Etiology of mental disorder

1

Psikogenetik Formülasyon
Doç. Dr. Çinar Yenilmez Osmangazi
Üniversitesi Tip Fak. Psikiyatri ABD

2
Giris

• Ruhsal bozukluklar yol açan pek çok neden
  vardir.
• Yalnizca tek bir özel neden bu bozukluklari
  açiklamada yetersiz kalir.
• Stres-diatez modeli
• Biyo-Psiko-Sosyal model
• 4Pler modeli psikiyatrik hastaliklarin
  etyolojilerini anlamada bize yardim eder

3
Genel yaklasim

• Sorun listesi (bulgu belirti )
• Psikiyatrik problemler var mi yok mu?
• Psikiyatrik sendrom nedir?
• DSM-IV tani sistemi nedir?
• Sendromun nedenleri nelerdir?
• Bu sendromu nasil tedavi edebilirim?

4
Ruhsal Bozukluklarin Nedenleri

• Psikiyatrik bozukluk ve diger tibbi bozukluklari
  arasindaki fark ?
• Stres-diyatez modeli
• Biyo-Psiko-Sosyal model
• 4Pler modeli
• Vaka formülsyonu için bütünlestirici model

5
Sorun listesi (bulgu belirti )

• Bilinç
• Algi
• Duygudurum affekt , anksiyete
• Bellek bilis
• Düsünce içerigi
• Zeka
• Motor Davranis

6
Psikiyatrik sendrom?

• Organik ruhsal bozukluk
• Madde kullanim bozuklugu
• Psikotik bozukluk
• Mizaç bozuklugu
• Anksiyete bozuklugu
• Somatoform bozukluk
• Dissosiyatif bozukluk
• Kisilik bozuklugu
• Uyum bozuklugu

hiyerarsi
7
DSM-IV tani sistemi ?

• Sendromal yaklasim
• Tani kriterleri
• Eksen I Eksen V

8
Sendromun nedenleri Geçmis

• Doga Üstü güçler
• Kara Safra ? melankoli
• Bilinmeyen nörolojik semptom ? histerik
  konversiyon
• Freud ? intrapsisik problem
• Nörotrofik ilaç ve diger modern bilginin ortaya
  çikmasi
• Fakat bugün hala ruhsal bozukluklarin nedenlerini
  hala tamamen anlamaktan uzagiz

9
Stres-diyatez modeli

• Bir kisi belirli bir incinebilirlige sahip
  olabilir (zayiflik)
• Ne zaman bir stresli durumun etkisiyle
  karsilasirsa ? bir psikiyatrik belirti gelisir
• Bireysel, stresin karakteri arasindaki fark
  ?ruhsal dengede bozulma

10
Esikalti model
Mizaç bozukluklari için esik alti
11
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Diatez veya stres biyolojik, psikososyal,
  çevresel veya birlikte olabilir
• Bu 3 faktörlerin kombinasyonu ?bozukluk
• Her bireyde biyopsikososyal faktörlerin siddeti
  arasinda farkliliklar vardir

12
Integratif model
Stresör
Biyolojik Faktörler

Psikolojik Faktörler
Koruyucu faktörler
Mizaç Bozukluklari
Incinebilirlik
Sosyal Faktörler
13
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Genetik faktör Bazi ruhsal sorunlar için
  heterojen genetik temel
• Örn.. Alzheimer demansi, Madde kullanim
  bozuklugu, Sizofreni, Mizaç bozukluklari

14
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Nöropatoloji
• - nöroanatomi ve nörogörüntüleme
• Frontal lob, temporal lob, limbik sistem
  (amigdala,hippokampus), fronto-subkortical
  devre vs.
• - Gelisimsel-dejeneratif süreç çocukluk çagi
  ruhsal bozukluklari, demans ta psikotik
  belirtiler

15
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Nöropatoloji
• -Nörofizyoloji elektrofizyoloji ( epilepside
  psikiyatrik belirtiler, Bipolar bozuklukta limbik
  atesleme (kindling)), duygudurum bozuklugunda
  anormal uyku-uyaniklik döngüsü
• -Nörokimya (nörotransmitter DA, NE, 5HT, Ach,
  GABA) Sizofrenide dopamin hipotezi, MDda
  katekolamin anormalligi, Alzheimerde Ach
  azalmasi vb., psikotrop ilaçlarin etkinligi,
  madde kullaniminin etkisi

