DE EXODUS

1
'DE EXODUS DE BERG GODS'
2
DE EXODUS DE BERG GODS

• - De Datering van de Exodus
• - De Farao ten tijde van de Exodus
• - De Beek van Egypte
• - Rode Zee of Riet Zee
• - De Doortocht
• - Midjan
• - De Gespleten Rots bij Horeb
• - De Berg Gods

3
DE DATERING VAN DE EXODUS
Er zijn twee gangbare dateringen in de Theologie
mbt de exodus

• 1445 v.Chr. ook wel de vroege datering genoemd
• De vroege datering is op basis van een rekensom
  aan de hand van de bouw van de tempel van Salomo

(2) 1260 v.Chr. ook wel de late datering
genoemd De late datering is gebouwd op
wetenschappelijk onderzoek (opgravingen e.d.) en
het zoeken van Een geschikte Farao daarbij
Wat zegt de Schrift???
4
DE DATERING VAN DE EXODUS
NBG vertaling van Hebreeuwse tekst
In het vierhonderd tachtigste jaar na de uittocht
der Israëlieten uit het land Egypte, in het
vierde jaar van Salomo's regering over Israël, in
de maand Ziw, dat is de tweede maand, bouwde hij
het huis voor de HERE. 1 Koningen 61
Salomo besteeg de troon in 961 v.Chr.Het vierde
jaar van zijn regering is dus 958 v.Chr.
5
DE DATERING VAN DE EXODUS
Septuaginta
kai. evgenh,qh evn tw/ tessarakostw/ kai.
tetrakosiostw/ etei th/j evxo,dou uiw/n Israhl
En gebeurde in het veertigste en
vierhonderd jaar de uittocht zonen
Israël evx Aivgu,ptou tw/ etei tw/ teta,rtw
evn mhni. tw/ deute,rw basileu,ontoj tou/ uit
Egypte het jaar het vierde in
maand het tweede koningsschap van-het
basile,wj Salwmwn evpi. Israhl koninkrijk
Salomo over Israël
letterlijke
vertaling M.K.
Salomo besteeg de troon in 961 v.Chr.Het vierde
jaar van zijn regering is dus 958 v.Chr.
6
DE DATERING VAN DE EXODUS
958 v.Chr. aanvang Tempelbouw
958-4801438 v.Chr. Hebreeuwse teksten 1 Koningen
61
958-4401398 v.Chr. Septuaginta tekst 1 Koningen
61
Alleen rekening houdend met de jaartallen zijn
er dus Bijbels gezien twee opties
7
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
Welke Faraos leefden, stierven en heerstten rond
het exodus verhaal???
8
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
(1) Een Farao die moet zijn gestorven in het
begin van de Exodus (Psalm 13615)
en Farao met zijn leger in de Schelfzee stortte,
want zijn goedertierenheid is tot in eeuwigheid
(2) De opvolger van die Farao mag weer niet
de oudste zoon van hem zijn.
(Exo.1229)
En te middernacht sloeg de HERE iedere
eerstgeborene in het land Egypte, van de
eerstgeborene van Farao, die op zijn troon zou
zitten, tot de eerstgeborene van de gevangene,
die in de kerker was, benevens alle
eerstgeborenen van het vee.
(3) En dit alles rond de tijd die de Schrift
aangeeft!! (1438 of 1398 v.Chr.)
9
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
1438 v.Chr. naar de Hebreeuwse tekst
1438 v.Chr. was volgens alle beschikbare visies,
Hatshepsut Farao van Egypte
Het jaartal 1438 v.Chr. valt echter midden in de
periode dat ze heerstte!
Haar opvolger Tutmoses III, was haar man en
heerstte vele jaren samen met haar
10
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
1398 v.Chr. naar de Griekse tekst
Omstreeks 1398 v.Chr. stierf Amenhotep II de
Farao...
Het graf van Amenhotep II, is in alle haast
klaar gemaakt...
11
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
(2) De opvolger van Amenhotep II mag weer niet de
oudste zoon van hem zijn. (Exo.1229)
(3) En dit alles rond de tijd die de Schrift
aangeeft!! (1398 v.Chr.)
De opvolger van Amenhotep II wasTutmoses IV
Deze Tutmoses IV, claimde de macht op dmv de
droom stèle
12
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
De opvolger van Amenhotep II wasTutmoses IV
Deze Tutmoses IV, claimde de macht op dmv de
droom stèle
Tutmoses IV kreeg een droom waarin hem werd
verteld dat hij de nieuwe farao zou worden, een
merkwaardige gang van zaken in Egypte destijds
omdat de oudste (eerstgeborene) automatisch het
koningschap kreeg bij het overlijden van de vader
13
DE FARAO TEN TIJDE VAN DE EXODUS
Alles nog even op een rijtje
(1) Amenhotep II stierf tussen 1419 en 1387
v.Chr. (14 visies die ik kon vinden meegenomen)
Flavius Josephus en de meeste anderen houden het
op ca 1400 v.Chr. De Septuaginta aanhoudend kom
je op 1398 v.Chr
(2) Tutmoses IV werd opvolger van Amenhotep II
Farao Tutmoses IV was mogelijk niet de oudste,
maar de tweede zoon van zijn voorganger
Amenhotep II. Historici vermoeden dat Tutmoses IV
zijn oudere broer vermoordde om zelf de macht
over Egypte in handen te krijgen. De
droomstèle gebruikte hij om het koningschap
voor zich op te eisen en te rechtvaardigen dmv
een visioen....
De tempel zou rond 925 v.Chr. vernietigd zijn
door koning Sisak (1Kon 1425 NBG) en laat er
nou tussen 945 en 924 v.Chr een Farao zijn
geweest genaamd Sheshonq
De farao ten tijde van de Exodus is Amenhotep II
14
DE EXODUS DE BERG GODS

