Miguel De Saavedra Cervantes DON KISOT

1
Miguel De Saavedra Cervantes DON KISOT
2

• Ispanyol yazari olan Cervantes soylu ama yoksul
  bir cerrahin oglu olan Miguel de Cervantes
  Saavedra, çok genç yasta siirler yazmaya basladi.
  1596 yilinin sonlarina dogru, oda hizmetkâri
  oldugu Ispanyadaki Papalik elçisi Italyan
  kardinal Acquavivayla Romaya gitti.

3

• 1570 yilinda don juan de Austrianin ordusuna
  yazildi. Inebahti deniz savasinda yaralaninca sol
  elini kullanamaz hale geldi. Birçok savasa daha
  katildiktan sonra Italyaya döndü, ispanyaya
  giderken yolda korsanlarin eline düsüp,
  kardesiyle birlikte köle olarak Cezayire
  götürüldü.

4

• Rahiplerin kurtulmalik ödemeleri üstüne serbest
  kalarak ispanyaya döndü ve evlendi. Ertesi yil La
  Galatea adli pastoralinin ilk bölümünü yayimladi
  ama yoksulluktan kurtulamadi. Yenilmez Armadanin
  araç gereç aldigi sirada Endülüste erzak
  görevlisi oldu. Bu arada Novelas Ejemplaresin
  (Örnek Öyküler) bir kaçini yazdi.

5

• 1605 Ocaginda Don Kisotun ilk bölümünün
  yayimlanmasinin ardindan, Örnek Öyküler ve Ocho
  Comedias adli güldürü dizisini, Parnossosa
  Yolculuku yayimladi. Don Kisotun ikinci
  bölümünü yayimladiktan birkaç ay sonra
  hastalanarak öldü.

6
(No Transcript)
7

• Dünya çapinda ününü Don Kisot adli yapiti
  sayesinde kazanmistir. Sövalye romanlarinin
  sonunu vurgulayan parodinin ötesinde, bütün
  insanligin ince, derin ve zekice bir tablosunun
  çizildigi bu romanda planin birliginin
  serüvenlerinin sasirtici çesitliliginin
  vurguladigi yaratici güçlü Don Kisot, Walter
  Scottun deyimiyle Insan Ruhunun Basyapitlarindan
  Biridir.

8

• Don Kisot ile Sanço Panzanin ölümsüz tipleri
  karsitliklariyla insanin iki yönünü simgeler.
  Ayrica, romandaki bütün tipler, ne kadar önemsiz
  olurlarsa olsunlar, bu iki temel figür karsisinda
  silik kalmazlar. Söz konusu gerçeklik ve dogallik
  yetenegi, Cervantesin bir yalinlik, canlilik ve
  nükte örnegi gibi cömertçe yaydigi konusmalarda
  da görülür.

9

• Bu elestirili yapit hiçbir zaman karamsar ya da
  iç karartici degildir. Tersine çok içten bir nese
  havasi vardir. Yayimlandiginda büyük bir basari
  kazanan ve Ispanyada on iki bir örnek satilan
  Don Kisot, birçok dile çevrilmesine karsin, bir
  kenarda unutulmus ve ancak 18. yüzyilda yeniden
  kesfedilerek yeni çevirileri yapilmistir.

10
(No Transcript)
11
Don Kisot Özeti

• Bati toplumunda çürümek üzere olan sövalyeligi,
  alayli bir dille elestiren bir romandir. Hayal
  ile gerçegin genellikle iç içe anlatildigi
  romanda komik pek çok öge bulunur. Hikayeden
  romana geçisin ilk adimi kabul edilmektedir.

12

• I. Bölümdeki Olaylar
• Don Kisot, Italyada Mancha eyaletinde, küçük bir
  köyde yasamaktadir. Sürekli olarak sövalye
  hikâyeleri okuyan Don Kisot, zamanla dünyayi
  sövalye hikâyelerinde oldugu gibi görmeye baslar.
  Eski çaglardaki sövalyeligin canlandirilmasi
  gerektigine inanir. Bir gün, aklini iyice
  yitirir, kendisini son seyyar sövalye zanneder.
  Evindeki eski, pasli zirhlari, kiliçlari kusanir.
  Ezilen halki kurtarmak için çok mükemmel
  zannettigi siska atina binerek yollara düser.
  Kendisine bir de aristokrat bir sevgili
  bulmalidir. Yolda rastladigi çirkin bir köylü
  kizini çok güzel ve soylu olarak görür ve
  kendisine sevgili olarak seçer.

