Title: J
1 JÜVENIL ROMATOID ARTRIT
2JÜVENIL ROMATOID ARTRIT
- JRA baslangiç ve klinik seyri degisken
olan,çesitli bulgu ve semptomlarla kendini
gösterebilen kronik bir eklem hastaligidir. - Hastaligin ana tanisal ölçütleri 16 yasindan önce
baslayip,6 haftada uzun süren ,en az bir eklemi
tutan artrit ve baska bilinen bir etyolojinin
ortaya konulamamasidir.
3 ETYOLOJI
- Etyoloji ve risk faktörleri iyi bilinmiyor.
Hastaligin olusabilmesi için immünogenetik
yatkinlik ve çevresel faktörler gerekmektedir. - Spesifik HLA gruplari hastaliga yatkinligi
artirmaktadir.
4 JRA etyolojisinde rol oynayan
faktörler
- Infeksiyon ajanlari ( parvovirüs B19, rubella,
ebstein-barr virüsü) - Eklemlere fiziksel travma
- Psikolojik travma
- Allerji
- Konagin spesifik self-antijenlere karsi
hiperaktivitesi
5 SIKLIK
- JRAnin gerçek sikligi bilinmiyor.
- 15 yasindan küçüklerde sikligi 100.000 /13.9,
prevalansi ise 100.000/113 olarak
bildirilmektedir. - Ülkemizde yapilan bir arastirmada insidans
64/100.000 saptanmistir.
6Patofizyoloji
- Sinovitis, villöz hipertrofi ve hiperplazi ile
sinoviyum altindaki dokularda hiperemi ve ödem
ile karakterizedir. - Vasküler endotelde mononükleer ve plazma
hücrelerinden zengin endotel hiperplazisi vardir. - Ilerlemis olgularda pannus olusumu ve progressif
artiküler kartilaj erozyonu görülür.
7Klinik Bulgular
- Baslangiç bulgulari siklikla sabah sertligi, okul
sonrasi çabuk yorulma, eklem agrisi ve eklem
sisligidir. - Tutulan eklem siklikla iliktir, eritematöz
degildir, hareket kisitliligi ve agri vardir. - Istahsizlik,kilo kaybi,büyüme geriligi birçok
JRAli hastada görülebilir.
8Klinik Bulgular
- JRAte herhangi bir eklem etkilenebilir,ancak
büyük eklemler daha sik tutulur. - El ve ayaklarin eklemleri gibi küçük eklemlerde
tutunabilir. - Muayene sirasinda TM, Servikal,Torasik, ve
Lumbosacral eklemlere de dikkat edilmelidir. - Servikal omurun epifizyal eklemlerinin tutulumuna
bagli erken dönemde atlantoaksiyal eklemde
subluksasyon meydana gelebilir.
9 ACR SINIFLAMASI(American College of
Cardiology)
- Juvenil romatoid artrit Klasifikasyonu
Kriterleri - -Baslangicin 16 yasindan önce olmasi,
- -Artrit (Bir veya daha fazla eklemde sislik veya
efüzyon, hareketle agri/hassasiyet, isi artisi), - -Artritin alti haftadan uzun sürmesi,
- -Tip tayini için ilk alti ayda
- Poliartiküler tipte Bes veya daha fazla
eklem tutulumu - Oligoartiküler tipte Dört veya daha az
eklem tutulumu Sistemik
tipte Karakteristik ates ile birlikte artrit
olmasi, - -Juvenil artrit yapan diger hastaliklarin ekarte
edilmesi.
10 EULAR SINFLAMASI (European League Against
Rheumatism)
- Juvenil Kronik Artrit Kriterleri
- -Baslangicin 16 yasindan önce olmasi,
- -Bir veya birden fazla eklemde artrit,
- -Üç ay veya daha uzun süren artrit.
- -Baslangiç bulgularina göre tip tayini
Oligoartiküler tip ltBes eklem tutulumu
Poliartiküler tip gtDört eklem
tutulumu, romatoid faktör (RF) negatif
Poliartiküler tip gtDört eklem
tutulumu, RF () Sistemik tip
Karakteristik ates ile artrit
Juvenil ankilozan spondilit - Juvenil psoriatik artrit
11Sistemik baslangiçli JRA (1)
- JRAlarin 10 20si sistemik baslar.
