Slayt 1

1
GÜZEL KONUSMA
2
(No Transcript)
3
 Dildendir mutluluk, dildendir deger,Dili
olmayana insan mi derler! Insanda dilince
degisir kader Ya yurda bas olur ya basi
gider. Çogu faydasizdir, eyüsü özdür,Asil söz,
bilerek söylenen sözdür. 
4

Kem söz, duyanlari hep düsman eder,Ederse insani
söz sultan eder. Ne yumruktan ne kiliçtan iz
kalir,Insan ölür arkasindan söz kalir. Söyle
dogru, güzel, öz sandigini,Söyle bildigini,
inandigini. Söyle inananlar gelsin
izinden.Canina mal olsa dönme sözünden. 
Behçet Kemal Çaglar
KUTADGU- BILIGden
5
Sözü bilenden dinlemeli sonra bilmeyene
söylemelidir.
6

• Binlerce mil sürecek bir seyahât küçük bir
• adimla baslar.
• Konfüçyüs

7

• Söz ola kese savasi
• Söz ola kestire basi
• Söz ola agulu asi
• Balila yag ede bir söz
• Yunus EMRE

8

• Çok dinlemeli, fakat sözü birer birer
  söylemelidir.

9

• Herkes insanligi degistirmeyi düsünür. Ama
  kimse önce kendisini degistirmeyi düsünmez.
  V.Hugo

10

• SON NOKTA
• Bir gün insan, virgülü kaybetti, o zaman zor
  cümlelerden korkar oldu ve basit ifadeler
  kullanmaya basladi cümleleri basitlesince
  düsünceleri de basitlesti.
• Sonra ünlem isaretini kaybetti alçak bir
  sesle ve ses tonunu degistirmeden konusmaya
  basladi. Artik ne bir seye kiziyor, ne bir seye
  seviniyordu. Hiçbir sey onda en ufak bir heyecan
  uyandirmiyordu.

11

• Bir süre sonra soru isaretini kaybetti ve soru
  sormaz oldu, hiçbir sey onu ilgilendirmiyordu Ne
  evren, ne dünya, ne de kendi apartmani
  umurundaydi.
• Birkaç sene sonra iki nokta isaretini kaybetti
  ve davranis nedenlerini baskalarina açiklamaktan
  vazgeçti.

12

• Ömrünün sonuna dogru elinde yalniz tirnak
  isareti kalmisti. Kendine özgü tek düsüncesi
  yoktu, yalniz baskalarinin düsüncelerini
  tekrarliyordu.
• Son noktaya geldiginde düsünmeyi ve konusmayi
  çoktan unutmustu.
• KANEVSKI
•  

13

• Kisinin kemâli kelâmindan bellidir.

14

• Söylenmedigi müddetçe söze sen hâkimsin. Bir
  kere söyledin mi, o sana hâkim olur.
• 
  
  Seyh Sadi Sirazî

15

• Iletisimde üç temel vardir.
• Konusma, yazma ve dinleme.

16

• Konusmanin zamanini bilmeyen, dinlemenin
  zamanini da bilmez.
• 
  Syrus

17
Iyi bir hâtip olmanin ilk sarti dogru nefes
almaktir. Nüzhet SENBAY
18

• Kalp, günde 100 200 bin defa çarpmakta ve bu
  süre zarfinda da 130 tonluk bir agirligin 30 cm.
  yükseklige kaldirilmasina denk düsen bir gücü
  saglamaktadir. Kan bütün vücudu 3 dakikada
  dolasmaktadir.

19
Türkçe, genel olarak soluk verme halinde
konusulan bir dildir.
20
(No Transcript)
21
(No Transcript)
22
(No Transcript)
23

• Akil süsü dil, dil süsü sözdür. Insanin süsü
  yüz, yüzün süsü gözdür. Insan sözünü dili ile
  söyler sözü iyi olursa, yüzü parlar.
  
  
  
  KUTADGU BILIGden

24
3 S kurali

• Sabir Sabirla koruk helva olurmus
• Sistem Düzenli çalisma
• Sebât Kararli ve azimli olmak.

25

• Kesesinde para bulunmayanin dilinin ucunda bal
  bulunmali.
• Fransiz
  atasözü

26

• Tatli dili olanlarin dostlari her gün biraz
  daha artar.
• 
  Hz.Ali

27

• Insan dünyayi zapt eder, ama agzini zaptedemez.
• 
  Mevlânâ

28

• GÜZEL KONUSMA
• Güzel konusma yerine, zamanina, kisisine
  uygun olarak yapilan konusmadir. Güzel konusmayi
  içinde anlatim bozuklugunun olmadigi sözlü
  anlatim seklinde tanimlamak da mümkündür.

29

• Çirakligini yapmadigin bir isin ustaligina
  kalkisma.
• 
  Mevlânâ

30
KONUSMA YANLISLARI

• Konusma yanlislari çevreye, egitime, dilin
  kurallarini bilme seviyesine, aliskanliklara ve
  kisiye göre degisir.

