UCZCIWOSC URZEDNICZA w sluzbie dobra wsp

1
UCZCIWOSC URZEDNICZAw sluzbie dobra wspólnego

• Miroslaw Sekula
• Prezes Najwyzszej Izby Kontroli
• Plonsk
• 23 sierpnia 2006r.

2
Zginela w tym Królestwie karnosc i
dyscyplina, bez której zaden rzad uczynic sie
nie moze, nikt sie urzedów ani praw nie boi, na
zadne sie karanie nie oglada.

• /ksiadz Piotr Skarga, XVI wiek/

3
Przykazania milosci i cnoty kardynalne

• Bedziesz milowal Pana Boga swego z calego serca
  swego, z calej duszy swojej, z calej mysli swojej
  i ze wszystkich sil swoich.
• Bedziesz milowal blizniego swego jak siebie
  samego.
• Roztropnosc, sprawiedliwosc, wstrzemiezliwosc,
  mestwo.

4
Kochaj blizniego swego jak siebie samego

• kochaj siebie
• badz dla siebie dobry
• tak samo badz dobry dla innych
• szukaj swojego dobra
• tak samo szukaj dobra innych
• czyli szukaj dobra wspólnego

5
Dobro wspólne

• Sobór Watykanski II dobro wspólne okresla jako
  sume warunków zycia spolecznego, pozwalajacych
  osiagac pelniej i latwiej wlasna doskonalosc
  zarówno zrzeszeniom, jak i poszczególnym czlonkom
  spoleczenstwa.
• (por. Gaudium et spes 26)

6
Definicja polityki

• Polityka to roztropna praca dla dobra wspólnego.
• Polityka to roztropna troska o dobro wspólne.
• Nalezy odrzucic negatywna definicje polityki,
  która mówi, ze polityka to walka o wladze lub
  jej utrzymanie.

7
Z Konstytucji RP

• Art. 1. Rzeczypospolita Polska jest dobrem
  wspólnym wszystkich obywateli.
• Art. 82. Obowiazkiem obywatela polskiego jest
  wiernosc Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o
  dobro wspólne.
• Art. 4. 1. Wladza zwierzchnia w Rzeczypospolitej
  Polskiej nalezy do Narodu.

8
Minister znaczy sluga

• Encyklopedyczny Slownik Wyrazów Obcych, Ever
  Trzaska Warszawa 1939
• Minister, lac. dosl. sluga
• 1) najwyzszy kierownik odpowiedniego dzialu
  administracji panstwowej
• 2) dawniej pomocnik i zaufany doradca
• monarchy.

9
Urzednicy

• Urzednik to ten co urzadza panstwo
  i spoleczenstwo, czyli porzadkuje, usprawnia,
  pielegnuje dobro wspólne.
• Urzednik to ogrodnik panstwa - dobra wspólnego.
• Urzednik to osoba realizujaca - wykonujaca
  polityke, czyli pelniaca wladze wykonawcza.

10
Uczciwosc urzedników

• Ustawa o pracownikach urzedów panstwowych
• Urzednik panstwowy jest obowiazany chronic
  interesy panstwa oraz prawa i sluszne interesy
  obywateli.
• Kodeks Etyki Sluzby Cywilnej
• Czlonek korpusu sluzby cywilnej traktuje prace
  jako sluzbe publiczna, przedklada dobro publiczne
  nad interesy wlasne i swojego srodowiska.

11
Podstawowe wady urzedników

• pycha,
• nieuczciwosc,
• niewytrwalosc oraz bezmyslnosc,
• kradzieze,
• korupcja i kupczenie wplywami,
• zawlaszczanie panstwa.

12
Korupcja definicja

• Pierwotnie okreslenie korupcja oznaczalo psucie
  sie, gnicie, rozklad moralny.
• W zakres korupcji wlaczono lapownictwo jako
  podstawowy przejaw zachowania korupcyjnego.
  Korupcja jest bliska takim pojeciom jak
  sprzedajnosc, przekupstwo, czy kupczenie
  wplywami.

