesi,Viral enf. orantisiz semptom
BAKRERIYAL ENF. ?
Semptom ve bulgularda 5-7 günde gerileme varsa
VIRAL ENF lehine
Senptomatik td. ve gözleme son verilir
Saglikli eriskinde, toplumsal kaynakli enf.
yüksek doz amoxicillin veya TM-SX , 7-14 gün
Hospitalize,DM,renal yetm,immün yetm.,kr.ac
hast.,kistik fibtozis, rekürrent akut enf. olup
8-9 hafta içinde antb. tedavisi alanlarda genis
sprekrumlu ve beta-laktamaz-rezistan AB , 7-14
gün
2-3 günde düzelme yok ise genis spektrumlu ve
beta-laktamaz-dirençli antb.7-14 gün
AAFP Vol.63/No 1(january1,2001)
37
KOMPLIKASYONLAR

• LOKAL
• Mukozal kalinlasma
• Nazal polip
• Osteomiyelit
• Oroantral fist
• ORBITAL
• Preseptal sellülit
• Orbital sellülit
• Subperiostal abse
• Orbital abse
• Körlük

• SOLUNUMSAL
• Adenoit
• Tonsillofarenjit
• Larenjit
• KOAH ve astimi siddetlendirir
• INTRAKRANIYAL
• Menenjit
• Epidural/subdural apse
• Beyin apsesi
• Kavernöz sinüs tromboflebit

38
SINÜZIT ÖNLENEBILIR MI ?

• Günlük hayat kosullarinda degisiklik yapilarak
  sinüzit riski azaltilabilir
• Evlerde nem orani 35-50 tutulmak
• Alerji kontrol altina alinmak
• Burnu tahris eden maddelerden (sigara dumani..)
  uzak durmak
• Dengeli beslenmek,düzenli egzersiz yapmak
• Uçak seyahati ve su alti dalislardan kaçinmak
• Soguk alginligi sirasinda bol su içmek
• Enfeksiyonu olan insanlarla iliskileri sinirlamak
  veya önlem almak (el yikama, ortak esya
  kullanmama..)

39
KAYNAKLAR

• American Family Physician gt Vol. 58/No. 8
  (November 15, 1998),Acute Sinusitis A
  Cost-Effective Approach to Diagnosis and
  Treatment
• American Family Physiciangt Vol. 63/No. 1
  (January 1, 2001),Adult Rhinosinusitis Diagnosis
  and Management
• KBB Hastaliklari Tani ve Tedavide Ilk Adim
  Prof.Dr Metin ÖnerciSinüzit, S60-68
• www.almanhastanesi.com.tr/makale/makaleler/sinuzit
  .htm
• www.tip2000.com/doktorlar/sinuzit.html