T NG HA AUTOMATION Chuong 4: H THNG THNG TIN THU VIN T NG HA

1
T? Ð?NG HÓA - AUTOMATIONChuong 4H? TH?NG
THÔNG TIN THU VI?N T? Ð?NG HÓA

• So d? t? ch?c m?t h? th?ng thông tin thu vi?n
  t?
• d?ng hóa
• C?u hình h? th?ng thông tin thu vi?n t? d?ng
  hóa
• Ph?n m?m h? th?ng và ph?n m?m qu?n lý thu vi?n
• T? ch?c m?ng liên k?t
• D?ch v? thu vi?n t? d?ng hóa
• Tái dóng gói thông tin

2
H? th?ng thông tin thu vi?n hi?n d?i

• Ranh gi?i gi?a D?ch v? thông tin (Information
  Services) và Công tác k? thu?t (Technical
  Services) ngày càng m? nh?t.
• CNTT dóng vai trò then ch?t trong các ho?t d?ng
  thu vi?n.
• Giá tr? thu vi?n không ph?i ? ch? thu vi?n có
  bao nhiêu tài nguyên thông tin mà là thu vi?n dáp
  ?ng nhu c?u thông tin m?t cách có hi?u qu? nhu
  th? nào t? nhi?u ngu?n ? kh?p noi thông qua công
  ngh? m?i

3
So d? t? ch?c Thu vi?n

GIÁM Ð?C (Director)
D?CH V? THÔNG TIN (Information Services)
CÔNG TÁC K? THU?T (Technical Services)
LUU HÀNH (Circulation)
THAM KH?O (Reference)
TÀI NGUYÊN THÔNG TIN (Information Resources)
THU VI?N S? (Digital Library)
CÔNG NGH? THÔNG TIN (Information Technology)
MU?N LIÊN THU VI?N
4
D?ch v? thông tin Information Services
D?CH V? THÔNG TIN (Information Services)
LUU HÀNH (Circulation)
THAM KH?O (Reference)
T? CH?C KHO B?O QU?N (Library Services)

• PH?C V?
• (Public Services)
• d?c t?i ch?
• mu?n tr? (Loan)

D?CH V? THAM KH?O (Reference Services)
MU?N LIÊN THU VI?N (Interlibrary Loan)
5
Tham kh?o Reference
THAM KH?O (Reference)
D?CH V? THAM KH?O (Reference Services)
MU?N LIÊN THU VI?N (Interlibrary Loan)
SUU T?P THAM KH?O (Reference Collection)
- Gi?i dáp và dáp ?ng yêu c?u thông tin
c?a ngu?i s? d?ng - S? d?ng công ngh?
Greenstone

• Ph?i h?p cho
• mu?n tr? tài li?u
• trong và ngoài
• thu vi?n

• Sao ch?p tài li?u
• và qu?n lý vi?c
• trao d?i tài li?u
• ngoài thu vi?n

6
Công tác k? thu?t Technical Services
CÔNG TÁC K? THU?T (Technical Services)
TÀI NGUYÊN THÔNG TIN (Information Resources)
THU VI?N S? (Digital Library)
CÔNG NGH? THÔNG TIN (Information Technology)
B? SUNG (Acquisition)
KI?M SOÁT THU T?CH (Bibliographic Control)
D?CH V? TR?C TUY?N (Online Services)
QU?N LÝ M?NG (Network Supervision)
SÔ HÓA TÀi LI?U (Digitization)
B? SUU T?P (Collection)
C?NG THÔNG TIN (Portal)
7
Tài nguyên thông tin Information Resources
TÀI NGUYÊN THÔNG TIN (Information Resources)
B? SUNG (Acquisition)
KI?M SOÁT THU T?CH (Bibliographic Control)

• Giao d?ch và mua
• s?m tài li?u

• Quan h? tìm
• ki?m tài tr?
• - Trao d?i tài li?u

• Phân lo?i và
• biên m?c sách
• - Ch? m?c t?p chí

• Qu?n lý và c?p
• nh?t OPAC

8
Công ngh? thông tin Information Technology
CÔNG NGH? THÔNG TIN (Information Technology)
D?CH V? TR?C TUY?N (Online Services)
QU?N LÝ M?NG (Network Supervision)

• Trình bày thông
• tin và xu?t b?n
• di?n t?

• C?p nh?t ngu?n
• thông tin di?n t?
• và t? ch?c ph?c
• v? tr?c tuy?n
• - Qu?n lý và t?
• ch?c ph?c v? tài
• li?u di?n t?

