KILUSANG LANGHAP

1
KILUSANG LANGHAP GINHAWA
2
MODULE 1
3
Mga Kailangan ng Tao Para Manatiling Buhay
4
LUNG ANATOMY
5
Normal na Paghinga
6
Paghinga ng may Hika
7
Ano ang Nagaganap Kapag May Hika?
Sensitibo

• Sakal

Maga
8
(No Transcript)
9
Sintomas ng Hika

• Hingal, ubo, pito/huni, sikip
• Pasumpong-sumpong
• Mas malala sa gabi, paggising sa umaga at
  pagkatapos ng ehersisyo

10
Sinyales at sintomas ng hika ay pasumpong-sumpong
Ang mga sintomas ay karaniwang nangyayari at
nagiging malala sa gabi, sa pag-gising sa umaga
at pagkatapos mag ehersisyo.
Hindi lahat ng hika ay nakakaramdam ng pagpito /
paghuni ng baga
Para sa iba, ang tangi nilang sintomas ay
palagiang pag - ubo
Hindi lahat ng nakakaranas ng paghuni ng baga ay
may hika.
Mahalagang malaman na sa tamang paggagamot ang
mga sintomas ng hika ay malulunasan. Dapat
tandaan na ang kailangang bigyang lunas kahit na
bahagyang sintomas ng hika upang maiwasan ang
pag-grabe nito
11
Triggers ng Hika
12
Triggers ng Hika
13
Triggers ng Hika
14
?
ILAN???
ISA SA SAMPUNG MATATANDANG PINOY
TATLO SA SAMPUNG BATANG PINOY
HINDI KA NAG-IISA!!!
15
ANONG EDAD?
gt 45 y/o (20)
lt 15 y/o (50)
15-44 y/o (30)
16
BAKIT?
Genes (lahi)
EWAN KO KAHIT SINO
SINO?
Allergy
BAKIT AKO PA?
Nalantad sa triggers
17
WALA NA AKONG PAG ASA?
HINDI, HA!!!
Tamang paggamot
Mabibisang gamot
18
NAKAKAHAWA BA ANG HIKA?
HINDING HINDI!
19
NAKAKAMATAY BA ANG HIKA?
OO!

• Kung mapapabayaan

• Kung hindi kontrolado

20
MODULE 2
21
Sitwasyon Ng Unang Pasyente

• 20 taong gulang
• Isang beses sa isang linggo nagkakaroon ng
  sintomas
• Sumisikip ang dibdib at humuhirap ang paghinga
  pagkatapos mag ehersisiyo
• Hindi pa naoospital o nadadala sa Emergency Room
  dahil sa hika
• May 1,000 pesos
• May gustong bilhing bagong sapatos

22
Sitwasyon Ng Pangalawang Pasyente

• 40 taong gulang
• May hika mula pagkabata
• Halos araw araw sinusumpong
• May gabing nagigising dahil sa hika
• 2 beses nadala sa ER dahil sa hika
• May 2,000 pesos
• May gustong bilhing bagong damit at
  sapatos

23
Sitwasyon ng Pangatlong Pasyente

• 30 taong gulang
• Mahilig manigarilyo
• 3 beses sa isang linggo sinusumpong lalo na
  pagkatapos mag ehersisyo
• Nagigising sa gabi dahil sa sumpong ng hika
• May 200 pesos
• Ubos na ang pakete ng sigarilyo

