ETIKA DALAM PENGURUSAN SEKOLAH

1
ETIKA DALAM PENGURUSAN SEKOLAH
2
KANDUNGAN

1. Kepentingan etika dalam pengurusan/kepemimpinan
   sekolah
2. Tugas Utama Pengetua/Guru Besar
3. Kepentingan etika dalam aspek-aspek pengurusan
   sekolah
4. Teori dan konsep pengurusan yang menimbulkan isu
   etika (teori pengurusan perniagaan, Pengurusan
   Saintifik dan Kesesuaian Amalan Konsep Birokrasi
   dalam Pendidikan)
5. Kajian penerapan nilai murni dalam kalangan
   pengetua
6. Kemahiran untuk pemimpin pendidikan yang
   beretika?

3
For Your Thoughts

• Values, morals and ethics are the very stuff of
  leadership and administrative life.
  (Hodgekinson, 1991)
• The four conceptions of leadership that emphasize
  values
• Transformational leadership
• Servant leadership (The leader begins by being a
  servant)
• Principled centered leadership
• Stewardship (organize and look after followers)

4
KENAPA ASPEK MORAL KEPEMIMPINAN PENTING?

• Tugas pengetua/guru besar ialah untuk menukarkan
  organisasi sekolah kepada sebuah institusi
• Organizations become institutions when they are
  infused with values
• Tugas pengetua/guru besar bukan sekadar untuk
  mentransformasikan pelajar dengan pengetahuan dan
  kemahiran tetapi juga dengan sahsiah dan
  keperibadian yang mulia

5

• Kuasa di antara pengetua/guru besar dan guru
  (termasuk staf dan pelajar) adalah tidak sama.
  Apabila perbezaan ini wujud, maka hubungan itu
  adalah bersifat moral
• Pengetua/guru besar mempunyai kebebasan/kuasa
  untuk bertindak mengikut pertimbangan sendiri
  (discretion) Without choice, there is no
  autonomy, without autonomy, there is no
  leadership. Therefore discretion is necessary
  for principals to function effectively

6
Kenapa tajuk ini (aspek kepimpinan moral)
dimasukkan?

• Pengetua berperanan untuk mempertingkat
  profesionalisme guru
• Kepemimpinan pengetua mempengaruhi prestasi guru
• Kepemimpinan pengetua/guru besar yang beretika
  akan mempengaruhi pentadbiran dan pengurusan di
  sekolah
• Kepemimpinan transformational akan mempengaruhi
  aspek perguruan

7
KEPENTINGAN ETIKA DALAM PENGURUSAN/KEPEMIMPINAN
SEKOLAH

• Dalam usaha untuk melaksanakan dasar pendidikan
  supaya matlamat-matlamatnya tercapai, sistem
  tersebut memerlukan pemimpin pendidikan yang
  cukup cekap, adil, beramanah, berdedikasi,
  berdaya usaha, bertanggungjawab, berkebolehan dan
  berakhlak tinggi (Kamarudin Kachar, 1989)

8

• Kriteria untuk pemimpin sekolah yang berkesan
• Bersifat kritikal
• Bersifat transformatif
• Mempunyai wawasan
• Mengamalkan pengupayaan
• Beretika secara individu
• Beretika di peringkat organisasi
• Bertanggungjawab
• Semua sifat ini menonjolkan penerapan nilai dalam
  kepimpinan seseorang pemimpin

9
PENERAPAN NILAI SECARA LANGSUNG

• a) Beretika secara individu membantu membuat
  pertimbangan
• Adakah beliau seorang pemimpin yang mengamalkan
  nilai-nilai seperti kejujuran, keikhlasan,
  keadilan, rasional, bertanggungjawab dan
  sebagainya?
• Apakah pandangan beliau mengenai perkara yang
  paling penting untuk diajar kepada pelajar?
• Apakah kepercayaan beliau mengenai keupayaan
  pelajar untuk belajar?
• Adakah beliau percaya setiap pelajar boleh diajar?

10
PENERAPAN NILAI SECARA LANGSUNG

• b) Beretika di Peringkat Organisasi dijelmakan
  dalam kepimpinan pengetua
• Adakah pengetua/guru besar berupaya mewujudkan
  persekitaran sekolah yang positif, menyokong dan
  inklusif?
• Adakah pengetua/guru besar memupuk budaya
  pembelajaran di kalangan pelajar?
• Adakah pengetua/guru besar menyediakan peluang
  dan rangsangan pembelajaran untuk semua warga
  sekolah (termasuk yang kurang upaya) dan ahli
  komunitinya?