• - Qu?n lý m?ng
• LAN c?a thu vi?n
• Sao luu d? li?u

• B?o trì h? th?ng
• máy tính c?a các
• b? ph?n thu vi?n
• Qu?n lý Phòng
• Internet và Phòng
• Multimedia

9
Thu vi?n s? Digital Library
THU VI?N S? (Digital Library)
S? HÓA TÀI LI?U (Digitization)
XÂY D?NG C?NG THÔNG TIN (Portals)
T?O L?P B? SUU T?P (Building Collections)

• Quét
• tài li?u
• (Scanning)

• Nh?n
• d?ng ký
• t? quang
• h?c
• OCR

-Tích h?p h? th?ng da phuong ti?n - H? tr? D?ch
v? tham kh?o

• Tích h?p
• tài nguyên
• trên Web

• S? d?ng
• ph?n m?m
• HÒN ÐÁ
• XANH
• GREENS
• TONE

• Kho tài
• nguyên
• h?c t?p

10
C?u hình m?t h? th?ng Qu?n lý thu vi?n
11
Ch?c nang c?a các b? ph?n (1)

• Máy ch? (File Server)
• Ch?a CSDL tu li?u (thu t?ch và d?c gi?) và thông
  tin dùng cho qu?n lý h? th?ng thu vi?n
• Liên k?t các máy tr?m thành M?ng Intranet và k?t
  n?i Internet

12
H? th?ng Máy ch? Thu vi?n Ð?i h?c Khoa h?c T?
nhiên TP. HCM
13
Ch?c nang c?a các b? ph?n (2)

• Các tr?m d?ch v? công c?ng (Public Workstations)
• Tra c?u m?c l?c tr?c tuy?n OPAC
• Truy c?p d?ch v? tr?c tuy?n (Internet, Email,
  vv) và tài nguyên di?n t? ( CSDL CD-ROM, CSDL
  tr?c tuy?n, t?p chí di?n t?, vv)

14
Tra c?u M?c l?c tr?c tuy?n
15
Phòng Ða phuong ti?n
16
Ch?c nang c?a các b? ph?n (3)

• Các tr?m luu hành (Circulation Workstations)
• Qu?n lý mu?n tr? tài li?u
• D?ch v? thông tin

17
Qu?y Luu hành
18
Ch?c nang c?a các b? ph?n (4)

• Các máy tr?m nghi?p v? (Staff Workstations)
• Dành cho nhân viên thu vi?n trong công tác nghi?p
  v?ï b? sung, phân lo?i, biên m?c, t?o l?p suu
  t?p thu vi?n s?, báo cáo th?ng kê, vv...

19
Phòng Công tác K? thu?t
20
Ph?n c?ng Hardware (1)

• Máy ch? (Entry level - 10-20 máy tr?m) Pentium
  IV
• T?c d? 2.8GHz, FSB 800 MHz
• B? nh? 512 MB Ram
  20.000.000VNÐ
• Ðia c?ng 80 GB
• Card m?ng t?c d? 10/100 Mbps
• Máy tr?m (Terminals) Pentium IV
• T?c d? 2.4 GHz
• B? nh? 256 MB Ram
• Ðia c?ng 40 GB 8.000.000VNÐ/1 b?
• Card m?ng t?c d? 10/100 Mbps

21
Ph?n c?ng Hardware (2)

• Ð?u n?i chung (Switch)
• HP 2626
• 24 c?ng
• T?c d? 10/100 Mbps
  863USD
• Module quang GBIC
• 2 c?ng
• T?c d? 10/100/1000 Mbps
• Máy in, máy quét, máy ch?p hình s?, vv...

22
Ph?n m?m h? th?ng H? di?u hành m?ng

• Window
• Window NT
• Window 2000
• Window 2000 professional
• Window 2003 Server
• Standard
• Enterprise
• Window XP professional
• Linux Mã ngu?n m?
• T? do Red Hat
• T? do m?t ph?n Red Hat 11
• Có phí Corel, Suse, Turbo, Mandrake, Debain,

23
H? di?u hành Linux Red Hat

• Heä ñieàu haønh töï do vaø nguoàn môû
• Khaùc vôùi DOS, OS/2, Window NT, Window 2000
• Coù theå tìm vaø söûa ñoåi maõ nguoàn trong Linux
• 1 CD Linux coù theå caøi ñaët bao nhieâu maùy
  cuõng ñöôïc
• Lòch söû Linux
• Baét nguoàn töø UNIX (khôûi xöôùng töø 1969 bôûi
  caùc chuyeân gia taïi Bell Labs, New Jersey) -
  Heä ñieàu haønh cho maùy lôùn
• 1981 phieân baûn UNIX cho PC ra ñôøi coù teân laø
  Minix
• 1991 Linux Torvalds, moät sinh vieân Phaàn lan
  nghieân cöùu Minix vaø thaùng 9 cho ra ñôøi
  phieân baûn Linux 0.01. Ñeán 1993 laø phieân baûn
  0.99
• 1994 baét ñaàu phieân baûn 1.0 hoaøn chænh vaø
  oån ñònh. Ngaøy caøng coù nhieàu ngöôøi duøng
  Linux vaø nhieàu coâng naêng môùi ñöôïc boå sung.

