Y

1

YÖN339 Tasimacilik Yönetimine Giris Ders - VI
Yrd. Doç. Dr. A. Özgür KARAGÜLLE Ars. Grv.
Gültekin ALTUNTAS
2
Tedarik Zinciri

• Bir tedarik zinciri, herhangi bir üretici
  tarafindan pazara sunulacak ürünlerin, tedarikçi,
  üretici, toptanci, perakendeci, son kullanici
  olarak da tüketici arasindaki hareketini saglayan
  iliskiler ve baglantilar bütünüdür. Dagiticilar,
  yukarida sözü edilen taraflar arasindaki herhangi
  ikisi arasinda yer alabilirler ve tedarik
  zincirinin bir parçasini olustururlar.
• Bir baska deyisle, tedarik zinciri kavrami, mal
  ve hizmetlerin tedarik asamasindan, üretimine ve
  nihai tüketiciye ulasmasina kadar birbirini
  izleyen tüm halkalari içerir. 

3
Tedarik Zinciri

• Müsteri
• Siparis ile tedarik zincirindeki faaliyetleri
  tetikler.
• Planlama
• Siparisler birlestirilerek üretim planlari
  hazirlanir.
• Satinalma
• Planlanan üretim süreci için gerekli hammadde ve
  malzeme saglanmasina yönelik tedarik faaliyeti
  baslar.
• Teslim Alma ve Depolama
• Tedarikçiler tarafindan gönderilen hammadde ve
  parçalar siparisi veren isletme tarafindan teslim
  alinir.

4
Tedarik Zinciri

• Üretim
• Tedarik edilen hammadde ve malzeme ile üretim
  yapilir.
• Nakliyat
• Depolanan ürünler sevk bölümü tarafindan
  müsterilerin istedikleri zamanda ellerinde olacak
  sekilde en uygun tasima vasitasiyla sevk edilir. 
• Faturalama ve Takip
• Aliciya fatura gönderilir ve faturalanmis tutarin
  zamaninda tahsil edilmesi takip edilir.
• Iadeler ve Satis Sonrasi Hizmetler
• Tedarik zincirinin son asamasinda müsterinin
  memnun kalmadigi ayipli ürünlerin iade islemleri
  ile satis sonrasi hizmetler yürütülür.

5
Tedarik Zinciri Yönetimi

• Tedarik Zinciri Yönetimi (Supply Chain Management
  SCM) müsteriye, dogru ürünün, dogru zamanda,
  dogru yerde, dogru fiyata tüm tedarik zinciri
  için mümkün olan en düsük maliyetle ulasmasini
  saglayan malzeme, bilgi ve finansal akisin
  entegre yönetimidir. 
• Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY) bir ürünün
  üretilmesi ve pazara sunulmasi açisindan çesitli
  roller üstlenmis isletmelerin, her birinin
  kendilerine özgü yeteneklerinin ve is
  süreçlerinin, tüm tedarik zinciri boyunca
  bütünlesik yönetimi yoluyla performanslarini
  arttirmayi, yapisal ve operasyonel
  belirsizliklerini azaltmayi ve sonuç olarak
  isletmeler düzeyinde rekabetten tedarik zinciri
  düzeyinde rekabete geçmeyi hedefleyen yeni bir
  stratejik çalisma modelidir.

6
Tedarik Zinciri Yönetimi

• Sözü edilen bütünlesik düzeye ulasabilmek ve
  tedarik zinciri halkalari boyunca koordinasyonu
  saglamak amaciyla
• Ortaklik yapilabilir,
• Iki ve/veya daha fazla taraf arasinda belirli
  süre için yarar ve zararlarin paylasildigi bir
  iliski,
• Isbirlikleri gelistirilebilir,
• Belirli amaçlari gerçeklestirmek ve yararlari
  elde etmek için iki ve/veya daha bagimsiz
  sözlesmeye bagli bir iliski,
• Üçüncü parti (3PL) kullanilabilir,
• Birinci parti olarak üreticiden, ikinci parti
  olan müsteriye/tedarikçiye olan akisin arasina
  giren üçüncü taraf iliskisi,
• Kontrat lojistigi yapilabilir.