13
Korupcja definicja prawna.

• Korupcja to zadanie, proponowanie, wreczanie
  lub przyjmowanie, bezposrednio lub posrednio,
  lapówki lub jakiejkolwiek innej nienaleznej
  korzysci lub jej obietnicy, które wypacza
  prawidlowe wykonywanie jakiegokolwiek obowiazku
  lub zachowanie wymagane od osoby otrzymujacej
  lapówke, nienalezna korzysc lub jej obietnice.
• (art. 2 cywilnoprawnej konwencji o korupcji
  ratyfikowanej przez RP w 2002 r. - Dz. U. Nr 41,
  poz. 359)

14
Wartosc indeksu postrzegania korupcji (CPI) za
2005r.

• Islandia 9,7
• Nowa Zelandia 9,6
• Finlandia 9,6
• Singapur 9,4
• Szwecja 9,2
• Bangladesz 1,7
• Polska 3,4

15
Indeks postrzegania korupcji - CPI

• Wartosc wskaznika indeksu postrzegania korupcji
  dla Polski w poszczególnych latach
• Skala 0 najbardziej skorumpowany
• 10 najmniej skorumpowany

16
W jakosci rzadzenia wyróznia sie

• procesy sluzace do wyboru rzadu oraz mozliwosci
  jego kontrolowania i egzekwowania
  odpowiedzialnosci za rezultaty sprawowanej
  wladzy
• zdolnosc rzadu do skutecznego zarzadzania
  zasobami, do formulowania, wdrazania
  i egzekwowania okreslonych
  polityk oraz regulacji prawnych
• szacunek obywateli i rzadu do instytucji, które
  zarzadzaja ekonomia oraz ich wzajemne
  oddzialywanie.

17
Trzy podstawowe czynniki personalne powodujace
nieuczciwosc urzedników

• moralne przyzwolenie
• poczucie bezkarnosci
• istnienie mechanizmu umozliwiajacego nielegalne
  dzialania.

18
Mechanizmy zwiekszajace zagrozenie nieuczciwoscia.

• 1. Brak jasnych i przejrzystych kryteriów
  wykonywania zadan urzedników.
• 2. Brak jawnosci oraz przejrzystosci procedur
  decyzyjnych.
• 3. Niestosowanie zasady odpowiedzialnosci
  urzedniczej oraz pelnej rozliczalnosci.

19
Narodowy System Prawosci Istota.

• Podstawowe instytucje w panstwie dzialaja w
  ramach wzajemnie powiazanej strategii.
• Kazda w ramach swoich ustawowych kompetencji
  wspólnie wspiera narodowa prawosc, tak jak
  filary wspierajace sklepienie gmachu.

20
Narodowy System Prawosci - filary.

• Parlament,
• administracja publiczna,
• instytucje nadzorujace,
• w tym najwyzsze organy kontroli,
• sadownictwo,

• srodki masowego przekazu,
• instytucje reprezentujace przedsiebiorców,
• instytucje spoleczenstwa obywatelskiego,
• edukacja.

21
Narodowy System Prawosci
funkcje.

• Wzmocnienie calej struktury panstwowej i
  spolecznej w jej dzialaniach na rzecz
  praworzadnego i etycznego funkcjonowania panstwa
  i spoleczenstwa,
• zwalczanie korupcji przez wszystkie powolane do
  tego organy panstwa i jednostki organizacyjne
  dzialajace wspólnie,
• odnawianie, utrwalanie i kultywowanie moralnych
  fundamentów panstwa.

22
Podsumowanie

• Mozna ustanowic wszelkie mozliwe
  prawa, ale nawet zalozywszy, ze beda
  przestrzegane, panstwo moze dzialac wylacznie
  dzieki moralnosci swoich funkcjonariuszy.
• Jezeli funkcjonariusze
  systematycznie przedkladaja swe kariery nad dobro
  publiczne, a zadne prawo im w tym nie
  przeszkodzi, nic nie dziala jak nalezy.
• (M.E. Gaudet - koniec XVIII wieku)

23
Podsumowanie

• Najlepsze nawet prawo nie pomoze jednak, jesli
  zabraknie wsród obywateli elementarnej prawosci,
  uczciwosci, poszanowania praw innych, lojalnosci
  i rzetelnosci w pracy. (...)
• Nie wyjdziemy jednak z kryzysu (...), jesli
  nie obudzimy w sobie elementarnej przyzwoitosci
  i poszanowania prawa.
• (ks. prof. A. Szostek)