VIRAL HEMORAJIK ATES

1
VIRAL HEMORAJIK ATES

• Dr BASAK DOKUZOGUZ
• ANKARA NUMUNE EGITIM VE ARASTIRMA HASTANESI
• 1. ENFEKSIYON HASTALIKLARI VE KLINIK
  MIKROBIYOLOJI KLINIGI

2
Tokat Hastaligi

• Mayis - 2002
• Klinigimize Tokat ili ve çevresinden benzer
• sikayetlerle hastalar gelmeye basladi.
• Ates, basagrisi, miyalji, ve kanama
• Ankaraya sevk edilen bir hemsirenin öldügü
• ögrenildi.
• Hastanemize sevk edilen bir doktora Salmonella
  Enteriti tanisi kondu.

3
Ön Tanilar

• Hematolojik hastalik
• Infeksiyon
• Leptospiroz
• Bruselloz
• Riketsiyoz
• Viral
• ?
• Intoksikasyon
• Mantar
• Kimyasal

4
SONUÇ

• KIRIM KONGO KANAMALI ATESI

5
Saglik Bakanligi verileri
olgular exitus
2001 ? ?
2002 17
2003 133 6
2004 249 13
Toplam 399 19 (4.7)
6
VIRAL HEMORAJIK ATESLER

• Etkenler Çesitli virus familyalarina ait
  virüsler
• Patoloji Vasküler sistem hasari
• Hedef Vücuttaki pek çok organ ve sistem

7
Ortak Tablo

• Ates
• Kanamalar
• Ölümle sonuçlanabilen hastalik

8
Hemorajik Ates Virüsleri

• Flaviviridae
• Sari humma
• Dang Hemorajik Atesi
• Kyasanur Ormani hastaligi
• Bunyaviridae
• Hanta virüs RSHA
• Hanta virus PS
• Rift vadisi atesi
• Kirim kongo hemorajik atesi

• Filoviridae
• Marburg Hemorajik Atesi
• Ebola Hemorajik Atesi
• Arenaviridae
  
• Lassa atesi
• Arjantin Hemorajik Atesi
• Bolivya Hemorajik Atesi
• Venezuela Hemorajik Atesi
• Brezilya Hemorajik Atesi

9
Rezervuar ve Vektörler
10
(No Transcript)
11
Ortak Tablo (klinik seyir)

• Baslangiç ates, halsizlik, bas ve kas agrilari
  
• Ciddi olgularda
• cilt alti
• iç organlar
• agiz boslugu kanamalar
• Göz
• kulaklardan
• Bu grupda kan kaybina bagli ölüm nadir

12
Ortak Tablo (klinik seyir)

• Ciddi kanama
• Sok
• Deliryum
• Koma
• Nöbet
• Renal yetmezlik (bazi VHAlerde)
• Ölüm

• Agir olgular

13
Tedavi

• Destek tedavi Volum replasmani
• Trombosit süspansiyonu
  Taze donmus plazma
• Tam kan
• Ribavirin Lassa atesi
• Renal yetmezlikle seyreden HA
• Kirim-Kongo HA ?
• Konvelesan dönem plazmasi Arjantin HA

14
Tedavi basarisi güçlü bir kan bankasi destegine
baglidir.
15
Filoviridae

• Marburg Hemorajik Atesi
• Ebola Hemorajik Atesi
• Afrika hemorajik atesleri

16
Marburg Hemorajik Atesi
Filoviridae

• 1967
• Uganda Avrupa
• Afrika yesil maymunlari (Cercopithecus
  aethiops)
• Maymun böbrek hücre kültür hazirlayan
• Primer laboratuvar personeli- 25
• Sekonder hasta kani ile 7
  ölüm cinsel temas

6
17
Ebola Hemorajik Atesi
Filoviridae

• 1976
• Sudan 284 olgu 53 ölüm
• Zaire 318 olgu 88 ölüm
• 1979
• 1996-7
• Bulas yolu maymunlar
• hasta kani
• hastalarin vücut sivilari

18
Marburg-Ebola (Klinik bulgu)
Filoviridae

• Ates
• Miyalji
• Bas agrisi
• Konjunktival kizariklik ve fotofobi
• Farenjit, öksürük, gögüs agrisi
• Bulanti, kusma, ishal

• Deri ve mukaza kanamalari
• Sarilik, pankreatit
• Meninks iritasyonu, letarji, huzursuzluk,
  saldirganlik
• Hematemez, melena
• Ölüm 50-80
• Kuduzdan sonra en öldürücü hastalik

19
Arenaviridae

• Lassa Atesi
• Arjantin Hemorajik Atesi
• Bolivya Hemorajik Atesi
• Venezuela Hemorajik Atesi
• Brezilya Hemorajik Atesi

