ADOLESANLARDA SIK KARSILASILAN SORUNLAR

1

• ADOLESANLARDA SIK
  KARSILASILAN SORUNLAR
• Doç. Dr. Orhan
  Derman
• Hacettepe
  Üniversitesi
  
  
• 
  Çocuk Sagligi ve Hastaliklari AD
  
  
• Adolesan Ünitesi

2

• ADOLESAN 10 19 Yas
• GENÇ 15 24 Yas
• GENÇLIK 10 - 24 Yas

3
Adolesan Dönem

• Fiziksel gelisim
• Cinsel gelisim
• Psikososyal gelisim
• Herkes ayni yasta tamamlamaz, her dönem ayni anda
  bitmez.

4
Üç yasa bakilir

• Takvim yasi
• Boy yasi
• Kemik yasi
• Biyolojik maturasyonu kemik yasi gösterir.

5
Boy Yasi
6
Kemik Yasi
7
Tanner Siniflandirmasi
8
Puberteye girmek

• Erkeklerde testis volümünün 4 ml veya uzun
  çapinin 2.5 cm den fazla olmasi.
• Prader orsidometrisi
  (1-25
  ml)
• Kizlarda meme tomurcugunun olusmasi.
• Yapilan en büyük ölçüm hatasi Penisi çekerek
  ölçmemek

9
Adolesanda sik rastlanan sorunlar

• Büyüme geriligi
• Boy kisaliklari ve boy uzunluklari
• Pubertal sorunlar
• Hipertrikozis, hirsutismus
• Meme hastaliklari
• Jinekomasti
• Adolesanda jinekolojik problemler
• Skrotal Hastaliklar
• Enüresiz
• Obesite
• Yeme Bozukluklari
• Ortopedik problemler
• Dermatolojik problemler
• Psikososyal problemler

10

• BÜYÜME GERILIGI
• 1. Boy persentil degeri lt 3
• 2. Kemik yasi ve/veya boy yasi, takvim yasina
  göre lt2 yas
• 3. Yillik büyüme hizi lt 4 cm.

11

• KISA BOY
• 
  
• Normal Variasyon
  Patolojik
• Ailevi boy
  kisaligi
• Konstitisyonel
  gecikme
• 
  Oranli
  Orantisiz
• 
  
  Iskelet displazileri
• 
  
  Rikets
• Prenatal
  PostnataL
• Intrauterin gelisme
  geriligi Endokrin
  hastaliklar (Büyüme hormon eksikligi,
• 
  Dismorfik sendromlar
  Hipotiroidizm, Hipogonadizm,
  Hiperkortizolizm)
• Kromozal hastaliklar
  Psikososyal cücelik
• Plasental hast.
  Malnütrisyon
• 
  Infeksiyonlar
  Gastrointestinal hast.
• 
  Teratojenler
  Kardiopulmoner hast.
• Kronik
  anemi
  Renal hastaliklar

12

• BOY UZUNLUGUNUN NEDENLERI
• Konstitüsyonel (Familyal)
• Endokrin Nedenler
• Somatotropin
  Fazlaligi (Hipofizer Gigantizm)
• Androjen Fazlaligi
  (Çocuklugunda Uzun,Eriskinlikte Kisa Boylu)
• Gerçek Puberte prekoks
• Psödopuberte Prekoks
• Androjen Eksikligi
  (Çocuklukta Normal,Eriskinlikte Uzun Boylu)
• Klinefelter Sendromu
• Anorsi (Enfeksiyon,Travma,Idiopatik
  )
• Hipertiroidizm
• Genetik Nedenler
• Klinefelter Sendromu
• XYY, XXYY Sendromlari (Eriskinlikte
  Uzun Boylu)
• Çesitli Sendromlar ve
  Antiteler
• Marfan Sendromu
• Serebral Gigantizm
• Total Lipodistrofi

13
Pubertal Sorunlar

• Erken puberte Gecikmis
  puberte
• KIZLARDA
• Meme basi lt 8 yas gt 13 yas
• Pubik killanma lt 9yas gt 14
  yas
• Adet görme lt 10.5
  yas gt 16 yas
• ERKEKLERDE
• Cinsel Gelisme lt 9 yas gt14
  yas

14

• KILLANMA FAZLALIKLARI
• Hipertrikosiz Androjen fazlaligina bagli
  olmayan yaygin veya lokalize bir killanma artisi.
  