13

• Artik tek istedigi sey, ona resmi sövalyelik
  unvani verilmesidir. Bunun Için de basarilar
  kazanmak zorundadir.Yolda bir hana rastlar. Hani
  sato sanmaktadir. Hanin (satonun) sahibini lord
  olarak görür, kendisini sövalye yapmasini ister.
  Hanin sahibi, onun zararsiz bir deli oldugunu
  anlar, lordmus gibi rol yapar. Don Kisot, resmi
  olarak sövalye unvanini aldigina inanarak
  gururla köyüne döner. Yolda, Sancho ile
  karsilasir. Ona büyük bir servet vaat ederek
  usagi olmasini teklif eder. Sonra tacirlerle
  karsilasir. Onlara sevgilisi Dulcineanin çok
  güzel bir kiz olduguna inandirmaya çalisir. Onlar
  da Don Kisotu döverler.Don Kisot, bu sefer
  yolda yel degirmenlerini insanlara kötülük yapan
  devler sanir. Onlara saldirinca, yaralanir. Yine
  akli basina gelmez.

14

• Sancho, durumu anlatsa da gerçegi görmez.
  Kafasindaki hayale inanir. Bundan sonra koyun
  sürülerini birbirine saldiran iki ordu olarak
  görür. Zayif olanlara yardim etmeye karar verir.
  Koyunlarina saldirildigini gören çoban, Don
  Kisotu döver. Bir baska seferde de Don Kisot
  kaldiklari bir handaki saraplari kan zannederek
  siselere saldirir. Ona gerçekler gösterildigi
  zaman kabullenmez. Büyücülerin onlara öyle
  gösterdigini, onlari kandirdigini söyler.
  Gerçegin aciligina katlanamaz. Baslarindan buna
  benzer pek çok olay geçtikten sonra, köy papazi
  ve berberi Don Kisotu korumak isterler. Onu bir
  kafese koyarak evlerine götürürler.
  Iyilestirmeye çalisirlar.

15

• II. Bölümdeki Olaylar
• Don Kisot bir süre sonra yine Sancho ile yola
  koyulur. Sevgilisi Dulcineayi bulmak
  istemektedir. Sancho onu kandirarak ilk
  gördükleri köylü kizinin Dulcinea oldugunu
  söyler. Yolda pek çok maceradan sonra Dük ve
  Düsesin evine varirlar. Dük ve Düses, Don
  Kisota oyun oynarlar. Don Kisota sövalye gibi
  davranirlar, yardima ihtiyaci olan kisiler için
  ondan yardim etmesini isterler. Oyun tam bir
  komediye dönüsür. Dük, Sanchoya bir ada verir.
  Ada, civar köylerden biridir. Köy halkina
  Sanchonun vali oldugunu söylerler.

16

• On iki günden sonra, Sancho isi birakir. Daha
  sonra Don Kisot, Sanson Carrasco ile düello
  yapar. Kazanan, digerinin istegini yerine
  getirecektir. Sanson kazanir. Don Kisota evine
  dönmesini ve silah tasimamasini emreder. Don
  Kisot da her seyden elini çeker ve köyünde tabii
  bir hayata döner. Ancak hastalanir. Akli basina
  gelir. Tekrar eski Alonso olmustur. Sanchonun
  onu yine kandirmasina müsade etmez, artik tüm
  hayallerinden vazgeçmistir. Bütün malini
  fakirlere miras olarak birakarak ölür.

17
Don Kisot Kahramanlari (Kisileri)

• Don Kisot Don Kisotu takma ad olarak
  kullanmaktadir. Asil adi Alonsodur. Eserin ana
  kahramanidir. Zayif, yasli bir adamdir. Hayalci
  ve saf bir mizaci vardir. Kendisini son sövalye
  olarak görmektedir.
• Dük ve Düses Don Kisotun ev sahipleridir.
  Alayci, firsatçi kisilerdir.
• Sancho Panza Siradan bir köylüdür. Don Kisot onu
  usak olarak kullanir. Saf, ayni zamanda realist,
  kurnaz, basit bir adamdir.