16
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Nöropatoloji
• -nöroendokrinoloji kronik stresli kiside
  kortizol düzeyi, Hipo-hipertiroidi ruhsal
  degisiklikliklere neden olur, Seks hormonlari
  premenstruel-postpartum belirtilerle iliskilidir.
• -nöroimmunoloji stres ve immun yanit (ör. Tip
  ögrencilerinde final sinavi gibi akademik ? low
  NK hücre activitesi), SLE, MSde psikiyatrik
  belirtiler

17
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Sosyal neden
• -Sosyoekonomik ve kültürel faktörler Sizofreni
  hastalarinin büyük çogunlugu düsük sosyoekonomik
  gruptandir (Bipolar bozuklugun tersine).
• Kentlerdeki sosyal stresörler riskli
  kisilerde sizofreninin gelisimini tetikler
• Göç stresi ? delusyonal bozukluk
• intihar riski olarak yalniz yasama

18
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Psikolojik neden
• -Varolusçu-insancil teori
• ör. Yasamin anlaminin kaybi? intihar,
• -Kisilik teorisi ör.
• Sizotipal PD (A) vs. sizofreni
• Antisosyal PD (B) vs. alkol kullanimi
• Borderline PD (B) vs. Mizaç bozuklugu
• Histirionik PD (B) vs. somatizasyon bozuklugu
• Avoidant PD (C) vs. anksiyete bozuklugu

19
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Psikolojik neden
• -Psikanalitik kuram Topografik teori
  (bilinçdisi-bilinçöncesi-bilinç),
• Yapisal teori (Id-Ego-Superego),
• Eriksonun yasam siklusunun 8 asamasi
• -Bilissel-Davranisçi teori
• Uyari ? duyu, his? algi ? düsünce ? duygu?
  davranis. Depresyonda kognitif üçlü

20
Biyo-Psiko-Sosyal model

• Aile Dinamikleri Ailede yüksek duygu disavurumu
  ? yüksek relapse orani, çocuklukta yasanan aile
  sorunlarinin etkisi (ör. bosanma, ebeveyn kaybi)
  , cinsel kimlik ve rolü olusumu
• Ögrenme teorileri (klasik kosullama, operant
  kosullama, sosyal ögrenme teorileri) ör. Fobi
  PTSD, depresyonda ögrenilmis çaresizlik

21

• Davranis
• Duygu, his
• Düsünce ve algi
• Beklenti, umut
• Özlem Kendilik

22
4Pler modeli

• Insanin ömrü boyunca ruhsal bozukluga neden
  olabilir pek çok faktör vardir.
• Predispozan (Yatkinlastiran) faktörler
• Presipitan ( Ortaya Çikaran )faktörler
• Perpetuating (Sürdüren) faktörler
• Protective (Koruyucu) faktörler

23
4Pler modeli
Ortaya çikarici Hizlandirici
Koruyucu
Sürdüren
Yatkinlastirici
24
Ortaya çikarici etkenler(Precipitating)

• Gizli, açik, akut, kronik, fiziksel, ruhsal,
  toplumsal, organizma içinden ve disindan stresler
  olabilir. Agir bir stres bir kisiyi uyarici,
  yapici eylemlere iterken, bir baska kiside
  sikinti ve çökkünlüklere neden olur.
• Orhan Öztürk.Ruh Sagligi ve Bozukluklari.
  10.Baski.2004

25
Etyolojik Model
Biyolojik Psikolojik Sosyal
Yatkinlastirici Genetic Loading Gender Brain Injury/LD Physical Illness Substance Misuse Previous Psychiatric Hx Personality factors Parental modelling Cognitive factors low IQ, Becks triad, cognitive distortions, locus of control High EE Parental discord Poor socio-economic factors Isolation Debts
Hizlandirici Non-compliance Substance misuse Physical illness/trauma Iatrogenic drugs Hormonal Menopause Psychiatric illness Poor insight Assault/conflict Loss of loved object Single word/comment Significant life events Isolation Lack of support Increasing stressors Change of environment
Sürdürücü Brain Injury Non-compliance Substance misuse Physical illness Genetic loading Personality factors Cognitive factors Poor insight Anxiety Reduced motivation Isolation Poor socio-economic factors High EE Family discord
26
Dinamik Psikiyatri(Kurami ve Uygulamasi)