• Hirsutizm Kizlarda eriskin erkek dagilimi
  modelinde (yüz, gögüs, memeler, karin) asiri
  killanmayi tanimlar.
• Virilizasyon Hirsutizme ilaveten klitorisin
  büyümesi, ses kalinlasmasi, temporal bölgede
  erkek tipinde saç dökülmesi, gögüslerin ufalmasi,
  adelelerin özellikle omuzlarin genislemesi gibi
  maskulizasyon bulgularinin eklenmesi.

15
Normal Kilin Büyümesi

• Puberteden önce vücüdun çogunlugu ince, pigmente
  olmayan killarla kaplidir. Bunlara vellus denir.
• Saçli deri, kirpikler ve kaslarda her zaman
  terminal killar vardir.
• Androjenler, seks hormonuna cevap veren kil
  foliküllerinde , vellüs killari terminal killara
  çevirirler.

16

• Kil büyümesi bir siklustur. Aktif büyüme
  periyoduna Anojen Fazi denir. Bu fazin süresi,
  kilin uzunlugunun belirlenmesinde primerdir.
  Kafatasi kili en uzun anojen faza sahiptir.
• Ne zaman kil büyümesi durursa, dinlenme dönemine
  girer ve bu döneme de Telojen Fazi denir.
• Kilin dökülmesi dönemine ise Katojen Fazi
  denir.

17

• Kil büyümesini hem androjenler hem de östrojenler
  etkiler.
• Androjenler seks hormona duyarli terminal kil
  büyümesini baslatirlar, östrojenler ise bu yapiyi
  modüle ederler.

18
(No Transcript)
19
Meme hastaliklari

• Gelisim anomalileri
• Asimetrik meme gelisimi
• Aksesuar meme
• Amastia ve atelia
• Tüberoz meme deformitesi
• Makromastia
• Selim meme hastaliklari
• Psikolojik büyüme ve gerginlik
• Mastalji
• Proliferatif meme degisiklikleri (nodülarite,
  fibrokistik degisiklikler)
• Fibroadenom (multiple, dev, juvenil, filloides)
• Meme basi akintilari
• Meme kanserleri

20
ASIMETRIK MEME GELISIMI
Meme gelisimi önce tek tarafli baslar, bazen
puberte boyunca hep bir taraf gelisimi diger
tarafa göre belirgindir. Genellikle sol meme
saga göre daha büyüktür.
21
AKSESUAR MEME HASTALIKLARI
En sik meme anomalisi 1-5 Süt çizgisi boyunca
axilladan kasiga kadar,umblikus altinda daha
nadir.
22
Amastia ve Atelia
Meme dokusu yoklugu AMASTIA Meme basi yoklugu
ATELIA Poland sendromu amastia ile beraber ayni
tarafta kosta deformitesi, perdeli parmaklar ve
radial sinir felci
23
TUBERÖZ MEME DEFORMITESI

• Protuberent ve fazla gelismis meme basi ile meme
  dokusu hipoplazisi.