11
c) Tugas Utama Pengetua/Guru Besar yang mencabar

• Pengurusan kurikulum (aspek ikhtisas)
• Pengurusan dan pembangunan
• Pelajar
• Pengurusan personel
• Kewangan
• Kemudahan fizikal

12

• Pembangunan organisasi dan diri
• Pembangunan kendiri

13
d) Kajian NUTP (1998)

• Dijalankan di 189 buah sekolah rendah dan 83 buah
  sekolah menengah di Wilayah Persekutuan, Kuala
  Lumpur
• Dapatan kajian
• 65 pengetua/guru besar jarang berada di sekolah
• 70 pentadbir sekolah tidak dapat memenuhi
  tuntutan KPM agar mereka mengajar
  sekurang-kurangnya enam waktu seminggu

14

• Pengetua/guru besar tidak menyediakan persediaan
  mengajar
• Pengetua/guru besar mentadbir sekolah secara kuku
  besi

15
KEPENTINGAN ETIKA DALAM ASPEK-ASPEK PENGURUSAN
SEKOLAH

• Isu etika boleh timbul dalam
• Pengurusan ujian dan penilaian- ikut perkembangan
  
• Penyediaan peluang yang sama untuk warga sekolah
• Pengurusan kepelbagaian budaya 1 Malaysia
• Pertimbangan due process (prosedur dan
  substantif)
• Kebebasan memberi pendapat (kebebasan dan
  tanggungjawab)
• Penurunan kuasa/autoriti kuasa bersama tanggung
  jawab (sumber kuasa pakar rujukan distributed
  leadership)

16
PEMANFAATAN TEORI PENGURUSAN PERNIAGAAN DALAM
PENGURUSAN SEKOLAH

• Teori pengurusan perniagaan diterima pakai dalam
  pengurusan pendidikan disebabkan beberapa faktor
  seperti berikut
• Pentadbir sekolah akan menguruskan komponen yang
  sama seperti rakan-rakan mereka dalam bidang
  perniagaan iaitu
• Personel
• Kewangan
• Fizikal
• Institusi pendidikan mesti berkualiti, kompetitif
  dan kos efisien

17

• Bidang pengurusan pendidikan secara relatif
  merupakan satu bidang agak baru/muda
• Pendidikan kini telah menjadi satu komoditi
• Konsep ekonomi bebas yang wujud dalam sektor
  perniagaan telah meresap ke dalam bidang
  pendidikan di cirikan oleh aspek pelanggan dan
  aspek persaingan
• Aspek pelanggan dan persaingan dalam pendidikan
  perlu tafsiran/pendekatan berbeza dengan
  pengurusan perniagaan.

18
PERBEZAAN KONSEP DALAM PENGURUSAN PERNIAGAAN
DENGAN PENGURUSAN PENDIDIKAN

• Terdapat dua aspek yang menonjol yang
  memperlihatkan perbezaan
• a) Aspek pelanggan
• b) Aspek persaingan

19
Aspek pelanggan

• Quality Ability of a set of inherent
  characteristics of a product, process or system
  to fulfill requirements of customers and other
  interested parties (ISO 9001)
• Konsep pelanggan dalam bidang perniagaan amat
  jelas
• Pelanggan berhak menentukan perkhidmatan/
  barangan yang diterima
• Konsep memuaskan hati pelanggan adalah jelas
  dalam sektor perniagaan

20

• Siapakah pelanggan dalam pendidikan?
• Pihak-pihak berkepentingan seperti pengetua/guru
  besar, guru, pelajar, ibu bapa, JPN atau KPM?
• Adakah pelanggan dalam pendidikan mempunyai hak
  untuk menentukan perkhidmatan yang diterima?
• Jika tidak, definisi untuk pelanggan dalam
  pendidikan perlu diperjelas
• Hak dan tanggungjawab yang perlu dipikul oleh
  pelanggan perlu ditentukan dengan wajar

21
Alasan Menafikan Pelajar SebagaiPelanggan

• Konsep pelanggan harus dianggap sebagai satu
  metafora (ibarat)
• Pelajar hanya membayar sebahagian daripada kos
  pendidikan mereka
• Perkhidmatan kepada pelajar diberikan secara
  total dan bukan secara individu
• Kebebasan dari segi penjadualan

22
Aspek persaingan

• Persaingan dalam perniagaan merupakan fenomena
  yang sihat
• Amalan survival of the fittest memang wujud
  dalam perniagaan khususnya melalui proses
  globalisasi
• Apakah implikasi persaingan kepada IPTS?
• Persaingan untuk mendapatkan pelajar mungkin
  menyebabkan sekolah-sekolah kecil ditutup
• Bagaimana dengan konsep cooperative learning
  yang wujud dalam pendidikan?

