Defnyddio ac Arbed Egni

1
Defnyddio ac Arbed Egni

• Darlith 6

2
Egni

• Un o anghenion sylfaenol pobl
• coginio bwyd
• cynhesu a thymheru awyr
• gwneud dur
• pweru peiriannau
• trafnidiaeth
• cynhyrchu trydan

3
Mathau o egni

• Cynradd
• Adnewyddadwy egni solar, egni gwynt a thonnau,
  bio-màs, egni daearwresol, pwer dwr
• Anadnewyddadwy tanwydd ffosil (glo, olew, nwy
  naturiol), wraniwm.
• Eilaidd
• Trydan, petrol

4
Pren

• Ogof Escale, Ffrainc, 750,000 o flynyddoedd yn ôl
• Prif ffynhonnell egni tan ganol y 19eg ganrif

5
Ffynonellau egni
6
Amcangyfrifon o adnoddau olew naturiol y DU
Ffynhonnell http//www.statistics.gov.uk
7
Defnydd egni

• Yn perthyn i
• Iechyd a chysur
• 2 biliwn o bobl heb drydan
• Yn defnyddio tail neu bren fel tanwydd

8
Prif ddefnyddwyr egni 1998
9
Cynhyrchu egni
Ffynhonnell http//www.world-nuclear.org/info/inf
01.htm
10
Adweithyddion pwer niwclear y byd
11
Defnyddiau eraill adweithyddion niwclear

• 280 o adweithyddion nad ydynt yn cael eu
  defnyddio i gynhyrchu pwer
• Ymchwil
• Cynhyrchu isotopau
• Hyfforddiant
• Gyriant morol
• Llongau tanfor a llongau confensiynol
• Llongau torri rhew

Source http//www.shima.demon.co.uk
12
Cylchred egni niwclear
Ffynhonnell http//www.bnfl.co.uk/website.nsf
13
Egni niwclear
Ffynhonnell http//www.bnfl.co.uk/website.nsf
14
Egni niwclear manteision

• Dim nwyon ty gwydr
• Nid ywn dibynnu ar y tywydd
• Adweithydd mwyaf y DU 1188 o dyrbinau gwynt
• 1 belen danwydd 1½ tunnell o lo

15
Egni niwclear anfanteision

• Gweddillion tanwydd yn wenwynig am ganrifoedd
• Mae datgymalu hen adweithyddion yn ddrud
• Mae cloddio am wraniwm yn creu gwastraff
  gwenwynig
• Mae wraniwm yn adnodd cyfyngedig

16
Damweiniau pwer niwclear

• Three Mile Island
• 1979
• Chernobyl
• 1986
• 116,000 o bobl yn cael eu symud or ardal
• Dros 2,500 o farwolaethau
• Mwy o achosion o ganser y thyroid
• Mwy o anhwylderau seicolegol

http//www.power-technology.com/ contractors/nucle
ar/three-mile-island.html
17
Pwer Dwr

• Yn Canada
• 60 o egni
• Yn y DU
• 2 o egni
• Ardaloedd mynyddig
• Cymru
• Yr Alban

18
Pwer Dwr
http//www.cornwallis.kent.sch.uk
19
Pwer Dwr

• Manteision
• Nid ywn creu llygredd
• Adnewyddadwy
• Anfanteision
• Angen hinsawdd a thopograffi addas
• Adeiladu argae ac isadeiledd
• Perygl llifogydd

20
Pwer gwynt

• Tyrbinau modern
• 90m o daldra
• 1 tyrbin trydan ar gyfer 800 o dai
• Marchnad y byd yn cynyddu 40 y flwyddyn
• 60 fferm wynt yn y DU
• yn cyflenwi 250,000 o gartrefi
• 0.3 or egni a ddefnyddir yn y DU

21
Pwer gwynt

• Anfanteision
• Cyflymder y gwynt yn annibynadwy
• Lleoliad copaon bryniau
• Swnllyd

• Manteision
• Diogel
• Dihysbydd
• Rhad

22
Pwer solar

• Celloedd ffotofoltaidd
• Cost yn lleihau
• Gellir eu hintegreiddio ir amgylchedd trefol
• Gellir eu defnyddio mewn ardaloedd gwledig

Machynlleth
Affrica
Awstralia
23
Pwer solar

• Manteision
• Rhad
• Adnewyddadwy
• Dim allyriannau
• Distaw

• Anfanteision
• Defnydd yn gyfyngedig lle mae cymylaun gyffredin
• Nid yw celloedd ffotofoltaidd yn effeithlon
• Costau ychwanegol storio egni
• Mae batrïau yn cynnwys metelau trymion

