GELISEN VE DEGISEN

1
GELISEN VE DEGISEN ÜNIVERSITELER VE TÜRKIYEDE
YÜKSEK ÖGRETIMDE ÇEVRIM-IÇI ÖGRETIMIN DURUMU

• Hatice Gökçe Bilgiç
• Hacettepe Üniversitesi, Egitim Fakültesi,
  Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Egitimi
  Bölümü, 06800, Ankara
• Hgokcebilgic_at_hacettepe.edu.tr
•  
• Dilek Dogan
• Atatürk Üniversitesi, K.K Egitim Fakültesi,
  Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Egitimi Böl.,
  25240, Erzurum
• Dilekdogan_at_atauni.edu.tr
•  
• Doç. Dr. S. Sadi Seferoglu
• Hacettepe Üniversitesi, Egitim Fakültesi,
  Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Egitimi
  Bölümü, 06800, Ankara
• Sadi_at_hacettepe.edu.tr
•  

2
Sunu Plani

• Çalismanin Amaci
• Çevrim-içi Ögretim
• Yüksekögretim Kurumlari ve Uzaktan Egitim
• Yöntem
• Bulgular
• Öneriler

3
Çalismanin Amaci

• Çalisma da
• yüksek ögretim kurumlarinin çevrim-içi ögretim
  sunduklari uzaktan egitim programlarindaki
  durumu,
• ögretim üyelerinin sorunlari, beklentileri ve
  ihtiyaçlarinin
• ortaya konmasi amaçlanmistir.

4
Çevrim-içi Ögretim

• Çevrim-içi ögretim,
• farkli ögretim teknolojilerinin ögrenme sürecine
  katilarak,
• farkli bilgi ve iletisim teknolojileri ile
  yapilandirilan,
• bireylere esnek olarak yapilandirilmis egitsel
  materyallerin sunuldugu,
• zaman ve mekândan bagimsiz 7/24 uygun olunan
  zamanda alinabilen egitimler (Yamamoto, Demiray
  ve Kesim, 2010)
• seklinde tanimlanabilir.

5
Yüksekögretim Kurumlari ve Uzaktan Egitim (1)

• Gelisen teknolojiler, artan ve degisen egitim
  ihtiyaçlari ve bu paralelde yasam boyu ögrenme
  ilkesinin yayginlasmasiyla birlikte üniversiteler
  uzaktan egitim (UE) programlari baslatmaya ve var
  olanlarini da gelistirmeye baslamislardir.

6
Yüksekögretim Kurumlari ve Uzaktan Egitim (2)

• Yildirim (2010) uzaktan egitimin günümüz
  dünyasinda üniversite egitiminde vazgeçilmez bir
  egitim yöntemi olarak karsimiza çikmakta oldugunu
  ve uzaktan egitim sisteminin, gelecekte
  geleneksel egitim sisteminin yerini alacagi
  görüsünün yaninda, geleneksel egitim ile birlikte
  destek bir egitim sistemi olarak sunulmasini
  savunanlarin da olduguna dikkat çekmektedir.

7
Yüksekögretim Kurumlari ve Uzaktan Egitim (3)
8
Yöntem (1)

• Bu çalismada
• üniversitelerin uzaktan egitim merkezlerinde
  çalisan alan uzmanlari,
• çevrim-içi egitim alaninda çalismalar
  gerçeklestiren ögretim elemanlari ve
• çevrim-içi egitim ile ders sunan ögretim
  elemanlarina
• arastirmacilar tarafindan hazirlanmis bir anket
  elektronik ortamda uygulanarak veriler
  toplanmistir.

9
Yöntem (2)

• Uygulanan anketle
• üniversitelerde kullanilan çevrim-içi egitim
  teknolojileri,
• kullanilan sistemler,
• ögrenci sayilari,
• ögretim elemanlarinin ihtiyaçlari ve yasanan
  sorunlar
• gibi konularda bilgiler toplanmistir.

10
Katilimcilar (1)
11
Katilimcilar (2)
12
Veri Toplama Araci (1)

• Veriler arastirmacilar tarafindan gelistirilen
  Türkiyede Yüksek Ögretimde Çevrim-içi Ögretimin
  Durumu Ögretim Elemanlarinin Görüsleri baslikli
  anket araciligiyla toplanmistir.
• Anket açik uçlu ve yari yapilandirilmis 36
  sorudan olusmaktadir.

13
Veri Toplama Araci (2)

• Anket sorulari gelistirilirken ilgili
  alanyazindan yararlanilmis, anket gelistirme
  sürecinde 4 alan uzmanindan görüs ve önerileri
  alinmis, daha sonra gelen geri bildirimler
  dogrultusunda ankete son hali verilmistir.

