PLC ve SCADA Haberlesme Sistemleri

1
PLC ve SCADA Haberlesme Sistemleri
Fatma Ravza TASÇI
Yönetim Bilisim Sistemleri 3-A
0812503013
2
Sunum Plani
1

• PLC NEDIR?

PLCLERIN AVANTAJLARI
2
3

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

4
4
SCADA Nedir?
5
SCADA SISTEMININ SAGLADIGI AVANTAJLAR
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
6
2
3
PLC NEDIR?
PLC (Programmable Logic Controller
Programlanabilir Kontrol Cihazi) algilayicilardan
aldigi bilgiyi kendine verilen programa göre
isleyen ve is elemanlarina aktaran bir mikro
islemci tabanli bir cihazdir Diger bir tanimla
Endüstriyel uygulamalarin her dalinda yapilan
genel amaçli kumanda ve otomasyon çalismalarinin
bir sonucu olan PLC teknigi, kullanicilara Adan
Zye her türlü çözümü getiren komple bir
teknoloji alt gurubudur.   PLCler üretim hizi ve
otomasyonu saglamasi açisindan üretime büyük bir
ölçüde katkida bulunmaktadirPLCler sira,
hareket, süreç denetimi yapabilmekte ve çok
çesitli verilerin toplanmasinda
kullanilabilmektedir Insan hatalarini engellemek
için tasarlanmislardir.(3)
1

• PLC NEDIR?

2
PLCLERIN AVANTAJLARI

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
3
4
PLC NEDIR?
1

• PLC NEDIR?

2
PLCLERIN AVANTAJLARI

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4
PLC, içerisinde islemci (CPU) , giris-çikis
arayüzleri ve hafiza (memory) bulunduran bir
endüstriyel mikrobilgisayardir. PLC
ilekontrolde, programlama konsolundan PLCye
çesitli giris sinyalleri ve kontrol
içeriklerigönderilir. Sonuç olarak da çikis
sinyalleri, çikis elemanlarina yöneltilir.Giris,
çikis gereçleri ve PLC arasindaki sinyal
degisiminde giris arabirimi ve çikisarabirimi
olarak adlandirilan tekrarlayici (repeater)
gereklidir.(4)
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
4
5
PLCLERIN AVANTAJLARI
Güvenilirlik Tehlikelere karsi hemen hemen tüm
elemanlarin korunmus oldugu elektronik
birimlerden olusmaktadir.Fiziksel Büyüklük
PLCler yeteneklerine göre çok küçük ve az yer
kaplayan cihazlardir. Bu da her ortamda
sorunsuzca kullanilmalarini saglamaktadir.Maliye
t PLC çözümlerinin gerek ilk yatirim maliyetleri
gerekse sagladigi üretim kazançlari açisindan
maliyetleri önemsiz kalmaktadirOrtam
Dayanikliligi PLCler özellikle endüstriyel
ortamlar için tasarlandiklarindan bu tip
ortamlarda dayaniklilik göstermektedirlerIletisi
m KabiliyetiPLCler kendi aralarinda, kisisel
bilgisayarlarla, ve diger akilli cihazlarla
iletisim saglayabilmektedirlerKompleks Yapi
PLCler birçok makinenin ayni anda kontrolünü,
bellekteki, her is elemanina ait alt programlar
ile yapabilmektedirlerEsneklik PLC
programlarinda degisiklik kolay ve hizli bir
sekilde yapilabilmektedir. Ayrica PLC bellekleri
arttirilabilirIslem Hizi PLC mantiksal ve
aritmetik islemlerden olusan bir programi oldukça
hizli bir sekilde isletebilmektedirGörüntüleme
Bir PLC programi ve ilgili devrenin çalismasi
direk olarak monitörden izlenebilmektedir. Ayrica
ariza tarama yapilabilmekte ve geçmis çalisma
durumlari sonradan izlenebilmektedir.(3)
1

• PLC NEDIR?

