Planhigion

1
Planhigion
2
Rhannau o blanhigion

• GWREIDDIAU Sugno dwr a mwynau or pridd. Y
  maen angorir planhigion yn y ddaear.
• COESYN Maen gweithio fel gwelltyn. Maen symud
  dwr o amgylch y planhigyn. Maen codir dail ar
  blodau oddi ar y ddaear.
• DAIL Maer rhain yn gwneud bwyd ir planhigyn.
  Maent yn cymryd y dwr âr mwynau, au defnyddio
  gyda golaur haul a charbon deuocsid i wneud
  bwyd.
• BLODAU Mae rhain yn cynhyrchu hadau a fydd yn
  creu planhigion newydd.

3
GALLWCH CHI GOFIOR 7 PROSES BYWYD?

• M
• R
• S
• M
• A
• T
• Y

4
PLANHIGION 7 Proses Bywyd

• Mudiant
• Maer coesyn a dail yn troi i wynebu golau.
• Mae angen golau ar ddail i wneud bwyd.

5
PLANHIGION 7 Proses Bywyd

• Resbiradaeth
• Mae planhigion yn cymryd mewn carbon deuocsid
  (nwy). Maent yn ei ddefnyddio i wneud bwyd.

6
PLANHIGION 7 Proses Bywyd

• Sensitifedd
• Maer coesyn yn troi i wynebur golau.
• Maer gwraidd yn tyfu tuag at ddwr.

7
PLANHIGION 7 Proses Bywyd

• Maethiad
• Mae planhigion angen bwyd. Maer gwraidd yn
  cymryd i mewn mwynau or pridd.
• Maer dail wedyn yn troir mwynau a dwr mewn i
  fwyd, gan ddefnyddio egni or haul. Yr enw ar hyn
  yw ffotosynthesis.

8
PLANHIGION 7 Proses Bywyd

• Atgenhedlu
• Mae blodau planhigyn yn cynnwys organau
  atgenhedlu.
• Maer organ gwrywaidd (y briger) yn cynhyrchu
  paill, sydd yn trosglwyddo ir organ benywaidd
  (stigma) PEILLIAD. Galluoga hyn ir planhigyn
  gynhyrchu wyau - FFRWYTHLONIAD.
• Pan fydd blodyn yn marw, maer hadau yn disgyn
  or planhigyn, a glanio ar y ddaear.

9
PLANHIGION 7 Proses Bywyd

• Tyfiant
• Mae planhigion yn defnyddior bwyd a gynhyrchir
  yn ystod ffotosynthesis i dyfu.

10
PLANHIGION 7 Proses Bywyd

• Ysgarthiad
• Mae planhigion yn rhyddhau ocsigen, isgynnyrch
  diwerth o ffotosynthesis.

11
Enghraifft o blanhigyn iach
12
Enghraifft o blanhigyn afiach
Sut gallair planhigyn yma fod wedi marw?
13
Planhigion
Rhaid i bob diagram dangos gwreiddiau, coesyn,
dail a blodau.

• Tasg
• Gwnewch lun o blanhigyn iach. Labelwch y
  planhigyn ac ysgrifennwch frawddeg yn esbonio
  swydd bob rhan (mewn perthynas âr saith proses
  bywyd).
• Gwnewch ddiagram o blanhigyn sydd wedi cael ei
  gadw mewn tywyllwch am ychydig ddiwrnodau.
  Labelwch y planhigyn ac ysgrifennwch frawddeg yn
  esbonio beth sydd wedi digwydd ir rhannau a pam.
• Dyluniwch etor planhigyn, yn dangos ei olwg ar
  ol ychydig ddyddiau ar y silff ffenest. Labelwch
  y planhigyn, gan esbonio beth sydd wedi digwydd
  iddo, a pam.