20
Lassa atesi
Arenaviridae

• 1967
• Nijerya , Liberia, Sierra Leone, Guenea
• Tarla faresi (asemptomatik)
• Bulas
• çikartilarla kontamine aerosol kontamine gida
• cilt ve mukoza temasi
• insandan insana yakin temas -aeresol
• cinsel yolla bulas
• nosokomiyal bulas
• Ölüm 27

Mastomys natalensis
21
Lassa atesi (Klinik bulgu)
Arenaviridae

• Mukozal kanamalar
• GIS kanamasi
• Menenjial tutulum, ensefalit,
• serebellar sendrom
• Proteinüri
• Lökosit normal veya artmis,
• Trombositopeni
• AST yüksekligi

• Ates, relatif bradikardi
• Konjuktivit, fasiyal ödem
• Bogaz agrisi, pürülan farenjit
• Retrosternal agri, öksürük
• Sirt agrisi
• Karin agrisi
• Kusma, ishal, dehidratasyon

17

• Ribavirin etkili

22
Güney Amerika Hemorajik Atesleri
Arenaviridae

• Arjantin H A Junin v 1958
• Ates
• Kanamalar
• Böbrek tutulumu böbrek yetmezligi
• SSS tutulumu ( 50 olguda )
• Ölüm 16
• Lab lökopeni, trombositopeni, faktör eksikligi,
  fibrinojen eksikligi

23
Güney Amerika Hemorajik Atesleri
Arenaviridae

• Bolivya H A Machupo v 1965
• Ates
• Artralji, miyalji
• Bas agrisi
• Subkonjuktival hemoraji ve diger kanamalar
• Nörolojik bulgular, tremor, nöbetler ve koma
• Ölüm 22

24
Güney Amerika Hemorajik Atesleri
Arenaviridae

• Venezuela H A Guanarito v 1991
• Brezilya H A Sabia v 1990
• Klinik tablolar benzer
• Insanlara aerosol yoluyla bulasir.
• Insandan insan geçis genelde yoktur, ama
  olabilir.
• Ribavirin tedavisi basarili ?
• Olgu sayisi az

25
Flaviviridae

• Sari Humma
• Dang Hemorajik Atesi
• Kyasanur Ormani hastaligi
• Omsk Hemorajik Atesi
• Al Khumrah Hemorajik Atesi

26
Sari Humma
Flaviviridae

• Sari humma -Yellow fever
• Afrika kaynakli
• 1648 Amerika tanimlanmis
• 1927 de izole edilmis
• 1937 asisi bulunmus

27
Sari Humma
Flaviviridae

• Rezervuar Maymun
• Vektör A aegypti
• Haemagogus sivrisinek
• Sabethes
• ZincirMaymun sivrisinek
  maymun
• Maymun sivrisinek
  insan

28
Sari Humma
Flaviviridae

• 1986-1991 Afrikada
• 20 424 olgu
• 5 447 ölüm
• Ölüm orani 20
• Güney Amerikada son yirmi yilda 100 hasta
• Klinigi ayni iki form orman tipi
• sehir tipi

29
Sari Humma ( klinik)
Flaviviridae

• Infeksiyon
• Remisyon
• Intoksikasyon

30
Sari Humma (klinik)
Flaviviridae

• Infeksiyon evresi
• Ates
• Relatif bradikardi (faget bul.)
• Bas agrisi
• Konjuktival hiperemi
• Fasial kizariklik
• Lumbosakral agri
• Lökopeni

viremi
31
Sari Humma (klinik)
Flaviviridae

• Iyilesme
• Remisyon 1-2 saat
• 1-2 gün

32
Sari Humma (klinik)
Flaviviridae
Intoksikasyon dönemi

• Sarilik
• Oligüri, albuminüri,
• Renal yetmezlik
• Kanama

• GIS kanama
• Delirium, stupor
• Metabolik asidoz, sok
• Ölüm 20-50
• Tedavi Destek tedavisi

33
SARI HUMMA korunma
Flaviviridae

• ASI
• Hedef kitle Endemik bölgede yasayanlar
• Endemik bölgelere seyahat
  edenler
• Zaman Seyahatten 10 gün önce
• Koruyuculuk Hayat boyu

34
DANG (DENGUE)
Flaviviridae

• Dört serotip
• Çapraz bagisiklik yok
• Tropikal subtropikal bölgeler
• Yilda 500 000 olgu
• Vektör Aedes aegypti

35
Dang (Dengue) Hemorajik Atesi
Flaviviridae

• Amerika Küba
• Daha önce farkli bir suptip ile infekte
  olmuslarda görülür
• Ag-Ab kompleksleri kompleman aktivas.
• Sitokin salinimi kapiller hasar
• koagülopati
• Dank HA

36
Dang HA (Klinik)
Flaviviridae

• Ates
• Petesi, purpura, ekimoz
• Kanamalar
• Hepatomegali
• Pulmoner efüzyon
• Ödem
• Dolasim yetmezligi
• SOK

ÖLÜM 44
37
Dang HA (Laboratuvar)
Flaviviridae

• Lökopeni
• Trombositopeni
• ALT AST yüksekligi
• Hemokonsantrasyon
• Hemostaz bozuklugu
• Destek tedavisi
• Aspirinden kaçinin !!