• Formülasyon, hastanin psikopatolojik
  davranislarinin kökenleri ve amaçlarindan
  sözetmelidir.
• Formülasyon herhangi bir yasami ve davranislar
  kümesini açiklarken, gerek tarihsel gerek güncel
  etkenleri hesaba kattigindan, aile sistemleri
  kurami ile psikodinamik kuram arasinda bir
  çeliski yoktur. Ilki hastanin psikopatolojisinin
  anlami ve amaciyla ilgilenirken, ikincisi
  hastanin öyküsü ve içsel dünyasi baglaminda
  islevi ile ilgilenir.
• Dissal veriOlay
• Içsel veri Tepki
• Edwin R. Wallace

27
Formülasyon

• Yapisal vaka formülasyonu, bireyin kisiliginin
  görece olarak sabit karakteristiklerini islevsel
  baglamda belirlemeye çalisir.
• Dinamik ve genetik yaklasimlar ise daha çok
  içerikle ilgilidirler
• Cem Kaptanoglu. Destekleyici psikoterapi iii

28
Psychogenetic

• 1. Psikolojik süreçler, kisilik veya davranisin
  kökeni ve gelisimi
• 2. Fizyolojik nedenlerden ziyade ruhsal
  nedenlerden kaynaklanan bir fiziksel bozukluk
  veya hastalik.
• Sifat, Psychogenetic Bir bozuklugun psikolojik
  nedeni ile iliskili
• Isim Ruh veya zihnin kökeni ve gelisimi
  Organik nedenlerden daha ziyade ruhsal
  çatismalarin sonucu olarak fiziksel hastaligin
  gelisimi

29
Genetik

• 1. Fiziko-genetik Ortamdaki fiziksel
  nedenlere bagli degismeler (ör. Kimyasal
  maddeler, isi degisiklikleri)
• 2. Nöro-genetik Dogumda mevcut ancak mutlaka
  kalitsal degil ( ör.Fetal gelisim sirasinda
  olusan)
• 3. Psiko-genetikYasanan süreçler, dersler
• (ör. Taklit, zevk ve aci, akil, tecrübe )

30
Genetik yaklasim

• Vaka formülasyonunun genetik alani, kisinin
  güncel durumunu açiklamaya yardimci olabilecek
  erken gelisimi ve yasam olaylarini arastirmayla
  ilintilidir.
• Genetikler, dinamiklerin olusumudur.
• Yasam çatisma ve krizlerle vardir. Bunlar
  siddetleriyle ve çocugun gelisim dönemine, sosyal
  desteklerinin niteligine bagli olarak travmatik
  olabilirler.
• Cem Kaptanoglu. Destekleyici psikoterapi iii

31
Genetik Yaklasim

• Tek bir olay travmatik etkiye sahip olabilir
  ancak gün be gün süren olumsuz yasantilar,
  belirgin çatismalara, psikopatolojilere ve
  karakterolojik sorunlara yol açar.
• Örnegin Sürekli elestirilmek, degersizlestirilmek
  , kötü davranilmak, ebeveynler arasi çatisma ve
  belirgin psikiyatrik bozukluk gibi
• Cem Kaptanoglu. Destekleyici psikoterapi iii

32
Dinamik / Genetik Yaklasim

• Dinamik yaklasim güncel çatismalara odaklanirken,
  genetik yaklasim kisinin gelisimsel öyküsü
  üzerinde durur ayrica çocukluk ve ergenlik
  travmalari, çatismalari ve bunlarin olasi
  anlamlarini ele alir.
• Çocukluk dönemi çatismalari, eriskinlik döneminde
  yeniden canlanma ve yeniden yasanma
  egilimindedir.
• Cem Kaptanoglu. Destekleyici psikoterapi iii

33
Genetik Yaklasim

• Genetik yaklasim, çocugun gelisimini dogumdan geç
  adolesansa ve/veya erken eriskinlige kadar izler.
• Genetik varsayim, öncelikle psikoseksüel bir
  gelisim kurami olarak Freudun en yaygin taninan
  görüslerinden biridir. Çocugun psikoseksüel
  gelisiminin yani cinsel içgüdüsel dürtülerin,
  olgunlasmanin özgül dönemlerini nasil etkiledigi
  tanimlanir.
• Cem Kaptanoglu. Destekleyici psikoterapi iii

34
Freud

• Freuda göre yasamin ilk bes yili, kisilik
  gelisimi için belirleyicidir. Psikoseksüel
  dönemler olarak tanimladigi bu dönemlerin her
  birinde cinsel uyarilma bölgeleri farklidir ve
  çocugun bu dönemleri nasil astigi gelecekteki
  psikoseksüel ya da kisilik bozukluklarini
  belirler.