14
Veri Analizi

• Elektronik ortamda uygulanan anket araciligiyla
  toplanan verilerin analiz edilmesinde
  arastirmanin amacina uygun olarak frekans ve
  yüzde dagilimi kullanilmistir.
• Ayrica açik uçlu sorularin veri analizinde içerik
  analizi yapilmistir.

15
Bulgular

• Bir Dersi Çevrim-içi Sunan Bir Ögretim Elemaninin
  Içerikle Ilgili Ihtiyaçlari
• Bir Dersin Çevrim-içi Sunulmasi Sürecinde
  Karsilasilan Teknik Ihtiyaçlar
• Uzaktan Egitimde En Çok Karsilasilan Aksakliklar
• Çevrim-içi Egitimde Basariyi Etkileyen Unsurlar
• Çevrim-içi Egitimde Egitmenlerin Karsilastiklari
  Sorunlar
• Uzaktan Egitim Merkezinde Çalisan Görevliler
  Açisindan Görev Dagilimlari
• Çevrim-içi Egitimde Kullanilan Materyaller ve
  Video Konferans Araçlari
• Çevrim-içi Egitimde Kullanilan Ögrenme Yönetim
  Sistemleri (ÖYS)
• Uzaktan Egitim Merkezlerindeki Geri Dönüt Sistemi

16
Bir Dersi Çevrim-içi Sunan Bir Ögretim
Elemaninin Içerikle Ilgili Ihtiyaçlari
Ihtiyaç Alanlari f
Uzaktan egitime yönelik pedagoji destegi ve egitimi 8 23
Görsel materyal tasarimi 7 20
Içerigin hangi standartlara uygun hazirlanacagi 5 14
Çevrim-içi ortamda içerik sunumu 5 14
Içerik gelistirme 4 11
ÖYS yönetim destegi 3 9
Ögretim tasarimi 2 6
Temel bilgisayar becerileri 1 3
Toplam 35 100
17
Bir Dersin Çevrim-içi Sunulmasi Sürecinde
Karsilasilan Teknik Ihtiyaçlar
Ögretim Elemanlarinin Teknik Ihtiyaçlari f
Kullanilan sistem (ÖYS ortami) hakkinda egitim 12 50
Senkron bilesenler hakkinda egitim 3 13
Içerik hazirlanmasi 2 9
Temel bilgisayar bilgisi 2 8
Yazilim destegi 2 8
Donanim destegi 1 4
Temel internet kullanimi 1 4
Ögrencilere teknik destek için 7/24 çagri merkezi destegi 1 4
Toplam 24 100
18
Uzaktan Egitimde En Çok Karsilasilan Aksakliklar
(1)

• Ögretim elemanlarinin
• Uzaktan egitim konusundaki eksiklikleri,
• Teknoloji konusundaki yetersizlikleri ve
• Zaman sikintisinin en öne çikan aksakliklar
  oldugu görülmüstür.
• Bununla birlikte
• Ders içeriklerinin istenen kalitede
  hazirlanamamasi
• Uzaktan egitim alaninda personel eksikligi
• gibi aksakliklar da görülmektedir.

19
Uzaktan Egitimde En Çok Karsilasilan Aksakliklar
(2)

• Teknik baglamda belirtilen aksakliklar içinde
  özellikle internet baglantisindan ve alt yapidan
  kaynakli yasanan sorunlar vurgulanmistir.
• Katilimcilarin uzaktan egitimde aksaklik olarak
  belirttikleri bir diger sorun ise uzaktan egitim
  konusundaki yönetmelik eksikligi ve ders
  içerikleri konusundaki akreditasyon
  çalismalarinin eksikligi olarak görülmektedir.

20
Çevrim-içi Egitimde Basariyi Etkileyen Unsurlar
Basariyi Etkileyen Unsurlar f
Egitmenlerin pedagojik yeterlilik durumlari 17 21
Egitmenlerin teknik yeterlilik durumlari 16 20
Çevrim-içi ortam teknolojilerindeki gelismeler 15 18
Kurum Yönetiminin Destegi 14 17
Finansal Destek 10 12
Diger 6 7
Piyasanin durumu 4 5
Toplam 83 100

• (Katilimcilar birden fazla seçenek
  seçebildikleri için yanitlarin toplam sayisi
  katilimci sayisindan fazladir.)

21
Çevrim-içi Egitimde Egitmenlerin Karsilastiklari
Sorunlar
Karsilasilan Sorunlar f
Teknik sorunlar 12 31
Içerik hazirlama 11 28
Kullanilan çevrim-içi ortamla ilgili sorunlar 8 20
Ögrenci degerlendirilmesi 4 10
Geri dönüt için yeterli zamanin ayrilamamasi 3 8
Diger 1 3
Toplam 39 100

• (Katilimcilar birden fazla seçenek
  seçebildikleri için yanitlarin toplam sayisi
  katilimci sayisindan fazladir.)