18

• Juana Panza Sanchönun karisidir. Basit bir köylü
  kadinidir.
• Pcro Perez Köyün papazidir. 
• Master Nicholas Köyün berberidir.
• Sanson Carrasco Salamanca Üniversitesinde
  okuyan bekâr, kaba espriler yapan bir gençtir.
• Dulcinea del Toboso Kendisini sövalye sanan Don
  Kisot, sövalyelerin bir sevgilisinin olmasi
  gerektigini düsünür. Siradan, sisman bir köylü
  kizi olan Aldonzoya Dulcinea del Toboso takma
  adini verir. Onu aristokrat bir ailenin güzel
  kizi olarak düsünür.

19
Cervantesin Yasama Dair Görüsleri

• Kötü hareketler, ne kadar yerden aniden biten
  bitkilere benzese de, gene de insan onlardan
  kolayca bir çok seyler ögrenebilir.
• Yasamak ve ögrenmek güzel seylerdir.
• Ask, herkesi esit kilar.
• Askin gözlükleri öyle pembedir ki, bakiri altin,
  yoklugu varlik, gözdeki çapagi inci gibi
  gösterir.

20

• At, sahibine göre kisner.
• Bal, esegin agzi için degildir.
• Kuru pantolon ile balik tutulmaz.
• Borcunu ödememek karariyla alisveris yapan için,
  fiyatin önemi yoktur.
• Herkesin kendine göre birtakim dertleri vardir,
  ama bu kiminde gramladir, kiminde kiloyla.

21

• Dost mu dedin? Kulaga kaçan piredir o.
• Fakirlik, askin büyük düsmanidir.
• En büyük felaket ölümdür.
• Bir kapi kapanirken, öteki açilir.
• Siddetli firtinanin arkasindan sükunet gelir.
• Dürüst bir kadinin güzelligi atese benzer
  Yaklasmayana hiç bir zarari dokunmaz.

22

• Ask ne ile beslenir? Iltifat ile.
• Asagilik insanlara iyilik etmek, denize su
  tasimaya benzer.
• Önüne kötülük etme firsati çikmamis kisiye,
  iyiliginden ötürü tesekkür edilebilir mi?
• Eldeki serçe, uçan turnadan iyidir.
• Bütün acilar azalir, yeter ki ekmegin olsun.
• Açlik, dünyanin en güzel salçasidir.

23

• Iyi bir agaca sarilan gölgesiz kalmaz.
• Zamanin unutturamayacagi ani, ölümün
  dindiremeyecegi aci yoktur.
• Askerler için barut kokusu, lavanta kokusundan
  üstündür.
• Bütün acilara dayanilir, yeter ki ekmegin olsun.
• Tecrübe bilginin anasidir.

24

• Serefim yasamimdan daha degerlidir.
• Arkadas ugrunda ölmek kolay,fakat ugrunda
  ölünecek arkadas bulmak zordur.
• Zengin dullar bir gözleriyle aglarlar, ötekini
  kirparlar.
• Insan egitimle dogmaz, ama egitimle yasar.

25
(No Transcript)
26
Eserleri

• Roman La Galatea (1585), Persiles ile
  Sigismunda'nin Acilari (Los Trabajos de Persiles
  y Sigismunda, 1617)

27

• Öyküler Özgür Ruhlu Asiklar (El amante liberel),
  Rincocerete ile Cortadillo (Rincocerete y
  Cortadillo), Ispanyollar Ingiltere'de (La
  espanola Inglesa), Yüksek Icazet (El licenciado
  vidriera)

28

• Oyunlari Cezayir'de Sürgün (El trato de Argel,
  1582), Cezayir Mahkumlari (Las banos de Argel,
  1582), La Numancia (1584), Cesur Ispanyol (El
  gallardo Espanol, 1615), Büyük Sultan (La gran
  Sultana, 1615), Kiskançlik Evi (La casa de los
  celos, 1615), Ask Dehlizi (El laberinto de amor,
  1615), Pedro de Urdemala (1615), Salamanca
  Mahzenleri (La cueva de Salamanca, 1615), Kiskanç
  Yasli Adam (El viejo celoso, 1615), Uyanik
  Nöbetçiler (La guarda ciudadosa, 1615)

29

• Deneme/Elestiri Parnaso'ya Yolculuk (El Viaje
  del Parnaso, 1515)
• En önemli eseri Don Kisottur.

30
Hazirlayan Nuray DURUKAN