Jan Weel, arts-microbioloog Izore

1
Urineweginfecties veroorzakende bacteriën
resistent tegen huisartsen-antibiotica rukken
ook in Fryslân op. Zijn er oplossingen ?

• Jan Weel, arts-microbioloog Izore
• 7 juni 2012

2
De microbioloog als onheilsprofeet

• MRSA
• Influenza pandemie

3
(No Transcript)
4
(No Transcript)
5
(No Transcript)
6
Urineweginfecties M05 editie 2005
7
Urineweginfecties

• ongecompliceerd
• gecompliceerd

8

• Ongecompliceerde urineweginfectie
• Blaasontsteking bij een verder gezonde,
• niet zwangere volwassen vrouw
• Gecompliceerde urineweginfectie
• Nierbekkenontsteking, acute prostatitis,
  weefselinvasie en urineweginfecties bij
  risicogroepen

9
Risicogroepen

• mannen
• zwangere vrouwen
• kinderen lt12 jaar
• afwijkingen aan blaas of nieren
• suikerziekte
• verminderde afweer
• verblijfskatheter

10
Lab diagnostiek in de huisartsenpraktijk
11
DiagnostiekBest practice
Test dipslide nitriet sediment leukotest
Specificiteit 0,90 0,88 0,81 0,36
Sensitiviteit 0,73 0,53 0,47 0,87
12
Dipslide
Chroomagar bloedplaat
De NHG-Standaard Urineweginfecties commentaar
vanuit de medische microbiologie MJHM Wolfhagen
en EE Stobberingh
HW 2007346-347
13
Behandeling (NHG-standaard/NVK-richtlijnen)
Ongecompliceerde infecties
Keuze Antibioticum
1 Nitrofurantoïne
2 Trimethoprim
3 Fosfomycine
14
Behandeling (NHG-standaard/NVK-richtlijnen)
Gecompliceerde infecties
Keuze Risicogroepenpatiënten met weefselinvasie Diabeten, mannen en meisjes 5-12 jr. Begin zwangerschap Eindezwangerschap
1 Augmentin Nitrofurantoïne Nitrofurantoïne Trimethoprim
2 Cotrimoxazol Trimethoprim
15

• Stobberingh et al
• Limburg
• antibiogram van elke eerste uwi van iemand

• J Antimicrob Chemother. 2010 Oct65(10)2128-33.
  Epub 2010 Aug 3.
• Antibiotic susceptibility of unselected
  uropathogenic Escherichia
• coli from female Dutch general practice patients
  a comparison
• of two surveys with a 5 year interval.
• den Heijer CD, Donker GA, Maes J, Stobberingh EE.
  Source Department of Medical Microbiology,
  Maastricht University Medical Centre/CAPHRI,
  Maastricht, The Netherlands

16
Inoculum effect in vitro
Hoe meet je gevoeligheid voor antibiotica
103
104
106
108
1010 cfu/ml
102
17
Hoe meet je de gevoeligheid voor antibiotica?

• kan je het zelf (vphuizen)
• disk diffusie
• automaat
• Eucast richtlijnen, of

18
Conclusie

• geen enorme introductie van primaire resistentie
  onder uropathogenen
• dus therapie adviezen van de standaard behoeven
  geen aanpassing
• toename van ESBL (0.1 1.0)

19
E.coli uit urine, percentages resistent
()(aanvragen van huisartsen)
20
ESBL

• Aantal ESBL-positieve bacteriën in urinekweken
• aangevraagd door huisarts

21
ESBL

• Extended Spectrum Beta Lacatamase

Bacteriën produceren enzymen die de B-lactam ring
vernielen waardoor de B-lactam antibiotica
onwerkzaam worden gemaakt.
22
Productie van enzymen die ß-lactam antibiotica
kunnen inactiveren
Peptidoglycaan
?-lactamase
?-lactam antibioticum
PBP
porine
Periplasmatische ruimte
23
Werkingsmechanisme van combinatie preparaat
Buiten membraan
Peptidoglycaan
? -lactamase
PBP
porine
Periplasmatische ruimte
24
CEZDI 5 mm CZCLCFTAX 5 mm CTXCL
ESBL pos
25
Combination disk diffusion test
ESBL pos.
CFEPM 5 mm CPCL
26
CFEPM 28 mm CPCL 28 mm, ESBL neg
27
Plasmide transfer via sex pili
28
20102003
29
Hoe/waar loop je het op?

• Voedselketen
• Vlees producerende industrie
• Groente producerende industrie
• Mensen?

30
(No Transcript)
31
(No Transcript)
32

• Therapeutische opties
• nitrofurantoïne (cave lage uwi, onderhoud)
• fosfomycine (klaring)
• meropenem (intraveneus)

Dreiging E.coli of Klesiella die carbapenemase
produceert (Maasstad ziekenhuis).
33
(No Transcript)
34
(No Transcript)
35
(No Transcript)
36
(No Transcript)
37
Conclusies

• Uwi problematiek is divers en komt veel voor in
  een HAP
• werken volgens NHG standaard uwi kan nog steeds
• goede uwi diagnostiek is een uitdaging
• Antibiotica gevoeligheidsbepalingen zijn een
  zorg voor, van en door professionals
• ESBLs rukken op in de HAP
• Herijking hoe om te gaan met uwi in de HAP is
  o.a gezien toenemende resistentieproblematiek,
  gewenst

38
(No Transcript)
39
datum contact (praktijkbezoek of workshop) periode van 6 mnd voor contact beoordeeld   Voor contact Voor contact Voor contact Voor contact Voor contact Voor contact Voor contact Voor contact
datum contact (praktijkbezoek of workshop) periode van 6 mnd voor contact beoordeeld totaal aantal aanvragen bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie
datum contact (praktijkbezoek of workshop) periode van 6 mnd voor contact beoordeeld totaal aantal aanvragen bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie aantal ontbreken van ontbreken van ontbreken van ontbreken van ontbreken van
datum contact (praktijkbezoek of workshop) periode van 6 mnd voor contact beoordeeld totaal aantal aanvragen bacteriologie aantal percentage aantal klin. info patient gegevens gegevens aanvrager materiaalgegevens afnamedatum
30-sep-10 268 86 32 182 33   35 5 150
08-mrt-10 77 53 69 24 2   1 4 19
02-nov- 2010 733 479 65 254 96 5 41 55 117
19-okt-10 350 270 77 80 20 7 5 3 46
                   
                   

periode na datum contact (praktijkbezoek of workshop)   Na contact Na contact Na contact Na contact Na contact Na contact Na contact Na contact
periode na datum contact (praktijkbezoek of workshop) totaal Conclusies aantal aanvragen bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie
periode na datum contact (praktijkbezoek of workshop) totaal Conclusies aantal aanvragen bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie aantal ontbreken van ontbreken van ontbreken van ontbreken van ontbreken van
periode na datum contact (praktijkbezoek of workshop) totaal Conclusies aantal aanvragen bacteriologie aantal percentage aantal klin. info patient gegevens gegevens aanvrager materiaalgegevens afnamedatum
30sept 2010 - 21juni 2011 206 117 57 89 8   5 6 83
08mrt2011 - 21juni 2011 60 42 70 18 1   1 1 15
02nov 2010 - 21juni 2011 796 625 79 171 37   20 63 77
19okt 2010 - 21juni 2011 453 383 85 70 15 2 10 7 51
40
Percentage positieve Chlamydiaaangevraagd door
huisartsen