31
Örnek
YANLIS SÖYLEYIS Gaste Bi
Dakka Hamfendi Beyfendi Anane
Gassaray Nassiniz Meraba Kitlendim
Üniverste Kave Kakordan
Komser
DOGRU SÖYLEYIS Gazete Bir dakika
Hanimefendi Beyefendi Anneanne Galatasaray
Nasilsiniz Merhabâ Kilitlendim Üniversite
Kahve Kalk oradan Komiser
32
YANLIS KULLANIM Makaz Ahçi
Sevkat Melhem Göynüm Bilader Herkez Belber
Semsiye Mutbak Leplepi Heligopter
Kipris Ratyo Capon mefat
DOGRU KULLANIM Makas Asçi Sefkât
Merhem Gönlüm Birader Herkes Berber Semsiye
Mutfak Leblebi Helikopter Kibris
Radyo Japon Vefât
33

• Ince sözler keskin kilica benzer kalkanin
  yoksa geri dur.
• Hz. Mevlânâ

34
ALISKANLIKLARDAN KAYNAKLANAN DAVRANISLA ILGILI
KONUSMA YANLISLARI

• Kisinin kendi çevresindeki diger insanlarla
  (sözlü olarak) saglikli bir iletisim kurmasinda
  aliskanliklarinin ve anlayisinin payi büyüktür.
  Can çikmadan huy çikmaz

35

• Çok konusmak baska, iyi konusmak ise
• bambaska bir sey.
• 
  Spokles

36
Kibirlenmek

• Kisinin kendini diger insanlardan üstün
  görmesi, onlara tepeden bakmasi, gururlanmasi
  demektir.

37
Ilgisizlik

• Bu insanlar kendilerinden baska kimseye önem
  vermedikleri için çogu zaman muhataplarini
  dinlemez ve yerli yersiz sorularla
  ilgisizliklerini de göstermis olurlar.

38
Konusanin sözünü kesmek

• Birisi konusurken araya girmek, sorular
  sormak, sabirsizlik göstermek, itiraz etmek hos
  olmayan davranistir.

39

• Bir kimsenin ne söylenmesi gerektigini
  bilmesi yeterli degildir nasil söylenecegini
  bilmesi de gerekir.
• 
  
  
• 
  Aristo

40
Kendini yetersiz görmek

• Basarili bir konusmanin temelinde kendine
  güven duymak vardir. Ben yapamam, ben bilmem,
  ben bu isin üstesinden gelemem gibi yanlis
  telkinler kisiyi basarisizliga sürükleyen
  olumsuzluklardandir.

41
Alay etme aliskanligi

• Baskalarini hafife alarak onlari toplum içinde
  güç duruma düsürmek, kisilerin fizikî yapilari
  için hos olmayan sifatlar kullanmak.
• Istedigini söyleyen istemedigini isitir.

42

• Bilge konusur, çünkü onun söylemek
  istedikleri var ahmak konusur, çünkü kendisinin
  bir sey söylemek zorunda oldugunu sanir.
  
  
  Plato (Eflatun)

43
Gevezelik

• Bir anlamda baskalarina konusma hakki
  tanimayan, sözü gereginden fazla uzatan kisilerin
  ortaya koydugu bir davranis biçimidir.

44

• Az söz erin yüküdür
• Çok söz hayvan yüküdür
• Bilene bir söz yeter
• Sende hüner var ise
• Yunus Emre

45
ÇEVREDE OLUMLU INTIBA OLUSTURACAK BEDEN DILI
ÖZELLIKLERI

• Göz Iliskisi
• Insanlarin yüzüne bakanlar, bakmayanlardan
  daha çok hosa gider.

46

• Az ve öz konusmak aklin alâmetidir.
• Dile hâkimiyet basin selâmetidir.
• KUTADGU
  BILIGden

47

• Yüz ifadesi
• Canli, mümkün oldugu kadar sicak ve dostça
  tebessüm edin.

48

• Bas Hareketleri
• Karsinizdaki konusurken sik sik basinizi
  hafifçe asagi, yukari hareket ettirin.

49

• Jestler
• Çok asiriya kaçmadan, jestlerinizi kullanin.
  Ellerinizi cebinizde tutmaktan ve kollarinizi
  kavusturmaktan, ellerinizle agzinizi örtmekten
  kaçinin.

50

• Beden Durusu
• Ayaktaysaniz, dik durun. Oturuyorsaniz
  sandalye ve koltugunuzu tam olarak doldurun.

51

• Yakinlik
• Insanlara, onlari rahatsiz etmeyecek, mümkün
  olan en yakin mesafede durmaya gayret edin.

52

• Daima konustugunuz veya sizinle konusan insana
  dönük durun. Mümkün oldugu kadar çok kisiye
  merkezinizi açik tutun.

53
Konusmanin etkisini azaltan ve ahengini bozan
söyleyis tarziyla ilgili bazi yanlisliklar

• Ayni kelimeleri tekrarlamak
• Konusma sirasinda hiç gerekmedigi hâlde
  kelimeleri aynen tekrarlamak, dinleyenlerin
  dikkatini çekecek siklikta söylemek anlatim ve
  söyleyis güzelligini bozar.

54

• Yerinde söz söylemesini bilen, özür dilemek
  zorunda kalmaz.
• Fatih Sultan
  Mehmet

55
Söyleyis yanlislari yapmak, anlamsiz sesler
çikarmak

• Güzel bir konusmada vurgu ve tonlamanin dogru
  yapilmasi kadar kelimelerin dogru telâffuzu da
  önemlidir.

56

•  
• Dua etmek için temiz bir lisânin yok ise,
  temiz lisâni olanlardan medet iste.
•  
  Mevlânâ

57

• Kelimelerin söylenisine özellikle dikkat
  edilmelidir.

58

• Konusmaci anlatacagini gevelemeden açikça
  söylemelidir.
• Hatirlanamayan sözlerin yerine bilerek veya
  bilmeyerek aaa..., eee..., iii... gibi anlamsiz
  sesler çikarmak veya arada bosluklar birakmak
  konusmanin ahengini bozan diger
  yanlisliklardandir.