2
PLCLERIN AVANTAJLARI

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
5
6
PLClerin Uygulama Alanlari
Firinlarin kontrolüEnerji dagitim
kontrolüÜretim otomasyonu (gida sanayi, kimya
sanayi, gibi)Asansör kontrolü (agirlik
sensörleri)Motor ve vanalarin açik / kapali
konumlarinin ve ariza durumlarini
kontrolüArizalanan bir pompanin yerine yedek
olan pompanin otomatik olarak devreye
girmesiMotorlarin belirli zaman araliklarinda
yedekleri ile degistirilerek dinlendirilmesiSira
Denetimi ile Ilgili UygulamalarYapilacak
islerin belirli bir sirayla yapilmasini denetler.
( Örnegin Asansörlerin hangi katlara hangi
sirayla ugrayacaginin denetleme, Bir üretim
bandinda çalisan makinelerin sirasini
belirleme)Hareket Denetimi ile Ilgili
UygulamalarDogrusal ve döner hareket denetimi
saglar (Örnegin Metal kesme, Metal
sekillendirme, )Süreç denetimi ile Ilgili
UygulamalarSicaklik, Basinç, Nem, Hiz, Agirlik,
... gibi parametrelerin denetlenmesini
gerektirenuygulamalarda kullanilabilmektedirVeri
yönetimi ile Ilgili UygulamalarBir isletmede
yer alan her türlü süreçte olusabilecek verilerin
toplanmasi ve süreçleringerektigi sekilde
yönlendirilmesi.Süreç içerisinde yer alan çesitli
makine ve benzeriteçhizat hakkinda veri
toplanmasiToplanan verilerin Referans veriler
ile karsilastirilmasi, Incelenmesi, Izlenmesi,
Raporlanmasi amaciyla baska bir aygita
aktarilmasi. (3)
1

• PLC NEDIR?

2
PLCLERIN AVANTAJLARI

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
6
7
SCADA Nedir?
1

• PLC NEDIR?

SCADA, Supervisory Control and Data Acquisition
kelimelerinin ilk harflerinden olusturulmus bir
kisaltma olup, süreçler için gözetleyici denetim
ve veri toplama islemlerini yapan sistemler için
kullanilmaktadir.   Kapsamli ve entegre bir veri
tabanli kontrol ve gözetleme sistemi olan SCADA
kontrol sistemi sayesinde, bir tesise veya
isletmeye ait tüm ekipmanlarin kontrolünden
üretim planlamasina, çevre kontrol ünitelerinden
yardimci isletmelere kadar tüm birimlerin
otomatik kontrolü ve gözetlemesi saglanabilir.
SCADA kontrol sistemleri degisik isletmelerin tüm
kontrol ihtiyaçlarinin kademeli (katmanli) olarak
gerçeklestirilmesine imkan tanir.(1)
PLCLERIN AVANTAJLARI
2

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
7
8
SCADA Nedir?
SCADA SISTEMININ YAPISI Modern bir kontrol
sistemi, hem fonksiyonel hem de yapisal
entegrasyona imkan verecek sekilde modüler, esnek
ve dagitilmis bir kontrol seklini
saglamalidir.Fonksiyonel entegrasyon sistemin
kontrol edilecegi isletmeye ait lojik ve
denetleme islevlerini kapsamaktadir. Bu
entegrasyon komple bir tesisin ardisik veya
sürekli isleyisini uyumlu bir sekilde saglama
yetenegine sahip olacaktir.Yapisal entegrasyon
ise,isletmenin en küçük ontrol birimlerinden
merkezi kontrol odalarinin ileri operatör
istasyonlarina ve çevre gözetleme birimlerine
kadar genisletilebilen ve entegre edilebilen bir
sistem olma özelligini tasir. Modern kontrol
sistemlerinin yapisi artik çok güçlü bir SCADA
yazilim paketi çerçevesinde kullanilmaktadir.
Birçok bilgisayar veya is istasyonuna yüklenen bu
paket vasitasiyla kontrol edilecek tesisin komple
isletimi, tesiste dagitilmis bulunan saha
cihazlari, enstrüman ve programlanabilir
elektronik kontrol ünitelerinde sürekli olarak
biriken veriler elde edilerek denetim yapmak
mümkün olmaktadir. SCADA sistemi operatörler için
ileri düzeyde kontrol ve gözetleme özellikleri
saglamaktadir.(2)
1

• PLC NEDIR?

