Avro

1
Ekonomik ve Parasal Birlik, Kriz ve Avrupanin
Gelecegi Semineri Seminar on Economic and
Monetary Union, Crisis, and the Future of Europe

PROGRAM   10.00                     AÇIS
KONUSMASI                               DURMUS
YILMAZ (Teyit edilecek)                           
    TÜRKIYE CUMHURIYETI MERKEZ BANKASI
BASKANI   BIRINCI OTURUM   OTURUM BASKANI   PROF.
DR. HALÛK KABAALIOGLU IKV BASKANI, YEDITEPE
ÜNIVERSITESI HUKUK FAKÜLTESI DEKANI   10.30 -
11.00         PROF. DR. LOUKAS TSOUKALIS          
                     AVRUPA VE DIS POLITIKA IÇIN
HELENIK VAKFI (ELIAMEP) BASKANI, ATINA
ÜNIVERSITESI AVRUPA BÜTÜNLESMESI JEAN MONNET
PROFESÖRÜ, AVRUPA KOLEJI KONUK ÖGRETIM ÜYESI,
YUNANISTAN BASBAKANI AB ESKI DANISMANI   11.00 -
11.30         PROF. DR. REFIK ERZAN               
                BOGAZIÇI ÜNIVERSITESI IKTISAT
BÖLÜMÜ ÖGRETIM ÜYESI, EKONOMI VE EKONOMETRI
MERKEZI DIREKTÖRÜ                                
11.30 - 12.00         PROF. DR. FABIAN
AMTENBRINK                              
ROTTERDAM ERASMUS ÜNIVERSITESI AB HUKUKU KÜRSÜSÜ
BASKANI     12.00 - 12.30         PROF. DR. ORAL
ERDOGAN                               ISTANBUL
BILGI ÜNIVERSITESI ISLETME BÖLÜMÜ ULUSLAR ARASI
FINANS PROGRAMI   12.30-13.00           SORU
CEVAP   13.00 - 14.00         ÖGLE YEMEGI
Istanbul, 25 Ocak 2011 (1000 1600)
2
Ekonomik ve Parasal Birlik, Kriz ve Avrupanin
Gelecegi Semineri Seminar on Economic and
Monetary Union, Crisis, and the Future of Europe

IKINCI OTURUM   OTURUM BASKANI   YAVUZ
CANEVI TÜRKIYE EKONOMI BANKASI YÖNETIM KURULU
BASKANI IKV YÖNETIM KURULU ÜYESI, T. C. MERKEZ
BANKASI ESKI BASKANI   14.00 - 14.30        
SÜREYYA SERDENGEÇTI                               
  TÜRKIYE EKONOMI POLITIKALARI ARASTIRMA VAKFI
(TEPAV) ISTIKRAR ENSTITÜSÜ KURUCU                 
                DIREKTÖRÜ, T. C. MERKEZ BANKASI
ESKI BASKANI, TOBB EKONOMI VE TEKNOLOJI           
                       ÜNIVERSITESI KIDEMLI
ÖGRETIM GÖREVLISI   14.30 - 15.00         PROF.
FRANCESCO PAOLO MONGELLI                          
       AVRUPA MERKEZ BANKASI PARA POLITIKASI
MÜDÜRLÜGÜ KIDEMLI DANISMANI, FRANKFURT            
                    JOHANN WOLFGANG GOETHE
UNIVERSITESI FAHRI PROFESÖRÜ   15.00 -
15.30         PROF. DR. AYKUT KIBRITÇIOGLU        
                          ANKARA ÜNIVERSITESI
IKTISAT BÖLÜMÜ ÖGRETIM ÜYESI, IKTISADI GELISME VE
ULUSLARARASI                                 
IKTISAT ANABILIM DALI BASKANI   15.30 -
16.00         SORU-CEVAP ________________________
________________________________   Toplanti Yeri
   TOBB Istanbul Hizmet Binasi, Konferans
Salonu                            Talatpasa Cad.
TOBB Plaza No 3 Levent Istanbul   IKV Duyurusu
http//tinyurl.com/6e5r8b9
Istanbul, 25 Ocak 2011 (1000 1600)
3
Avronun Geleceginin ABnin Gelecegi
Üzerindeki (Olasi) Etkileri Possible Effects
of the Euros Future on the EUs Future Prof.
Dr. Aykut Kibritçioglu
Bu sunus IKVnin 25.1.2011 günü Istanbulda
düzenledigi Ekonomik ve Parasal Birlik, Kriz ve
Avrupanin Gelecegi adli seminerde
yapilmistir. TOBB Plaza, Istanbul, 25 Ocak 2011
(1500 1530)
4
Sunumun Özeti
Avrupadaki (geçmisi en azindan 1950lere dek
uzanan) siyasi birlik olusturmaya yönelik
bütünlesme süreci planli, çok uzun, dinamik /
degisgen, çok asamali, çok boyutlu ve giderek
daha fazla sayida ülkeyi ilgilendirmeye baslayan
siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel bir ortak
projenin ürünü olarak görülmelidir. 1999-2002
yillarinda nihai biçimi verilen AB parasal
birligi, bu politik birlik sürecinin önemli temel
taslarindan birini olusturmaktadir. Ancak, ABde
parasal birlik saglanarak tek paraya (Avro)
geçilmis olmasi, daha 1990larin baslarindan
itibaren çesitli elestirilere ugramistir ve çok
ciddi bir küresel ekonomik kriz ortaminda,
2009-2010 yillarinda, 4-5 Avro bölgesi ülkesinde
pes pese patlak veren dis borç ve bankacilik
krizleri, parasal birligin ve dolayisiyla
neredeyse ABnin varligini/gelecegini bile tehdit
eder hale gelmistir. ABnin gelecegiyle ilgili
güçlenen kuskular, gerçekte daha çok politik
etkenlere, tercihlere ve gelismelere baglidir ve
bu nedenle ABnin gelecegi aslinda kolayca
öngörülemez. Ama yine de, bu sunumda, ABde
ekonomik ve parasal birlikte meydana gelen söz
konusu çatlaklarin ABnin gelecegini niçin ve ne
ölçüde tehdit ettigi farkli açilar ve farkli
senaryolar baglaminda bir iktisatçi gözüyle
tartisilacaktir.
5
Sunus Plani
Plan of the Presentation
6
Sunus Plani