22
Çevrim-içi Egitimde Kullanilan Materyaller ve
Video Konferans Araçlari

• Verilere göre Türkiyede en yaygin kullanim alani
  bulan es zamanli görüntülü konusma programi
• Adobe Connect
• Open Meetings
• BigBlueButton
• Perculus gibi programlar da kullanilmaktadir.
• Arastirmalar sonucunda en çok kullanilan
  materyaller
• Grafik
• Video
• E-kitap

23
Çevrim-içi Egitimde Kullanilan Ögrenme Yönetim
Sistemleri (ÖYS) (1)

• Arastirma sonuçlarindan elde edilen
• verilere göre bu ortamlar içerisinde
• en çok kullanilan 48 ile Moodledir.

• Bu ögretim yönetim sisteminin tercih edilmesinin
  baslica nedeni ücretsiz olarak sunulmasi ve
  karsilasilan problemlerin çözümüne yönelik
  bilgilerin aninda bulunabiliyor olmasi olabilir.

24
Çevrim-içi Egitimde Kullanilan Ögrenme Yönetim
Sistemleri (ÖYS) (2)

• Moodle disinda katilimcilardan bazilari E-nokta,
  Meteksan gibi firmalar tarafindan hazirlanan
  programlari kullandiklarini belirtirken, Akademik
  LMS (SAUPORT) gibi kendi yazdiklari ÖYS
  sistemlerini kullananlar da bulunmaktadir.

25
Uzaktan Egitim Merkezlerindeki Geri Dönüt
Sistemi (1)

• Bu çalismada katilimcilarin
• genellikle haftalik ve aylik dönüt verildigi
• belirtilirken, bunun yani sira
• ihtiyaç duyuldugunda veya ögretim elemanlari her
  istediginde
• çesitli zaman araliklarinda
• ayda ya da yilda bir kez
• geri dönüt verildigini belirtilmistir.

26
Uzaktan Egitim Merkezlerindeki Geri Dönüt
Sistemi (2)

• Uzaktan egitim merkezlerinin aldigi geri dönüt
  sayisi bir sistemin düzenlenmesi için yetersiz
  kalmaktadir.
• Bununla beraber yine içerikle ilgili
  ögrencilerden alinan geri dönüt sayilari da
  yetersiz kalmaktadir.
• Katilimcilar genellikle sorun çiktiginda içerikle
  ilgili güncellemeleri yapmayi tercih
  etmektedirler.

27
Öneriler (1)

• Uzaktan egitim programlarinda basariyi etkileyen
  en önemli üç unsurun sirasiyla
• Egitmenlerin pedagojik yeterlilik durumlari,
• Egitmenlerin teknik yeterlik durumlari ve
• Çevrim-içi ortam teknolojilerindeki gelismeler
  oldugu görülmektedir.

28
Öneriler (2)

• Bu baglamda üniversitelerin uzaktan egitim
  programlarinda etkili olabilmeleri için sistemde
  ders verecek egitmenlere yönelik hem pedagojik
  hem de teknik anlamda destek programlari
  sunmalarinin önemli oldugu anlasilmaktadir.

29
Öneriler (3)

• Uzaktan egitim merkezlerinde daha nitelikli
  egitimlerin sunulabilmesi için egitim verecek
  olan ögretim elemanlarina oryantasyon amaçli
  egitimlerin verilmesi sistemin etkili olmasinda
  önemli katkilar saglayabilecek bir unsur
  olacaktir.
• Bununla birlikte ayrica ögretim elamanlari ve
  ögrencilere istedikleri her an teknik destek
  verilip yasadiklari sorunlar giderilmeye
  çalisilmalidir.
• Bu da ancak egitmenler ve ögrencilerden düzenli
  olarak alinacak geri dönütlerle
  gerçeklestirilebilir.

30
Öneriler (4)

• Çevrim içi derslerdeki verimliligi artirmak için
  sürece baslamadan önce
• görev dagilimi,
• içeriklerin olusturulmasi,
• kullanilacak araç gereçlerin belirlenmesi ve
• egitmenlerin çevrim-içi derslere hazirlanmasi
  süreci çok iyi bir sekilde planlanmalidir.
• Çünkü planlama basarili olmanin en önemli ön
  kosuludur.

31
Tesekkür Ederiz!

• Hatice Gökçe Bilgiç
• Hacettepe Üniversitesi, Egitim Fakültesi,
  Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Egitimi
  Bölümü, 06800, Ankara
• hgokcebilgic_at_hacettepe.edu.tr
•  
• Dilek Dogan
• Atatürk Üniversitesi, K.K Egitim Fakültesi,
  Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Egitimi Böl.,
  25240, Erzurum
• dilekdogan_at_atauni.edu.tr
•  
• Doç. Dr. S. Sadi Seferoglu
• Hacettepe Üniversitesi, Egitim Fakültesi,
  Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Egitimi
  Bölümü, 06800, Ankara
• sadi_at_hacettepe.edu.tr
•