38
Kyasanur Orman Hastaligi
Flaviviridae

• Hindistan
• Etken Flavi virus
• Rezervuar sigirlar
• Vektör Kene (Haemaphysalis)
• Ensefalit ön planda
• Ölüm 5-10

39
Omsk Atesi
Flaviviridae

• Sibiryanin batisi
• Rezervuar Av hayvanlari
• Vektör Keneler
• Kene- kurt misk siçani ??
• Su kaynakli bulas olasidir.
• Ensefalit ön planda
• Ölüm 03-3

40
Bunyaviridae
Cins Üyeleri
Bunyavirus Bunyamwero virus Kaliforniya ensefaliti virüsü La Crosse virusu
Hantavirus Hantaan virus Muertto Canyon virus
Phlebovirus Rift Vadisi Atesi virüsü
Nairovirus Kirim-Kongo HA virüsü
Tospovirus Insanlarda patojen degil
41
Bunyaviridae
Hantavirus

• Renal sendromla seyreden HA (HFRS)
• Hantavirus pulmoner sendrom (HPS)

42
Bunyaviridae
Hanta virus - HFRS
1976 Hantaan virus Kuzey ve Güney Kore
Dobrava virus Balkanlar
Puumala virus Iskandinavya Seoul
virus Rezervuar kemirgenler (Apodemus
agrarius) (Rattus norvegicus)
Ölüm 5-30
Ölüm 1
43
Hanta virüs - HFRS
Bunyaviridae

• Ates
• Hipotansiyon
• Oligüri
• Diürez
• Konvelesan

44
Hanta virüs - HFRS
Bunyaviridae
Hipotansiyon Saatler- 3 gün
Bulanti Kusma
Tasikardi
Hipotansiyon
Görme
bulanikligi
Hemorajik bulg.
Pulmoner ödem DIC -Sok
Ölüm ( 1/3 olgu)

• Ates 3-7gün
• Bas agrisi
• Sirt ve karin agrisi
• Bulanti, kusma
• Yüzde kizariklik
• Petesi
• Konjuktival kanama

45
Hanta virüs - HFRS
Bunyaviridae

• Oligüri 3-7 gün
• Bulanti
• Kusma
  Hipertansiyon
  Anüri
• Kanamalar
• Ölüm (½ olgu)

• Diürez 2 gün-haftalar
• Konvelesans aylar sürer

46
Hanta virüs - HFRS
Bunyaviridae

• Laboratuvar
• Lökositoz
• Trombositopeni
• Proteinüri
• Üre yüksekligi
• Kreatinin yüksekligi

Tedavi Ribavirin Destek tedavi
47
Bunyaviridae
Hanta virüs - HPS

• 1993
• Güneybati Amerika
• Rezervuar Fare (Peromyscus maniculatis)

48
Hanta virüs - HPS
Bunyaviridae

• Bulgular
• Ates
• Tasikardi
• Takipne
• Hipotansiyon
• Laboratuvar
• Lökositoz
• Trombositopeni
• Hemokonsantrasyon
• LDH yüksekligi

• Klinik
• Ates
• Kas agrilari
• Öksürük
• Bas agrisi
• Bulanti
• Kusma
• Akciger ödemi
• ARDS

49
Rift Vadisi Atesi
Bunyaviridae

• 1975 Güney Afrika
• 1997-98 Bati Afrika
• 2000 Arabistan, Yemen
• Etken Phlebo virüs
• Vektör Aedes grubu sivrisinek
• Aedes çiftlik hayvanlari insan
• Aedes insan

50
Rift Vadisi atesi
Bunyaviridae

• Asemptomatik
• Hafif form ates
• karaciger bozuklugu
• Agir olgu hemorajik ates
• ensefalit
• koma
• Okuler form

Ölüm 1 Kalici görme kaybi 1-10
51
Rift Vadisi atesi
Bunyaviridae

• Tedavi
• ribavirin deneysel olarak etkili (Invitro)
• insanlarda ?
• interferon
• immün modülatörlerler
• konvelesan dönem plazmalari

52
KIRIM-KONGO KANAMALI ATESI
Bunyaviridae

• 1944 - 45 Kirim
• 1956 Kongo
• 1967 Virüsün izolasyonu
• 1969 Kirim - Kongo

53

• TESEKKÜR EDERIM