PLCLERIN AVANTAJLARI
2

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
8
9
SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI
Genel olarak SCADA Sistemi, uygulamada su
imkanlari saglar Kullanici tarafindan
tanimlanmis isletmeye ait parametreler (seviye,
sicaklik, basinç, dijital sinyaller, vana ve
motor durumlari, sistem durumu vb.) vasitasiyla
isletmenin takibi, Reçete ekranlari
vasitasiyla, üretim reçetelerinin girilmesi ve
isleyen reçeteler hakkinda operatörün
bilgilendirilmesi, Parametre ekranlari
vasitasiyla, sistem için gerekli olan limit
degerlerin (set-point, alt ve üst alarm
degerleri) girilmesi, P,I,D parametrelerinin
girilebilmesi ve gözlenmesi, Isletme
degerlerinin tarihsel ve gerçek zamanli
trendlerinin tutulmasi, Anlik ve periyodik
raporlarin (üretim, reçete, stok vb.) alinmasi,
Otomatik çalisan sisteme, SCADA ekranlarindan
manuel müdahale imkani, Alarm ve durumlarin
gösterilmesi ve yaziciya ve/veya veri tabanina
kayit edilmesi, Ileri düzeyde kalite kontrol
(örnegin istatistiksel proses kontrol) destegi(2)
1

• PLC NEDIR?

PLCLERIN AVANTAJLARI
2

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
9
10
SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI
SCADA paketi insan-makine iletisimini saglarken,
kontrol sisteminin ve isletmenin degisik durum ve
hallerini, farkli ekran tipleri ile görebilme
imkani saglar. Bu ekranlar, Genel Görünüm
Ekranlari, Isletme Ekranlari, Obje veya Nesne
Ekranlari, Rapor Ekranlari, Egri ve Trend
Ekranlari, Reçete Ekranlari, Ariza ve Ihbar
Ekranlaridir. Saha ve noktalarindan elde edilen
gerçek zamanli arizalarin tespiti, arizalarin
isletmenin hangi bölgesinde oldugunun önem
derecesi belirlenerek filtrelenebilmesi ve
öncelik seviyesinin tespiti, arizanin giderilmesi
ile ilgili yapilan çalismalarin operatör veya
bakimci tarafindan not alinarak belirtilebilmesi,
ariza ve ariza ihbarlarlarinin tarihsel özetinin
ekrandan ve yazicidan alinabilmesi ve sabit disk
veya sunucuya kaydedilebilmesi ariza ihbar
islemlerini yerine getiren bir kontrol
ünitesinden beklenen özelliklerdir.(2)
1

• PLC NEDIR?

PLCLERIN AVANTAJLARI
2

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
10
11
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
SCADA Siteminin siklikla kullanildigi alanlar
Çimento endüstri Kimya endüstrisi Dogalgaz ve
petrol boru hatlari Petrokimya endüstrisi
Demir-çelik endüstrisi Elektrik üretim ve
iletim sistemleri Elektrik dagitim tesisleri
Su toplama, aritma ve dagitim tesisleri Hava
kirliligi kontrolü Otomotiv endüstrisi Bina
otomasyonu Proses tesisleriolarak
siralanabilir.
1

• PLC NEDIR?

PLCLERIN AVANTAJLARI
2

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
11
12
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
1

• PLC NEDIR?

SCADA sistemi, hidroelektrik, nükleer güç
üretimi, dogalgaz üretim ve isletme tesislerinde,
gaz, yag, kimyasal madde ve su boru hatlarinda
pompalarin, valflarin ve akis ölçüm
ekipmanlarinin isletilmesinde, kilometrelerce
uzunluktaki elektrik aktarim hatlarindaki açma
kapama dügmelerinin kontrolü ve hatlardaki ani
yük degisimlerinin dengelenmesi gibi çok farkli
alanlarda kullanilabilmektedir
PLCLERIN AVANTAJLARI
2

• PLCLERIN UYGULAMA ALANLARI

3
SCADA Nedir?
4

• SCADA SISTEMININ AVANTAJLARI

5
SCADA SISTEMININ KULLANILDIGI ALANLAR
6
12
13
KAYNAKÇA

• 1)http//www.forumti.com/yazilim/12750-scada-nedir
  -diyor-ve-merek-ediyorsaniz-bi-bakin-arkadaslar-sa
  ygilar-1-a.html
• 2)http//www.detayotomasyon.com/2009/01/scada-sist
  emleri/
• 3) http//www.kontrolkalemi.com/forum/plc-genel/20
  439-plc-nedir-plc-avantajlari-uygulama-alanlari.ht
  ml
• 4) HTTP//ELEKTROTEKNOLOJI.COM/ELEKTRIK_ELEKTRONIK
  /PLC_SISTEMLERI/PLC_NIN_YAPISI.HTML