1. ABdeki Ekonomik ve Parasal Birligin Avrupadaki
   Uzun Ekonomik ve Politik Bütünlesme Süreci
   Içindeki Yeri
2. AB Ekonomik ve Parasal Birliginin ve Avroya
   Geçilmesinin Kuramsal Arka-Plani ve Gerekçeleri
3. ABde Parasal Birlik ve Tek Paraya (Avro) Geçis
4. Avro Alani Borç Krizinin Ortaya Çiktigi
   Çalkantili Küresel Ortam
5. AB Ekonomik Entegrasyonu Sürecinde Avro Alani
   Borç Krizinin Kökenleri
6. Avro Alaninin (AA16) Temel Makroekonomik
   Büyüklükleri (1980-2015) PIIGSin Göreli Durumu
7. Avro Alani Için Hayatta Kalma Stratejileri Kisa
   ve Uzun Vadeli Politika Önlemleri?
8. Sonuç Düsünceleri
9. Kaynakça ve Yararli Internet Baglantilari

7
ABdeki Ekonomik ve Parasal Birligin Avrupadaki
Uzun Ekonomik ve Politik Bütünlesme Süreci
Içindeki Yeri
1
The Role of the EUs Economic and Monetary Union
within the Long Economic and Political
Integration Process in Europe
8
Ekonomik Bütünlesme (EB) Ekonomik bütünlesme
uluslararasi mal, hizmet ve faktör hareketlerinin
önündeki ticaret engellerinin, yalnizca
bütünlesmenin tarafi olan ülkeler arasinda
belirli bir ayrimcilik kuralina göre azaltilmasi
veya tamamen ortadan kaldirilmasi anlamina gelir.
9
Ekonomik Bütünlesme Derece ve Türlerinin
Karsilastirmasi
10

• Tanim, Özellik ve Örnekler
• Ekonomik Birlik
• economic union
• Ekonomik birlik üyeler arasindaki mal, hizmet ve
  faktör ticaretlerinin serbestligi ve ortak dis
  ticaret politikasi disinda, ekonomik kurumlarin
  birlestirilmesi ve para ve maliye politikalarinin
  uyumlu-lastirilmasini da kapsar.
• Örnek AB Tek Pazari (Single Market), 1992

11

• Tanim, Özellik ve Örnekler
• Parasal Birlik
• monetary union
• Parasal birlik bir ekonomik birlige üye olan
  ülkelerin ortak bir para birimine geçmesiyle
  olusur.
• Önkosulu sabit kurlar, yani ortak para
  politikasi ve uyumlu maliye politikasidir.
• Örnek AB, Maastrich Ölçütleri Isiginda Euroya
  Geçis, 1999-2002

12

• Tanim, Özellik ve Örnekler
• Tam Ekonomik Bütünlesme
• full economic integration
• Tam ekonomik bütünlesme bir ekonomik ve parasal
  birligi olusturmus bir ülke grubunun, bütün
  iktisat politikasi otorite ve uygulamalarini
  merkezîlestirmesi durumunda gerçeklesmis
  demektir.
• Örnek ABD

13

• Tanim, Özellik ve Örnekler
• Siyasal Birlik
• political union
• Siyasal birlik genelde, tam ekonomik
  bütünlesmeyi gerçeklestirmis bir ülke grubunun,
  bir federal yapi çerçevesinde, bütün
  politikalarin bütün üyeleri etkile-yecegi bir
  biçimde ve merkezî olarak belirlendigi bir tek
  ülke haline dönüs-mesiyle kurulmus olur.
• Örnek ABD

14
Avrupadaki Bütünlesme Sürecinin Temel
Karakteristikleri

• Avrupadaki (geçmisi en azindan 1950lere dek
  uzanan)
• siyasi birlik olusturmaya yönelik bütünlesme
  süreci
• planli,
• çok uzun,
• dinamik / degisgen,
• çok asamali,
• çok boyutlu ve
• giderek daha fazla sayida ülkeyi ilgilendiren
• siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel bir ortak
  projenin ürünü
• olarak görülmelidir.