24
Ph?n m?m Qu?n lý thu vi?n

• G?m có hai ph?n
• 1. H? qu?n tr? CSDL thuong m?i Access, MS SQL
  server, Oracle, Linux post gratesSQL, vv
• 2. H? qu?n tr? thu vi?n
• Qu?n lý thu vi?n Tuân theo Chu?n thu t?ch
• Ph?n giao ti?p Tuân theo Chu?n k? thu?t
• Giao di?n Tùy theo t?ng thu vi?n

H? QU?N TR? CSDL
H? QU?N TR? THU VI?N
25
T? ch?c m?ng liên k?t

• C?u hình k?t n?i Sao, Vòng, Kênh
• Các ki?u m?ng
• LAN Local Area Network
• MAN Metropolitan Area Network
• WAN Wide Area Network

26
Ki?n trúc h? th?ng m?ng

• Kieán truùc phaân caáp
• Moïi coâng vieäc xöû lyù ñeàu ñöôïc thöïc hieän
  vaø kieåm soaùt taïi maùy chuû (mainframe,
  minifraim)
• Maùy traïm coù raát ít chöùc naêng, chuû yeáu laø
  nhaäp lieäu vaø truy hoài thoâng tin, khoâng coù
  khaû naêng xöû lyù döõ lieäu
• Kieán truùc khaùch/chuû (client/server)
• Khaùch laø maùy tính caù nhaân (PC) hoaëc maùy
  traïm (workstation) Chuû laø moät maùy chuû
  (server) trong moät maïng ñöôïc nhieàu ngöôøi
  chia seû.
• Trong moät maïng LAN hay WAN, maùy khaùch coù
  theå thöïc hieän moät soá chöùc naêng xöû lyù
  nhaát ñònh khi söû duïng döõ lieäu/thoâng tin töø
  maùy chuû
• Kieán truùc naøy söû duïng giao thöùc TCP/IP vaø
  Z39.50
• Moãi maùy khaùch coù theå keát noái vôùi moät hay
  nhieàu maùy chuû (maùy chuû OPAC, maùy chuû Web)
• Maùy chuû coù theå laø maùy tính côõ lôùn, maùy
  tính taàm trung hay maùy vi tính toác ñoä cao

27
M?ng Intranet

• Ñònh nghóa
• Maïng cuïc boä (LAN) söû duïng cuøng coâng ngheä
  keát noái gioáng Internet
• Chöùa maùy chuû web
• Cung caáp thoâng tin vaø dòch vuï trong moät
  coâng ty hay cô quan
• ÖÙng duïng
• Chia seû vieäc söû duïng taøi nguyeân oå ñóa,
  maùy in, nguoàn thoâng tin tröïc tuyeán, vaø thö
  ñieän töû (email)
• Truyeàn tin coù hieäu quaû email, chuyeån taäp
  tin vaø döõ lieäu
• Dòch vuï quaûn lyù vaø truy caäp thoâng tin

28
Qu?n lý m?ng

• Supervisor
• Quaûn lyù heä thoáng maùy chuû vaø toaøn boä
  maïng tin hoïc cuûa thö vieän
• Lieân heä vôùi chuyeân gia tin hoïc vaø nhaø
  thaàu ñeå baûo trì vaø naâng caáp
• Phaân quyeàn söû duïng theo chöùc naêng cuûa
  töøng traïm
• Traïm dòch vuï coâng coäng
• Tra cöùu muïc luïc tröïc tuyeán thö vieän
• Dòch vuï tröïc tuyeán Internet, email, taøi
  nguyeân ñieän töû, vv
• Multimedia vaø xöû lyù vaên baûn
• Traïm löu haønh
• Quaûn lyù möôïn traû
• Möôïn lieân thö vieän
• Traïm nghieäp vuï
• Quaûn lyù boå sung vaø thoáng keâ
• Kieåm soaùt thö tòch
• Xaây döïng vaø bieân muïc CSDL soá hoùa
• Trình baøy thoâng tin vaø xuaát baûn ñieän töû

29
D?ch v? thu vi?n t? d?ng hóa

• Qu?n lý b?ng mã v?ch
• Mã v?ch don
• Mã v?ch hai chi?u
• H? th?ng an ninh
• C?ng t?

30
Tái dóng gói thông tin

• Tái dóng gói thông tin trong d?ch v? tham kh?o
  ph?c v? ngu?i s? d?ng
• Suu t?m thông tin theo yêu c?u t? m?i ngu?n
• S? hóa
• Biên m?c và t? ch?c thành b? suu t?p trên CD-ROM