Veilig werken; beroepsrisico

1
Veilig werken beroepsrisicos.

• Geert Peuskens
• Hoofdverpleegkundige B2
• Tropische geneeskunde Pneumologie
• Universitair Ziekenhuis Antwerpen.

2
HIV.

• Humaan Immuundeficiëntie Virus.
• Evolutie van acute naar chronische aandoening
  (door medicatie) gt meer gezonde mensen met HIV.

3
Veiligheid?!

• Veiligheidsgevoel.
• Angst vs. Zekerheid.
• Veiligheidsgedrag vs. risicogedrag

4
Men kent niet steeds HIV-status van iemand anders.
5
Niet iedereen weet HIV-status van zichzelf.
6
Werkomgeving?

• Collega medewerker.
• Werkomstandigheden.
• Patiënt cliënt.
• Aard van interventie.
• Risicobepaling.
• Geen risico.
• Gecontroleerd risico.
• Ongecontroleerd risico.

7
Gewone sociale contacten geeftgeen risico op
overdracht!
8
Geen verspreiding HIV door

• De lucht
• Een handdruk
• Een knuffel
• Uit hetzelfde glas drinken
• Zelfde toilet gebruiken
• Een tongzoen
• Masturbatie
• Urine, stoelgang, braaksel (tenzij met bloed)
• Zweet, tranen, speeksel
• Muggen

9
HIV-overdracht.

• Bloed-bloedcontact.
• Onbeschermde sexuele contacten.
• Borstvoeding.
• CAVE! Lichaamsvochten als overdracht van andere
  micro-organismen.

10
Iedereen testen?

• Kostprijs.
• Patient op de hoogte?
• Patient verplichten?
• Meer veiligheid?

11
Bloed-bloedcontact.

• Bloed van persoon besmet met HIV komt in contact
  met bloedbaan van persoon zonder HIV.
• Open wonden.
• Prik- en snijaccident
• HIV 0,3.
• Hepatitis B 6-40 - Hepatitis C 3-10
• Afhankelijk van
• Hoeveelheid bloed visuele bevuiling.
• Materiaal (bvb. Holle naald).
• Contactduur.
• Hoeveelheid virus.
• Ouderdom van bloedresten.

12
Infectiepreventie.

• Vaccinatie (Toekomst?)
• Universele voorzorgsmaatregelen.
• Barrier nursing.
• Handhygiene wassen - ontsmetten.
• Niets anders doen dan dat men normaal zou moeten
  doen.

13
Prikongevallen vermijden.

• Is de interventie nodig?
• Scherpe voorwerpen nodig - andere systemen
  beschikbaar?
• FONA-registratie en evaluatie!
• Procedures.
• Inscholing/bijscholing.
• Ervaring werkdruk.
• Bewustwording rond veiligheid.
• Materiaal.

14
Veilig werken.

• Denk na!
• Materiaal en werkveld voorbereiden.
• Handhygiene.
• Handschoenen aan.
• Techniek uitvoeren.
• Vuil materiaal onmiddellijk verwijderen.
• Stalen verpakken.
• Handschoenen uit.
• Handhygiene.

15
Veilig werken materiaal.

• Handschoenen!
• Beschermbril.
• Masker.
• Overshort.
• Gesloten bloednamesysteem.
• Naalden en infuuscatheters.
• Naaldcontainer!

16
Veilig werken materiaal.

• Voordelen
• Veiligheid!
• Minder prikaccidenten gevolgen (?)
• Nadelen/problemen.
• Veiligheid?
• Kennis van materiaal.
• Standaardisatie in ziekenhuizen.
• Kostprijs.

17
Gevolgen van prikaccident.

• Voor slachtoffer.
• Somatisch.
• Psychologisch/professioneel.
• Sociaal.
• Spiritueel/levensbeschouwelijk.
• Voor afdeling/ziekenhuis.

18
Postexposure protocol.

• Neergeschreven en duidelijk protocol voor alle
  bloedoverdraagbare infecties.
• Aandacht voor rapportage, evaluatie,
  counselling, behandeling en follow-up.
• Naleven protocol en procedures.
• Beschikbaarheid van artsen.
• Beschikbaarheid van HAART.
• Kennis en kunde (www.cdc.gov)

19
Postexposure management.

• Verzorging van plaats van blootstelling.
• Wonde laten bloeden.
• Wassen met water en zeep.
• Ontsmetten.
• Risicobepaling.
• HIV - Hepatitis B - Hepatitis C.
• Testen bron slachtoffer.