- Ates en önemli bulgudur. Hergün veya gün asiri 39
40C yükselir ve hizla normale döner.Atesli
dönem en az 2 hafta sürer. - Ates ve sistemik bulgular genellikle 6 ay içinde
sona erer. Olgularin yarisinda tekrarlamalar
görülebilir. - Olgularin çogunda atese Rheumatoid döküntüeslik
eder.Gövde, uyluk ve kolda görülen 2-5 mm çapinda
soluk pembe maküler döküntülerdir ve ates
düsünce kaybolurlar.
12(No Transcript)
13Sistemik JRA (2)
- Hastalarin 2/3 ünde hepatomegali veya
lenfadenopati vardir. - Hastalarin yarisinda plöritis veya perikarditis
vardir. - Karin agrisi ve ciddi anemi de eslik edebilir.
- Laboratuvar bulgulariBelirgin lökositoz (20-30
bin), trombositoz ve kronik inflamasyon anemisi
gözlenir.RF ve ANA - (-) olup HLA subgruplari ile iliskisi yoktur.
14Sistemik JRA (3)
- Bu çocuklarin çogunda miyalji, artralji veya
geçici artrit vardir. - Ilk birkaç aydan itibaren büyük ve küçük
eklemleri tutabilen poliartrit görülür. - Nadiren artrit atesli dönemden aylar veya yillar
sonra ortaya çikar. - Hastalarin25inde ciddi deformite kalir.
- JRAda görülen diger bir komplikasyon ise AA Tipi
amiloidoz.
15Poliartiküler JRA (1)
- JRAlarin 30-40 poliartiküler baslar.
- Kiz çocuklarinda siktir ve el, ayaktaki küçük
eklemler , diz,el ve ayak bilegi eklemleri sik
tutulur. - 5 den fazla eklem olaya katilir.Hastalarin
yarisinda kalça, boyun , omuz ve
temporomandibüler eklem tutulumu vardir. - Hastalarda hafif sistemik bulgular görülebilir.
- Büyüme ve gelisme geriligi de beklenir.
- Bu tip JRAlarin 2 tipi vardir RF () (5-10) ve
RF(-) (20-30)
16RF (-) Poliartiküler JRA
- Erken çocukluk döneminde ani veya sinsi baslar
- Yüksek ates yoktur
- Eklemlerde sisme , agri, hareket kisitliligi ve
sabah sertligi görülür - Eklemler ilik ve sistir
- Tedaviye genellikle iyi yanit verir.
- Nadiren eklem harabiyeti kalir
17RF () Poliartiküler JRA
- Siklikla 8 yasindan sonra ve kizlarda görülür
- Birçok eklemde ani veya sinsi baslar
- Basinç noktalari üzerinde subkutan nodüller
görülür - Bazi hastalarda romatoid vaskülit görülür ve alt
ekstremitelerde ülseratif lezyonlar olur - Bu tip JRA eriskin romatoid artrite benzer
- Artrit siklikla progressiftir ve 6-12 ay içinde
eklem harabiyeti yapar - Kr. Iridosiklit vakalarin 5inde görülür.
18(No Transcript)
19 Oligoartiküler JRA
- Tüm JRAlarin 40-50si bu gruptadir
- Eklem tutulumu siklikla 4 veya daha az sayidadir
- Karakteristik olarak büyük eklemler tutulur ve
siklikla asimetriktir - Tek eklem tutulumu varsa diz siklikla etkilenir
- Gelismis ülkelerde en sik görülen JRA alt
grubudur.
20Erken yasta baslayan Oligoartiküler tip JRA
- Tüm JRAlarin 30-40i bu gruptadir
- Hastalik siklikla 5-6 yaslarinda baslar ve
kizlar çogunluktadir - En sik tutulan eklemler diz, el ve ayak bilegidir
- Eklemler ilik, sis ve hareket kisitliligi vardir
. Agri hafiftir - Sistemik bulgular çok nadirdir
- Ilk 10 yil içinde hastalarin 30unda kronik
iridosiklit görülür - Baslangiçtan 3-6 ay sonra poliartiküler seyir
gösterebilir - Bu grupta ANA pozitifligi siktir.Hastalarin
tümünde RF negatiftir.
