BETA-ADRENERJIK RESEPT

1
BETA-ADRENERJIK RESEPTÖR BLOKERLERI

• Doç.Dr.M.Kemal Yildirim

2

• Bu ilaçlar beta-adrenerjik reseptörleri reversibl
  bir sekilde bloke ederek sempatoadrenal sistem
  stimülasyonunun veya izoproterenol ve diger
  beta-mimetik ilaçlarin çesitli yapilar üzerindeki
  etkilerini kompetetif bir sekilde antagonize
  ederler.

3
TEMEL FARMAKOLOJIK ÖZELLIKLERI

• 1.Selektiflik (seçicilik)Beta-blokerlerin çogu
  ß1 ve ß2 reseptörlere karsi ayni derecede yüksek
  afinite gösterirler ve bunlarin her ikisini de
  ayni derecede bloke ederler bunlara
  selektif-olmayan (non-selektif) ilaçlar adi
  verilir.
• ?1 reseptörlere selektif etki gösteren ilaçlara
  kardiyoselektif ilaçlar denirbisoprolol,
  atenolol, asebutolol, betaksolol, metoprolol gibi.

4

• 2.Intrinsik sempatomimetik etkinlik (ISE)Bazi
  beta-bloker ilaçlar parsiyel agonisttiryani
  beta-reseptörleri duruma göre bloke veya aktive
  ederler.
• ISEsi en yüksek olan beta-bloker pindololdür.
  Diger ISEli ilaçlar oksprenolol,
  asebutolol,karteolol ve seliprolol.

5

• Bu tür ilaçlarin bronkospazma veya periferik
  spastik damar hastaliklarina ya da kalp blokuna
  egilimi olan kimselerde tercih edilmesi tavsiye
  edilir.
• Propranololun ISEsi yoktur.

6

• 3.Lipofilikligin derecesi ve buna bagli
  farmakokinetik farklarBasta propranolol olmak
  üzere,beta-blokerlerin çogu fazla lipofiliktir.
• Bazilari ise hidrofiliktirAtenolol,betaksolol,bis
  oprolol, karteolol,nadolol,sotalol.

7

• 4.Membran stabilizasyonuPropranolol ve diger
  bazi beta-blokerler, eksitabl hücrelerin
  sitoplazma membranindaki Na kanallarini bloke
  ederler, böylece memrani depolarizasyona karsi
  korurlar.

8

• 5.Melez(hibrid) etkinlik
• Seliprololun ß2 agonisti olmasina bagli
  vazodilatör ve bronkodilatör etkileri yaninda, a2
  adrenerejik reseptör bloker etkisi de vardir.
• Karvedilolun a1 adrenerjik reseptör blokeri ve
  hafif kalsiyum kanal blokeri etkinligi vardir.
• Labetolol beta reseptörler yaninda a1
  reseptörleri de bloke eder.

9
Selektif olmayan beta-blokerlerin farmakolojik
özellikleri

• Propranolol
• Tam bir antagonisttir.
• Intrinsik sempatomimetik etkinlik(ISE) göstermez.
• Lokal anestezik etki gösterir.

10

• 1.Kalp damar sistemi ile ilgili etkileri
• Kalbin kontraktilitesini ve atis hizini
  azaltir(negatif inotropik ve negatif kronotropik
  etki).
• Kalbin yaptigi isi ve oksijen tüketimini belirgin
  sekilde azaltir.
• Kalpte iletim sistemini yavaslatir.
• Beyin damarlari hariç bütün damar yataklarinda
  kan akimini azaltir(ß2 bloker etki).
• Antitrombositik etki.

11

• 2.Bronslar
• Hava yollarinin rezistansinda artma yapar(Brons
  ve bronsiyollerin ß2-reseptörlerini bloke ettigi
  için).
• Astma krizine yol açabilir.

12

• 3.Metabolik etkileri
• Lipositlerdeki ß1 ve ß3 reseptörleri bloke ederek
  lipolizi inhibe eder.
• Hiperglisemiyi azaltir(ß2 bloker etki).
• Insülin salgilanmasini inhibe eder(ß2 bloker
  etki).
• Hipoglisemi komasinin tasikardi,palpitasyon ve
  titreme gibi ön belirtilerini suprese eder.
  Hastanin önlem alma olanagi ortadan kalkar.

13

• Yüksek dansiteli lipoprotein (YDL) düzeyini
  düsürür.
• Düsük dansiteli lipoprotein (DDL) düzeyini
  degistirmez.
• T4ü daha etkin olan T3e çeviren 5-deiyodinazi
  inhibe eder.

14

• 4.Renin salgisinin inhibisyonu
• Artmis olan renin salgisini inhibe eder.
• 5.Santral etkileri
• Fazla lipofilik oldugu için SSSne kolayca girer.
• Uyusukluk, bellek bozulmasi, dezoriyantasyon,
  halüsinasyonlar, korkulu rüya,uykusuzluk,yorgunluk
  ve isteksizlik.