24
Ang Mga Gamot sa Hika

• Pang-Aksyon Agad Kontra-sakal at Kontra-sikip

• Pang-Bantay Alalay Kontra-maga or
  Kontra-sensitibo

Bronchodilators
Steroids
25
(No Transcript)
26
Bakit mas mainam ang mga nilalanghap kaysa sa mga
iniinom na gamot?
NILALANGHAP INIINOM
mabilis ang epekto mabagal ang epekto
diretso sa baga kumakalat sa buong katawan
maliit na dosis mas maraming dosis
kaunting di kanais nais na epekto mas maraming di kanais nais na epekto
sa bawat dosis, mas matipid mas magastos sa pangmatagalang gamit
27
MGA GAMOT NA KONTRA SAKAL NA PANG AKSYON AGAD
NA NILALANGHAP
SALBUTAMOL
Ventolin (MDI)
Ventolin (ROTAHALER)
Ventolin (DISKHALER)
Librentin (MDI)
28
MGA GAMOT NA KONTRA SAKAL NA PANG AKSYON AGAD
NA NILALANGHAP
FORMOTEROL
SALMETEROL
Oxis (TURBUHALER)
Serevent (MDI)
29
MGA GAMOT NA KONTRA SAKAL NA PANG AKSYON AGAD
NA NILALANGHAP

• TERBUTALINE
• Bricanyl (MDI)
• Bricanyl (TURBUHALER)

• FENOTEROL IPRATROPIUM
• Berodual (MDI)

• IPRATROPIUM SALBUTAMOL
• Combivent (MDI)

30
MGA GAMOT NA KONTRA SAKAL NA PANG AKSYON AGAD
NA INIINOM
SALBUTAMOL
TERBUTALINE
Volmax
Ventolin
Bricanyl
Librentin
THEOPHYLLINE
-Unidor, Asmasolon, Theovent, Theodor atbp
31
MGA GAMOT NA KONTRA MAGA AT SENSITIBO NA PANG
AKSYON AT BANTAY ALALAY NA NILALANGHAP
Symbicort (Turbuhaler)
Seretide (Rotadisk)
Budecort (Turbuhaler)
Flixotide (MDI)
32
MGA GAMOT NA KONTRA MAGA AT SENSITIBO NA PANG
AKSYON AT BANTAY ALALAY NA INIINOM
PREDNISONE METHYLPREDNISOLONE (MEDROL) BETAMETHASO
NE (CELESTONE)

• KAILAN ITO GINAGAMIT
• Pangkontrol ng lumalalang atake ayon sa
• Asthma Action Plan
• Para sa grabeng hika na di kaya kontrolin ng
• inhaler

33
PATNUBAY SA WASTONG PAGGAMIT NG KONTRA-MAGA NA
INIINOM

• Gamitin lamang ayon sa payo ng duktor
• Regular na follow up sa duktor habang
• ginagamit ito
• Huwag lalampas sa dalawang linggo ang
• pag- inom nito

34
Mga nangyayari sa mga Umaabuso ng Steroid
Acne
Tumataba
35
Mga nangyayari sa mga Umaabuso ng Steroid
Sakit ng Ulo
Panghihina ng katawan at ng resistensya
Madaling mabali ang Buto
36
Mga nangyayari sa mga Umaabuso ng Steroid
Katarata
Mainitin ang Ulo
Paghinto ng Adrenal Glands
37

• TANDAAN
• Ang oral steroid ay mura, ngunit hindi basta
  basta ang paggamit
• Sa matagalang paggamit o pag-inom ng mataas na
  dosis, kumakalat ito sa katawan at maaaring
  lumantad ang mga di-kanais-nais na epekto
• Kung matagal nang ginagamit ang oral steroid
  (mahigit sa dalawang linggo), huwag basta huminto
  sa pag-inom. Kumunsulta sa duktor ukol sa tamang
  dahan-dahang paghinto.

