Implicaturen

1
Implicaturen

• College 9 - Taalfilosofie

2
Het fenomeen

• Het regent (gt het regent hier)
• Het regent (gtwe blijven thuis)
• Het regent (gt neem je paraplu mee)

3
Het fenomeen (II)

• De kat zit in de tuin of op zolder (gt maar ik
  weet niet precies waar)
• Iemand heeft gelogen (gt niet iedereen heeft
  gelogen)
• Iedereen zit in de kroeg (Alle studenten zitten
  in de kroeg)
• Je gaat niet dood (gt van dat spuitje)

4
Drie soorten implicaturen

• Conventionele implicatuur
• Conversationele implicatuur
• Gegeneraliseerde Conversationele implicatuur
• Schema van Grice

5
Implicatuur vs. P-betekenis

• P-betekenis wat de spreker gelooft, nadat hij
  wat de spreker zegt integreert met gedeelde
  wereldkennis.
• Wat de spreker impliciteert vs. wat de spreker
  de hoorder laat weten.

6
Schema van Grice

• Wat de spreker zegt wat zijn woorden letterlijk
  betekenen
• Wat de spreker bedoelt, door iets te zeggen wat
  hij impliciteert
• Coöperatiebeginsel vat elke bijdrage tot de
  conversatie op als coöperatief

7
Coöperatieprincipe vs. maximes

• Cooperative Principle. Contribute what is
  required by the accepted purpose of the
  conversation.
• Maxim of Quality. Make your contribution true so
  do not convey what you believe false or
  unjustified.
• Maxim of Quantity. Be as informative as required.
• Maxim of Relation. Be relevant.
• Maxim of Manner. Be perspicuous so avoid
  obscurity and ambiguity, and strive for brevity
  and order.

8
Definitie van Implicatuur

• Theoretical Definition S conversationally
  implicates p iff S implicates p when (i) S is
  presumed to be observing the Cooperative
  Principle (cooperative presumption) (ii) The
  supposition that S believes p is required to make
  S's utterance consistent with the Cooperative
  Principle (determinacy) and
• (iii) S believes (or knows), and expects H to
  believe that S believes, that H is able to
  determine that (ii) is true (mutual
  knowledge).7
• Calculability Assumption Conversational
  implicatures must be capable of being worked out.

9
Nog andere maximes?

• Be polite (Robin Lakoff)
• Maar dit is wél cultuurbepaald
• En afhankelijk van de context!

10

• The presence of a conversational implicature must
  be capable of being worked out for even if it
  can in fact be intuitively grasped, unless the
  intuition is replaceable by an argument, the
  implicature (if present at all) will not count as
  a conversational implicature it will be a
  conventional implicature. To work out that a
  particular conversational implicature is present,
  the hearer will rely on the following data (1)
  the conventional meaning of the words used,
  together with the identity of any references that
  may be involved (2) the Cooperative Principle
  and its maxims (3) the context, linguistic or
  otherwise, of the utterance (4) other items of
  background knowledge and (5) the fact (or
  supposed fact) that all relevant items falling
  under the previous headings are available to both
  participants and both participants know or assume
  this to be the case.

11
Redenering

• A general pattern for the working out of a
  conversational implicature might be given as
  follows He has said that q there is no reason
  to suppose that he is not observing the maxims,
  or at least the Cooperative Principle he could
  not be doing this unless he thought that p he
  knows (and knows that I know that he knows) that
  I can see that the supposition that he thinks
  that p is required he has done nothing to stop
  me thinking that p he intends me to think, or is
  at least willing to allow me to think, that p
  and so he has implicated that q (Grice)

12
Andere voorbeelden

• Metafoor welke inferentie volg je?
• Ironie, sarcasme, .
• Indirecte taalhandelingen (vraag gt verzoek,
  assertie gt verzoek)

13
Metafoor implicatuur of P-betekenis?

• Niemand is een eiland
• Hij is een olifant

14
Enkele problemen

• Iemand iets laten weten vs. Iets impliciteren
• Ondersteunde inferenties (door de spreker) vs.
  Geïnviteerde inferenties (door de spreker)
• Zijn GCIs meta-conventies? (zie artikel Davis in
  de SEP)

15
Opdracht

• Geef voor elk van de maximes van Grice
  voorbeelden die illustreren dat deze maximes ook
  een rol spelen in de optimalisering van
  niet-verbaal coöperatief handelen. (Voorbeeld
  samen een fiets herstellen).
• 500 woorden minimaal! (inleveren 10 april)