KAN YOLUYLA BULASAN BAKTERIYEL ENFEKSIYONLAR

1
KAN YOLUYLA BULASAN BAKTERIYEL ENFEKSIYONLAR

• Prof.Dr.Fehmi Tabak
• Cerrahpasa Tip Fakültesi
• Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji
  Anabilim Dali

Bursa-22 Mart 2008
2
Bakteriyel enfeksiyonlar

• Kan ve kan ürünlerine bagli en önemli
  komplikasyonlardan biri
• Viral enfeksiyonlardan daha sik
• HIV ve HCV riski 1/2.000.000Bakteriyel
  enfeksiyon riski 1/2.000-5.000
• Mortalite 10-26

3
TANIM

• Transfüzyona bagli bakteriyel enfeksiyon (TBBE)

Hemokültür Kan ürünü kültürü
Kesin
Muhtemel Ø veya -
Olasi -
4
Epidemiyoloji

• Kontaminasyon sikligi
• Trombosit süspansiyonlarinda 1/3.000-5.000
• Eritrosit süspansiyonlarinda 1/30.000
• Ciddi septik tablo
• Trombosit süspansiyonlarinda 1/50.000
• Eritrosit süspansiyonlarinda 1/500.000

5
Hillyer et al. Hematology 2003.
6
Kontaminasyonun kaynagi

• Vericinin kani
• Vericinin derisi
• Flebotomistin derisi
• Kan ürünlerinin islendigi ve paketlendigi çevre

7
Etkenler

• Yersinia enterocolitica
• Serratia cinsi bakteriler
• Pseudomonas cinsi bakteriler (Pseudomonas
  fluorescens) sogukta çogalabilmektedir

• Eritrosit süspansiyonlarinda
• Depolanma 1-6ºC

8
BACTHEM çalismasi

• Eritrosit süspansiyonlari Siklikla gram negatif
  çomaklar
• Trombosit süspansiyonlari -Siklikla gram pozitif
  etkenler

• Acinetobacter spp 6
• Klebsiella spp - 3
• Escherichia coli - 3
• Enterobacter spp - 2
• Serratia spp - 2
• Pseudomonas spp - 2
• Proteus mirabilis - 1
• Yersinia enterocolitica -1

• CNS - 8
• Bacillus cereus -4
• Propionibacterium acnes -4
• Streptococci spp -4
• Staphylococcus aureus -2
• Enterococcus faecalis -1

Perez P, et al. Determinants of
transfusion-associated bacterial contamination
results of the French BACTHEM Case-Control Study.
Transfusion 2001 41862.
9
BaCon çalismasi
10
Eritrosit süspansiyonlari ve tam kan
transfüzyonlarina bagli ölümle sonuçlanan sepsis
tablolarinda etkenler
Reading FC. Curr Opin Hematol 2001.
11
Trombosit transfüzyonlarina bagli ölümle
sonuçlanan sepsis tablolarinda etkenler
Reading FC. Curr Opin Hematol 2001.
12
Klinik degerlendirme Ates ve titreme

• Altta yatan hastalik
• Immunolojik kan transfüzyonuna bagli reaksiyonlar
• Transfüzyona bagli enfeksiyonlar

13
Kan transfüzyonuna bagli immunolojik reaksiyonlar

• ATES ILE BIRLIKTE
• Febril non-hemolitik transfüzyon reaksiyonlari
• Akut hemolitik transfüzyon reaksiyonlari
• Gecikmis hemolitik transfüzyon reaksiyonlari
• ATESIN ESLIK ETMEDIGI
• Anafilaksi
• Ürtikeryal transfüzyon reaksiyonlari
• Posttransfüzyon purpura

14
Atesin eslik ettigi kan transfüzyonuna bagli
immunolojik reaksiyonlar

• Febril non-hemolitik transfüzyon reaksiyonlari
• En sik karsilasilan reaksiyon
• Ates, titreme, hafif dispne
• Eritrosit ve trombosit süspansiyonlari sonrasi
• Transfüzyonu izleyerek 1-6 saat içinde
• Lökositlere karsi olusan class I HLA
  antikorlari sorumlu / Sitokinler (IL-1, IL-6,
  IL-8, TNF)
• Transfüzyon durdurulur ve antipiretikler verilir

15
Atesin eslik ettigi kan transfüzyonuna bagli
immunolojik reaksiyonlar

• Akut hemolitik transfüzyon reaksiyonlari
• Triad AtesYan agrisi Kirmizi/ Kahverengi idrar
• Plazma pembe ve Direkt Coombs testi ()
• Transfüzyon durdurulup, Izotonik NaCl baslanir