59

• Ses tonu, konuya ve konusmanin yapildigi yere
  göre ayarlanmalidir. Gereksiz yere bagirmak veya
  zor isitilen bir sesle isteksiz bir ses tonuyla
  konusmak etkiyi azaltir.

60
Diksiyon Fransizca diction "Seslerin, sözlerin,
vurgularin, anlam ve heyecan duraklarini
kurallarina uygun olarak söyleme biçimi.
61
DIKSIYON - SÖZ SÖYLEME SANATI Söz söyleme sanati
insan hayati kadar eskidir. Ilk çaglar boyunca
devam edip zamanimiza kadar gelir. Söz söyleme
sanatinin kurallari çoktur.
62
1- " Düzeltme" dilde, temizligi, açikligi
kazanmak için SÖYLEYIS ve BOGUMLANMA
mekanizmasinda aliskanligi elde etmektir.
63
2- "Anlatim" bir metinde sakli olan düsünceyi,
duyguyu, istirabi, ihtirasi meydana çikarmaktir.
64
Türk alfabesi 29 harften meydana
gelmistir. 29 harfin, g hariç tamamini konusma
dilimizde kullaniriz.
65
Türkçe, yazildigi gibi konusulan bir dil
degildir. Türkçede yazildigi halde konusma
dilinde kullanilmayan tek harf g dir.
66
Konusurken kullandigimiz harf sayisi
gerçekte nedir?
67
Bazi harfler uzun-kisa, kalin ince,
kapali açik olmak üzere bölümlere ayrilir. Bu
çok söylenisli harfler sunlardir
68
G
Dilimizde varligini ancak kendinden önce
gelen Ünlünün süresini uzatmakla
hissettir. Bogaz Bo-az , yogurt yo-urt,
dogar do-ar gibi... G ünsüzü dilimizde ara
sira Y, V ünsüzlerine döner. Eger eyer,
Eglence eylence, Egilmek eyilmek, Ögretmen
ö-retmen gibi...
69
Yazmada veya söylemedeki rahatligimiz,
verimli olmamiz, kullanabildigimiz kelimelerin
çoklugu ile orantilidir.
70
Telâffuz

• Kelimeleri, olmasi gerektigi sekilde dogru ses
  ve dogru vurguyla agizdan çikarmaktir.

71
DEGISTIRME

• Yine Türkçeyi iyi kullanmamaktan, kelimelerin
  dogru söylenislerini bilmemekten ve acelecilikten
  dolayi yapilan bir hatadir.

72
TUTUKLUK

• Bir hece üzerinde takilip, o heceyi birkaç
  defa yinelemek demektir. Kekemelikle
  karistirmamak gerekir. Kullanilan kelimenin
  anlamini iyice bilmemekten, kararsizliktan ya da
  heyecandan ileri gelir.

73

• Dinleyicilerin ilgisini çekmek için göz önünde
  bulundurulmasi gereken noktalar
• 1. Konusmacinin, sözlerini dinleyicilere iyi
  duyurmasi gerekir.
• 2. Konusmaci, söylemek istediklerini, iyi
  anlatmali ve canlandirabilmelerini saglamalidir.

74

• Bunlar
• a) Akiciliktan yoksunluk
• b) Tekdüzelik
• c) Yersiz vurgu ve duraklar
• d) Kelimeleri yayarak, uzatarak ya da kesik,
  kopuk kopuk söylemek (tartim kusuru)
• e) Sesi ve solugu denetim altina alamamak

75
AKLÎ ANLATIM

• Duyguya basvurmadan yapilan anlatim biçimidir.
  Yalniz, bu anlatim biçimi de hiçbir zaman, tek
  düze, sikici bir konusma demek degildir.

76
DUYGULU ANLATIM

• Bir parçanin sevinçli veya kederli, komik veya
  trajik, eglenceli veya mahzun olusu ise hissî
  anlatimla belirtilir.

77
VURGU

• Bir hecenin diger hecelere, bir kelimenin
• diger kelimelere göre daha etkin
• söylenmesine denir.
• Vurgusuz konusma cansiz, etkisiz, sikici,
• bozuk bir konusmadir. Güzel konusma, bir
• yönüyle vurgulu konusmadir.

78
KELIME VURGUSU

• Türkçe, yumusak vurgulu bir dildir.
• Türkçe kelimelerde vurgu, genellikle
• son hecededir. Bazi kelimelerde ise vurgu, ilk
  heceye ya da ortadaki heceye geçebilir.

79

• 1. Her kelimenin bir hecesi üzerinde mutlaka ses
  baskisi (vurgu) vardir. Mesela heyecan
  kelimesinde vurgu son hecededir.
• 2. Türkçede kural olarak vurgular son hece
  üzerindedir. Istisnalar hariç kelimeye ekleme
  yapildikça vurgu son heceye dogru kayar.
• hece-- heceler-- hecelerde-- hecelerdeki

80

• 3. Bazen vurgu sondan önceki hecelerden birine
  yapilir.
• Ilk heceye Il, bölge, semt adlari
• Il Ankara, Samsun, Erzurum, Izmir, Konya, Rize,
  Urfa, Paris, Sofya, Moskova
• Bölge Akdeniz, Marmara, Ege, Karadeniz
• Semt Dikmen, Çankaya, Etlik, Bahçecik, Topkapi

81

• Vurgu basta.
• Belki, henüz, ansizin, ayrica, hatta, önce,
  sonra, yalniz, ancak, nasil, niçin, hangi.