15
(No Transcript)
16
(No Transcript)
17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
(No Transcript)
20

• AB ülkelerinin bütünlesmesi, 60 yildan uzun bir
  süreye yayilmistir.
• Ekonomik bütünlesme süreci, hem çok asamali hem
  de esanli gerçeklesmistir.
• Tam ekonomik bütünlesme ve siyasi birlik
  asamalarinin daha kaç yil / onyil sürecegi ise
  oldukça belirsizdir.
• Bu belirsizlik hem mevcut üyelerin kendi
  arasindaki bütünlesmenin sürmek/derinlesmek
  zorunda olusundan, hem de ABnin hâlâ
  genislemekte olusundan da kaynaklanmaktadir.

21
Avrupa Birligi Üyesi Ülkeler (1.1.2011)
Kaynak http//europa.eu/abc/european_countries/eu
_members/index_en.htm
22
ABnin Mevcut Ülke Bilesimi ve Ekonomik Iliskileri
Kaynak http//en.wikipedia.org/wiki/Eurozone
23
AB Ekonomik ve Parasal Birliginin ve Avroya
Geçilmesinin Kuramsal Arka-Plani ve Gerekçeleri
2
Theoretical Background and Origins of the EUs
Economic and Monetary Union and the Introduction
of the Euro
24
Optimum Para Alani (OPA) Kurami

• OPA, tek/ortak para birimine sahip olmanin en
  iyi (optimal) çözüm oldugu bir bölgedir.
• OPA teorisi, bir ülke ekonomisinin bir para
  birligine üye olmasi için gereken ve istenen
  kosullar ve karakteristiklerle ilgilenir
  (Mundell, 1961, McKinnon, 1963 ve Kenen, 1969).
• Optimallik, ekonomiler arasindaki entegrasyonun
  derecesine (mal ve hizmet tcaretindeki
  serbestlik, faktör hareketliligi, vb.) bagli
  olarak degisir.
• Bir para birligi olusturmanin maliyetleri ve
  faydalari vardir.
• Asimetrik soklar bir para birliginde sorunlar
  yaratabilir.
• Bir para birliginin OPA olup olmadigi ile ilgili
  çesitli ölçütler gelistirilmistir.
• Literatür hakkinda ek bilgi Mongelli (2002).

25
Tek Paranin Yararlari

• Islem maliyetlerinde düsüs
• Döviz kuru riskinin ortadan kalkmasi
• Rekabet artisinin yükselttigi etkililik
  (efficiency)
• Üye ülkelerin finans piyasalari arasindaki
  bütünlesmenin artmasi ve yatirim etkililiginde
  artis
• Ortak merkez bankasinin bagimsizligi sayesinde
  enflasyonun disiplin altina alinmasi (fiyat
  istikrari)
• Sisteme girip sistemde kalabilmek için malî
  disiplinin saglanmasinin sart kosulmasi
• Birligi olusturacak ülkelerin ulusal paralarini
  rezerv olarak bulundurma zorunlulugunun ortadan
  kalkmasi

26
Tek Paranin Zararlari

• Sabit kur sisteminin varligi asimetrik soklar
  varken, döviz kuru ayarlamalarini bir politika
  araci olarak kullanabilme sansini ortadan
  kaldirir.
• Ülkeler kendi baslarina, ülkeye-özgü soklara
  karsi bagimsiz para politikasi uygulayamazlar.
• Eger sunlar geçerliyse, söz konusu ekonomik
  birlik optimal bir para bölgesi (optimal
  currency area) haline gelemez
• Asimetrik veya ülkeye-özgü soklarin varolma
  olasiligi.
• Isgücü hareketliliginin sinirli olmasi.
• Isgücü piyasasinda yapisal katiliklar bulunmasi.
• Parasal bagimsizligin bulunmamasi durumunda,
  maliye politikasi bir istikrar araci olarak çok
  sinirli bir kullanima sahiptir.
• Bölgesel/ulusal soklara karsi malî
  yeniden-dagitimi saglayacak bir sistem mevcut
  degildir.

27
Optimum Para Alani Ölçütlerine Göre AA Optimal
Bir Para Alani midir?
Süpheli !
28
Iktisatçilarin Avro Hakkindaki Kuskulari 1

• Ottmar Issing (2010) EMU in the end was a
  political decision. Economists around the world
  were more or less skeptical. Their fundamental
  concern was an obvious lack of flexibility in the
  economies of potential member states, and as a
  consequence, in the future monetary union. For
  example, on February 9, 1998, 155 German academic
  economists published an open letter entitled The
  Euro Is Coming Too Early the main reason being
  the lack of flexibility in labor markets (and
  insufficient progress in consolidating public
  finances). And it was in the first weeks after
  the establishment of the ECB when I received a
  letter by Milton Friedman saying, Dear Otmar,
  congratulations on an impossible job. You know I
  am convinced, monetary union in Europe is doomed
  to fail.
• Barry Eichengreen (2008) The financial crisis
  has breathed new life into hoary arguments about
  the demise of the euro. They invoke Milton
  Friedman, who warned in 1998 that Europes
  commitment to the euro would be tested in the
  first serious economic downturn. That serious
  downturn is upon us. What neither Professor
  Friedman nor anyone else anticipated in 1998 was
  that the first serious downturn following the
  advent of the euro would coincide with the mother
  of all financial crises. Runs by panicked
  investors have required central banks to
  undertake unprecedented lender-of-last
  operations. Extensive loan losses have required
  expensive bank recapitalization operations. There
  have been predictions that governments stretched
  to the limit by the financial crisis might
  respond by abandoning the euro.

