Ksiaze Adam Jerzy Czartoryski 17701861 kalendarium

1
Ksiaze Adam Jerzy Czartoryski(1770-1861)
(kalendarium)

• Dzialacz polityczny
• Mecenas sztuki i kultury
• Pisarz poeta

2
RÓD CZARTORYSKICH

• Czartoryscy magnacki ród ksiazecy herbu
  Pogon Litewska, wywodzacy sie od Konstantego
  Olgierowicza, ksiecia na Czartorysku na Wolyniu
  (od nazwy tej miejscowosci pochodzi nazwisko
  rodu), syn wielkiego ksiecia litewskiego
  Olgierda, wnuka Giedymina, brata Wladyslawa
  Jagielly.

3
RodzinaAdama Jerzego

• Izabela z domu Flaming
  Adam Kazimierz Czartoryski
• Byl wnukiem Augusta Czartoryskiego, przywódcy
  ,,Familii, synem wspóltwórcy Konstytucji 3 maja,
  Adama Kazimierza. Ostatni król Rzeczypospolitej,
  Stanislaw August byl jego wujem, a ksiaze Józef
  Poniatowski kuzynem.
• Zona Anna Zofia Sapieha
• Dzieci Witold, Wladyslaw, Izabella Elzbieta

4
Kalendarium

• 14 stycznia 1770 - w Warszawie urodzil sie
  Adam Jerzy
• Czartoryski, syn Izabeli i Adama Kazimierza
• 1786-1791 - podróze zagraniczne
• 1792 - udzial w wojnie z Rosja order Virtuti
  Militari
• 1795- wyjazd do Petersburga
• 1796 - poczatek przyjazni z Aleksandrem i milosci
  do jego zonyElzbiety
• 1799 - narodziny córki Elzbiety i Adama wygnanie
  ksiecia
• 1801 - Aleksander I carem powrót Czartoryskiego
  do Petersburga
• 1803 - o systemie politycznym, którego winna sie
  trzymac Rosja
• 1803-1824 - kurator okregu wilenskiego
• 1804-1806 - minister spraw zagranicznych Rosji
• 1805 - wizyta Aleksandra I w Pulawach
• 1813-1815 -akcja dyplomatyczna na rzecz Królestwa
  Polskiego
• 1817 - slub z Anna Sapiezanka

• 1823 - ostatnie spotkanie z Aleksandrem i
  Elzbieta dymisja
• ze stanowiska kuratora
• 1824-1828 - Essai sur la diplomatie (wyd. 1830)
• 30 stycznia - 15 sierpnia 1831 - prezes Rzadu
  Narodowego wrzesien
• 1831 - poczatek emigracji
• 1833 - zaoczny wyrok smierci, osiedlenie sie w
  Paryzu
• 1839 - próba ogloszenia Czartoryskiego królem
• 1841 - utworzenie Agencji Glównej w
  Konstantynopolu
• 1843 - przeprowadzka do Hotelu Lambert oficjalny
  reprezentantSerbów w Anglii i Francji
• 1844 stala agencja dyplomatyczna przy Stolicy
  Apostolskiej
• 1845 - akcja na rzecz unii koscielnej na
  Balkanach1858 - podroz do Poznania i Wiednia
• 15 lipca 1861 - smierc Adama Jerzego
  Czartoryskiego w Montfermeil pod Paryzem

5
Zyciorys

• Adam Jerzy Czartoryski (1770-1861) polski
  maz stanu, pisarz, prezes Rzadu Narodowego w
  powstaniu listopadowym. Urodzil sie jako syn
  Izabeli i ksiecia Adama Kazimierza
  Czartoryskiego. Wyksztalcenie zdobywal w domu, by
  nastepnie uzupelnic je podrózami zagranicznymi do
  Niemiec, Szwajcarii, Holandii, Anglii i Szkocji.
  Bral udzial w wojnie polsko-rosyjskiej w 1792
  roku. Podczas powstania kosciuszkowskiego w 1794
  roku przebywal za granica. Po trzecim rozbiorze
  Polski zostal wyslany przez rodzine na dwór
  carski do Petersburga w celu uchronienia dóbr
  rodowych od konfiskaty na rzecz panstwa.
  Zaprzyjazniwszy sie z wielkim ksieciem
  Aleksandrem, przyszlym królem Polski, zrobil
  kariere na dworze rosyjskim. W latach 1804-1806
  byl ministrem spraw zagranicznych Rosji. W roku
  1815 uczestniczyl w kongresie wiedenskim jako
  glówny doradca Aleksandra I do spraw polskich i
  przyczynil sie do utworzenia pod berlem cara
  Królestwa Polskiego (zwanego równiez Królestwem
  Kongresowym). W nowo utworzonym Królestwie
  Czartoryski otrzymal godnosc senatora-wojewody i
  czlonka Rady Administracyjnej. Podczas powstania
  listopadowego byl prezesem Rzadu narodowego. Po
  klesce powstania znalazl sie na emigracji, a w
  roku 1833 osiadl na stale w Paryzu. Na emigracji
  rozwinal dzialalnosc dyplomatyczna. W swojej
  paryskiej rezydencji, Hotelu Lambert, skupil
  grono wybitnych dzialaczy emigracyjnych,
  pragnacych doprowadzic do niepodleglosci Polski
  przez konfrontacje zbrojna mocarstw zachodnich,
  glównie Francji i Anglii, z Rosja. Nazwa
  rezydencji Czartoryskiego stala sie jednoczesnie
  nazwa emigracyjnego stronnictwa politycznego.