35
Erikson

• Özetle, içinde yetisilen kültürün etkisi
  olmaksizin, insan türüne özgü olarak önceden
  genetik olarak belirlenen psikososyal
  evrelerden geçilerek büyümenin gerçeklestigini
  ileri sürmüstür. Toplumun da her bir evrede
  ortaya çikan psikososyal bunalimlar (krizler) ve
  bu evreleri basariyla tamamlama üzerinde özel bir
  etkisi oldugunu ifade etmistir.
• Nilgün Taskintuna. Eriksonun Psikososyal Gelisim
  Kurami

36
Erikson

• Asamali olusum ilkesine göre, her dönemin kendine
  özgü gereksinimleri, tamamlanacak görevleri,
  çözülecek sorunlari, duyarli yönleri ve özgül
  bunalimi vardir. Her evre kendisinden sonra gelen
  evre için bir basamak olusturur ve daha önceki
  evrelerin etkisi ile biçimlenir. Önceki evreler
  sonraki dönemlerde gelisecek olan evreler için
  çekirdek özellikleri içinde tasir.
• Nilgün Taskintuna. Eriksonun Psikososyal Gelisim
  Kurami

37
Erikson

• Organ islevi (organ modu) Belirli bir dönemin
  erotojen organ bölgesine iliskin temel islevler
  bütün organizmaya yayilarak organizmada yaygin
  bir islev olustururlar.
• Toplumsal islev örüntü (sosyal modalite) Bu
  organ islevleri daha yaygin bir nitelige ulasir
  ve toplumsal anlam tasimaya baslar. Örnegin,
  temel güven-güvensizlik dönemindeki çocuk, organ
  islevi olarak erotojen organ olan agziyla içe
  alirken, toplumsal olarak da alma ya da verme
  islevi gelisir (Öztürk 1998).
• Nilgün Taskintuna. Eriksonun Psikososyal Gelisim
  Kurami

38
Psikotik Kisilik Örgütlenmesi

• Freud Oral Dönem
• Erikson Temel Güven Güvensizlik

39
Sinirda Kisilik Örgütlenmesi

• Freud - Anal Dönem
• Erikson Özerklik Utanç/Süphe

40
Nevrotik / Saglikli Örgütlenme

• Freud Fallik Dönem (Oidipus)
• Erikson Girisim Suçluluk

41
Genetik Ögreti Oral Dönem(02)

• Freuda göre haz bölgesi agizdir. Emmede asiri
  doyum saglanir ya da saglanmazsa
  fiksasyon(saplanti) olur. Oral dönemin
  fiksasyonlari, ileride oral karakter dedigimiz
  karakterin çikmasina neden olur. Oral karakterli
  kisilerde yemek yeme, alkol, sigara kullanma,
  para v.b. konularinda, fazla alma verme
  problemleri olan, okuma, küfür etme, konusma
  konusunda, asiriligi olan kisilerdir.
• Oral dönemin bozuklugu sizofreniye, obesite,
  anoreksiya nervozuya yol açar.
• Asli Çepik Kuruoglu.Klasik Psianalitik Kuram.
  Güncel Psikiyatri (Eds..E.Isik, E.Taner,
  U.Isik).Ankara 2008

42
Genetik Ögreti Anal Dönem (23)

• 2-3 yaslarinda tuvalet egitimi ile baslar ve
  toplumla ilk çatismasini yasar. Anne-baba ile
  çatismaya girer, onlarin dediklerini yapmaya
  baslar ve bunu öfke ve saldirganlik gibi
  tavirlarla ödetir. Boyun egme ve bas kaldirma bu
  dönemde görülür.
• Anal karakterin özelligi titizlik, biriktiricilik
  (biriktirip birden harcama) ve benzerleridir.
  Anal dönemde görülen bozukluk obsesif-kompülsif
  bozukluktur.
• Asli Çepik Kuruoglu.Klasik Psianalitik Kuram.
  Güncel Psikiyatri (Eds..E.Isik, E.Taner,
  U.Isik).Ankara 2008