82

• Hitâbette gâlip gelen, kelimeler degil
  kelimelerin nasil söylendigidir.

83

• KONUSMA KURALLARINI BILMEMEKTEN KAYNAKLANAN
  YANLISLAR

84
Üslûp yanlislari

• Yerine, kisisine, zamanina ve konusuna göre
  konusmak.

85

• Kendini anlatmak isteyenler hitap, ettikleri
  insanlarin diliyle konusmalidir.
• Hz.
  Isa (a.s.)

86

• Kullanilmasi derecesinde keskinlesen tek âlet
  dildir.
• Washington
  Irving

87

• Ölenleriyle henüz dogmamislari arasinda köprü
  kuramayan milletlerin yasamaya hakki yoktur.
  
• 
  
• General Douglas
  MacArthur

88
Etkili bir konusma nasil olmali ?

• Yikici degil yapici olmali
• Düzeltilmesini istedigimiz davranislarin ancak
  yapicilikla yoluna girecegini bilerek hareket
  etmeliyiz

89

• Bir amaci bulunmali Lâf olsun torba dolsun
  diye gelisi güzel konusmanin karsi taraf için
  zaman kaybindan baska bir anlami yoktur.
  Bilmedigimiz konulari sirf bir sey söylemis
  olmak için dile getirmek bazen komik duruma
  düsmemize bile sebep olabilir.

90

• Yerinde ve zamaninda yapilmali
• Aksi halde böyle bir konusmadan olumlu netice
  beklemek mümkün degildir.

91

• Jest ve mimiklerle güçlenmeli
• Arastirmalar karsimizdaki kisileri etkilemede,
  hareketlerimizin ciddi bir orana sahip oldugunu
  gösteriyor.

92

• Üslûb canli olmali
• Canli ve günümüz Türkçesine uygun bir telâffuz,
  yerinde dogru kelimelerin seçimi konusmayi akici
  kilar.

93

• Konusma hizi iyi ayarlanmali
• Ne çok hizli ne de çok agir konusmak dogru
  degildir. Konusmaya duygu ve yorum katildiginda
  durum degisir. Dakikada 125-175 arasi kelime
  kullanmak, olagan konusma hizi olarak kabul
  edilir.

94

• Hazirliksiz konusmalar
• Yeri ve zamani bilinmeden, sartlarin zorlamasi
  sonucu, aniden yapilan konusmalardir.
• Hazirliksiz konusma yapabilmek için gerekli
  olan baslica özellikler sunlardir
• Genis bir kültüre sahip olmak,
• Dilin kurallarini ve inceliklerini iyi bilmek,

95

• Iyi bir gözlemci ve arastirmaci olmak,
• Kuvvetli bir mantik sahibi olmak,
• Konu bulmak,
• Anlatimi bozan ifadelerden kaçinmak,
• Sesi, jest ve mimikleri iyi kullanmak,
• Dinleyicilerin durumlarini göz önünde
  bulundurmak,
• Konusmalarla davranislarin uyumuna dikkat
  etmek.

96

• Kürsü korkusu üç asamayi uygulamakla giderilir
• 1. Güç duruma düsebileceginiz tehlikeli durumlari
  elden geldigince düsünmemek,
• 2. Olusabilecek tehlikeden kurtulmanin tek
  yolunun kaçmak ya da konusmayi yarida kesmek
  oldugu düsüncesini tamamen beyinden atmak,
• 3. Kaçmamak ve olabildigince konusmaya
  yüklenerek hücum etmek.

97

• Kalabaliga karsi yapilacak konusmalarda
  dikkat edilmesi gereken kurallar
• Kahvehâne, açik hava, miting ve benzeri
  yerlerde yapilacak konusmalarda su usûllerin
  uygulanmasinda yarar vardir
• 1. Giris yaparken, sesinizi kontrol etmek için
  mikrofona kesinlikle üflemeyin. Konusmaya
  baslamadan önce mikrofon önünde öksürmeyin.
  Mikrofonu boyunuza göre ayarlayin. Bunu
  konusmaniza baslarken yapabilirsiniz.

98

• 2. Baskalarini elestirirken dengeli konusmaya
  özen gösterin.
• 3. Etkilemek ve heyecanlandirmak için zaman
  zaman daha gür ve canli bir ses tonuyla hitap
  edin. (Büküm)

99

• 4. Normal anlatimla, konunun gelismesini
  saglayin.
• 5. Sonuçta, konusmanizi özetleyen, ana
  temalari tekrarlayan vurgular yapin ve coskuyla
  bitirin.

100

• Bu tür konusmalarda vücut dilini kullanmak da
  önemlidir. Ellerinizi rahatlikla
  kullanabilirsiniz.
• Konusmaya basladiginizda, gözleriniz ve
  vücudunuz belli bir noktada olsun. Iki üç dakika
  sonra, sag ve sol yaninizda bulunan dinleyicilere
  de seslenin ve onlara dogru dönün.

101
HAZIR CEVAPLILIK

• Hazir cevaplilik, her ortamda, her soruya
  aninda cevap verebilme, söylenecek söz
  bulamadiginizda bile ortami ölüm sessizliginden
  kurtaracak cümleleri olusturabilme yetenegidir.