29
Iktisatçilarin Avro Hakkindaki Kuskulari 2

• Jean-Jacques Rosa ( 1998 1999) The creation
  of the European single currency as Europes worst
  mistake since the deflationary policy of the
  1920s, which turned the 1929 stock market crash
  into a decade of tragedy. The idea of a
  single currency and Very Great State belong in
  the domain of administrative Utopia.
• Barry Eichengreen ( 2007 2010) The
  possibility of the breakup of the euro area was
  already being mooted, even before the single
  currency existed. see Garber (1998) and Scott
  (1998). These scenarios were then lent new life
  five or six years on, when appreciation of the
  euro against the dollar and problems of slow
  growth in various member states led politicians
  to blame the European Central Bank (ECB) for
  disappointing economic performance.

30
ABde Parasal Birlik ve Tek Paraya (Avro) Geçis
3
EUs Monetary Union and the Introduction of a
Single Currency (Euro)
31
Avronun ve Avro Alaninin Kronolojik Geçmisi 1

• 6-7.7.1978 Avrupa Para Sistemi (EMS) ve Avrupa
  Para Birimi (ECU)
• 1.7.1990 APSnin birinci asamasi basladi
• 7.2.1992 1.11.1993 Maastricht Antlasmasi ve
  yürürlüge girisi
• Maastricht Yakinlasma Ölçütleri enflasyon,
  bütçe açigi, dis borç, faiz haddi ve döviz kur
  degisimi ile ilgili ölçütler
• 1.1.1994 APSnin ikinci asamasi basladi
• 1997 Enflasyondan kaçinmak için Maastricht
  Antlasmasiyla getirilen malî yakinlasma
  ölçütlerinin saglanmasi ve ekonomik ve parasal
  birligin istikrarinin temini ve istikrari için
  Istikrar ve Büyüme Pakti (SGP) Anlasmasi
  imzalandi
• 1.6.1998 Avrupa Merkez Bankasi kuruldu
• 1.1.1999 APSnin 3. asamasi (11 AB ülkesinde
  Avronun yürürlüge girmesi)
• Avro Alani Avusturya, Belçika, Finlandiya,
  Fransa, Almanya, Irlanda, Italya, Lüksemburg,
  Hollanda, Portekiz ve Ispanya
• 23-24.3.2000 Avrupa Konseyi, istihdami artirmak
  ve rekabetçi bir bilgi toplumuna geçisi saglamak
  amaciyla 10 yillik yeni bir birlik stratejisi
  (Lizbon Stratejisi) olusturdu

Kaynak Baldwin Wyplosz (2004) ve
http//europa.eu/abc/history/index_en.htm
32
Avronun ve Avro Alaninin Kronolojik Geçmisi 2

• 1.1.2001 Yunanistan Avro Alanina katildi
• 1.1.2002 Avro banknotlari ve madeni paralari
  dolasima çikti
• Mart 2005 Istikrar ve Büyüme Paktinda (SGP)
  reform ve degisiklikler
• 1.1.2007 Slovenya Avro Alanina katildi
• 1.1.2008 Kibris ve Malta Avro Alanina katildi
• 7.9.2008 ABDdeki finansal kriz açikça küresel
  bir nitelik kazandi
• 1.1.2009 Slovakya Avro Alanina katildi
• 26.3.2010 2000 tarihli Lizbon Stratejisinin
  devami olarak Avrupa 2020 Hedefleri kabul edildi
  ve 16 AA ülkesi Yunanistana açiklari konusunda
  yardim amaçli bir plan konusunda destek karari
  aldi
• 7.5.2010 AA devlet ve hükümet baskanlari Avroyu
  savunmak için daha derin bir malî konsolidasyon,
  daha güçlü ekonomik koordinasyon ve bütçe
  denetimi konusunda anlastilar
• 9.5.2010 Avrupa Finansal Istikrar Kolayligi/Fonu
  (European Financial Stability Facility,
  www.efsf.europa.eu) olusturuldu

Kaynak Baldwin Wyplosz (2004) ve
http//europa.eu/abc/history/index_en.htm
33
Avronun ve Avro Alaninin Kronolojik Geçmisi 3

• 17.6.2010 Akilli, sürdürülebilir ve kapsamli
  iktisadi büyümenin saglanmasi ve rekabet gücü ve
  üretkenligin artirilmasi için 10 yillik Avrupa
  2020 Stratejisi kabul edildi
• 29.10.2010 Avrupa Konseyi, Avro Alaninin
  güçlendirilmesini ve ilgili ülke ekonomilerinin
  krizlere daha dayanikli hale getirilmesini
  tartisti
• 2010 sonlari Istikrar ve Büyüme Paktinin bazi
  kurallariyla ilgili olarak maliye politikalarinin
  koordinasyonunun güçlendirilmesine yönelik
  tasarilar görüsülmeye basladi (Trichet ve
  digerleri)
• 28.11.2010 AB, Avronun istikrarinin korunmasina
  yardimci olmak üzere Irlanda ekonomisini
  desteklemeyi kararlastirdi
• 1.1.2011 Estonyanin Avro Alanina katildi