20
Postexposure rapportage.

• Datum en uur van blootstelling.
• Plaats en wijze van blootstelling.
• Welk voorwerp - op welke wijze - op welk ogenblik
  in proces.
• Hoeveelheid vloeistof of materiaal, diepte en
  contacttijd.
• Informatie over bron HIV-status, stadium,
  therapiegeschiedenis en virale lading.

21
Risicobepaling.

• Waarom PEP?
• Minder kans op transmissie - Window of
  opportunity.
• Afhankelijk van
• Wijze van blootstelling.
• Hoeveelheid bloed of ander lichaamsvocht.
• Zwangerschap.
• Virale lading.
• Resistentie.

22
Postexposure Prophylaxis (PEP).

• Voorkomen is beter dan PEP.
• Evidence based???
• Steeds in overleg met expert in behandeling HIV.
• PEP dringende medische hulpverlening!
• Start zo snel mogelijk.
• Betrachting op B2
• binnen dezelfde shift.
• geruststelling.

23
PEP.

• Voorbeeld van behandeling
• Basis 4-weken regime van 2 AV-medicatie.
• Combivir (nucleoside analoog)
• Combinatie (hoge transmissiekans of resistentie)
• Crixivan of Viracept (prothease inhibitor)
• In combinatie met Postexposure-counselling!

24
Postexposure follow-up.

• Follow-up counselling.
• Post-exposure HIV-tests
• 6 weken - 3 6 maanden - ev. 12 maanden.
• Medische follow-up.
• Monitoring toxiciteit PEP bij aanvang na 2
  weken afhankelijk van deze resultaten.
• Cytologie, nierfunctie en leverfunctie.
• Afhankelijk van specifieke bijwerkingen
  medicatie.
• Ook follow-up indien geen PEP.

25
PEP.

• Aandachtspunten
• Resistentievorming - therapietrouw.
• Bijwerkingen.
• Zwangerschap (?)

26
Hepatitis B C.

• Interne lichaamsvochten.
• Hepatitis B Veilig voor een prikje!
  (Vaccinatie)
• Hepatitis C
• 10 acute hepatitis.
• 60 tot 80 chronisch dragerschap.
• 30 levercirrose.
• 20 hepatocellulair carcinoom.

27
Tuberculose.

• Respiratoire TBC.
• LongTBC (open/gesloten).
• Exsudatieve pleuritis.
• Extrarespiratoire TBC.
• CZS, klieren, abdominaal, wonden,
• Voorzorgsmaatregelen afh. van vorm.
• Bronisolatie - Contactisolatie.
• Universele voorzorgsmaatregelen.
• Mantoux-test - RxTx.

28
3 stappen tot veilige werkomgeving.

• Denk na.
• Eigen veiligheid eerst.
• Denk ook aan persoon met HIV.

29
1. Denk na.

• Op welke wijze contact met mensen met HIV?
• Loop ik risicos door dit contact?
• Hoe kan ik deze risicos vermijden?
• Universele voorzorgsmaatregelen.
• Uitwerken procedures.

30
2. Eigen veiligheid eerst.

• Bewust omgaan met risico.
• Procedures Routinematig werken.
• Collegas medewerkers steeds attent maken op
  veiligheidsvoorschriften gt continu proces.
• Ging er iets fout gt Hoe vermijden naar toekomst
  toe?
• Heeft men risico gelopen neem contact op met
  arts die op de hoogte is van HIV.

31
3. Denk ook aan persoon met HIV.

• Zet vooroordelen aan de kant!
• Mensen met HIV hebben recht op normale
  benadering.
• HIV als chronische aandoening.
• HIV als deel van het leven.
• Het leven is meer dan HIV.

32
Uit een vorige les.

• Homos en bloeddonatie?
• Discriminatie?
• Reden Geen vergoeding voor donaties (?)
• Belangrijker vragen
• Wisselende sexuele contacten.
• Onbeschermde sexuele contacten.

33
Meer informatie.

• Internet
• www.cdc.gov
• www.unAIDS.org
• HIV en AIDS, een handleiding voor
  gezondheidswerkers, Universitaire Pers Leuven,
  2000. ISBN 90 5867 080 5
• wetenschappelijke literatuur.

34
Een veilige werkomgeving met HIV?

• Maak er werk van!