102
SOKR AT VE BILEYTASI

• Talebelerden biri Sokrata sormus
• Herkese güzel konusma dersleri verdigin ve
  onlara hitâbet sanatini ögrettigin halde, niçin
  sen de çikip bir konusma yapmiyorsun?
• Evlat, demis Sokrat. Bileytasi keskin degildir
  amma, en sert demiri bile keskin eder

103
SUSTURUCU TEDAVI

• Zamane gençlerinden biri, bir toplantida
  Âkifi küçük düsürmeye çalisip
• Siz baytardiniz, degil mi? demis.
• Âkif, istifini bozmadan su cevabi vermis
• Evet, bir yeriniz mi agriyordu?

104
NE ALIRSINIZ?

• Yâhya Kemâl bir yokusu çikincaya kadar nefes
  nefese kalir. Yokusun sonundaki bakkal çiragi
  seslenir
• Buyrun beyim ne alirsiniz?
• Yâhya Kemâl tebessümle
• Evlat, müsaade edersen bir nefes alacagim.

105
BEN ÇEKILIRIM

• Ünlü filozof Diyojen, bir gün çok dar bir
  sokakta zenginliginden baska hiçbir seyi olmayan
  kibirli bir adamla karsilasir. Ikisinden biri
  kenara çekilmedikçe geçmek imkânsizdir. Magrur
  zengin, filozofa
• Ben bir serserinin önünde kenara çekilmem.
  Bunun üzerine Diyojen kenara çekilerek, gayet
  sakin su karsiligi verir
• Ben çekilirim.

106
HASTANIN YEMEGI

• Lokman Hekime
• Hastamiza ne yedirelim? diye sorduklarinda, su
  cevabi vermis
• Aci söz yedirmeyin de, ne yese olur.

107

• Insan kelimelerle düsünür.Düsündügü gibi
  konusur.

108

• Bir fiçinin, çatlak mi yoksa dolumu oldugu,
  nasil çikarttigi sesten anlasilirsa, bir insanin
  da ahmak mi yoksa akillimi oldugu konustugu
  kelimelerden anlasilir
  Demosten

109

• Kelimelerin sesi, agirligi ve görünümü vardir.
  Ancak bu hususlar göz önünde tutuldugu
  takdirde, okundugu ve isitildigi zaman zevk veren
  bir cümle kurabilirsiniz.
• W. Somerset Maugham
• 
  
  
  

110

• Iki sey akil hafifligini gösterir söyleyecek
  yerde susmak, susacak yerde söylemek.
• 
  Sâdi

111

• Kelimeler cama benzer, görmege yardim
  etmedikleri zaman görüse engel olurlar.
• 
  Joseph Joubert
• 
  
  
  

112

• Söz söylemeyi ögrenmek, kiliç kullanmayi
• ögrenmekten zordur.
• 
  Ahmet Ibsihi

113

• Zamani ve kelimeyi dikkatsizce kullanma, her
  ikisi de geri alinamaz.
• 
  
  Lâedrî

114

• Bütün büyük hatipler, baslangiçta kötü
  hatiplerdir.
  
  Emerson

115

• Susma dayanilmasi çok güç bir hazir cevaptir.
• F.
  K. Chesterian

116

• Sözün en güzeli, söylenenin dogru olarak
  söylendigi, isitenin yararlandigi sözdür.
  
  
  Aristo

117

• Düsünce Söz Ses Iste Insan!
• 
  STANISLAVSKY

118

• Bazi kelimeler vardir ki büyüdür insani
  büyüler hayran eder.
• Hz. Muhammed (s.a.v.)

119
IYI BIR KONUSMA SESININ ÖZELLIKLERI
1- Isitilebilirlik Bir konusmacinin sesini
karsisindakilere duyurabilmesi, iyi bir
konusmanin baslangicini olusturur.
120
2- Akicilik Genelde konusmanin hiziyla
ilgilidir. Karsinizdaki kisilerin anlamakta
zorluk çekmeyecekleri bir hizda, yumusak tonda
bagirmadan, vurgu hatalari yapmadan ve
kelimeleri bir birine karistirip
yuvarlamadan konusmaliyiz.
121

• Kekelemek, aaa, iii, eee, himm gibi sesler
  çikarmak v e gereksiz yere uzun duraksamak da
  akiciligi bozar.

122
3. Açiklik Kelimelerin belirgin bir biçimde
söylenmesine Çok dikkat etmeliyiz. Bazi sesleri
yutarak, yuvarlayarak konusursak yanlis
anlasilmalara neden olabiliriz. Sesimiz ayni
zamanda kisiligimizin de bir parçasidir.
123
4- Hosa Giderlik Isitilebilir, Akici ve
açiklik tasiyan bir ses bile zaman zaman sikici
olabilir. Kulak tirmalayan, genizden gelen ya da
madeni sesler hosa gitmez.
124

• Vurgusuz konusmalar gibi, gereksiz ve
• abartili vurgularin kullanildigi konusmalar da
• hosa giderlige engeldir.

125
5- Bükümlülük Sesimizi kullanirken mutlaka tek
düzelikten kaçinmaliyiz. Esnek olmayan, tek düze
bir ses ayni zamanda sikicidir ve ilgiyi dagidir.

126
Dil aklin ayak izleridir.
Francis BACON
127

• Hitâbette gâlip gelen, kelimeler degil
  kelimelerin nasil söylendigidir.

