Colscaradh

1
Colscaradh

• Pádraig Mac Suibhne

2
Le Staidéar

• File
• Teideal
• Suíomh
• Téama
• Mothúcháin
• Mar a chuaigh an dán i gcion ort
• Teicnicí
• msh codarsnacht, friotal, comparáid, meafair,
  uaim/comhuaim, íomhánna, meadaracht, atmaisféar,
  nádúr/dúlra

3
Téama

• Téama Is é coimhlint téama an dáin seo,
  Colscaradh le Pádraig Mac Suibhne. Tá mianta
  difirúla ag an bhfear agus an mbean. Ba mhaith
  leo rudaí eagsúla. Bhí saol pósta traidisiúnta
  ag teastáil ón fhear nead a chine, ach ba maith
  leis an mbean cumhacht, airgead agus stádas,
  meas na mílte.
• Ar dheireadh scar siad óna chéile Thángthas ar
  réiteach. Scaradar. Bhí na mianta níos
  tábhachtaí ná an grá. Bhí sé sin soiléir nuair a
  fhéachann tú níos goirre, ní raibh ainm a leanán
  luaite ag an mbeirt fiú. Taispeánann sé sin nach
  raibh ina naigne acu ach a gcuid mianta féin!
• Mar sin is léir gurb é coimhlint téama an dáin
  seo.

4
An teachtaireacht

• Coimhlint sa phósadh. Traidisiúnachas v
  Nua-aoiseachas
• Díomá agus brón mar thoradh ar theip grá.
• Bhí mianta an bheirt acu níos tábhachtaí na an
  grá.
• Ní luann siad ainm a céile fiú.

5
An file

• Pádraig Mac Suibhne
• Rugadh agus tógadh é i Dún na nGall (1942). Ba
  mhúinteoir agus príomhoide é.
• Bhain sé céim sa Ghaeilge agus Stair.
• Scríobh sé Spaisteoireacht agus Solas Uaigneach

6
Teideal

• Colscaradh, is teideal soleite, simplí é. Ní
  ligeann sé aon amhras don léitheoir. Agus is mar
  sin atá an dán féin, ní raibh aon amhras ag an
  léitheoir faoi céard a tharla i ndiaidh a chéile.

7
Mothúcháin

• Cé gur dán gearr é seo is iomaí mothúchán a
  bhraitear agus a mhúsclaítear ann, brón, trua,
  grá agus díomá ina measc.
• Ón dteachtaireacht féin tuigimid go bhfuil
  atmaisféar díomách ann agus bíonn i gcónaí nuair
  a teipeann ar an ngrá. Ach roimhe sin bhí
  doilíos agus míshonas ann chomh maith toisc nach
  rabhadar ábalta na deacrachtaí eatarthu a shárú.
• Uair amháin bhí grá agus drúis ann, shantaigh sé
  beanshantaigh sí fear. Is focal agus mothú
  láidir é shantaigh agus is cinnte go raibh an
  bheirt acu mór i ngrá lena chéile tráth. Ach ní
  grá fad-tréimhseach é cosúil le Jimmy agus Sarah
  sa scéal An Gnáthrud. Grá buan a bhí idir an
  bheirt sin!
• Ag deireadh an lae, toisc gur teip orthu teacht
  ar réiteach ar na mianta difriúla scaradar agus
  theip ar an ngrá. Bhí trua againn dóibh agus don
  grá mar léitheoirí.

8
Teicnicí Fileatacodarsnacht, friotal, comparáid,
meafair, uaim/comhuaim, íomhánna, meadaracht,
atmaisféar, nádúr/dúlra

• Codarsnacht/comparáid na mianta, meon, dearcadh
  trad/nua aoiseach, íomha den saol/todchaí, na
  rudaí tábhachtacha
• Friotal shantaigh, chine, meas na mílte
• Meafair taobh den bhríste greannmhar,
  soléite, fíor-dhifriúil ón íomhá a bheadh ag an
  bhfear traidisiúnta, ní bheadh bríste ag an mbean
  fiú!!!
• Íomhánna den bheirt, den dá phósadh/saol
• Meadaracht foirm den Rósc dhá bhéím i ngach
  líne rím dheiridh agus comhuaim síos tríd an
  dáin2,4,6, chine, thine, chlainne.
• Atmaisféar Brónach, díomách, míshásta, ciotach

9
Mar a chuaigh an dán i gcion orm

• Mianta difriúla, meon difriúla,
• Íomhánna simplí, éifeachtach, soiléir
• Mothúcháin santasach, leithleach,
• Réalaíoch - Fadhb nua aoiseach ag tarlú i ngach
  áit
• Codarsnacht sa stíl rithim, rím, uaim ach ag an
  deireadh glan agus fuar.
• Cosúil le Géibheann in san stíl agus leagan
  amach, dhá shaol difriúl, íomhánna láidir,
  saoirse ag teastáil sa dhá dhán

10
Mar a chuaigh an dán i gcion ort

• Cé gur dán brónach é Colscaradh le Pádraig Mac
  Suibhne cheap mé go raibh sé dea-scríofa le
  friotal agus íomhánna láidre.
• Is ábhar an-topaiciúil agus coitianta é an
  Colscaradh sa lá atá inniu ann agus is beag duine
  atá ann gan taithí éigin acu air.
• Chruthaigh Mac Suibhne an teachtaireacht sa dán
  leis an bhfriotal a phioc sé, tóg shantaigh mar
  shampla, focal láidir soiléir. Tuigim ón bhfocal
  seo go raibh grá agus drúis idir an bheirt tráth.
  
• Anuas ar sin bhain mé sult as na híomhánna a
  chruthaítear. Bhí siad an difriúl óna chéile.
  Ní raibh ag teastáil ón bhfear ach pósadh
  traidisiúnta agus feicim i maigne é, cois tine
  le scata páistí mórthimpeall air agus a bhean ina
  n-aprún ag cócaireacht sa chistin.

11
Gnáthléibhéal

• Mothúcháin Tá a lán mothúchán le fáil sa dán
  seo, grá, frustrachas agus saint ina measc. Ach
  is é díomá an mothúchán is mó.
• Bhí an bheirt acu i ngrá le chéile uair amháin.
  Ach anois tá siad scartha. Theip ar an bpósadh
  agus ar an grá. Mar sin tá díomá ar an
  léitheoir.
• Bhí na mianta níos tábhachtaí dóibh ná an grá
  agus scar siad. Bhí díomá orm ag léamh an dán
  seo.

12
Meafair

• Tá meafair cliste sa dán seo. Luann an fear
  nead a chine. Seasann sé don chlann. Tá a
  mhianta dírithe ar an teaghlach.
• Luann an bhean leath den chíste. Seasann sé
  dairgead agus stádas. Tá a mianta dírithe ar
  neamhspleáchas agus saol compordach.