21(No Transcript)
22Geç Çocuklukta baslayan Oligoartiküler JRA
- Sakroileitis ve HLA B27 pozitifligi ile
karakterizedir - Tüm JRAlarin 10-15 i bu gruptadir
- Siklikla 8 yastan büyük erkek çocuklarda görülür
- Bu çocuklarin ailelerinde spondiloartropatiler ve
ankilozan spondilit siktir - Alt ektremite eklemleri ( kalça, diz, topuk) sik
tutulur , artrit epizotiktir ve eklem harabiyeti
nadirdir - Sakroileitis geç dönemde ve genellikle tek
tarafli ortaya çikar
23(No Transcript)
24 Özet- JRA subgruplari
Subgrup Özellikler
Sistemik 10-20 Sistemik bulgular Erkeklerde sik RF ve ANA (-) Ciddi artrit 25
Poliartiküler 1.Tip1 RF (-) 20-30 Küçük veya büyük eklemlerde simetrik poliartrit Erken veya geç yasta baslangiç Kizlarda sik ANA 25 ( ) Ciddi artrit 10-15
Poliartiküler 2.Tip RF () 5-10 Küçük ve büyük eklemlerde simetrik poliartrit Kizlarda daha sik Baslangiç yasi geç ANA 50-75 (), RF () Ciddi artrit 50 den fazla
25 Özet-JRA subgruplari
Subgrup Özellikleri
Oligoartiküler Erken baslayan Tip 30-40 Az sayida eklem tutulumu Kalça/sakroiliak eklem korunur Kizlarda sik Erken yasta baslangiç ANA 60 (), RF (-) 30 kronik iridosiklit Hafif artrit
Oligoiartiküler Geç baslayan tip 10-20 Az sayida eklem tutulumu Kalça/sakroiliak eklem sik tutulur Erkeklerde sik ANA 60 (), RF (-) Eriskin tip spondiloartropatilere benzer
26Laboratuvar bulgulari
- Akut faz reaktanlari pozitiftir (sedimantasyon,
CRP) - Sistemik tipte trombositoz, lökositoz (20-30 bin
) ve anemi taniya yardimcidir - Serum globulin ve immün globulinlerinde yükselme
görülür - Poliartiküler veya pauciartiküler JRAli
çocuklarin 40-50sinde ANA pozitifligi vardir - ANA pozitifligi kronik iridosiklit açisindan risk
faktörüdür - RF pozitifligi de kötü prognoz isaretidir ve bu
çocuklarda subcutan nodüller gelisir ve deformite
kalir - JRAda kemik mineral metabolizmasi siklikla
anormaldir
27Radyolojik bulgular
- Erken radyolojik degisiklik yumusak dokuda
sisme, osteoporoz ve periostitis ile
karakterizedir - Ileri dönemlerde subkondral erozyon, kartilaj
mesafesinde daralma ,harabiyet ve füzyon olabilir - Karakteristik radyolojik degisiklik ellerde ve
servikal vertebralarda (C2- C3) görülür. - MRI eklem ve yumusak dokularin degerlendirilmesind
e yardimcidir.
28(No Transcript)
29Ayirici tani (1)
- Infeksiyon hastaliklari
- Septik artrit
- Lyme hastaligi
- Viral artritler
- Reaktif atritler
- Osteomyelit
- Çocukluk çagi maligniteleri
- Lösemi
- Nöroblastoma
- Digerleri
30Ayirici tani (2)
- Romatizmal hastaliklar
- ARA
- Ankilozan spondilit
- SLE
- Dermatomyositis
- Skleroderma
- Vaskülit sendromlari
- Overlap sendromlari
- Büyüme agrilari
- Kemik ve eklemlerin non-inflamatuvar durumlari
- Agri sendromlari fibromyalji,refleks simpatik
distrofi - Psikojen müskülo-iskelet disfonksiyonu
- Müskülo-iskelet travmalari
- Ortopedik hastaliklar ( Perthes Calve Legg vs)
- Genetik ve konjenital hastaliklar
31Tedavi (AMAÇ)
- Klinik bulgulari düzeltmek
- Adale fonksiyonlarini korumak
- Deformiteleri önlemek
- Psikolojik destek vermek
- Tedavi Programi Pediatrik romatolog,sosyal
çalisma uzmani, fizyoterapist,göz ve fizik tedavi
uzmani isbirligi ile yapilir
32Non-Steroid antiinflamatuvar ilaçlar ( NSAIDs)
- JRA tedavisinde 1. seçenek ilaçlardir.
- Bu grup ilaçlarin etkileri benzer ancak yan
etkileri farklidir. - Hastalarin yarisinda bu ilaçlarin etkisi 2 hafta
sonra ortaya çikar. - En çok tercih edilenler yan etkileri az olan
- Ibuprofen ( 30-50 mg/kg/gün) ve Naprosyn
(10-20 mg/ dl) - Baslica yan etkileri GIS, ruhsal problem,
tinnitus ve renal papiller nekrozdur. - Uzun süre kullananlarda 3- 4 ayda bir idrar ,
BUN, SGOT,SGPT, kreatinin bakilmalidir.