7
Lojistik Kavramlari

• Sistem yaklasimi
• Lojistik sistemi baglaminda, tek bir bakis açisi
  ile hareket etmekten kaçinilmali ve bir sorunun
  birden farkli sebebi olabilecegi unutulmamalidir.
• Örnegin,
• Perakendeci isletmeye yavas ve problemli
  teslimatlar yaptigi bir distribütör oldugunu
  düsünelim.
• Tasima (Güvenilemeyecek, tutarsiz bir tasiyici
  seçimi)
• Envanter Kontrolü (Ürünü en yakin depoda
  bulundurmama)
• Depolama (Düzgün bir biçimde depoda bulundurmama)
• Siparis Isleme (Teslimat için gerekli belgeleri
  uzun sürede hazirlama), vb.

8
Lojistik Kavramlari

• Herhangi bir lojistik sorununda incelenmesi
  gereken üç temel alan,
• Toplam maliyet analizi,
• Maliyetlerin hem bireysel hem toplam olarak ele
  alinmasi gerekir.
• Alt eniyileme (sub-optimization) uygulamalari,
• Hirsizliga karsi önlemlerinin çalisanlari
  tedirgin etmesi, vb.
• Maliyet takasi biçimindedir.
• Bir alandaki maliyetin artarken, toplam maliyet
  üzerinde düsürücü etkisinin ortaya çikmasi, vb.

9
Disa Yönelik Lojistik(Outbound Logistics)

• Disa yönelik lojistik,
• Üretilen mal ve hizmetlerin dagitim kanallarina
  iletilmesinden nihai tüketiciye teslim edilmesine
  karada gerçeklesen tüm faaliyetleri içerir.
• Bir baska deyisle, mal ve hizmetlerin müsteriye
  yönelik fiziki dagitimi ifade eder.

10
Disa Yönelik Lojistik(Outbound Logistics)

• Neden önem kazanmistir?
• II. Dünya Savasi sonrasi ürün ve hizmetler
  standart hale gelmistir.
• Bilgi ve iletisim teknolojileri agirlikli olarak
  veriye dayali lojistigi olumlu yönde
  etkilemistir.
• Her bir müsterinin yeri, siparis büyüklügü,
  tedarikçilerin yeri, üretim, depolama ve dagitim
  merkezlerinin yeri, her bir noktadan tasima
  maliyeti, tasiyicilarin uygunlugu ve hizmet
  düzeyleri, stok düzeyleri, vb.
• Tedarikçi isletmeler degerlendirilebilir hale
  gelmistir.
• Müsterilerin tam zamaninda (JIT) teslim kontrol
  ve yenileme teknikleri gelismistir.
• Isletmelerin tasima islerine yönelik bakis
  açilari degismistir.

11
Disa Yönelik Lojistik(Outbound Logistics)

• Disa yönelik lojistigin islevleri
• Talep tahmini,
• Maliyetler talebi etkileyecek mi?
• Trafik yönetimi,
• Nihai ürünlerin müsteriye iletimi nasil
  gerçeklestirilecek?
• Müsteri hizmetleri ve ürün destegi,
• Müsteri memnuniyeti ve satis sonrasi destek
  nasil sunulacak?
• Siparis isleme,
• Siparis süreleri arasindaki farklilik nasil
  kapatilacak?

12
Disa Yönelik Lojistik(Outbound Logistics)

• Disa yönelik lojistigin islevleri
• Envanter kontrolü,
• Gerek hammadde gerek hammadde olarak optimum stok
  düzeyi nasil saglanacak?
• Depolama ve dagitim merkezleri,
• Ne kadar süre depoda tutulabilir?
• Fabrika ve depo yeri seçimine yönelik analizler,
• Nereye kurulmali?
• Paketleme,
• Reklam ne olacak ve içerik nasil korunacak??
• Elleçleme,
• Elleçleme nasil yapilacak?

13
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Içe yönelik lojistik,
• Isletmenin üretim faaliyetlerinde kullanacagi
  girdilerin temin edilmesi, stoklanmasi, üretim
  sürecine alinmasi gibi faaliyetleri içerir.
• Bir baska deyisle, girdilerin isletmeye yönelik
  fiziki dagitimi ile ilgili tüm faaliyetleri
  içerir.