1.1.2011 Itibariyle Avro Alanini Olusturan 17
Ülke
34
Avro Alani Borç Krizinin Ortaya Çiktigi
Çalkantili Küresel Ortam
4
Euro Zones Debt Crisis and the Volatile Global
Economic Environment
35
ABDdeki Finansal ve ABdeki Borç
Krizlerinin Küresel Etki(lesim)leri (2006-2011)
ABDde Baslayan Konut Finans Piyasasi Krizi
(2006-07)
Ulusal Hükümetlerin Yetersiz Denetim ve
Düzenlemeleri (1970lerden Itibaren)
Finansal Akimlar
Gelismekte Olan Ekonomilerde Görece Zayif
Etkilenme (2008-2010)
ABDde Issizlik Artisi ve Resesyon (12.2007-06.200
9)
Mal Hizmet Ticareti
Finansal Firmalarin Asiri Risk-Alma
Tercihleri (Özellikle 1990lardan Itibaren)
Finansal Akimlar
Mal Hizmet Ticareti
ABnin Ekonomik ve Politik Gelecegi ?
Ulusal Hükümetlerin Kötü Iktisat
Politikalari (Özellikle 2000lerde)
Gelismis Ekonomilerdeki Ekonomik Kriz (2008-11)
Kötü Maliye Politikalari ve Asiri Dis Borçlanma
Ulusal Para Kur Politikalarinin Olanaksizligi
Avroya Geçis (1999-2002) 18 AB ülkesinden 12
tanesi Avro Bölgesi
Avro Alani Krizi (2009-2011) Yunanistan,
Irlanda, Portekiz, Ispanya ve Italya
Yetersiz Iktisadi Büyüme
36
ABD ve ABdeki Ekonomik Krizlerin Dünyaya (Olasi)
Yayilma Kanallari

• Uluslararasi finansal akimlar (zehirli/toxic
  varliklar).
• Uluslararasi kredi kanali.
• Küresel likiditedeki daralma nedeniyle yerli
  bankalarin ve sirketlerin yasadigi dis finansman
  güçlükleri.
• Mevduat bankalarinin yurtiçi kredilerindeki
  daralma.
• Yabanci ülkelerin kriz nedeniyle üçüncü bir
  ülkenin mal ve hizmet ihracatina olan talebindeki
  azalmalar.
• Tüketici ve yatirimcilarin ilgili ekonomiye olan
  güvenindeki azalma ve belirsizlikler de, bu
  kanallardan üçüncü ülke ekonomilerine bulasan
  olumsuz etkileri güçlendirebilir(di).