• - De Datering van de Exodus ca 1398 v.Chr.
• - De Farao ten tijde van de Exodus Amenhotep II
• - De Beek van Egypte
• - Rode Zee of Riet Zee
• - De Doortocht
• - Midjan
• - De Gespleten Rots bij Horeb
• - De Berg Gods

15
DE BEEK VAN EGYPTE
Het beloofde land aan de Israëlieten
Numeri 345 Dan zal de grens zich van Asmon
ombuigen naar de Beek van Egypte en haar
eindpunt zal zijn bij de zee.
Het lot voor de stam der Judeeërs
Jozua 154 ()vervolgens naar Asmon, en kwam uit
aan de Beek van Egypte, zodat de grens aan de
zee eindigde. Dit zal voor u de zuidgrens zijn.
Waar ligt de beek van Egypte???
16
DE BEEK VAN EGYPTE
Jesaja 2712 Maar het zal te dien dage
geschieden, dat de HERE de aren zal dorsen van
de Rivier af tot de Beek van Egypte toe, en gij
zult ingezameld worden één voor één, kinderen
Israëls.
Rinokorou,rwn
RINOKOROURON
In de tijd van de Farao's heette de grensplaats
Tharu In de tijd van de Grieken heette "Tharu"
"Rhinocolura" In de tijd van de Septuagint
noemde men "Rhinocorouron" de "nchl van Egypte"
17
DE BEEK VAN EGYPTE
In de tijd van de Farao's heette de grensplaats
Tharu In de tijd van de Grieken heette "Tharu"
"Rhinocolura" In de tijd van de Septuagint
noemde men "Rhinocorouron" de "nchl van
Egypte" In de tijd van de "Medeba" of "Madaba"
kaart staat "Rhinocolura" op de plaats van het
huidige Al'Arish
18
DE EXODUS DE BERG GODS

• - De Datering van de Exodus ca 1398 v.Chr.
• - De Farao ten tijde van de Exodus Amenhotep II
• - De Beek van Egypte van oudsher de grens van
  Egypte
• - Rode Zee of Riet Zee
• - De Doortocht
• - Midjan
• - De Gespleten Rots bij Horeb
• - De Berg Gods