43
Genetik Ögreti Fallik Dönem (37)

• Çocuk cinsel organina yönelmistir. Bu dönem
  içinde karsi cinsten ebeveynine ilgi
  duyulur.(Freuda göre) Fallik karaktere sahip
  olurlar. Erkeklerde fallik, kizlarda histerik
  karakter olusur. Fallik karakterde asiri erkeklik
  iddiasi, sürekli cinsel es degistirme, kendi
  kendine erkek oldugunu ispat içindedir. Erkeksi
  özelliklerini abartir. (Kaç kizla çiktigi gibi)
  Histerik karakterde, romantizm, cinselligin
  reddi, seksten baska her seyi seksülaze eder.
  Yanlis özdeslestirmeler sonucu cinsel sapikliklar
  ortaya çikar
• Asli Çepik Kuruoglu.Klasik Psianalitik Kuram.
  Güncel Psikiyatri (Eds..E.Isik, E.Taner,
  U.Isik).Ankara 2008

44
Latant Dönem (711)

• Çocugun sosyal yasama girmesiyle baslar. Bütün
  enerjisini zihinsel olarak harcamak ister. Okuma
  yazma ögrenir. Sosyal kurallari ögrenir. Merak
  artmistir. Bu dönemde cinsel ilgi kalkar.
  Saglikli cinsel kimlik kazanmasiyla sonuçlanir.
  Kendi cinsiyle oynar. Bu dönemde cinsel ilgi
  gizli hale gelmistir.
• Asli Çepik Kuruoglu.Klasik Psianalitik Kuram.
  Güncel Psikiyatri (Eds..E.Isik, E.Taner,
  U.Isik).Ankara 2008

45
Genital Dönem

• 1114 yaslarinda hormonal gelisim baslar. Kendi
  normal cinsiyet özelligini kabul edilmesi
  çatismasi tekrarlanir. Fallik dönem çatismasi
  tekrarlanir. Eger fallik dönem saglikli geçmisse,
  bu degismeler kabul edilir. Kolay geçmemisse bu
  dönem degisiklikleri kabul edilmez.
• Asli Çepik Kuruoglu.Klasik Psianalitik Kuram.
  Güncel Psikiyatri (Eds..E.Isik, E.Taner,
  U.Isik).Ankara 2008

46
Ergenlik ve Delikanlilik

• Bu evrede kisinin yasaminda iki kökten degisim
  vardir.
• 1-Fiziksel özelliklerin degismesi, cinsel
  organlarin olgunlasmasi,
• 2-Toplum tarafindan artik hayatlarinda ne
  yapacaklari ile ilgili sorgulanmanin baslamasi
• Nilgün Taskintuna. Eriksonun Psikososyal Gelisim
  Kurami

47
Kimlik Bunalimi

• Kisinin toplumsal yerini, mesleksel konumunu,
  cinsel kimligini tanima ve yerine oturtma
  çabasina kimlik bunalimi denir. Her gencin
  kendi kimlik duygusunu kazanabilmesi için
  geçirdigi dogal bir süreçtir.
• Nilgün Taskintuna. Eriksonun Psikososyal Gelisim
  Kurami

48
Kimlik Kargasasi (identity Confusion)

• Uyumun oldukça agir biçimde bozulmasidir. Eger
  anne babalar genci cok zorlarlarsa, pek çok rolü
  yeterince denemezse, olumlu yollar tanimlanamazsa
  kimlik kargasasi ortaya çikar.
• Böyle bir durumda bocalama ise asiri uçlara
  sapmaya, agir cinsel kuskulara ve yetersizlik
  duygularina kapilmaya yogun bunalti yasamaya
  neden olabilir.
• Kimlik kargasasi ruhsal çökkünlük, asiri
  taskinlik, antisosyal davranislar hatta
  sizofreniye benzer belirtilerle ortaya çikabilir.
• Nilgün Taskintuna. Eriksonun Psikososyal Gelisim
  Kurami

49
Nevrozlar - Çevresel Etkenler

• Insanin kisilik gelisiminde yer alan yapi
  taslarinda ebeveyn çocuk iliskisi belirleyici rol
  oynar. Bu iliskinin biçimi, niteligi, niceligi,
  yasanan sorunlar, engellenmeler, hayal
  kirikliklari ve kayiplar gibi etkenler çok
  önemlidir. Daha sonra sirasiyla yakin çevre,
  okul, is yasami, evlilik iliskileri gibi etkenler
  nevroz gelisiminde etkili olmaktadir.
• Erdal Isik.Nevrozlar