128

• Kim konusabiliyorsa, insandir Çünkü,
• konusma bilgelik, bilgelik konusmadir.
• 
  
• LUTHER

129

• Güzel söz, en müessir bir sinir ilacidir.
• Raif
  Necdet Kestelli

130

• Altin akçe gibi, dogru sözün de milliyeti
  yoktur.
• Agâh Izzet Yazgaç

131

• Konusma ruhun aynasidir
• insan ne oldugunu konusurken gösterir.

132

• YANLIS DOGRU
• kurdela kordela kurdale kordale kurdele
• eskiya eskiya
• gurup (Günesin batmasi, batis) grup-küme
• atese atase
  elçi.uzm.Fr.
• ihracaat ihracat
• mütala
  mütalaa
• ropörtaj röpörtaj
  röportaj
• rapörtor raportör

133

• herkez herkes
• döküman doküman
• sofor söför söfor
  soför
• eksoz egsoz egsozst
  egzoz
• dinazor dinozor
• süpriz
  sürpriz
• münübüs
  minibüs
• kontür kontur
  kontör
• karekter
  karakter
• ötenazi
  ötanazi

134

• Düzeltme () isaretinin kullanilmamasindan
• kaynaklanan yanlislar
• kâgit kagit
• âsik (seven) asik (kemik)
• kâr (kazanç) kar (yagis biçimi)
• hâlâ (henüz) hala (babanin kizkardesi)
• vâris (mirasçi) varis (damar hastaligi)

135

• Arapça ve Farsçadan dilimize giren
• birtakim sözlerde ve eklerde k, g
• ünsüzlerinin ince okundugunu göstermek
• için bu ünsüzlerden sonra gelen a, u
• ünlüleri üzerine konur.
• dükkân hikâye mahkûm
• tezgâh ordugâh Hakkâri

136

• Hos sözler kisa ve söylenmeleri kolay olsa da,
  yankilari gerçekten sonsuzdur.
• 
  
  Rahibe Teresa

137

• Kelâmi, kadrini bilene söyle
• Salgam pazarinda cevher satilmaz
• 
  Hasan-i Basri

138
Insanda dilince degisir kader, Ya yurda bas
olur, ya basi gider.

Kutadgu BILIG
139
Konus ki, seni görebileyim.
Hamann
140
Mü'min Sûresi'nin 36-37. âyeti ilginç bir
hâdiseye atifta bulunuyor Firavun dedi ki Ey
Hâmân! Bana yüksek bir kule yap, belki ben
göklerin sebeplerine ulasabilirim de, Musanin
Ilâhinin ne oldugunu anlarim. ... Iste böylece
Firavun'a kötü ameli süslü gösterildi de yoldan
çikarildi. Çünkü Firavun düzeni hep bosa çikar.
141
Sözünü bilen kisinin Yüzünü ag ede bir
söz. Sözünü pisirip diyenin Isini sag ede bir
söz Söz ola kese savasi Söz ola kestire basi
Söz ola agulu asi Balila yag ede bir söz
Kisi bile söz demini Demeye sözün kemini Bu
cihan cehennemini Sekiz uçmag ede bir söz
Yunus EMRE
142
Kendini bil Aristo
143
KONUSMACININ KENDINI HAZIRLAMASI IÇIN YAPMASI
GEREKEN ÇALISMALAR

• Ise baslarken, konusmacinin dikkate almasi
  gereken ideal ölçü sudur
• Konusma yapacagim gün bütün yazdiklarimi evde
  unutmus olsam bile, ben bu konferansi yine ayni
  sekilde verebilirim.

144

• 1. Metni sessiz bir yerde, birkaç defa okumak.
• 2. Çok iyi bildiginiz ve her zaman rahatlikla
  takdim edebileceginiz kisimlari atlamak.
• 3. Diger kisimlari bir iki defa okumak.
• 4. Konusmanizdaki konu basliklarini küçük bir
  kâgida yazmak.

145

• 5. Elinizdeki konferans yazisini bir kenara
  birakmak.
• 6. Elinizdeki kâgittan sirayi takip etmek
  suretiyle, metni bastan sona tekrar etmek.
• 7. Takildiginiz yerlerde metne bakmak.

146
Kürsüde yapilmamasi gereken davranislar

• 1. Kollariniz vücudunuza yapisik olarak kesik
  kesik hareketler yapmamak.
• 2. El kol hareketlerinizi çok çabuklastirmamak.
• 3. Pek çok jesti ayni anda yapmamak. Aksi durumda
  diger jestler kuvvetini ve anlamini kaybeder.
• 4. Kontrolsüz ve anlamsiz jestler yapmamak.
• 5. Çok sinirli davranislardan kaçinmak. Bu
  dinleyici olumsuz yönde etkileyebilir.

147

• 6. Görünmeyen bir tulumbadan su çeker gibi
  elinizi sürekli hareket ettirmemek.
• 7. Irade disi olarak ortaya çikan tiklerden
  vazgeçmeye çalismak. Meselâ, basinizi, kulaginizi
  ya da herhangi bir yerinizi kasimamak. Gözünüzü
  devamli kirpmamak.

148

• 8. Odadaki esyayi dinleyiciler toplulugu kabul
  etmek.
• 9. Tereddüt ettiginiz bir iki yer kalmissa,
  metne tekrar bakmak.

149

• KONUSMA YANLISLARI
• korkunç güzel
• Çok güzel, olaganüstü güzel, fevkalâde güzel,
  nefes kesecek kadar güzel, harikulâde güzel gibi
  söyleyisler varken korkunç güzel demek dogru
  degildir.