24
Bioegni

• Dros 90 o egni Nepal a Malawi
• 25-50 o egni Tsieina, India a Brasil
• Llosgi defnydd organig
• Coed neu blanhigion eraill
• Tail anifeiliaid
• Cynhyrchion gwastraff

Ian Britton
Gorsaf bwer losgi helyg, Swydd Efrog
25
Bioegni

• Llosgi tail/pren
• Gorsaf bwer losgi gwellt, Ely
• Eplesu cansenni siwgwr ? tanwydd ethanol ar gyfer
  ceir
• Methan o gladdfeydd sbwriel

Cynaeafu cansenni siwgwr ar gyfer bagasse
26
Bioegni

• Manteision
• Glanach na thanwydd ffosil
• Adnewyddadwy
• Anfanteision
• Llosgi yn rhyddhau nwyon ty gwydr

27
Gwres a phwer wediu cyfuno (CHP)

• Yn y Gogledd, 25-50 o egni ar gyfer gwresogi
• 50 o adeiladau Denmarc ar Ffindir yn cael eu
  gwresogi gan y system hon
• Hefyd yn Sweden, yr Almaen, Awstria

Ffynhonnell http//www.chp-info.org/
28
Ffynonellau eraill o egni

• Egni tonnau
• Egni llanw
• Egni daearwresol

29
Defnydd egni

• Defnydd isel o egni
• Cyfraddau marwolaethau uchel ymhlith babanod
• Cyfraddau llythrennedd isel
• Disgwyliad einioes byr
• 2 biliwn o bobl heb drydan
• Tail neu bren ar gyfer gwresogi
• Yr her cynhyrchu digon o drydan i bawb heb
  ddinistrior blaned

30
Effeithlonrwydd egni yn y cartref

• defnyddio bylbiau golau arbed egni
• trin drysau i gael gwared â drafftiau
• inswleiddio croglofftydd
• inswleiddio waliau allanol
• gosod siaced am y tanc dwr poeth
• defnyddior gawod yn hytrach nar bath
• peidio â rhoi oergell/rhewgell nesaf at y cwcer
• troir gwres canolog i lawr ychydig
• cael gwydro dwbl

31
Egni yn y cartref

• Stand-by egnin dal i gael ei ddefnyddio
• Llwythwyr ffonau symudol
• 95 or egnin cael ei wastraffu
• Dim ond 5 yn cael ei ddefnyddio i wefrur ffôn

32
Effeithlonrwydd egni yn y gweithle

• Ailystyried y defnydd o le
• Systemau thermostatig mwy effeithlon i gynnal
  tymereddau swyddfeydd
• Diffoddwch bethau!!!
• Cyfrifiaduron
• Goleuadau
• Argraffyddion canolog

33
Enghraifft diffoddwch!

• 1 cyfrifiadur ymlaen o hyd
• 1 mis 5
• 1 flwyddyn 60
• 1 cyfrifiadur ymlaen ddim ond 40 awr yr wythnos
• 1 mis 1
• 1 flwyddyn 12

34
Effeithlonrwydd egni yn y gweithle

• Buddsoddiadau newydd
• Rhannur brif fynedfa â phalis
• Darparu lloches ar gyfer ysmygwyr
• Adeiladau newydd mor effeithlon â a phosibl o
  safbwynt egni
• Ceisio cael grantiau ar gyfer cyfarpar egni
  adnewyddadwy
• Cyfarpar swyddfa newydd effeithlon o ran egni
• Cyfrifiaduron
• Bylbiau golau arbed egni

35
Arbed egni ac arianMonitoriaid cyfrifiaduron
36
Arbed egni ac arian

• Bylb Osram Dulux
• Cost 3.89
• 21w yn cyfateb i 100w
• Arbed hyd at 51.46
• Yn para hyd at 8 gwaith yn hwy na bylbiau safonol
  
• Yn talu amdanynt hwyu hunain o fewn llai na 4
  wythnos
• Felly, ar gyfer 10 bylb, arbediad o dros 500

http//www.lowenergyworld.com/
37
Ffynonellau

• http//www2.dti.gov.uk/energy/renewables/technolog
  ies/bioenergy.shtml
• http//news.bbc.co.uk/hi/english/static/in_depth/w
  orld/2002/disposable_planet/energy/alternatives/de
  fault.stm
• http//www.geohive.com/charts/linkc.php?xmlen_con
  sxslen_cons
• http//www.ourplanet.com/aaas/pages/natural02.html
  
• http//www.chernobyl.co.uk/
• http//earthtrends.wri.org/conditions_trends/featu
  re_select_action.cfm?theme6
• http//www.ieagreen.org.uk/
• http//www2.dti.gov.uk/energy/renewables/technolog
  ies/hydro_power.shtml
• http//www.business-int.com/article.asp?pubID1ca
  tID116artID285