19
RODE ZEE OF RIET ZEE
Yam Suph
De NBG vertaling vertaald de Hebreeuwse
combinatie yam suph met Schelfzee. In het
nieuwe testament koos men voor Rode Zee.
Schelf is volgens de Vandalezorgvuldig
opgestapelde hoop hooi, stro, vlas enz.
De meeste Nederlandse vertalingen zeggen
Schelfzee, De NBV vertaald het dan met Rietzee en
dan weer met Rode Zee Willibrord 1 en 2 zeggen
Rietzee.
De discussie is dan ook nog steeds
Rode Zee of Riet Zee?
20
RODE ZEE OF RIET ZEE
Vrijwel alle keren (21 van de 24 keer) dat we in
onze NBG het woord Schelfzee tegen komen staat
er
In de Septuaginta evruqra.n van evruqro,j
Waar komen we dat woord verder tegen?
Jesaja 632 Waarom is dat rood aan uw gewaad,
en zijn uw klederen als die van iemand die de
wijnpers treedt?
21
RODE ZEE OF RIET ZEE
Suph
Jona 25 Wateren omringden mij, zij bedreigden
mijn leven, de diepte omving mij, met zeewier
was mijn hoofd omwonden.
22
RODE ZEE OF RIET ZEE
Jesaja 196 zodat de rivieren stinken, de
Nijlarmen van Egypte leeglopen en droog worden,
riet en biezen verwelken.
rietqne of qaneh biezensuph
23
RODE ZEE OF RIET ZEE
Jesaja 196 zodat de rivieren stinken, de
Nijlarmen van Egypte leeglopen en droog worden,
riet en biezen verwelken.
Jes 196 in de Septuaginta kala,mou
kala,mou in het NT
Mat 1220 Het geknakte riet zal Hij niet
verbreken en de walmende vlaspit zal Hij niet
uitdoven, voordat Hij het oordeel tot overwinning
heeft gebracht.
Lucas 724 Toen de boden van Johannes vertrokken
waren, begon Hij tot de scharen te zeggen van
Johannes Wat zijt gij in de woestijn gaan
aanschouwen? Een riet, door de wind bewogen?
24
RODE ZEE OF RIET ZEE
Waar ligt de Bijbelse Rode Zee??
1 Koningen 926 Ook rustte koning Salomo een
vloot uit te Esjon-Geber bij Elot, aan de oever
der Schelfzee, in het land Edom.
25
DE EXODUS DE BERG GODS

• - De Datering van de Exodus ca 1398 v.Chr.
• - De Farao ten tijde van de Exodus Amenhotep II
• - De Beek van Egypte van oudsher de grens van
  Egypte
• - Rode Zee of Riet Zee Rode Zee
• De Doortocht
• - Midjan
• - De Gespleten Rots bij Horeb
• - De Berg Gods