150

• hayret bir sey
• Hayret kelimesi Türkçede ya ünlem olarak ya
  da hayret etmek seklinde bir birlesik sözcük
  olarak kullanilir. Bu nedenle hayret edilecek
  bir sey demek daha dogrudur.
•  

151

•          Görmemezlikten gelmek
• Konusma veya yazi dilinde sik sik
  karsilasilan hatalardan biri de iki
  olumsuzluk ekinin üst üste getirildigi
  mamazliktan gelmek yapisidir.

152

• Bedbâht
• Nutukta geçen kelime fenalik, kötülük
  isteyen anlamlarina gelen bedhâhtir. Ancak
  zaman zaman Nutuk okunurken bahtsiz, kötü
  bahtli anlamlarina gelen bedbâht kelimesi
  kullanilmaktadir.

153

• Bedhâh sifat, eskimis Farsça
• Baskasinin kötülügünü isteyen, kötü
  yürekli     
•   "Istikbalde dahi seni bu hazineden mahrum etmek
  isteyecek dâhilî ve haricî bedhâhlarin
  olacaktir."-

154

• Delâlet
• Nutukta geçen kelime dogru yoldan sapma
  anlamina gelen dalâlettir. Ancak zaman zaman
  Nutuk okunurken yol gösterme, kilavuzluk
  anlamlarina gelen delâlet sözcügü
  kullanilmaktadir

155

•    Degisik versiyon
• Fransizcadan dilimize giren versiyon degisik
  biçim anlamindadir. Dogal olarak versiyon
  sözcügüne gerek yoktur.

156

• Deniz sahili
• Kiyi, yaka, yali anlamindaki sahil
  sözcügü, denize degil kara parçasina, örnegin
  adaya ait olmalidir ada sahili gibi.
•  

157

• Râkip
• Bu sözcükteki /a/ ünlüsünün özellikle
  sporseverlerce yanlis telâffuz edildigi
  görülüyor. râkip sekliyle eski dilde binen,
  binici anlamina gelir. Herhangi bir iste, bir
  yarista, birini geçmeye çalisan, ayni seyi elde
  etmeye çalisan kimse anlamina gelen sözcük, kisa
  /a/ ile söylenmelidir. Rakip

158

• Nüans farki
• Özellikle, yabanci dillerden yapilan
  alintilar, anlamlari tam olarak bilinemedigi
  takdirde yanlis kullanilmaktadir. Fransizca
  nuance sözcügü mecazen fark, ayirti
  anlamindadir. Dogal olarak nüans farki ifadesi
  hatalidir.

159

•   Güzergâh üzerinde
• Geçilen, geçilecek yer, yol anlamindaki
  Farsça kökenli güzergâhtan sonra üzerinde
  sözünü getirmek yanlistir. Çünkü kelimenin köküne
  (güzer geçme, geçis) gelen -gâh yer veya
  zaman bildiren bir ektir.

160

•  Mütehassis mütehassis
• Husus kökünden gelen mütehassis, ihtisasi
  olan, bir isi çok iyi bilen, uzman hiss
  kökünden gelen mütehassis ise hislenen,
  duygulanan anlamindadir. Bu farka dikkat
  edilmesi gerekir.

161

• Atiyorum
• Son dönemlerde sikça yapilan bir yanlis.
  Türkçede atmak sözcügü argoda bilmeden,
  kestirerek söylemek anlamindadir. Burada iki
  yanlis görülüyor Ilki, argo sözcük kullanmak,
  ikincisi bilmeden konusmak. Hâlbuki kastedilen
  yalnizca örnegin demek.

162

• Âkibetin sonu
• âkibet, Bir is veya durumun sonu, sonuç
  demek oldugundan bu iki kelime yan yana
  kullanilmamalidir. Yani Bu âkibetin sonu ne
  olacak? demek yerine Bunun sonu ne olacak? Ya
  da âkibeti ne olacak demek gerekir.
•  

163

• Maruz kalmak
•   Böyle iltifatlara maruz kalmak beni çok mutlu
  ediyor. Maruz kalmak sözü, olumsuz durumlar
  için kullanilir. Güzel bir duruma hiçbir zaman
  maruz kalinmaz. Böyle iltifatlar duymak beni çok
  mutlu ediyor.

164

• bilakis aksine bilhassa özellikle
  cefakâr eziyet eden Halk agzinda eziyet
  gören çilekescefakes eziyet gören cefa
  çeken sikintiya katlanançözmek halletmek
  çözümlemek tahlil etmek delalet yol
  gösterme dalalet dogru yoldan sasma

165

• esgal isler eskâl sekil, biçim, kilik
  (Hirsizin eskâli) etkin faal, aktif etken
  faktör folklor lor ince okunur Fransizca.
  halkbilimi halk oyunlari halk dansi

166

• haseb(hasebiyle) neden (nedeniyle) hesap
  matematik, alis veris iliskisi irtica
  gericilik iltica siginma
• istifa Ayiklanma (biyoloji) Arapça
• istifa Kisinin bir görevden kendi istegiyle
  ayrilmasi istifham soru

167

• kabîlinden (.-) olabilir, mümkün kabîle
  (.-.) soy, boy, sinif tür, gibi
  katl öldürme isi (katil zanlisi) katil
  öldüren kisi mahsur kusatilmis mahzur
  zarar, sakinca

168

• muhabere(haber) haberlesme muharebe (harb)
  savas muhasebe hesaplasma musahabe
  konusma, görüsme, söylesi.
• mürteci gerici mülteci siginmaci

