WOLNE OPROGRAMOWANIE

1
WOLNE OPROGRAMOWANIE
2
SPIS TRESCI

• WOLNE OPROGAMOWANIE
• WOLNE OPROGRAMOWANIE DEFINICJA
• WOLNE OPROGRAMOWANIE HISTORIA
• OTWARTE OPROGRAMOWANIE
• TWÓRCY
• RICHARD STALLMAN
• LINUS TORVALDS
• LINUX
• CO TO JEST LINUX?
• NAJPOPULARNIEJSZE DYSTRYBUCJE LINUKSA
• UBUNTU
• DEBIAN
• FEDORA
• FEDORA
• OPENSUSE
• NAJPOPULANIEJSZE PROGRAMY
• MOZILLA FIREFOX
• OPENOFFICE
• GIMP

3
WOLNE OPOGRAMOWANIEDEFINICJA

• Wolne Oprogramowanie (ang. Free software) - ruch
  programistów i uzytkowników komputerów
  zaangazowanych w dzialania na rzecz wolnego
  dostepu do oprogramowania przez ogól
  uzytkowników.

4
WOLNE OPROGAMOWANIE HISTOIA

• Nazwa free software pochodzi z lat 80., gdy
  dostepny wczesniej wraz z otwartymi zródlami
  system Unix zostal skomercjalizowany przez ATT,
  co spowodowalo odciecie dostepu do kodu oraz jego
  swobodnego rozwoju (zobacz BSD).
• Przeciwstawil sie temu haker z MIT
  (Massachusetts Institute of Technology), Richard
  M. Stallman (RMS), który zapoczatkowal ruch na
  rzecz tworzenia wolnego oprogramowania (nie
  chodzi tu o kwestie finansowe oprogramowanie
  wolne moze byc platne choc zazwyczaj nie
  jest) pod nazwa GNU (GNU's Not UNIX). Byl on
  takze zalozycielem organizacji Free Software
  Foundation (FSF). Zasadnicza cecha wolnego
  oprogramowania jest mozliwosc jego dalszego
  rozpowszechniania i modyfikacji oraz pelna
  dostepnosc jego kodu zródlowego.

5
OTWARTE OPOGRAMOWANIE

• Otwarte oprogramowanie - ang. open source
  movement, czyli otwarte zródla, to odlam ruchu
  wolnego oprogramowania, ang. free software, który
  proponuje nazwe open source software jako
  alternatywna dla free software, glównie z
  przyczyn praktycznych, a nie filozoficznych.
• W przeciwienstwie do ruchu na rzecz wolnego
  oprogramowania (free software movement), który
  zawsze byl zasadniczo kierowany przez jedna osobe
  (Richard Stallman), ruch na rzecz otwartego
  oprogramowania jest "sterowany" przez luzna rade
  starszych, w sklad której wchodzi Raymond,
  pozostali wspólzalozyciele oraz takie osobistosci
  jak Linus Torvalds, Larry Wall i Guido van Rossum.

6
TWÓRCY WOLNEGOOPROGRAMOWANIA
7
RICHARD STALLMAN

• Richard Matthew Stallman (znany szerzej jako
  rms, ur. 16 marca 1953) znany haker i jeden z
  twórców ruchu wolnego oprogramowania, zalozyciel
  projektu GNU oraz Free Software Foundation,
  wspóltwórca licencji GNU GPL, jeden z twórców
  wielu kluczowych programów takich jak edytor
  Emacs, kompilator GCC czy debuger GDB.
• Ustalil ramy moralne, polityczne i prawne dla
  ruchu wolnego oprogramowania, jako alternatywy
  dla programów o zamknietym kodzie.
• Urodzil sie 16 marca 1953 na Manhattanie.
  Studiowal matematyke na Harvard University
  (1971), a nastepnie zostal hakerem w laboratorium
  sztucznej inteligencji MIT.