33(No Transcript)
34GLUKOKORTIKOIDLER
- JRAli hastalarda kullanim alanlari Sistemik JRA
progressif artriti olanlar ve iridosiklitli
hastalar - Oral, IV, Intraartiküler kullanilabilir.
- Sabah veya günasiri tek doz kullanilir
- Düsük doz (0.5 mg/kg/gün) , yüksek doz (1-2
mg/kg) veya pulse steroid olarak kullanilabilir - Intraartiküler steroid ( triamcilone hexacetonid)
40 mg büyük ekleme verilir ve bir ay ara ile 3
doz uygulanir. - Deflazacort kemik mineral dansitesi ve linear
büyümeye olumsuz etkisi az oldugu için tercih
edilen yeni bir steroid ajandir.
35Yavas etkili ilaçlar
- NASIDs tedavisine cevap vermeyen hastalarda daha
toksik ve etkisi geç olan bu grup ilaçlar
kullanilir. - Düsük doz Metotrexatenin (10-15 mg/m2/hafta) son
yillarda JRA tedavisinde çok efektif ve emin
oldugu gösterildi. Bu ilaci kullananlarda 4-6
haftada bir total kan sayimi ve transaminazlara
bakmak gerekir. - Sulfasalazine 10 mg/kg/gün ile baslanir ve
haftada 10 mg artirilarak 30-50 mg/kg çikilir. - Bu grup ilaçlarin etkileri ortalama 3 ay sonra
baslar. - Hidroklorokin ve altin tuzlari son yillarda
nadiren kullanilmaktadir.
36(No Transcript)
37JRAda kullanilan diger ilaçlar
- Azathiopurine ve Cyclophosphamide
- Yan etkileri fazla olan bu ilaçlar diger
tedavilere yanit vermeyen hastalarda denenir. - IV Immün globulin
- Bazi çalismalarda sistemik JRAda etkili
bulunmustur. Bazilarinda ise poliartiküler JRAda
yararli oldugu gösterilmistir.Yan etkileri
azdir.Hastalik kisa süre önce baslamis ise,
ilacin daha faydali oldugu görülmüstür. - Tedavi sirasinda NSAIDs veya 2. kusak ilaçlara
devam edilir.
38(No Transcript)
39JRAda kullanilan deneysel ilaçlar
- Leflunomidepirimidin antgonisti bir
immüosupresif ilaç olup sitotoksik etkilerinden
dolayi çocukluk çaginda tercih edilmeyen daha
ziyade yetiskinlerde kullanilan bir ilaçtir27. - Etanercept TNF reseptörlerine insan IG-1
proteinin Fc kismi ile baglanip TNF ve
lenfotoksin-a nin reseptör seviyesinde etkilerini
antagonize eder - Infliksimab
40 JRA tedavisinde diger yaklasimlar
- Beslenme Özellikle steroid alan hastalarda
osteoporozu önlemek için Ca ve D vitamini
verilmelidir. - Fizik tedavi
- Ortopedik tedavi
- Eksersiz Yüzme ve bisiklete binme çok
yararlidir.
41Prognoz ve izlem (1)
- JRAli çocuklarin 45inde hastalik adult yasa
ilerler - 6 yastan önce ve kizlarda Oligoartiküler JRA
baslarsa , kronik iridoiklit riski yüksektir ve
körlükle sonuçlanabilir.Belirli araliklarla yarik
lamba ile izlem gereklidir - Poliartiküler RF () olan yasi büyük kizlarda
eklem deformitesi siktir. Tutulan eklem sayisi
ile deformite arasinda yakin iliski vardir - Geç yasta hastaligi baslayan Oligoartiküler JRAi
erkek çocuklarda spondiloartropati gelisimi
beklenmelidir
42Prognoz ve izlem (2)
- Sistemik JRAda tedavi çok zordur ve sistemik
bugular birkaç yil devam edebilir. Bu dönemden
sonra prognoz tutulan eklem sayisina ve artritin
ciddiyetine baglidir. - Kalça tutulumu kötü prognoz isaretidir
- Gruplar arasindaki farka ragmen deformitesiz
iyilesme orani 75-80dir - Ölüm çok nadirdir , ancak amiloidozis
gelisenlerde olabilir - Remisyondan yillar sonra bile rekürrens
görülebilir. Bu nedenle dikkatli izlem gerekir - Erken tani, uygun ilaç , fizik tedavi ile prognoz
daha iyilesecektir
43JRAda Kötü Prognoz Kriterleri