37
AB Ekonomik Entegrasyonu Sürecinde Avro Alani
Borç Krizinin Kökenleri
5
The Origins of the Euro Zones Debt Crisis in the
EUs Economic Integration Process
38
Nouriel Roubiniye (16 Aralik 2010) Göre Avro
Krizinin Kisa Gelisim Hikayesi
After the Greek and Irish crises and the spread
of financial contagion to Portugal, Spain, and
possibly even Italy, the eurozone is now in a
serious crisis. The crisis started with too
much private debt and leverage, which became
public debt and deficits as crisis and recession
triggered fiscal deterioration and private losses
were mostly socialized via bailouts of financial
systems. Then, distressed sovereigns that had
already lost market access Greece and Ireland
were bailed out by the International Monetary
Fund and the European Union.
Kaynak http//www.project-syndicate.org/commentar
y/roubini33/English
39
ABde Ekonomik ve Parasal Birlikten (EMU) Tam
Ekonomik Bütünlesmeye (FEI) Geçiste Sorunlar
Avroya Geçis (Euro, 1999-2002) Parasal Birlik
Istikrar ve Büyüme Pakti (SGP, 1995-1997) Malî
Politika Uyumu
Lizbon Stratejisi (Lisbon Strategy, 2000-2010)
Yetersiz Iktisadi
Büyüme ve Istihdam Artisi
Ulusal Para ve Kur Politikalarindan Vazgeçilmesi
1997-2000 Bütçe Açiklarinda Azalma 2001-2003
Malî Gevseme
2004-2005 IBP Reformu ve Önleyici Tedbir
Degisiklikleri 2006-2007 Malî Disiplinde Artis
2007-2009 Büyümede Zayiflama
Avrupa 2020 Stratejisi (Europe 2020 Strategy,
2010-2020)
Ekonomik ve Parasal Birlik Economic and
Monetary Union, ?
Malî Birlik (Fiscal Union, ?) Malîye Politikasi
Tekligi
Sagliksiz bir EPB
?
Tam Ekonomik Entegrasyon Full Economic
Integration, ?
ABnin Ekonomik ve Politik Gelecegi ?
ARA SONUÇLAR (1) Avronun yasamasi siyasî
birlik hedefi için çok önemli. (2) Malî birlik
daha fazla geciktirilmemeli. (3) Istihdam artisi
ve sürdürülebilir bir iktisadi büyüme patikasina
girmek, dis borçlarin geri ödenebilmesi için de
zorunlu.
Siyasi Birlik Political Union, ?
Nihai Hedef
40
17 Ülkeden Olusan Avro Alanindaki (AA) Borç
Krizinin (2009-2011) Baslica Sebepleri
Sorunlu Parasal Birlik
Küresel Ekonomik Kriz (2008-2011)
Yetersiz Iktisadi Büyüme Istihdam Artislari
Düsük/ Yetersiz Rekabet Gücü
Bazi AA Ülkelerinde Bankacilik Konut Sektörü
Problemleri
Gevsek Malî Disiplin ve Geciken Malî Birlik
Ekonomik Aktörlerin Asiri-Risk Üstlenmeleri ve
Asiri Dis Borçlanma
Avro Bölgesi Krizi (2009-2011) Yunanistan,
Irlanda, Portekiz, Ispanya ve Italya
Borç Sarmali Kisir Döngü
Çikis?
41
Avro Alaninin (AA16) Temel Makroekonomik
Büyüklükleri (1980-2015) PIIGSin Göreli Durumu
6
PIIGS Portekiz Irlanda Italya Yunanistan
Ispanya
Main Macroeconomic Indicators of the Euro Zone
(1980-2015) Relative Position of PIIGS
42
Avro Alaninin Genislemesi (1999-2011)
Kaynak Eurostat AB internet sitesi, AKnin
hesaplamalari.
43
1 Avronun ABD Dolari Karsisindaki Degeri
Kaynak TCMB-EVDS, AKnin hesaplamalari.
44
Avro Alaninda (EZ16) Enflasyon Oranlari ()
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010 PCPIPCH , 16 AA
ülkesi için AKnin hesaplamalari.
45
AA16da Genel Hükümet Net Borcu / GSYH ()
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010 GGXWDN_NGDP, 16 AA
ülkesi için AKnin hesaplamalari.
46
AA16daki Genel Hükümetlerin Bütçe Faz. / GSYH ()
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010 GGXCNL_NGDP, 16 AA
ülkesi için AKnin hesaplamalari.
47
Avro Alaninda (EZ16) Uzun Vadeli Faiz Hadleri ()
Kaynak Eurostat tec00097 tec00036, 16 AA
ülkesi için AKnin hesaplamalari.
48
Avro Alaninda (EZ16) Reel GSYH Artislari ()
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010 NGDP_RPCH, 16 AA
ülkesi için AKnin hesaplamalari.
49
Avro Alaninda (EZ16) Issizlik Oranlari ()
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010 LUR, 16 AA ülkesi
için AKnin hesaplamalari.
50
Avro Alaninda (EZ16) Kisi Basina Reel GSYH ()
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010 PPPPC, 16 AA ülkesi
için AKnin hesaplamalari.
51
Avro Alaninda (EZ16) Cari Hesap / GSYH ()
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010 BCA_NGDPD, 16 AA
ülkesi için AKnin hesaplamalari.
52
AA Makroekonomik Performans Endeksleri (1999-2010)
Kaynak IMF, WEO, Ekim 2010. 16 AA ülkesi için
AKnin hesaplamalari. Endeksler, önceki sekiz
slayttaki degiskenlerin (faiz haddi hariç)
agirlikli ortalamasi olarak hesaplanmistir.
53
Ifo Euro Bölgesi Ekonomik Iklim Endeksi (Ifo Euro
Area Economic Climate Index, WECI, 1990-2010)
Yeni Bir Kriz Kapida mi?
Kaynak http//www.cesifo-group.de/portal/page/por
tal/ifoHome/a-winfo/d1index/20indexwes
54
Ifo Ekonomik Iklim Endeksi Seçilmis AA Ülkeleri
(1998-2010)
Kaynak http//www.cesifo-group.de/DocCIDL/WES-4-1
0.pdf
55
Ifo Konjonktür Saati Avro Bölgesi (2002-I
2010-IV )
Kaynak http//www.cesifo-group.de/portal/page/por
tal/ifoHome/a-winfo/d1index/20indexwes
56
New York Times Europes Web of Debt (May 1,
2010)
Kaynak http//www.nytimes.com/interactive/2010/05
/02/weekinreview/02marsh.html
57
Avro Alani ve PIIGSin Dis Borç Stoklari
GSYH ? Nüfus ?
Kaynak World Bank, Quarterly External Debt
Statistics / SDDS, http//go.worldbank.org/GWMYALH
YQ0 AKnin hesaplamalari Gross External Debt
Position General Government Monetary
Authorities Banks Other Sectors Direct
investment (Intercompany lending)
58
Der Spiegel Avro Alaninin Sorunlu Çocuklari
(5/7/2010)
Kaynak http//www.spiegel.de/fotostrecke/fotostre
cke-54629.html
59
Yunanistanin Vadesi Gelecek Borçlari (milyar
Avro, 2010-2020)
Mart - Mayis 2011'de Avro krizi derinlesecek mi ?
Kaynak http//www.spiegel.de/fotostrecke/fotostre
cke-54629.html
60
Italyanin Vadesi Gelecek Borçlari (milyar Avro,
2010-2020)
Mart - Mayis 2011'de Avro krizi derinlesecek mi ?
Kaynak http//www.spiegel.de/fotostrecke/fotostre
cke-54629.html
61
Ispanyanin Vadesi Gelecek Borçlari (milyar Avro,
2010-2020)
Mart - Mayis 2011'de Avro krizi derinlesecek mi ?
Kaynak http//www.spiegel.de/fotostrecke/fotostre
cke-54629.html
62
Portekizin Vadesi Gelecek Borçlari (milyar Avro,
2010-2020)
Mart - Mayis 2011'de Avro krizi derinlesecek mi ?
Kaynak http//www.spiegel.de/fotostrecke/fotostre
cke-54629.html
63
Irlandanin Vadesi Gelecek Borçlari (milyar Avro,
2010-2020)
Mart - Mayis 2011'de Avro krizi derinlesecek mi ?
Kaynak http//www.spiegel.de/fotostrecke/fotostre
cke-54629.html
64
Kaba Istatistiksel Karsilastirmalarin Genel
Sonucu