15

• Kardiyoselektif beta-blokerlerin farmakolojik
  özellikleri
• Kardiyoselektif ilaçlarin,selektif olmayanlara
  göre baslica üstünlükleri sunlardir
• 1. Astma ve diger tür obstrüktif akciger
  hastaligi olanlarda daha az bronkokonstriksiyon
  yaparlar.

16

• 2. Periferik damar hastaligi olanlarda daha az
  periferik vazokonstriksiyon ve uçlarda daha az
  soguma yaparlar.
• 3. Diyabetli kimselerde insülin injeksiyonuna
  bagli hipogliseminin normale dönmesini daha az
  geciktirirler ve hipoglisemi belirtilerini daha
  az maskelerler.

17
Beta-blokerlerin kullanildigi yerler

• 1.Hipertansiyon
• 2.Angina pektoris
• 3.Bazi tasiaritmiler
• 4.Akut myokard infartüsünun tedavisi ve infarktüs
  sonrasi proflaksi (sekonder proflaksi)

18

• Infarktüs bölgesinin genislemesini kisitladiklari
  ve
• Ventrikül fibrilasyonu insidensini
  azaltabildikleri saptanmistir.
• 5.Hipertiroidizm
• Antitiroid ilaçlarla yapilan tedaviye yardimci
  olarak veya
• Cerrahi girisimden önce tek basina

19

• 6.Hipertrofik obstrüktif kardiyomyopatimyokardi
  gevseterek aorttaki darligi azaltir.
• 7.Kronik konjestif kalp yetmezligiYetmezlik
  halinde olusan asiri sempatoadrenal stimülasyonun
  olumsuz etkilerini önler.
• 8.Migren

20

• 9.Feokromasitoma
• 10.Glokomun lokal tedavisiTimolol maleat,
  karteolol, betaksolol ve levobunolol kronik açik
  açili glokomda kullanilir.
• 11.Anksiyete halleri
• 12.Portal hipertansiyon

21
YAN TESIRLERI

• 1.Gastrointestinal bozukluklar
• 2.Bronkokonstriksiyon
• 3.Kalp yetmezligi
• 4.Sinüs bradikardisi ve A-V blok
• 5.Glukoza dayancin azalmasiInsülinin yaptigi
  hipoglisemiyi,bu olayi tamponlamaya çalisan
  refleks sempatik etkinligi azaltarak
  siddetlendirirler.

22

• 6.Lipid metabolizmasinin bozulmasiTotal
  kolesterol,ÇDDL kolesterolü ve trigliserid
  düzeyini arttirirlar.
• 7.Egzersize toleransin azalmasi
• 8.Periferde kan akiminin azalmasina bagli diger
  yan tesirler
• 9.Kesilme sendromu ve rebound olayi
• 10.SSS ile ilgili yan tesirler

23

• 11.Diger yan tesirlerBeta-blokerler
  psöriaziform,likenoid veya ekzamatöz cilt
  lezyonlari yapabilirler.
• Praktolol göz-deri sendromu yapabilir.
• Beta-blokerleri uzun süre kullananlarda 20-25
  oraninda impotens gelisebilir.

24

• Akut beta-bloker zehirlenmesi ve tedavisi
• Hafif olgularda tedavi yapilmaz,gözlem altinda
  tutulur.
• Ciddi zehirlenmelerde atropinbeta stimülan ilaç
  tedavisi yapilir.

25
Kontrindikasyonlari

• 1.Kalple ilgili durumlarAgir bradikardiler,konjes
  tif kalp yetmezligi, 2. ve 3. derece bloklar,
  düsük debili kalp hastaliklari
• 2.Solunum yolu hastaliklariBronsiyal astma
  mutlak, kronik obstrüktif akciger hastaliklari
  nisbi kontrindikasyon
• 3.Periferik vasküler hastaliklar

26

• 4.Diabetes mellitus
• 5.SSS ile ilgili durumlarAgir depresif hastalik
• 6.Karaciger ve böbrek yetmezligi
• 7.Cerrahi girisimlerKronik beta-bloker kullanan
  olgularda cerrahi girisim yapilmasi gerekirse
  ilaç kesilmemelidir.

27

• 8.Yas70 yasindan yukari hastalarda doz iyi
  ayarlanmali
• 9.Gebelik Beta-blokerlerin insanda fötus için
  güvenli olup olmadigi bilinmiyor.
• Etkilesmeler
• Insülin ve oral antidiyabetiklerin hipoglisemik
  etkilerini artirirlar.
• Simetidin, propranololün presistemik
  eliminasyonunu inhibe eder, biyoyararlanimini
  artirir.

28
(No Transcript)