26
DE DOORTOCHT
Exodus 1251 En op deze zelfde dag leidde de HERE
de Israëlieten uit het land Egypte, volgens hun
legerscharen.
Exodus 133 Toen zeide Mozes tot het volk
Gedenkt deze dag, waarop gij uit Egypte, uit het
diensthuis, gegaan zijt want met een sterke hand
heeft de HERE u daaruit geleid. Daarom mag niets
gezuurds gegeten worden.
Exodus 1421-22 21 Toen strekte Mozes zijn hand
uit over de zee en de HERE deed de zee de gehele
nacht door een sterke oostenwind wegvloeien,
maakte haar droog, en de wateren werden
gespleten. 22 Zo gingen de Israëlieten in het
midden der zee op het droge terwijl rechts en
links de wateren voor hen waren als een muur.
Uit Egypte maar nog niet door de Rode Zee
Egypte
27
DE DOORTOCHT
324 Toen de Egyptenaren de Hebreeërs hadden
ingehaald, maakte ze zich op voor een veldslag.
Dankzij hun grote troepenmacht dreven ze hen
bijeen naar een plek waar maar weinig ruimte was.
De Egyptenaren beschikten bij hun achtervolging
over zeshonderd strijdwagens, vijfduizend
ruiters, en tweehonderdduizend man voetvolk. Ze
sneden alle wegen af waarlangs ze vermoedden dat
de Hebreeërs zouden kunnen ontsnappen, en sloten
hen op tussen de steile rotsen en de zee.
325 Het gebergte loopt door tot aan de zee. Het
is dermate ruig,dat er geen wegen zijn waarlangs
men kan ontsnappen. Dus sloten zij de Hebreeërs
op door het punt te bezetten waar het gebergte de
zee bereikt en sloegen daar hun kamp op.
328 De vrouwen en kinderen huilden en
jammerden, ze hadden immers de dood voor de ogen,
ze zaten opgesloten tussen de bergen en de zee en
de vijand, en ze zagen geen enkele kans om te
ontsnappen.
Josephus Joodse Oudheden boek II Hfst 15
333 ...Dat de zee en de bergen achter jullie
geen enkele vluchtweg bieden, moet voor jullie
geen reden zijn om te wankelen,want als God het
wil, kan Hij die bergen tot een vlakte maken en
de zee tot land.
28
DE DOORTOCHT
...en sloten hen op tussen de steile rotsen en de
zee...
...Het gebergte loopt door tot aan de zee...
...Dus sloten zij de Hebreeërs op door het punt
te bezetten waar het gebergte de zee bereikt...
...ze zaten opgesloten tussen de bergen en de zee
en de vijand...
29
DE DOORTOCHT
Exodus 142-3 ()zult gij u legeren, aan de zee.
3 Dan zal Farao van de Israëlieten denken zij
zijn in het land verdwaald, de woestijn heeft hun
de weg versperd.
30
DE DOORTOCHT
De tekens op de pilaar zijn vertaald en er
zouEgypte, dood, water, farao, Edom, Yahweh, en
Salomo staan
31
DE DOORTOCHT
Exodus 1421 Toen strekte Mozes zijn hand uit
over de zee en de HERE deed de zee de gehele
nacht door een sterke oostenwind wegvloeien,
maakte haar droog, en de wateren werden gespleten.
32
DE EXODUS DE BERG GODS

• - De Datering van de Exodus ca 1398 v.Chr.
• - De Farao ten tijde van de Exodus Amenhotep II
• - De Beek van Egypte van oudsher de grens van
  Egypte
• - Rode Zee of Riet Zee Rode Zee
• De Doortocht Bij Nuweiba
• - Midjan
• - De Gespleten Rots bij Horeb
• - De Berg Gods

33
MIDJAN
Midjan (NBG) - Septuaginta NT - Madiam
Genesis 251-2 En Abraham nam wederom een vrouw,
Ketura geheten. En zij baarde hem Zimran, Joksan,
Medan, Midjan, Jisbak en Suach.
Exodus 215 Toen Farao van deze zaak hoorde,
trachtte hij Mozes te doden, maar Mozes vluchtte
voor Farao en zocht verblijf in het land Midjan.
Exodus 419 Want de HERE had tot Mozes in Midjan
gezegd Keer terug naar Egypte, want alle
mannen, die u naar het leven stonden, zijn dood.
34
MIDJAN
ONOMASTISON
Madiam (652) Stad van een van de zonen van
Abraham en Ketura. Ligt voorbij Arabia in het
zuiden in de woestijn van de Saracenen, ten
oosten van de Rode Zee, werd genoemd Madiani en
word nu genoemd (het territorium) van Madian...
Lxx, Demetrius, Josephus, Philo, Paulus,
Origenes, Eusebius en Jerome plaatsen allemaal
Midjan in Arabië, ten oosten van de Rode Zee
Ook ons eigen Nederlands Bijbel Genootschap
plaatst Midjan ten oosten van de rechtertak van
de Rode Zee
Eusebius
Exodus 31 Mozes nu was gewoon de kudde van zijn
schoonvader Jetro, de priester van Midjan, te
hoeden. Eens, toen hij de kudde naar de overkant
van de woestijn geleid had, kwam hij bij de berg
Gods, Horeb.
35
MIDJAN
Exodus 31 Mozes nu was gewoon de kudde van zijn
schoonvader Jetro, de priester van Midjan, te
hoeden. Eens, toen hij de kudde naar de overkant
van de woestijn geleid had, kwam hij bij de berg
Gods, Horeb.
Moab
Edom
Midjan
36
DE EXODUS DE BERG GODS