8
LINUS TORVALDS

• Linus Benedict Torvalds (ur. 28 grudnia 1969 w
  Helsinkach) finski programista, twórca jadra
  Linux.
• Jest czlonkiem Finlandssvensk, szwedzkojezycznej
  spolecznosci reprezentujacej okolo szesciu
  procent mieszkanców Finlandii. Uczeszczal na
  Uniwersytet Helsinski. Stworzyl jadro systemu
  operacyjnego Linux, przez co nadal impuls do
  gwaltownego rozwoju Wolnego Oprogramowania. Sam
  nalezy do zwolenników powstalego pózniej ruchu
  Otwartego Oprogramowania.

9
LINUX
10
CO TO JEST LINUX?

• Linux jest systemem operacyjnym. System
  operacyjny najprosciej jest to zestaw programów,
  które pozwalaja pracowac na Twoim komputerze.
  Istnieje szereg róznych rodzin systemów
  operacyjnych Unix (i ich warianty - BSD, AIX,
  Solaris, HPUX i inne), DOS, Windows, Amiga,
  MacOS. Linux w zasadzie opiera sie na rodzinie
  Unix, bedac w zalozeniach jego wolna
• alternatywa.

11
NAJPOPULANIEJSZE DYSTYBUCJE LINUKSA
12
UBUNTU

• Ubuntu to kompletna dystrybucja systemu
  operacyjnego GNU/Linux, przeznaczona przede
  wszystkim do zastosowan biurowych i domowych
  (ang. desktop). Bazuje na dystrybucji Debian
  (wersja Sid). Projekt sponsorowany jest przez
  firme Marka Shuttlewortha Canonical Ltd.
• Slowo ubuntu pochodzi z jezyków plemion Zulu i
  Xhosa zamieszkujacych poludniowa Afryke i oznacza
  "czlowieczenstwo wobec innych" (ang. humanity
  towards others). Glównym celem dystrybucji jest
  dostarczenie zwyklym uzytkownikom kompletnego,
  otwartego systemu, który bedzie latwy w obsludze
  oraz jednoczesnie stabilny, niezawodny i
  nowoczesny.

13
DEBIAN

• Debian - projekt wolnej dystrybucji systemu
  operacyjnego GNU/Linux realizowany przez
  ochotników na calym swiecie. Wewnatrz Debiana
  istnieja równiez projekty, majace na celu
  stworzenie dystrybucji systemu GNU/Hurd, BSD a
  nawet dystrybucji wolnego oprogramowania na
  platforme Windows.
• Debian cieszy sie opinia stabilnego systemu o
  wysokiej jakosci i latwego do aktualizacji. Jest
  jednak czesto krytykowany za zbyt rzadkie wydania
  wersji stabilnych.
• Debian korzysta z pakietów DEB. Podstawowym
  instalatorem pakietów jest dpkg - instalator
  niskiego poziomu obslugiwany z linii polecen, lub
  jego bardziej zaawansowany odpowiednik - APT, w
  którym wiele czynnosci jest zautomatyzowanych
  (pobieranie pakietów, rozwiazywanie zaleznosci
  miedzy pakietami). Do wygodniejszego zarzadzania
  pakietami, Debian dysponuje nakladkami na
  powyzsze narzedzia - dselect oraz nowszy -
  aptitude.

14
FEDORA

• Fedora (do wersji 6 Fedora Core, niekiedy
  nieprawidlowo okreslana jako Fedora Linux) -
  nazwa nastepcy wolnej dystrybucji Red Hat Linux
  rozwijanej przez Projekt Fedora i finansowanej
  glównie przez Red Hat. W czerwcu 20051
  utworzono Fundacje Fedora, majaca w zamierzeniu
  koordynowac prace nad Fedora w wiekszym stopniu
  niezaleznie od Red Hata.
• Na Fedorze pracuje wiele serwerów, np.
  kernel.org czy Wikipedia. Nazwa dystrybucji
  pochodzi od rodzaju kapelusza.
• Celem projektu Fedora jest budowa w pelni
  uzytecznego systemu operacyjnego w oparciu o
  wolne oprogramowanie, wydawanego cyklicznie 2-3
  razy w roku. Jednak w zwiazku z licznymi zmianami
  w instalatorze - Anacondzie przy wydaniu piatej
  wersji wydluzono ten czas do 9 miesiecy.