38
MODULE 3
39
PALATANDAAN NG SUMPONG NG HIKA
Nalantad sa mga Triggers
Nagigising dahil sa ubo at hirap sa paghinga
Madaling hingalin
Naninikip ang dibdib
Nangangati at masakit Ang lalamunan
Madalas at lumalalang ubo lalo na sa gabi
40
Ang mga sumusunod ba ay angkop sa inyo?
Hindi mapalagay
Walang Tigil ang pagtulo Ng sipon
Mas madalas na paggamit Ng blue / green inhaler
Pagbaba ng inyong peak flow reading
41
MGA PALATANDAAN NG HIKANG LUMALALA
Lumalala ang hika kahit gumamit na ng blue/green
inhaler ng tatlon beses sa loob ng isang oras
Panandaliang epekto ng blue inhaler, at
kailangang gumamit ulit ng wala pang apat na oras
ang nakalipas
Paggamit ng blue/green inhaler ng mahigit sa
talong beses sa loob ng 24 oras
42
Higit sa normal ang Bilis ng paghinga
Nangangati at Masakit ang mata
Madaling mapagod
Pagbahing
May lagnat
Masakit ang ulo
43
MGA PALATANDAAN NG HIKANG MAPANGANIB
Nadala sa ER dahil sa hika nitong nakalipas na
taon
Naospital ng dahil sa hika nitong nakalipas na
taon
Kasalukuyang gumagamit o pagtigil kumakailan ng
prednisone o Medrol
44
MGA PALATANDAAN NG HIKANG MAPANGANIB
Ang bilang ng iyong peak flow ay bumababa o hindi
bumubuti kahit nakagamit na ng blue inhaler
Napahinto ka sa paglalaro o pagtatrabaho at hindi
na maituloy muli
Grabe na ang hirap sa paghinga
Ang labi o kuko ay kulay asul o abo
45
MGA PALATANDAAN NG HIKANG MAPANGANIB
Hindi umiige sa tamang paggamit ng mga gamot
May maraming suliranin personal, sa pamilya, sa
trabaho o sa paaralan
Na-admit sa critical care unit (CCU) sa nakaraan
dahil sa hika
46
Mga Hakbang Tungo sa Tamang Pangangalaga ng Hika

• Alamin kung gaano kalala ang hika gumamit ng
  peak flow meter

• Kamtan ang pinakamahusay na kakayahan ng iyong
  baga

47

• Iwasan ang mga triggers ng hika

• Gamitin ang mga mainam na gamot laban sa hika
  kontra sakal at sikip, kontra maga at sensitibo

48

• Alamin ang iyong pansariling plano sa
  pangangasiwa ng hika

• Subaybayan ang iyong hika nang regular

49
ASTHMA ACTION PLAN
50
Asthma Action Plan Green Zone

• Ang peak flow ay mas mataas sa 80 ng iyong
  pinakamahusay na marka
• Wala o kaunti ang mga sintomas na nararamdaman
  araw-araw na madali namang malunasan ng blue
  inhaler.

51

• Mga dapat gawin
• Ipagpatuloy ang iyong karaniwang gamot
• Gamitin ang blue inhaler tuwing kailangan
• Gamitin ang red / orange / brown / violet
  inhaler, ayon sa payo ng doktor

52
Asthma Action Plan Yellow Zone
60-80

• Nagigising sa gabi dahil sa hika
• Mas madalas na paggamit ng blue
• inhaler

53

• Mga dapat gawin
• Gamitin ang iyong blue inhaler nang regular sa
  loob ng 24 48 na oras
• Dagdagan ang iyong red / brown / orange / violet
  inhaler hanggang maging kontrolado ang mga
  sintomas
• Kung walang pagbabago sa mga nararamdaman o
  lumalala ang mga sintomas, simulan ang prednisone
  o Medrol (First dose only) at pagkatapos ay
  makipagkita kaagad sa doktor

54
Asthma Action Plan Red Zone
lt 60

• Kung ang peak flow ay mas mababa sa 60 ng iyong
  pinakamahusay na marka
• May palatandaan ng lumalalang hika
• Grabeng atake!

55

• Mga dapat gawin
• Gamitin nang mas madalas ang blue inhaler
• Dagdagan ang dose ng red inhaler
• Simulan kaagad ang prednisone o
  methylprednisolone
• Magpadala kaagad sa emergency room o ospital

56
Kaya ko na ang Hika Ko! Langhap Ginhawa na!
57

• The Philippine College of Physicians wishes to
  acknowledge the following for their invaluable
  efforts in the preparation of this module
• Aileen Wang, MDCamilo Roa, Jr., MDComprehensive
  Ambulatory Respiratory Rehabilitation Program
  (CARE)Pulmonary Section, Department of
  MedicinePhilippine General Hospital