• 16 Avro Alani (AA16 veya EZ16) ülkesinin arasinda
  PIIGS ülkelerinin 1992-2009 yillarindaki
  makroekonomik performanslari AA16 ortalamasindan
  genelde daha kötü.
• PIIGS ülkelerinin makroekonomik performanslari
  Avroya geçilmesinden önce de (1999-2002) genelde
  pek iyi degilmis.
• Bu bakimdan, ABde, Avro Alaniyla ilgili olasi
  sorunlar geçmiste ya fark edilmemis, ya da
  görmezlikten gelinmis, gibi gözüküyor.
• Avro Alaninin genel performansi açisindan
  Almanyanin makroekonomik basarisi çok önemli.
  Ama
• Özellikle PIIGS ülkelerinin dis borçlarinin geri
  ödenme ve tutarlari bütün AA ve AB ülkeleri için
  büyük bir tehdit olusturuyor.

65
Avro Alani Için Hayatta Kalma Stratejileri Kisa
ve Uzun Vadeli Politika Önlemleri?
7
Survival Strategies for the Euro Zone Short-Run
and Long-Run Policy Measures?
66
Ödemeler Dengesi Dinamik Bir Bakis
Iki ülkeli - iki dönemli bir modelde,
baslangiçtaki borç stoku 0 ve döviz kurlari
esnekken CABtNCMt 0 gt CABt -NCMt
CABt1NCMt1 0 gt CABt1 -NCMt1 CABtNCMt
-(CABt1NCMt1) -NCMt NCMt1 veya CABt
NCMt1 t döneminde CAB açigi veren bir ülke,
t1 döneminde CAB fazlasi vererek ilk dönemki
borçlarini kapatmak zorundadir. Biriken dis
borçlarini tasfiye etmek isteyen bir ülke, CAB
açiklari veren bir ülke konumundan CAB fazlasi
veren bir ülke konumuna geçebilmek için ciddi
yapisal uyum politikalari uygulamak zorunda
kalabilir. Bu süreçte, üretim ve rekabet gücü
artisi saglayabilmek hayati bir önem tasir.
No-Ponzi Game!
67
Avro Alani Için Krizden Çikis Politikasi
Seçenekleri veya Senaryolar
Politika Seçenekleri Policy Alternatives Avro Alani Ülkeleri (PIIGS) Euro Zone Countries AA-disi Kriz Ülkeleri Non-EZ Crisis Countries
Kurtarma Plani Bailout 2010 Yunanistan 2010 Greece
Devalüasyon Devaluation AAnin terk edilmesi! Leaving the Euro Zone! Baltik Ülkeleri Estonia, Lithuania Latvia
Devalüasyon Devaluation Bazi zayif AA üyeleri AAyi terk edebilir. (?) Izlanda Iceland
Borç Yeniden Yapilandirmasi Debt Restructuring Bazi zayif AA üyeleri AAyi terk edebilir. (?) Izlanda Iceland
Borç Yeniden Yapilandirmasi Debt Restructuring The Economist (15-21 Jan. 2011)
Malî Entegrasyon Fiscal/Transfer Union ? (Krugman, Juncker-Tremonti, Bordo, )
Seçenekleri sunmak ve olasi etkilerini analiz
etmek iktisatçilarin isi. Ama tercih, ABli
politika yapicilarin!
Okuma önerileri Krugman (2011a, 2011b), Boone ve
dig. (2008), Cavallo Cottani (2010), Roubini
(2010), Johnson (2010) ve Eichengreen (2010),
68
Sonuç Düsünceleri
8
Concluding Remarks
69
Sonuç Düsünceleri 1

• Ekonomik aktörlerin asiri-risk alma ve asiri
  borçlanma tercihleri son 800 yilda yasanan
  finansal krizlerin hemen hepsinde temel sebep
  durumundadir.
• (Ipucu Kindleberger, 1989, Reinhart Rogoff,
  2009)
• Krizler kader degildir. Ülkelerin/hükümetlerin
  seçim sanslari vardir. Eger hatali tercihler
  yapar, yanlis politikalar tasarlayip
  uygularlarsa, krizler kaçinilmaz olur.
• (Ipucu Beattie, 2009)

