Kosova (n

1
Kosova (nën UNSCR 1244) Trajnimi për Statistikat

• Prokuroria/ Gjykatat
• Seanca 7, 7 Tetor, 9.00 10.15
• Pamje e Përgjithshme e Sistemit të Drejtësisë
  Kriminale dhe Statistikat Raportimi Ndërkombëtar

2
Rëndësia e krahasimit të të dhënave

• U tregon qeverive ku të përqëndrohen përpjekjet
• Mund të japë ide për reformën ligjore
• I tregon publikut nëse vendi ka të meta ose po
  ecën shumë mirë me drejtësine kriminale
• Tregon se çfarë nevojash ka infrastruktura e
  statistikës për tu zhvilluar më tej (përfshirë
  botimet)
• Mund të krahasojë burimet e vëna në drejtësinë
  kriminale

3
ProblemeArsyet për pakrahasueshmëri

• Rregulla të ndryshme
• Ndryshimet në përkufizime
• Vendet kanë sisteme ligjore të ndryshme
• Vendet kanë politika të ndryshme
• Statistika Ndërkombëtare për shkak të
  krahasueshmërisë së dobët është vetëm fillimi i
  hetimit krahasues
• Studimet e duhura kanë nevojë për më shumë
  krahasim dhe kërkim ligjor

4
Vrasja

• Termi anglisht Homicide reflekton (pothuajse)
  të gjitha krimet ku viktima vdes si pasojë e
  krimit dhe kryesi gjendet fajtor për vdekjen e
  viktimës.
• Koncepti anglisht i vrasjes ndahet në dy
  kategori
• Vrasje kjo është vrasja e paramenduar
• Manslaughter të gjitha vrasjet, paramendimi nuk
  është edhe aq problem
• Pjesë e konfuzionit është se termat Homicide dhe
  Murder ndoshta përkthehen njësoj në shqip?

5
Katër instute të rregullta/ iniciativa të
mbledhjes së të dhënave në nivel ndërkombëtar

• UNODC
• Eurostat
• ICVS
• European Sourcebook

6
UNODC - Iniciativa Statistike

• UNODC është Zyra e Kombëve të Bashkuara për
  Drogën dhe Krimin në Vienë, Austri.
• UNODC jep tendencat dhe analizat e politikave dhe
  shpërndarjen e të dhënave dhe informacionit për
  skenën globale të drogës dhe krimit.
• Informacioni analitik për problemet globale të
  drogës dhe krimit i mundëson komunitetit
  ndërkombëtar të identifikojë prioritetet e
  kontrollit të drogës dhe krimit.
• Ka një seri të iniciativave statiskore,
  përmbledhja të cilave gjendet në këtë faqe
  http//www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/in
  dex.html

7
Standarde dhe rekomandime të UNODC për
statistikat e krimit

• UNODC ka botuar tre manuale për të përmirësuar
  statistikat e krimit dhe drejtësisë
• Një manual për zhvillimin e sistemit të
  statistikave të drejtësisë kriminale
• Një manual mbi kryerjen e studimeve të
  viktimizimit (së bashku me UNECE)
• Një manual për indikatorët e masave të drejtësisë
  për të miturit (së bashku me UNICEF)
• Secili prej tyre është rezultat i kontributit të
  ekspertëve statisticienë nga shumë vende, të
  cilët kanë mbledhur të dhëna për statistikat e
  dretësisë dhe krimit prej shumë vitesh. Pra ata
  paraqesin njohuritë më të mira se si të matet sa
  më mirë çfarë po ndodh me drejtësinë dhe krimin.

8
Manuali i UNODC për zhvillimin e sistemit të
statistikave të drejtësisë kriminale

• Mund të gjendet në anglisht ose frëngjisht ( 161
  faqe)
• http//unstats.un.org/unsd/publication/SeriesF/Ser
  iesF_89E.pdf
• Përmban seksione për
• Qëllimet dhe kërkesat e statistikave të
  drejtësisë kriminale
• Modelet organizative
• Shtrirja dhe përmbajtja
• Mbledhja e të dhënave
• Procesimi i statistikave
• Analizimi, vlerësimi, dhe shpërndarja e
  statistikave
• Roli i studimeve të viktimave
• Mbledhjet ndërkombëtare
• Eshtë dokument me vlerë për referencë dhe jep
  shumë ide për praktika të mira.