24
Meme basi akintilari

• Ayirici Tani
• Akintinin Tipi
  Tani
• Sütlü
  Galaktore
• Birçok renkli / Yapiskan Duktal
  Ektazi
• Pürülan
  Mastitis
• Sulu
  Papillom, Kanser
• Seröz / Seröhemorajik Duktal
  papillom, Duktal ektazi
• 
  Selim proliferatif degisiklikler

25
MEME MUAYENESI

• Inspeksiyon asimetri ? , deride retraksiyon ?
• Muayene pozisyonlari
• 1. Ileri dogru yaslanarak,
• 2. Basinin üzerine ellerini koyarak,
• 3. Kalçalarinin üzerine ellerini dayayarak .
• Palpasyon kitle ?, meme akintisi ?
• Muayene yöntemleri
• 1. Tekerlek dingili - Aksilladaki meme kenarindan
  , direk çizgi ile meme basina
• 2. Orta merkezli daireler- Konsentrik daireler
  veya meme etrafinda spiraller ile,
• 3. Vertikal çizgiler- En etkili methoddur.

26

• Memede problemi olan hastalara yaklasim,
• 1- Klinik muayene (malignensi düsünülmüyorsa 4-8
  hafta sonra kontrol muayene) .
• 2- Süpheli kitle veya devamli akan kitle ince
  igne biyopsisi veya çekirdek biyopsisi (sonografi
  ?).
• 3- Biyopsi sonucu benign gözlem ve kontrol
• Biyopsi sonucu süpheli açik eksizyonel
  biyopsi.
• 4-Muayene, ince igne ve çekirdek biyopsi
  sonuçlari malign frozen section ile direk tedavi
  (eksizyonel biyopsi yapilmasina gerek yok).

27
Jinekomasti

• Erkek memesindeki glandüler büyüme.
• Steroid hormon fizyolojisindeki geçici veya
  devamli bir bozuklugun isareti.
• Etiyopatogenez
• 1. Androjen / östrojen oranin azalmasi,
• 2. Aromataz enzim aktivitesinin artmasi,
• 3. Meme dokusunun duyarliliginin artmasi.

28
Jinekomasti klasifikasyonu

• Nonpatolojik jinekomastiler
• Yenidogan jinekomastileri
• Pubertal dönem jinekomastileri
• Ileri yas jinekomastileri
• Patolojik jinekomastiler
• Hastaliklara bagli
• Ilaçlara bagli

29
PATOLOJIK JINEKOMASTILER

• HASTALIKLARA BAGLI
• a- Endokrinopatiler
• (Hipogonadizm, hipertiroidi, adrenal bez
  hastaliklari)
• b- Tümörler
• (Hipofiz bezi, adrenal bez, testis)
• c- Kronik hastaliklar
• (Karaciger, böbrek hastaliklari, malnütrisyon)
• d- Ailevi
• ( Hipogonadizm ile, hipogonadizm olmadan, yüksek
  aromataz enzim aktivitesi).

• ILAÇLARA BAGLI
• a- Hormonlar
• (Östrojenler, aromatazebil androjenler, korionik
  gonadotropinler)
• b- Psikoaktif ilaçlar
• (Trisiklik antidepresanlar,
• valium Diazepam, fenotiazin)
• c- Kalp ilaçlari
• (Digital, Ca kanal blokerleri)
• d- Antitüberküloz ilaçlar
• (Ethionamid, thiacetazone, isoniazid)
• e- Testosteron antagonistleri (Ketakanazol,
  Simetidin, Spiranolakton asetat)
• f- Tümör ilaçlari (Alkilleyici ajanlar)
• g- Uyusturucu ilaçlar ve alkol

30
Jinekomastide klinik izlem

• Nydick siniflamasina göre (disk boyutu ile)
• Eger disk a) Areolayi geçmezse ,
  bir pozitif ( )
• b) Areola sinirina kadar
  gelmisse, iki pozitif ()
• c) Areolayi geçmisse, üç
  pozitif ()
• Disk çapi ölçülerek
• Eger disk çapi
• a) lt 4 cm ise veya II evre kiz gögüsü
  gelisimi varsa sadece bilgilendir
• lt 4 cm ve büyüklük gt 4 yil sürmüsse
  ve/veya klinik bulgu varsa tedavi basla
• b) 4-6 cm arasinda ise medikal tedavi
• c) gt 6cm ise cerrahi tedavi.