15
OPENSUSE

• SUSE Linux to prosta w obsludze dystrybucja
  Linuksa, stworzona z mysla o uzytkownikach
  korzystajacych na co dzien z interfejsu
  graficznego, i przeznaczona zarówno dla
  uzytkowników domowych (openSUSE), jak i do
  zastosowan komercyjnych (SUSE Linux Enterprise).
  Rozwijana w Niemczech, poczatkowo przez SuSE
  GmbH, w styczniu 2004 dystrybucja zostala
  przejeta przez firme Novell. Pierwsza wersja
  systemu nosila nazwe S.u.S.E. (skrót od niem.
  Software- und System-Entwicklung, od pazdziernika
  1998 zmieniona na SuSE) i ujrzala swiatlo dzienne
  w marcu 1994. W grudniu 2006 Novell oddzielil
  otwarta, ogólnodostepna wersje systemu, nazwana
  openSUSE i rozwijana przez spolecznosc z calego
  swiata, od wydania komercyjnego, oferowanego wraz
  z pomoca techniczna i skierowanego do zastosowan
  profesjonalnych.

16
NAJPOPULANIEJSZE PROGAMY OPEN SOUCE I FREE
SOWTWARE
17
MOZILLA FIREFOX

• Firefox przegladarka internetowa oparta na
  silniku Gecko, tworzona przez Fundacje
  Mozilla/Korporacje Mozilla oraz wolontariuszy.
• Poczatkowo nazywala sie Phoenix, potem Mozilla
  Firebird i Firebird obecna nazwe nosi od 9
  lutego 2004. Oficjalnym skrótem nazwy jest "Fx"
  lub "fx"2, jednak w Polsce czesto uzywany jest
  tez skrót FF. Firefox jest jedna z najczesciej
  uzywanych aplikacji na licencji Open Source, o
  jego popularnosci swiadczy 100 milionów pobran w
  ciagu niecalego roku od daty premiery wersji 1.0.
• Najnowsze stabilne wydanie Firefoksa to 2.0.0.7
  (z 18 wrzesnia 2007). Dostepne jest ono równiez w
  polskiej wersji jezykowej.

18
OPENOFFICE

• OpenOffice.org (potocznie OpenOffice, OOo, OO)
  jest pakietem oprogramowania biurowego Open
  Source. Jego kod bazuje na starszym pakiecie
  StarOffice, napisanym przez niemiecka firme Star
  Division. W 1999 firma wraz z prawami do programu
  zostala zakupiona przez Sun Microsystems.
• 13 pazdziernika 2000 Sun opublikowal kod
  zródlowy pakietu (okrojony jedynie o czesci nie
  nalezace do firmy) powolujac jednoczesnie do
  zycia projekt OpenOffice.org. OOo stanowi
  bezplatna alternatywe dla Microsoft Office, ale
  mozna go tez kupic zwykle w cene wersji
  pudelkowej jest wliczony koszt uslugi wsparcia
  technicznego, uaktualnien oraz rózne dodatki, np.
  profesjonalne szablony dokumentów, certyfikat czy
  program do graficznej obslugi baz danych Kexi.
• Najwazniejsza nowoscia wersji 2.0 pakietu jest
  wlasny system obslugi relacyjnych baz danych
  (OpenOffice.org Base), unowoczesniony zostal
  interfejs wywodzacy sie jeszcze z pakietu
  StarOffice. Arkusz kalkulacyjny zostal
  rozszerzony do 65536 wierszy (tyle, ile ma
  Microsoft Excel), znacznie udoskonalono tez
  program prezentacyjny Impress. Administratorzy
  otrzymaja narzedzia do sieciowej instalacji
  pakietu. Nowoscia jest otwarty format plików
  OpenDocument - zgodny z norma (ISO/IEC 26300).