• - De Datering van de Exodus ca 1398 v.Chr.
• - De Farao ten tijde van de Exodus Amenhotep II
• - De Beek van Egypte van oudsher de grens van
  Egypte
• - Rode Zee of Riet Zee Rode Zee
• De Doortocht Bij Nuweiba
• - Midjan In het huidige Saudi Arabië
• - De Gespleten Rots bij Horeb
• - De Berg Gods

37
DE GESPLETEN ROTS BIJ HOREB
Exodus 171-6 1 De gehele vergadering der
Israëlieten brak daarna op uit de woestijn Sin,
trekkende van pleisterplaats tot pleisterplaats
naar het bevel des HEREN, en legerde zich te
Refidim, maar daar was geen water voor het volk
om te drinken. 2 Het volk begon met Mozes te
twisten en zeide Geeft ons water, zodat wij
kunnen drinken. Maar Mozes zeide tot hen Wat
twist gij met mij? Wat stelt gij de HERE op de
proef? 3 En het volk dorstte daar naar water,
het morde tegen Mozes en zeide Waarom toch hebt
gij ons uit Egypte gevoerd, om mij, mijn kinderen
en mijn kudde van dorst te doen omkomen? 4 Toen
riep Mozes luide tot de HERE en zeide Wat moet
ik met dit volk doen? Nog een ogenblik en zij
gaan mij stenigen! 5 Daarop zeide de HERE tot
Mozes Ga vóór het volk uit en neem enige van de
oudsten van Israël met u neem ook de staf
waarmee gij de Nijl geslagen hebt, in uw hand en
ga heen. 6 Zie, Ik zal daar vóór u op de rots
bij Horeb staan dan zult gij op de rots slaan en
daaruit zal water te voorschijn komen, zodat het
volk kan drinken. En Mozes deed alzo voor de ogen
van de oudsten van Israël.
En terwijl bij het horen van deze woorden de
angst hun om het hart sloeg, vooral bij de
gedachte dat ze de rots moesten openhakken - en
ze hadden door de dorst en de lange tocht al
zoveel geleden -, sloeg Mozes met zijn staf tegen
de rots.De rots opende zich en het helderste
water gutste in stromen naar beneden. Josephus
Joodse Oudheden (Boek III Hfst 1 vers 37)
38
DE GESPLETEN ROTS BIJ HOREB
Psalm 7815 Hij kliefde rotsen (Sept.enkv) in de
woestijn, en drenkte hen rijkelijk met
watervloeden
Psalm 10541 Hij opende de rots, en wateren
vloeiden, zij stroomden door de dorre streken als
een rivier
Jesaja 4821 Zij leden geen dorst, toen Hij hen
door de woestijnen leidde Hij deed voor hen
water uit de rots stromen Hij toch spleet de
rots, zodat het water vloeide.
39
DE GESPLETEN ROTS BIJ HOREB
40
DE EXODUS DE BERG GODS

• - De Datering van de Exodus ca 1398 v.Chr.
• - De Farao ten tijde van de Exodus Amenhotep II
• - De Beek van Egypte van oudsher de grens van
  Egypte
• - Rode Zee of Riet Zee Rode Zee
• De Doortocht Bij Nuweiba
• - Midjan In het huidige Saudi Arabië
• - De Gespleten Rots bij Horeb Ten oosten van de
  oversteek
• - De Berg Gods