9
Manuali i UNODC për studimin e viktimizimit

• Versioni më i fundit (231 faqe) mund të gjendet
  në anglisht dhe frëngjisht në http//www.unodc.org
  /documents/data-and-analysis/Crime-statistics/Manu
  al_on_Victimization_surveys_2009_web.pdf
• Përmban seksione për
• 1. Hyrje në studime
• 2. Planifikimi i studimit të viktimizimit
• 3. metodologjia
• 4. Numërimi i viktimiva dhe veprave penale
• 5. Hartimi i pyetësorëve
• 6. Intervista
• 7. Procesimi i të dhënave, vlerësimi dhe
  analiza
• 8. Konsiderimi etik
• 9. Shpërndarja e të dhënave dhe dokumentimi
• Vlerësimi i studimeve të plotësuara
• Gjithashtu mbulon studimet e biznesit dhe
  ceshtjet e korrupsionit

10
Studimi i Kombeve të Bashkuara për Tendencat e
Krimit

• Mbledh të dhëna mbi krimet e raportuara dhe
  operacionet e sistemve të drejtësisë kriminale
• Një pyetëor në EXCEL i dërgohet çdo vendi duke
  kërkuar informacione për krimin, policinë,
  prokurorinë, gjykatat, lirimin me kusht dhe
  burgjet.
• Kopjet e pyetjeve të pyetësorëve për raundin 11
  të studimit gjenden në http//www.unodc.org/unodc
  /en/data-and-analysis/crime_survey_eleventh.html
• Pyetsori kryesor përmban 11 fletë (7 policia, 1
  prokuroria, 1 gjykatat, 2 burgjet)
• 4 fletë pune qarkullojnë çdo 3 vjet për
  trafikimin, korrupsionin dhe dënimet dhe një
  fletë për trafikimin e paligjshëm të pasurisë
  kulturore.

11
Studimi i UN mbi Tendencat e Krimit

• Jo të gjitha vendet u përgjigjen pyetsorëve
  kështu që rezultatet janë nganjëhere
  përzgjedhëse. Megjithatë për vendet që
  pergjigjen, të dhënat janë lehtësisht të
  disponueshme dhe vendet që nuk janë përgjigjur
  identifikohen lehtë.
• Me raste dalin edhe raporte kerkimi në format më
  të lexueshëm p.sh. Raporti Global mbi Krimin
  dhe Drejtësinë, tek
• http//www.uncjin.org/Special/GlobalReport.html

12
Mbledhja e të dhënave për EuroStat

• Të dhënat e mbledhura nga ekspertët statistikorë
  të emëruar nga Drejtorët e Statistikave Sociale
  (kryesisht nga Zyra Kombëtare e Statistikave)
• Mbulimi
• EU-27
• Kandidatë Kandidatë të mundshëm
• AL, BiH, ME, RS, XZ
• EFTA/EEA IS, LI, NO, CH
• Australi, Kanada, Japoni, Zelanda e Re, Federata
  Ruse, USA, Afrika e Jugut

13
Detajet e mbledhjes së të dhënave

• Të dhënat u kërkohen ekspertëve kombëtarë çdo vit
  në Nëntor
• Të dhënat mblidhen për vitin e mëparshëm
• Afati për kthim - 1 muaj
• Të dhënat do të jenë të disponueshme brenda dy
  vjetësh nga mbledhja
• Raporti botohet dy muaj pas afatit

14
Përkufizimet e tipeve të krimeve në EuroStat

• Krimi total Veprat penale sipas kodit penal ose
  kriminal. Krimet më pak serioze (kundravajtjet)
  në përgjithësi përjashtohen.
• Vrasja Vrasja me paramendim e një personi,
  përfshirë vrasjen, manslaughter, euthanasia dhe
  infanticide. Shkaktimi i vdekjes nga vozitja e
  rrezikshme, aborti, dhe ndihma per vetëvrasjen
  përjashtohen. Vrasje në tentativë (e
  papërfunduar) gjithashtu përjashtohet. Ndryshe
  nga veprat e tjera penale, njësia e numërimit për
  vrasjen është zakonisht viktima.
• Krimi i dhunshëm/Sulmi Dhuna kundër personit
  (sulmi fizik) grabitja (vjedhja me forcë ose duke
  kërcënuar me forcë) dhe veprat penale seksuale
  kundër personit (përfshirë përdhunimin dhe sulmin
  seksual).
• Grabitja Vjedhja nga një person me forcë ose
  duke kërcënuar me forcë, përfshirë edhe grabitjen
  (rrëmbimi i çantës) dhe vjedhja me dhunë.
  Vjedhja e xhepave, detyrimi dhe shantazhi në
  përgjithësi nuk përfshihen.

15
Përkufizimet e tipeve të krimeve në EuroStat II

• Vjedhja me thyerje Hyrja me forcë në banesë me
  qëllim që të vidhen sende/mallra.
• Vjedhja e automjeteve Përfshin të gjitha mjetet
  me motor që lëvizin në rrugë, për të transportuar
  njerëz (përfshirë makina, motocikleta, autobuzë,
  kamionë, automjete bujqësore dhe ndërtimi)
• Trafikimi i drogës posedimi i paligjishëm,
  kultivimi, prodhimi, furnizimi, transportimi,
  importimi, eksportimi, financimi etj. i
  operacioneve me drogën jo vetëm në lidhje me
  përdorimin personal.