19
GIMP

• GIMP (GNU Image Manipulation Program)
  stworzony w ramach projektu GNU program do
  obróbki grafiki rastrowej.
• GIMP jest popularnym narzedziem przetwarzania
  grafiki cyfrowej i zdjec umieszczanych w
  Internecie. Mozna przy jego uzyciu tworzyc
  grafike i logo, zmieniac rozmiary i wycinac
  fragmenty zdjec, dokonywac róznych operacji na
  kolorach, laczyc obrazy stosujac warstwy, oraz
  dokonywac konwersji róznych formatów plików
  graficznych.
• Oprócz stosowania interaktywnego, GIMP-a mozna
  oprogramowac do automatycznego dzialania przy
  uzyciu makr zarówno za pomoca wbudowanego jezyka
  Scheme, jak tez Perla, Pythona, Tcl czy Ruby.
  GIMP-a mozna takze zastosowac do tworzenia
  grafiki "na zadanie" przy zastosowaniu skryptów
  CGI.
• Interfejs GIMP-a opiera sie na aktywnym uzywaniu
  wszystkich przycisków i rolek (kólek) myszy oraz
  na otwieraniu duzej liczby okien, co widac na
  zamieszczonych obok obrazkach. Okna, zawierajace
  palety i narzedzia, mozna grupowac w zakladki,
  dzieki czemu interfejs zyskuje na przejrzystosci,
  a liczba otwartych okien znacznie sie zmniejsza.
  Dzieki wykorzystaniu biblioteki GTK do tworzenia
  interfejsu programu szybko powstaly wersje dla
  wielu systemów operacyjnych. Dostepne sa wersje
  dla Mac OS, Linuksa oraz Microsoft Windows.
• GIMP jest wolnym oprogramowaniem, rozprowadzanym
  na licencji GNU GPL. Jego zwolennicy porównuja go
  do platnego Paint Shop Pro czy nawet do narzedzia
  profesjonalistów, Adobe Photoshop. Dzieki filtrom
  mozliwosci programu sa znacznie rozszerzone.

20
INKSCAPE

• Inkscape jest programem do tworzenia grafiki
  wektorowej. Jest wolnym oprogramowaniem
  rozpowszechnianym na licencji GNU GPL
  wykorzystuje biblioteke GTK oraz gtkmm, która
  docelowo ma byc w programie jedynym sposobem na
  komunikacje z interfejsem graficznym. Program
  jest odpowiedzia na niezadowolenie czesci
  programistów z kierunku i postepu prac nad innym
  podobnym programem - SodiPodi. Obecnie Inkscape
  znacznie przewyzsza mozliwosci swojego
  pierwowzoru, m.in. obsluguje tworzenie napisów
  wzdluz linii, poprawiono funkcje eksportu do
  innych formatów - EPS (Encapsulated PostScript),
  PS (PostScript), EPSI (Encapsulated PostScript
  Interchange), AI (Adobe Illustrator), zwykly SVG,
  POV (POV-Ray, tylko spline'y), SVGZ
  (skompresowany SVG) - dodano mozliwosc
  wektoryzacji (trasowanie) rysunków "plaskich"
  grafiki rastrowej, za pomoca zintegrowanej
  wtyczki wykorzystujacej program potrace.
  Zmieniono takze interfejs z przypominajacego
  wielookienkowe podejscie wzorowane na programie
  grafiki rastrowej GIMP, na bardziej typowe,
  integrujace okno narzedzi i pole
  rysowania.Program ten zawiera równiez prosty
  edytor kodu XML, przez co mamy dostep m.in. do
  zablokowanych obiektów. Macierzystym formatem
  zapisu plików w Inkscape jest SVG. Program
  potrafi wyswietlac grafike uzywajac wygladzania,
  korzysta z kanalu alfa dla uzyskania
  przezroczystosci, pozwala na tworzenie gradientów
  wypelniajacych, ma wbudowany zbiór zakonczen
  linii (np. strzalki), obsluguje czcionki
  wektorowe. Jego zaleta jest zbiór przykladowych
  plansz, dostepnych z menu pomocy, prezentujacych
  efekty, jakie mozna uzyskac w programie wraz z
  opisami jak tego dokonac.

21
DZIEKUJE ZA UWAGEAUTOR MICHAL BASAK