31

• Jinekomastide tedavi
• Medikal tedavi
• 1. Tamoksifen
• 2. Testolactone
• 3. Dihydrotestosterone heptanoate
• 4. Danazol
• 5. Klomifen sitrat
• Cerrahi tedavi

32
Jinekolojik sorunlar

• Amenore
• Dismenore
• Premenstrual gerginlik
• Disfonksiyonel uterus kanamalari
• Polikistik over sendromu
• Vajinal akintilar

33
AMENORE

• Menstruasyon kanamasinin olmamasi.
• Primer Amenore
• Pubertal gelisimi baslamamis olanlarda 14
  yasa kadar
• Pubertal gelisimi baslamis olanlarda 16 yasa
  kadar menstruasyon olmamasi.
• Sekonder Amenore
• Menarstan 18 ay sonra,
• Regüler adetten 6 ay sonra,
• Oligomenore durumunda,
• ardisik 3 adet döneminde menstruasyon olmamasi.

34
Prementrual Gerginlik

• Son üç luteal fazda psikolojik ve organik
  yakimlari olmak
• Adet görme ile sikayetlerin geçmesi
• Psikiyatrik problemim olmamasi

35
DISMENORE

• Menstrual dönemdeki agri.
• Patogenezinde prostaglandinlerin rolü vardir.
• Primer Dismenore Spesifik patolojik durum yok.
• Sekonder Dismenore Pelvik organ patolojilerinde
  durumlarinda (endometriozis, salpenjit veya
  müllerien sistemin konjenital anomalileri v.s.)

36
(No Transcript)
37
DISFONKSIYONEL UTERUS KANAMALARI

• Disfonksiyonel utrus kanamalari (DUK), yapisal
  patoloji olmadan anormal endometrial kanama ile
  tanimlanmaktadir.
• Menoraji menstrual periodda fazla kanama,
• Metroraji sik ve irreguler kanama,
• Menometraji menoraji metroraji.
• Normal menstrual siklusta
• Aralik 21 - 45 gün
• Süre 3 - 7 gün
• Kan kaybi 30 - 40 ml (lt 80 ml)
• (Siklusta degisiklikleri adolesanlarda,
  yetiskinlerden daha siktir)..

38

• DUKda ayirici tani
• Hipotalamus, hipofiz ve over aksinin immatür
  olmasi,
• Gebelik,
• Uterus ve vajen anormallikleri,
• Endokrin anormallikler (hipotiroidizm,
  hipertiroidizm, hiperprolaktinoma, cushing,
  addison)
• Sistemik hastaliklar (karaciger hast., böbrek
  hast., lösemi, demir eksikligi anemisi,
  antikonvülzanlar, intrauterin aletler,
  endometriosis)
• Koagülapatiler ile beraberdir.

39
DUKda tedavi

• Hb degeri
• gt12 gr/dl demir tedavisi
• 10 - 12 gr/dl demir oral kontraseptif
  tedavileri
• lt10 gr/dl ve aktif kanama demir oral
  kontraseptif tedavileri ve hospitalizasyon
• Hemostaz medikal tedavi ile düzelmezse
  dilatasyon küretaj
• Von Willebrand (tip 1)li hastalarda
  desmopressin

40
POLIKISTIK OVER SENDROMU (Fonksiyonel
over hiperandrojenizm, Kronik
hiperandrojenik anovulasyon)

• Rotterdam Kriterleri 2003 (2/3 pozitif bulgu)
• Oligomenore
• Hiper androjenik bulgular
• Ultrasoundda overlerde kistik görünüm

41
Klinik bulgular ile tani

• Sismanlik
• Akne
• Hirsutizm
• Adet düzensizlikleri
• Akantosiz Nigrikans
• Alopesi

42

• PCOlu adolesanlarda 4 önemli fizyolojik olay,
  anormal bir duruma dönüsür
• LH sekresyonunun maturasyonu
• Adrenal androjen üretiminin artmasi
• Body massin artmasi
• Insüline dirençli diabetes mellitusun
  gelismesi.