169

• mütehassis duygulanma mütehassis uzman
  mütevazi esit, birbirine paralel
  olanmütevazi alçakgönüllü nüfus  Bir
  ülkede, bir bölgede, bir evde belirli bir anda
  yasayanlarin olusturdugu toplam sayi. Kisinüfuz
  sözü geçme, sayginlik, itibar olasilik
  ihtimal olanak imkân

170

• ögretim bilgi verme isi (2000-2001 ögretim
  yili) ögrenim bilgi alma isi(ögrenim hayati)
  râkip binici rakip birbirinden üstünlük
  yarisinda
• kisilerden her biri. tabii
  dogal tabi bagli, bagimli

171

• tahrifat bozma, degistirme. bir seyin
  aslini bozma.tahribat harab etme, yikma
  taktir damitma, imbikten çekmetakdir deger
  biçme tanitmak takdim etmek teamül
  alisilmis uygulama temayül egilim

172

• tefris etmek Bir yeri gerekli esya ile
  döseme
• tesrif etmek sereflendirmek tehdit
  gözdagi verme tahdit sinirlama tellâl
  Meydanda bir seyi bir seyi duyuran kisi tellâk
  Erkekler hamaminda müsterileri yikayan erkek
  -zede ...-den zarar görmüs kisi (kazazede
  kaza geçirmis kisi) -zade ...-nin oglu
  (pasazade pasa oglu)

173
Dil, adami beyan eder. Söz gümüsse,
sükût altindir. Bülbülün çektigi dili
belasidir. Dil susmayinca bas esen olmaz Iki
dinle, bir söyle Dogru söyleyeni dokuz köyden
kovarlar. Dilini tut, danayi güt. Agzi var
dili yok.
174

• Bos kelimeler kullanan biri düsünmeden ses
  çikaran insan gibidir.
• 
  Virgil

175
Konus, kim oldugunu söyleyeyim

Sokrates
176
Tatli dili olanlarin dostlari her gün biraz daha
artar. Hz. Ali
177
Kelime hazineniz ne kadar zengin ise zekânizi o
nispette kullanirsiniz. Yahya KEMAL
178
KONUSMA HIZI
Olagan konusma hizi, dakikada 125 175 Kelime
arasinda degisir. Bu metine bagli yada irticalen
yapilan konusmalarda degisiklik gösterir.
179

• Kendini anlatmak isteyenler hitâp ettikleri
• insanlarin diliyle konusmalidir.
• Hz. Isa (a.s)

180

• Dil düsüncenin giyindirilmesidir.
• Samuel Johnson

181
YANLIS
DOGRU ehemmiyete haiz ehemmiyeti
haiz Birfiil
bilfiil Beynamaz
bînamaz
182
TAMLAMA YANLISLARI Sükûtu hayal
Sukutu hayal (hayal kirikligi) Arz u hal
Arzihaldilekçe Can-i yürekten
Can u yürekten Resmî geçit
Resmigeçit (resm-i geçit) Geçit töreni
183
ÇOKLUK EKI YANLISLARI
Evrâk-lar evrâk
(belgeler) Evlât-lar
evlât (çocuklar) Mürettebât-lar
mürettebât (gemi çalisanlari) Mahlûkat-lar
mahlûkât (yaratilmis
olanlar) Hayvanat-lar
hayvanât (hayvanlar) Tadilat-lar
tadilât (degisiklikler-yenilemeler Istihba
rat-lar istihbarât (alinan
haberler)
184
Örnekler
DOGRU YANLIS
Hukuk-un Hukugun
Hukuk-a
Hukuga Evrâk-i
Evragi
Ahlâk-i Ahlagi
Tesvik-i
Tesvigi Tahrik-e
Tahrige
Ittifak-a Ittifaga
Müttefik-imiz
Müttefigimiz
185

• Bir fiçinin çatlak olup olmadigi, nasil
• çikardigi sesten anlasilirsa, insanlarin da
• akilli mi yoksa, ahmak mi olduklari
• agizlarindan çikan kelimelerle anlasilir
• Demosten

186

• Örnek
• Katil ( .) Öldüren kimse.
• Katil (. .) Öldürme.
• Nâkil ( .) Anlatan, iletken.
• Nakil (. .) Tasima.
• Nâzim ( .) Düzenleyici.
• Nazim (. .) Vezinli söz.
• Vâris ( .) Mirasçi.
• Varis (. .) Damar hastaligi.

187

• Vâsi ( .) Genis.
• Vasî (. ) Bir yetimin veya akli ermeyenin
  malini yöneten.
• Âdem (. ) Ilk peygamber.
• Adem (. .) Yokluk.
• Âdet ( .) Toplumsal aliskanlik.
• Adet (. .) Sayi.
• Dâhi ( ) Üstün zekâsi olan kimse.
• Dahi (. .) Bile.
• Âsik ( .) Güçlü sevgi duyan.
• Asik (. .) Küçük kemik vb.

188

• Dinlenir, akilda kalir kisa söz,
• Binlerce dügümü bir tek sözle çöz.
• Kutadgu Bilig

189

• Bir güzel söz söyleme sanati varsa, bir de
• güzel dinleme ve anlama sanati vardir.
• Epiktetos

190

• Sonuç olarak diyebiliriz ki
• "Dil sevgidir, dil sevgilidir. Sevgi ve
  sevgiliye gösterdigimiz özeni dile de gösterelim
  çünkü dil sevgililerin en sadik olanidir."

191
(No Transcript)
192
Sirri ER