50
Türkiye Psikiyatri Dernegi Yayinlari. Depresyon
Sagaltim Kilavuzu.Kaynak Kitabi (Edts.O.Yazici,
ET Oral, S Vahip)

• Depresyonun formülasyonunda, öncelikle kalici
  biyolojik özelliklerin, ardindan da sirasiyla,
  ailesel, sosyokültürel ve psikolojik bilgilerin
  belirtilmesi uygun olacaktir.Önemli yasam
  olaylari ve tetikleyici zorlayicilar ortaya
  çiktiklari noktada anilmalidir.
• Formülasyon klinik betimleme ve sagaltim arasinda
  bir köprü islevi görebilir.

51
(No Transcript)
52
Yasam Olaylari

• Özellikle duygudurum bozukluklarda yasam
  olaylarinin önemi ilgi çeken ve siklikla
  arastirilan bir konudur. Kisilerarasi
  iliskilerdeki sorunlar, arkadas kayiplari,
  çalisma yasamindaki güçlükler depresyonu baslatan
  önemli olaylardir. Esler arasindaki anlasmazlik,
  ayrilik, yeni bir ise baslama, bireyin saglik
  sorunlari, aile bireylerinin ani ölümü veya ciddi
  hastaliklari depresyonun gelismesinde önemli
  yasam olaylari olarak degerlendirilmistir.

53
Yasam Olaylari

• Olumsuz yasam olaylari tedavi süresince
  iyilesmeyen hastalarda yüksek oranda bulunmustur.
  Yasam olaylarinin düsük benlik saygisi ve
  relapsla iliskisi tartisilmaktadir. Olumsuz yasam
  olaylarinin patolojik suçluluk ve vejetatif
  semptomlarla iliskisi daha az bulunurken,
  depresif semptomlarla ve intihar riskinin
  artmasiyla güçlü bir iliski bulunmustur . Deprese
  hastalarin daha fazla stresli olaylar yasarken,
  daha az sosyal desteklere sahip olduklari
  görülmektedir .

54
Depresyon

• Depresyon bakimveren biri ile baglanma
  iliskisinde erken bir defektten köken alir. Kayip
  veya ebeveyn kaybi
• Eriskinlikte bu kayiba bagli bilinçdisi olarak
  bu kayip yansir
• örn. Erken baglanma kaybi gt su andaki iliskilerde
  bagimli ya da kaçinan
• Herhangi bir kayipla ilgili tekrarlama ile
  ilgili bir olay çocukluk çagi travmasina gerileme
  gt depresyon

55
Depresyon

• Kisinin erken dönemlerinde yasadigi travmatik
  yasantilar (sevgi nesnesinin veya sevgisinin
  kaybi, ayrilik, ilgi yoklugu vb.) kisinin daha
  sonra kuracagi sevgi iliskilerinde karsit degerli
  (ambivalans) duygulara yol açar. Gerçek bir yitim
  veya yitim tehdidi karsisinda kisi yitirdigi
  sevgi nesnesine öfke duyar. Kati bir süperegonun
  baskisiyla disariya vurulamayan olumsuz duygular
  kendisine yönelir. Benlik saygisi düser, kisi
  kendini küçük ve suçlu görür

56
Çocukluk Yasantilari ve Aile Islevleri

• Depresif bireylerin çocukluk yasantilari
  incelendiginde daha fazla kayip ve daha fazla
  travmatik çocukluk yasayan bireyler oldugu
  görülmüstür. Ebeveynlerinin hükmeden, asiri
  koruyan, asiri disipliner oldugu, bu gruptaki
  bireylerin esler, nisanlilar vb partnerleriyle
  çatismalarinin daha sik yasandigi belirtilir .

57

• Depresyonlu bireylerin depresyonlari sürerken de
  aileleriyle iletisim zorluklari, evlilik
  sorunlari ve problem çözmede güçlükler
  yasadiklari bulunmustur. Aile çatismalari ve aile
  desteginin yoklugu depresyonlu hastalarda olumsuz
  prognozun belirleyici bir faktörü olabilir.
  Olumsuz çocukluk yasantilari yaninda unipolar
  depresyonlu kadinlarin çocuklarinda duygulanim
  bozuklugu veya anksiyete ve davranis bozukluklari
  da sik bulunmustur

58
Yasam Olaylari ( Mani)

• Bir yasam olayi, belli bir baslangici ve süresi
  olan, bireyi psikolojik olarak etkiledigi kabul
  edilen sosyal bir deneyimdir. Ilk manik atakla
  gelen hastalarin 2/3ünde yasam olaylari
  gösterilmistir. Ancak daha sonraki manik
  ataklarda bu oran 1/5e düsmektedir. Genç
  hastalarda yasam olaylari daha sik olarak
  bildirilmektedir.