70
Sonuç Düsünceleri 2

• AB için gelecege dönük temel politika araç ve
  hedefleri?
• Kisa Vadede PIIGS ülkelerinden acilen gerek
  duyanlarin dis borçlarinin yeniden
  yapilandirilmasi (debt restructuring) Karsi
  görüsler?
• Uzun Vadede Malî birlike (fiscal union)
  yönelik olarak hizli bir malî entegrasyon süreci
  (Araç Istikrar ve Büyüme Pakti?)
• Sürdürülebilir bir iktisadi büyüme patikasi
  (Araç Avrupa 2020 Stratejisi?)
• AB firmalarinin uluslararasi rekabet gücünün
  artirilmasi (Araç Vergi Reformu?)
• AB vatandaslari arasindaki dayanisma (kader
  birlikteligi) duygularinin güçlendirilmesi
• Ekonomik aktörlerin (özellikle finans
  piyasalarindaki) asiri-risk alma davranislarina
  karsi düzenlemeler (!)
• AB politikacilari ve yöneticilerinin siyasi
  kararlilik ve becerisi

71
Kaynakça Yararli Internet Baglantilari
9
References Useful Internet Links
72
Kaynakça

• Angeloni, I., M. Flad ve F. P. Mongelli (2005)
  Economic and Monetary Integration of the New
  Member States Helping to Chart the Route.
  Frankfurt ECB Occasional Paper Series, No. 36.
• Baldwin, R. ve C. Wyplosz (2004) The Economics
  of European Integration. Berkshire McGraw Hill.
• Beattle, A. (2009) False Economy A Surprising
  Economic History of the World. New York, NY
  Riverhead Books.
• Boone, P., S. Johnson ve J. Kwak (2008) Start
  by Saving the Euro, The Guardian, 24 Ekim.
• Cavallo, D. ve J. Cottani (2010) Making fiscal
  consolidation work in Greece, Portugal, And
  Spain Some lessons from Argentina, VoxEU.org,
  http//voxeu.org/index.php?qnode/5018
• Eichengreen, B. (2008) The Crisis of the Euro.
  Berkeley, CA manuscript.
• Eichengreen, B. ( 2007 2010) The Breakup of
  the Euro Area, in A. Alesina F. Giavazzi,
  Europe and the Euro, Chicago London Uni. of
  Chicago Press NBER, s. 11-51.
• Johnson, S. (2010) Why Cant Europe Avoid
  Another Crisis? Why Cant the US?.
  http//baselinescenario.com/ 2010/12/30/why-cant-e
  urope-avoid-another-crisis-why-cant-the-u-s/more-
  8449
• Kindleberger, C. P. ( 1978 2000) Manias,
  Panics and Crashes A History of Financial
  Crises. Wiley, 5. edisyon.
• Krugman, P. (2011a) Can Europe Be Saved?, The
  New York Times, 12 Ocak.
• Krugman, P. (2011b) Kenen, Mundell, and
  Europe, The New York Times, 14 Ocak.
• Mongelli, F. P. (2002) New Views on the Optimum
  Currency. Area Theory What is EMU telling us?
  European Central Bank Working. Paper No. 138.
• Reinhart, C. M. ve K. S. Rogoff (2009) This Time
  is Different Eight Centuries of Financial Folly.
  Princeton Oxford Princeton UP.
• Roubini, N. (2010) A Survival Strategy for the
  Eurozone, http//project-syndicate.org/commentary
  /roubini33/English
• Savas, V. F. (1999) Çagimizin Deneyi Euro.
  Ankara Siyasal Kitabevi.
• The Economist (2011) The Euro Area Time for
  Plan B, 15 Ocak.

73
Yararli Internet Baglantilari

• OECDs EU Country Web Page
• http//www.oecd.org/country/0,3731,en_33873108_33
  873325_1_1_1_1_1,00.html
• BBC News In graphics Eurozone in crisis
• http//www.bbc.co.uk/news/10150007
• Der Spiegel The Euro Crisis in Figures
• http//www.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-546
  29.html
• Euro Crisis an independent news resource on the
  Euro Debt Crisis and the Euro Crisis
• http//eurocrisis.org
• The Economist Is it time for European debt
  restructuring?
• http//www.economist.com/economics/by-invitation/
  questions/it_time_european_debt_restructuring
• TCMB Euro Bölgesi Izleme Raporlari (aylik,
  1999-2007)
• http//www.tcmb.gov.tr/yeni/banka/emu/ebi.html

74
Ilginiz için tesekkürler...
k i b r i t c i o g l u _at_ g m a i l . c o m
http//kibritcioglu.com/iktisat/
75
(No Transcript)
76
OECD Bilesik Öncü Göstergeler (CLI)
Endeksi Seçilmis Ülkeler, Ocak 1970 Aralik 2009
Veri Kaynagi http//stats.oecd.org/index.aspx?dat
asetcodeMEI_CLI
77
OECD Bilesik Öncü Göstergeler (CLI)
Endeksi Seçilmis Ülkeler, Ocak 1970 Temmuz 2010
Veri Kaynagi http//stats.oecd.org/index.aspx?dat
asetcodeMEI_CLI
78
Dünya Ekonomik Forumu (www.weforum.org) 2010
Küresel Risk Raporu 1
Kaynak http//www.weforum.org/pdf/globalrisk/glob
alrisks2010.pdf
79
Dünya Ekonomik Forumu (www.weforum.org) 2011
Küresel Risk Raporu 2
Kaynak http//riskreport.weforum.org/global-risks
-2011.pdf