41
DE BERG GODS
...vrijheid van geloofs keuze en belijden..
...het eerste concilie...
...de zondagsheiliging...
Constantijn en Helena
...visioenen...
...de berg Sinaï...
42
DE BERG GODS
Exodus 419 Want de HERE had tot Mozes in Midjan
gezegd Keer terug naar Egypte, want alle
mannen, die u naar het leven stonden, zijn
dood. Vergl. Exo. 31-10
Deuteronomium 12 elf dagreizen is het van Horeb
in de richting van het gebergte Seïr tot
Kades-Barnea. 256 km11 dagen 23.27 km p/dag
264-265 ...de berg Sinaï.Dat is de hoogste berg
in dat gebied... Josephus - Joodse Oudheden boek
II Hfst 12 Vers 264-265
43
Midjan
44
DE BERG GODS
Exodus 1916-18 16 En het geschiedde op de derde
dag, toen het morgen werd, dat er donderslagen en
bliksemstralen en een zware wolk op de berg waren
en zeer sterk bazuingeschal, zodat al het volk
dat in de legerplaats was, beefde. 17 Toen
leidde Mozes het volk uit de legerplaats God
tegemoet en zij stelden zich op onder aan de
berg. 18 En de berg Sinai stond geheel in rook,
omdat de HERE daarop nederdaalde in vuur de rook
daarvan steeg op als de rook van een oven, en de
gehele berg beefde zeer.
Exodus 2018 18 En het gehele volk was getuige
van de donderslagen, de bliksemstralen, het
geluid van de bazuin en de rokende berg. Toen het
volk het zag, beefde het en bleef van verre
staan.
45
DE BERG GODS
Deuteronomium 411 En gij naderdet en stondt
onderaan de berg, terwijl de berg laaide van vuur
tot in het hart des hemels - duisternis, wolken
en donkerheid.
Deuteronomium 523 Toen gij nu de stem hoordet
uit het midden van de duisternis, terwijl de berg
stond in een brand van vuur, naderdet gij tot
mij, al de hoofden uwer stammen en uw oudsten, en
gij zeidet
Deuteronomium 915 Daarop keerde ik mij om en
daalde de berg af, die stond in een brand van
vuur en de twee tafelen van het verbond waren in
mijn beide handen.
46
OVERIGE ZAKEN
Egyptische stijl petroglyfen van een stier zijn
op dit altaar ruim vertegenwoordigd
Deze stijl is nergens anders gevonden in Saudi
Arabië
47
OVERIGE ZAKEN
48
OVERIGE ZAKEN
A Saudisch wacht huisje B Altaar met
petroglyfen C Restanten van 12 pilaren D
Groot altaar aan de voet van de berg E Rode
lijnen markeren bronnen E Blauwe lijnen
markeren afbakeningen
Exodus 1912 Daarom zult gij het volk buiten een
bepaalde kring houden en zeggen Wacht er u voor
de berg te bestijgen, of maar de voet ervan aan
te raken ieder die de berg aanraakt, zal zeker
ter dood gebracht worden.
49
DE SPELONK VAN ELIA
1 Koningen 198-9 8 Toen stond hij op, at en
dronk en ging door de kracht van die spijs
veertig dagen en veertig nachten tot aan het
gebergte Gods, Horeb. 9 Hij kwam daar bij een
spelonk, waar hij overnachtte. En zie, het woord
des HEREN kwam tot hem en Hij zeide tot hem Wat
doet gij hier, Elia?
50
DE EXODUS EN DE BERG GODS
Galaten 425 de berg Sinai in Arabië...
51
Al ware het, dat ik profetische gaven had, en
alle geheimenissen en alles, wat te weten is,
wist, en al het geloof had, zodat ik bergen
verzette, maar ik had de liefde niet, ik ware
niets.
1 Korinthiërs 132
Bedankt voor uw aandacht