59
Mani

• Psikoanalitik Yaklasimlar Bipolar bozuklukta,
  çocugun anne ve babayla yaptigi özdesimlerin rolü
  oldugu söylenir. Eger anne baba, zit kisilik
  yapilarina ve zit ego savunma düzeneklerine
  sahipse (örnegin, saldirganlik, bas egicilik
  gibi) çocuk belirgin bir özdesim yerine kismi
  özdesimler gelistirebilir ve ileride bunlar
  arasindaki gidis-gelisler, mani ya da depresyon
  nöbetlerine sebep olabilir diye
  yorumlanmaktadir.

60
Sizofrenide Aile Çalismalari
Anneleri Asiri koruyucu, kollayici, baskici,
etkin Babalari Pasif ve edilgen Çocugun
kendisini ayri bir varlik olarak tanimasina,
bagimsizlasmasina izin vermeyen bir anne
yapisinin olmasi Çocugun annesinin dünyasindan
çikmasini saglayacak, annenin üzerinde de etkin,
belirleyici bir baba yapisinin olmamasi
61
Sizofreni Hastalarinin Anne ve Babalarinin
Kisilik Özelliklerinin Degerlendirilmesi

• Sizofreni hastalarinin annelerinin erkeksi
  özellikleri, sizofreni hastalarinin babalari ve
  sosyal fobi hastalarinin annelerinden
  istatistiksel olarak daha yüksek oldugu bulundu.
  Sizofreni hastalarinin annelerinin, erkeksi
  denilen, geleneksel kadin rolünü reddeden, is
  yasaminda, sporda ve hobilerde erkeksi ilgilere
  sahip, etkin, girisken, basat, yarismaci,
  agresif, kaba, sert, çetin, baskin, kendine
  güvenen, hesapli, duygusuz ve soguk tavirli
  kisilik özelikleri oldugu ve bu özellikler
  açisindan homojen bir dagilim gösterdikleri
  saptandi.
• Figen Özdemir. Yayinlanmamis Tez 2005

62
Sizofreni Hastalarinin Anne ve Babalarinin
Kisilik Özelliklerinin Degerlendirilmesi

• Sosyal fobi hastalarinin annelerinin Depresif
  denilen, içe dönük ve çekingen olma, kendine
  güvenmeme, kendini asagilama ve kisilerarasi
  iliskilerden kaçinma gibi kisilik özellikleri
  açisindan sizofreni hastalarinin annelerinden
  istatistiksel olarak daha yüksekti.
• Figen Özdemir. Yayinlanmamis Tez 2005

63
(No Transcript)
64
Kaynaklar

• Cem Kaptanoglu. Destekleyici psikoterapi iii
• Paul Thisayakorn. Etiology of mental disorder
• Edwin R. Wallace. Dinamik Psikiyatri(Kurami ve
  Uygulamasi)
• Orhan Öztürk.Ruh Sagligi ve Bozukluklari.
  10.Baski.2004.
• Amerikan Psikiyatri Birligi.Psikiyatrik
  Hastalarin Tedavisi Için Pratik Basvuru Kitabi
• Türkiye Psikiyatri Dernegi Yayinlari. Depresyon
  Sagaltim Kilavuzu.Kaynak Kitabi (Edts.O.Yazici,
  ET Oral, S Vahip)
• Erdal Isik.Nevrozlar
• Asli Çepik Kuruoglu.Klasik Psianalitik Kuram.
  Güncel Psikiyatri (Eds..E.Isik, E.Taner,
  U.Isik).Ankara 2008
• Nilgün Taskintuna. Eriksonun Psikososyal Gelisim
  Kurami. Klasik Psianalitik Kuram. Güncel
  Psikiyatri (Eds..E.Isik, E.Taner, U.Isik).Ankara
  2008
• Figen Özdemir. Yayinlanmamis Tez 2005
• William H.Campbell, Robert M.Rohrbaugh. The
  Biopsychosocial Formulation Manuel, A Guide For
  Mental Healtt Professionals.N.York, 2006