6
Twórczosc A.J. Czartoryskiego pisarza, poety

• Wiersze o tematyce historycznej i obyczajowej
• Pamietniki - ,,Pamietnik ks. Adama Jerzego
  Czartoryskiego
• Poematy - ,,Bard polski wyraz uczuc
  patriotycznych po upadku kraju, ,,Powazki
  poemat opisowy
• Rozprawy o Kniazninie, Niemcewiczu i Kancie
• Przeklady dziel Horacego, Sofoklesa i Pindara
• Mial duzy wplyw na czasopisma emigracyjne, m.in.
  ,,Trzeci Maj, ,,Wiadomosci Polskie, ,,Kraj i
  Emigracja, ,,Dziennik Narodowy

7
Mecenas sztuki i kulturyKs. A.J. Czartoryski
byl jednym ze wspóltwórców zalozonego w 1832 roku
Towarzystwa Historyczno-Literackiego, a od 1853
roku jego dozywotnim prezesem

• Od 1843 roku Hotel Lambert, paryska
  rezydencja Czartoryskiego po upadku powstania
  listopadowego, stal sie najwazniejszym osrodkiem
  zycia nie tylko politycznego, ale i kulturalnego
  polskiej emigracji. A.J. Czartoryski byl
  wspólzalozycielem
• Towarzystwa Naukowej Pomocy, które m.in.
  udzielalo zapomóg uczacym sie emigrantom, a
  takze wspólzalozycielem Biblioteki Polskiej w
  Paryzu.

• W latach 1803-1824 ksiaze pelnil funkcje
  kuratora wilenskiego okregu naukowego,
  przyczyniajac sie do rozwoju oswiaty na
  wschodnich ziemiach dawnej Rzeczypospolitej.
  Rozbudowal siec szkól z polskim jezykiem
  wykladowym. Polozyl duze zaslugi w rozkwicie
  Uniwersytetu Wilenskiego, który darzyl szczególna
  opieka.

8
Zwiazki A.J. Czartoryskiego z Pulawami

• W latach 1784-1831 Czartoryscy byli
  wlascicielami rezydencji w Pulawach, z której
  stworzyli osrodek zycia kulturalnego,
  literackiego i towarzyskiego, a takze
  politycznego, konkurujacy z dworem króla
  Stanislawa Augusta Poniatowskiego.
• ,,Byly przybytkiem wspanialosci, milosci
  ojczyzny, cnót, oswiecenia, nauk, oglady, zalet,
  wdzieków narodowych pisal o Pulawach z
  przelomu XVIII i XIX w. poeta Kajetan Kozmian.

9

• Zródla
• Slownik pisarzy polskich, red. Latusek Arkadiusz,
  wyd. Zielona Sowa, Kraków 2003
• Szkolny slownik historyczny, Pilikowski Jerzy,
  wyd. Zielona Sowa Kraków 2000
• Encyklopedia Slawnych Polaków, red. Grygiel
  Agnieszka, wyd. PodsiedlikRaniowski i Spólka,
  Poznan
• Encyklopedia Szkolna Historia, WSiP, Warszawa
  1997
• Nowa Encyklopedia Powszechna, tom I, PWN,
  Warszawa 1996
• Kroniki Polski 1796-1814, wyd. KLUSZCZYNSKI,
  Kraków
• www.info.pulawy.pl
• Wikipedia

10

• Wykonal
• Maciej Krzesicki kl. II h