23
Issues We Need to Address!

• Is private education really a lucrative business?
• Urban middle-class parents, being better endowed
  financially, have the widest choice possible?
• What is the relative tuition cost of private
  tertiary education compared to a public one?
• The aggressive advertising undertaken by the
  industrys big league

24
The Heart, Head and Hand of Leadership(Segiovanni
)

• The heart of leadership
• What a person believes, values, dreams about
• The head of leadership
• The theories of practice that we have developed
• The hand of leadership
• The actions that we take and the decisions that
  we make

25
KESESUAIAN AMALAN KONSEP PENGURUSAN SAINTIFIK
DALAM PENGURUSAN SEKOLAH

• Antara andaian Pengurusan Saintifik termasuk
• Pekerja merupakan pembuat kerja dan bukan
  pemikir. Pemikir terdiri daripada pihak
  pengurusan
• Kecekapan pekerja dinilai secara saintifik tanpa
  mengambil kira faktor kemanusiaan
• Manusia tidak suka bekerja. Oleh itu mereka
  perlu diawasi secara rapi di tempat kerja

26

• Sumber kuasa bergerak dari atas ke bawah
• Faktor ekonomi merupakan rangsangan yang paling
  utama untuk pekerja

27
KESESUAIAN AMALAN KONSEP BIROKRASI DALAM
PENDIDIKAN

• Komunikasi dalam organisasi lazimnya wujud dari
  atas ke bawah
• Guru dianggap sebagai juruteknik dan bukan ahli
  profesional
• Perubahan lazimnya didesak oleh pihak atasan
• Pencerapan pengajaran perlu dilakukan oleh pihak
  atasan

28

• Kurikulum dibina oleh pakar dan dilaksanakan oleh
  guru
• Keputusan dibuat oleh pihak atasan tanpa
  melibatkan guru
• Pihak atasan tidak bercampur/mesra dengan bawahan

29
KAJIAN MENGENAI PENERAPAN NILAI-NILAI MURNI DALAM
KEPEMIMPINAN PENGETUA

• Kajian dibuat berdasarkan 16 nilai yang diperakui
  oleh Pusat Perkembangan Kurikulum
• Guru mempersepsikan pengetua menerapkan lima
  nilai utama dalam kepemimpinan mereka
• Kebebasan
• Baik hati
• Kebersihan fizikal dan mental
• Rasional
• Kasih sayang

30

• Guru mempersepsikan pengetua mereka hanya
  menerapkan nilai keadilan dan berdikari pada
  peringkat sederhana
• Contoh item yang menyentuh dua nilai di atas
• Pengetua saya membuat penilaian SSB dengan
  munasabah berdasarkan sumbangan guru
• Pengetua saya tidak bersikap pilih kasih
  terhadap guru maupun orang lain
• Pengetua saya berani mengakui kesilapan/kesalahan
  diri

31

• Responden bersetuju bahawa pengetua berkesan
  perlu mempunyai ciri-ciri nilai murni
• Tidak terdapat perbezaan yang signifikan di
  antara guru yang mempunyai agama yang berbeza
  terhadap ciri-ciri pengetua berkesan
• Tiga nilai yang paling baik untuk membezakan
  kumpulan pengetua sebagai model yang baik dengan
  kumpulan pengetua bukan model yang baik ialah
• Kerajinan
• Hemah tinggi
• Semangat bermasyarakat

32
Contoh Soalan Kepada Responden

• Rujukan 1 Sangat tidak setuju, 2 Tidak setuju,
  3 Setuju, 4 Sangat setuju
• Pengetua saya membuat penilaian SSB dengan
  munasabah berdasarkan sumbangan guru
• Saya boleh bercakap dengan pengetua saya secara
  bebas dan terbuka
• Pengetua saya sentiasa datang ke sekolah sebelum
  waktu pelajaran pertama dimulakan
• Pengetua saya tidak memberikan komen yang negatif
  terhadap saya di khalayak ramai
• Pengetua saya berani mengakui kesilapan/kesalahan
  diri
• Walaupun pengetua saya sibuk dalam tugas
  hariannya, beliau masih masuk kelas untuk mengajar

33

• Pengetua saya menghargai sumbangan semua warga
  sekolah.
• Pengetua saya berani mempertahankan guru
  sekiranya guru berkenaan didapati tidak bersalah
• Pengetua saya bergaul dengan semua orang tanpa
  mengira latar belakang mereka
• Pengetua saya mengamgil berat terhadap kebajikan
  semua warga sekolah
• Pengetua saya sentiasa memberi pengiktirafan
  kepada warga sekolah yang menghasilkan kerja
  dengan cemerlang
• Pengetua saya merupakan model yang baik untuk
  semua warga sekolah

34
KEMAHIRAN UNTUK PEMIMPIN PENDIDIKAN YANG BERETIKA?

• Meneliti situasi daripada pelbagai perspektif
• Menentukan prinsip atau nilai untuk diterapkan ke
  dalam diri pelajar melalui pendidikan
  formal/tidak formal
• Meneliti dilema moral dari pespektif
  consequentialist dan nonconsequentialist
• Membandingkan kod etika dari pelbagai organisasi
• Membaca penulisan mengenai dilema moral

35

• Quality of leadership is a barometer that
  indicates the extent to which moral authority has
  replaced bureaucratic and psychological. When
  moral authority drives leadership practice, the
  principal is at the same time a leader of
  leaders, follower of ideas, minister of values,
  and servant to the followership.

36
Renungan Bersama

• Apakah tahap pemantauan yang perlu dilakukan oleh
  pengurusan terhadap para guru? Adakah anda
  setuju dengan konsep yang dibawa oleh pengurusan
  saintifik?

37
SOALAN?