16
Të dhëna të tjera të mbledhura nga Eurostat

• Personeli i Policisë Officerët e policisë të të
  gjitha gradëve, përfshirë policinë kriminale,
  policinë rrugore, kufitare, xhandërmarinë,
  policinë me uniformë, rojet e qytetit, policinë e
  komunave. Nuk përfshin personelin civil,
  oficerët e doganave, tatimeve, policinë e
  shërbimit sekret dhe ushtarake, ata me kohë jo të
  plotë, rezervat e policisë për detyra të
  posacme, kadetët dhe policinë gjygjësore.
• Burgjet Numri total i të burgosërve të rritur
  dhe të mitur (përfshirë paraburgimin) më 1
  shtator. Përfshihen kryesit e veprave penale të
  mbajtur në godinat e administratës së burgut apo
  të tjera, në institucionet për kryesit e mitur,
  në institucionet për personat me varësi nga
  droga, spitale psikiatrike apo te tjerë.
  Përjashtohen të burgosurit jo-kriminalë që mbahen
  për qëllime administrative (p.sh. personat që
  mbahen ndërkohë që hetohet statusi i tyre i
  emigrimit).

17
Botimet e EUROSTAT

• Buletin vjetor mbi statistikat Evropiane të
  krimit gjendet tek http//epp.eurostat.ec.europa.
  eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-08-019/EN/KS-SF-08-019-E
  N.PDF

18
Studimi i Krimit Ndërkombëtar të Viktimizimit
(ICVS)

• ICVS është studimi i viktimizimit në vende të
  ndryshme. Eshtë më pak formal se shumë studime
  të tjera dhe kryhet nga një grup që janë
  specialistë në mbledhjen e të dhënave studimore
  kryesisht nga vendet e Evropës Veriore.
• Megjithatë kanë marrë pjesë edhe vende të tjera
  nga bota në rast se kanë të dhëna të
  disponueshme.
• Pyetsori hartohet i tillë që të mund të përdoret
  nga të gjitha vendet që marrin pjesë në studim
  përshkruhen metodologjitë, megjithatë jo të
  gjitha vendet i përmbahen ekzaktësisht
  metodologjisë së rekomanduar.
• Vendeve u kërkohet të studiojnë një numër
  relativisht të vogël të viktimave të mundshme,
  ndoshta pyeten diku më shumë se 1000 për
  eksperiencën e tyre me krimin gjatë 12 muajve.

19
ICVS (Vazhdon)

• Detajet e studimit më të fundit që është raundi i
  pestë mund të gjenden tek//english.wodc.nl/onderz
  oeksdatabase/icvs-2005-survey.aspx?cp45cs6796
• Mbulohen viktimat e krimeve si vijon
• Çdo krim i zakonshëm
• Krimet e lidhura me automjetet
• Vjedhja me thyerje dhe vjedhje të tjera
• Krimet e kontaktit
• Krimet jotradicionale (jo-konvencionale)
• Mbulohen edhe tendencat dhe krahasimet me krimet
  e regjistruara pasi janë çështje metodologjike.
  Informacioni botohet mbi
• Frikën nga krimi
• Masat e sigurisë
• Qëndrimi i publikut ndaj zbatimit të ligjit.

20
European Sourcebook mbi Statistikat e Krimit dhe
Drejtësisë

• Libri Burimor Evropian (European Sourcebook/ES)
  jep të dhëna mbi krimin dhe drejtësinë nga 40-45
  vende, përfshirë EU dhe gjithashtu vende të
  Evropës Jugore e Lindore si BiH.
• Jep edhe mjaft shpjegime mbi përkufizimet dhe
  procedurat statistikore të cilat sqarojnë
  statistikat e përfshira në raport.
• Një pyetsor anglisht/frëngjisht i dërgohet
  korrespondentit kombëtar të secilit vend
  Evropian zakonisht ky korrespondent është i
  atashuar me ministritë e drejtësisë dhe jo me
  zyrat qëndrore të statistikave.
• Detaje të metodologjisë dhe të dhënave të
  mbledhura gjendet në http//www.europeansourcebo
  ok.org/

21
Pikat e kontaktit për mbledhjen e të dhënave
ndërkombëtare

• Për të qënë konsistentë preferohet të ketë një
  pikë kontakti të vetme për të gjitha të dhënat e
  krimit dhe të drejtësisë kriminale.
• Me qëllim që për të njëjtat pyetje të merren të
  njëjtat përgjigje në mbledhjen e të dhënave të
  ndryshme
• Por kjo nuk është gjithmonë e mundur ndaj të
  paktën të ketë koordinim.

22
Kosovo (Under UNSCR 1244) Statistical Training

• Prosecution / Courts
• Session 7, October 7th, 9.00 10.15
• Overview of the Criminal Justice System and
  Statistics International Reporting