14
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Içe yönelik lojistik Satinalma arayüzü,
• Üretim Planlama,
• Ana üretim plani (Master Production Schedule)
• Malzeme listesi (Bill of Materials)
• Malzeme ihtiyaç planlama (Materials Requirements
  Planning)
• JIT Sistemleri
• Ortakliklar
• Satis Kosullari

15
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Lojistik isletmeler,
• Pepsinin Pizza Hut ve Taco Bell Restoranlari
  için kurdugu Franchise Services, Inc. Isletmesi,
• Herhangi bir insaat isletmesinin yapacagi insaat
  için gerek duyacagi tüm hammaddeyi saglayan araci
  isletmelerin varligi,
• Örnegin baraj yapimi, vb.

16
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Uluslar arasi tedarik sebepleri,
• Fiyat
• Kalite
• Yerel pazarda istenen ürünün bulunamamasi
• Daha hizli teslimat
• Tedarikin sürekliligi
• Daha iyi teknik servis
• Daha gelismis teknoloji
• Degis tokus (uçak üreticileri)
• Tedarikçi isletme ile baglanti

17
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Satinalma, lojistik ile bütünlesik olmalidir.
• Bir isletme, sistem üzerinde kontrol sahibi
  olabilmek için tedarikçi ve tasiyici ile uzun
  dönemli iliskiler kurmalidir.
• Üstün bir bilgi islem sistemine ihtiyaç duyulur.
• Gümrük, vergi sistemi, vb. konularinda
  karsilasilabilecek sorunlara yönelik çözümler
  öncelikli olarak gelistirilmelidir.
• Çok iyi isletilmesi nedeniyle merkez depoya çok
  bagimli hale gelinmemeli, gerektiginde erteleme
  ilkesi çalistirilabilmelidir.
• Müsterinin siparisi kesinlesinceye kadar, son
  islemler (ambalaj vb.), yükleme, teslimat gibi
  faaliyetlerin geciktirilmesidir.

18
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Tersine (Ters) Lojistik (Reverse Logistics)
• Tersine lojistik, hammadde, yari mamul, nihai
  ürün ve/veya bunlarla ilgili bilgilerin
  tüketildigi noktadan baslangiç noktasina dogru,
  deger kazanmak ya da sözü edilen seylerin uygun
  sekilde yok edilmesini saglamak amaciyla etkin
  bir biçimde akisini planlama, uygulama, yürütme
  ve kontrol eme faaliyetidir.

19
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Neden tersine lojistige gerek duyulur?
• Üretim Dönüsleri
• Yeterli olmayan kalite, üretim sonucu artan
  ürünler gibi sebeplerle geri dönüsler olabilir.
• Ürün Geri Çagirma
• Bazen hatali ürünler ancak ürün tedarik zincirine
  girdikten sonra fark edilebilir ve zincirden geri
  çagirilir.
• Garanti ve Servis Dönüsleri
• Garanti kapsaminda ürünler tamir veya esdegeri
  ile degistirilmek üzere geri dönebilir.

20
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Neden tersine lojistige gerek duyulur?
• Ticari Dönüsler
• Bazi ticari anlasmalara dayali geri gönderimler
  veya zamanlama ve ürün kalitesi açisindan talep
  ve tedarikin eslesmemesi durumunda olusan
  dönüsler olabilir.
• Kullanim Sonu ve Ömür Sonu Dönüsleri
• Ürünün kullanim veya ömrü sonunda yeniden üretim,
  geri dönüsüm veya uygun sekilde yok etme amaci
  ile olusan dönüslerdir.

21
Içe Yönelik Lojistik(Inbound Logistics)

• Isletmeleri tersine lojistige iten unsurlar
• Dogrudan ve dolayli ekonomik sebepler
• Geri dönmüs üründen yeniden üretim veya geri
  dönüsümle yeni ürün elde etmek, hem hammadde ve
  deger kazanimi, hem de aha az enerji tüketimi
  gerektirmesi sebebi ile daha karlidir.
• Isletme, pazar ve rekabet kosullari ile
  stratejiler sebebi ile tersine lojistik içinde
  yer alabilir.
• Yasalar
• Isletmeler, uymalari gereken yasal düzenlemeler
  sebebi ile tersine lojistik içinde yer
  alabilirler.
• Sorumluluk
• Ilkeler, degerler ve çevresel kaygilar sebebi ile
  tersine lojistik uygulamalari yapiliyor olabilir.
  
• Tersine lojistik firmalar için çogunlukla bu
  faktörlerin bir karmasi olarak ortaya
  çikmaktadir.