16
Atesin eslik ettigi kan transfüzyonuna bagli
immunolojik reaksiyonlar

• Gecikmis hemolitik transfüzyon reaksiyonlari
• Anamnestik antikor yanitina bagli
• Transfüzyondan 2-10 gün sonra görülür
• Hctde düsme, hafif ates, I.Bilirubin artisi
• Izlem yeterli

17
Klinik degerlendirme
Kan ürününde bulaniklik veya atesin 2ºCdan daha
fazla yükselmesi bakteremi açisindan önemlidir.
18
Klinik tani BaCon Çalismasi

• Transfüzyonun ilk 4 saati içinde asagidaki tani
  ölçütlerinden en az birinin bulunmasi tani
  açisindan yeterli bulunmustur
• Ates gt 39ºC veya transfüzyon öncesi bazal
  degerden gt2ºC artis
• Nabiz hizi gt 120/dk veya transfüzyon öncesine
  göre en az 40/dk artis
• Sistolik kan basincinda gt30 mmHg düsme

19
Transfüzyona bagli bakteriyal enfeksiyon kuskusu
varsa

• Transfüzyon acilen durdurulur.
• Farkli koldan kan örnegi alinarak kültürü, direkt
  antiglobulin (Coombs) testi, serbest hemoglobin,
  haptoglobulin ölçümü yapilir.
• Yeniden crossmatch ve kan grubu tayini yapilir.
• Idrar serbest hemoglobulin açisindan incelenir.

20
Transfüzyona bagli bakteriyal enfeksiyon kuskusu
varsa

• Transfüzyonla ilgili yapilan isler gözden
  geçirilir.
• Kan bankasi ve mikrobiyoloji laboratuvari
  uyarilir.
• Kan ürününün torbasi mikrobiyoloji laboratuvarina
  gönderilir.
• Enfeksiyon kuskusu varsa genis spektrumlu
  antibiyotikler baslanir.
• Seçim hastanenin duyarlilik kaliplarina göre
  yapilir.
• Bir glikopeptit ve gram negatiflere etkin bir
  ajan kombinasyonu önerilmektedir.

21
Transfüzyonlara bagli sepsis nasil azaltilabilir?

• Bakteri bulasindan kaçinma
• Kontamine bakterinin çogalmasinin engellenmesi
• Etkenin saptanmasi
• Etkenin eliminasyonu

22
Bakteri bulasindan kaçinma

• Verici anamnezi
• Enfeksiyon hastaligi bulunan veya
• Son 24 saat içinde dis çekimi yaptiranlarin
  verici olmalari engellenir.
• Son 1 ay içinde gastroenterit (Yersinia?)
• Derinin hazirlanmasi ve flebotomi
• Iodin veya povidon iodin ile dezenfeksiyon
• Iyot allerjisi olanlarda klorheksidin veya
  izopropil alkol
• Ilk gelen kanin atilmasi (10-40 ml)

23
Kontamine bakterinin çogalmasinin engellenmesi

• Depolanma süresinin optimizasyonu
• Eritrosit için 25 gün
• Trombosit için 5 gün

24
Etkenin saptanmasi

• Genel bir kural Teknik ne kadar hizli ise
  duyarliligi da o kadar düsüktür.
• Kültür (Otomatize bakteriyel kültür sistemleri)
• Gram boyasi
• Renk degisikligi
• Swirling
• Oksijen basinci
• PCR
• tRNA problari
• Antibiyotik probu

25
Etkenin eliminasyonu

• Filtrasyon
• Antibiyotiklerin ilavesi
• Eritrositlerin oda isisinda daha uzun süre
  bekletilmesi
• Inaktivasyon
• Iyonizan radyasyon
• Solvent deterjanlar (amotosalen, riboflavin)

26
Kontaminasyonun saptanmasi

• Kültür temelli sistemler
• Otomatize bakteriyel kültür sistemleri
• Kültür disi yöntemler
• Inspeksiyon (Swirling, Girdap)
• Gram boyama
• Kolonizasyonun metabolik isaretlerinin aranmasi
  (pH, Glikoz)

27
Sonuç olarak

• Transfüzyon ile bulasan enfeksiyonlarin en sik
  nedeni bakteriyel kontaminasyondur.
• Transfüzyonlara bagli bakteriyel enfeksiyonlar
• Viral enfeksiyonlara göre daha sik görülen
• Siklikla atlanan
• Öldürücü komplikasyonlardir.
• Kontaminasyon trombosit süspansiyonlarinda daha
  siktir.
• Trombosit süspansiyonlarinin alindigi gün ve 2-3
  gün sonra külltürü önerilmektedir.
• Transfüzyon sonrasi ortaya çikan atesin ayirici
  tanisi dikkatle yapilmalidir.

28
Dikkatiniz için tesekkürler