43
Vajinal Akintilar

• Fizyolojik Lökore
• Mantar enfeksiyonlari (Kandidiyasiz)
• Bakteriyal Vajinosiz
• Trikomonas

44

• SKORTAL SISLIKLERDE FARKLI DIAGNOZLAR
• 1- Agrisiz skortal sislik veya kitle
  a)
  Hidrosel
  
  b)Spermatosel
  
  c) Varikosel
  
• d) Herni
  
  e) Testiküler tümör
• f) Çikan testis
• 2- Agrili skrotal sislik veya kitle
  a)
  Spermatik kordon torsiyonu
  b)
  Testis appendiksinin torsiyonu
  c)
  Epididimitis
  
  d) Orsit
  
  e) Hematoma yol açan travma
  
  f) Herni
  
  g) Henoch- Schönlein sendromu

45
ENÜRESIZ

• Beklenen kontrol yasinin üzerinde idrarin
  istemsiz kaçirilmasidir.
• Noktürnal Enüresiz
• Diürnal Enüresiz
• Kontinüyum Enüresiz

46
OBESITE

• Eksojen obesite
• Hiperadrenokortisime bagli obesite ( Cushing veya
  iatrojenik)
• Hiperinsülinemi ( insülinoma)
• Akkiz hipotalamik hasar (infeksiyon, travma veya
  tümöre bagli)
• Hipogonadizmle birlikte
• Hipotalamik veya hipofizer defekte bagli
• Gonadlarla ilgili
• Hipotiroidi
• Bazi genetik sendromlar (Laurence Moon Biedl,
  Prader Labhart Willi, Frohlich Adipos genital
  sendrom, Alstrom, Albrightin herediter
  osteodistofileri psödohipoparatiroidi ).

47
Obezite için yapilacak degerlendirme

• Vücut Kitle Indeksi Kilo
  
• Boy (m2)
• Ideal Vücut agirlik orani Gerçek Agirlik
• Ideal
  Agirlik

48
YEME BOZUKLUKLARI

• Anoreksiya Nervoza
• Oburluk (Binge Eating)
• Aksam Yeme Sendromu
• Bulimiya Nervoza
• Nonspesifik Yeme Bozukluklari

49
Anoreksiya Nervoza DMS IV
kriterleri

• Kilo almaktan korkma
• Vücut algisinin bozulmasi
• Ideal vücut agirliginin 85 den az olmasi
• Birbirini takip eden üç ayda adet görmeme

50
ORTOPEDIK PROBLEMLER

• Skolyoz
• Kifoz
• Osgood - Schlatter hastaligi
• Spondilolistezis
• Femur basi epifizinde kayma
• Ankilozan spondilit
• Bel, boyun ve sirt agrilari

51
DERMATOLOJIK PROBLEMLER

• Akne (En sik)
• Seboreik dermatit
• Psöriazis
• Verruler
• Nevüsler, hemanjiomlar ve hamartomlar
• Allerjik cilt lezyonlari
• Enfekte cilt lezyonlari

52
Psikolojik tetkikler

• Bender Gestald (görsel-motor-algi) testi
• Cümle tamamlama testi
• Wisc-r zeka testi
• Projektif testler
• Digerleri (Minnesota çok yönlü kisilik envanteri,
  Rorshach testi, Symmonds testi, Tematik algi
  testi, insan resmi çizme testi)

53
Adolesan dönem bazen hiç bitmez.

• Prof. Dr. Erok Kinik
• Bazilari adolesan olarak ölürler.
• TESEKKÜRLER.

54
Hepinizi kongrelerimize bekliyoruz