Do

1
AILE IÇI SIDDET
Doç. Dr. Zekeriya Aktürk 10 Mayis 2006
0535 7140843 naturamed_at_hotmail.com http//aileheki
mligi.trakya.edu.tr
2
Hedefler

• Aile içi siddet (AIS) çesitlerini sayabilmek
• AISin nedenlerini açiklayabilmek
• AISin dünya ve TRdeki yayginligini sayabilmek
• Siddetin birey üzerindeki etkilerini
  açiklayabilmek
• Birinci basamakta aile içi siddeti tanimanin
  önemini kavramak
• Siddetle ilgili yasal düzenlemeleri sayabilmek
• Siddeti tarams yollarini sayabilmek
• Hasta görüsmesinde siddeti fark ettirecek
  ipuçlarini açiklayabilmek

3
Içerik

• Tanim
• Çesitleri
• Yayginligi
• Nedenleri
• Önlenmesi
• Erken tanima
• Tedavisi
• Yasalar

4
Tanim

• violence or physical abuse directed toward your
  spouse or domestic partner usually violence by
  men against women
• Ese veya birlikte yasanan kisiye karsi uygulanan
  siddet veya kötüye kullanma genelde kadina
  yönelik siddet.

Marriam Websterrs dictionary

• Domestic Violence is a pattern of coercive
  behavior in which one person attempts to control
  another through threats or actual use of physical
  violence, sexual assault, and verbal or
  psychological abuse.

Maine Coalition to End Domestic Violence.
http//www.mcedv.org/domviolence/index.htm
5
Felsefi temeli(Teoriler)

• Otorite sistemleri
• Hiyerarsi
• Patriyarsi
• Cinsiyet
• Misogyny (güvenilmez, mantiksiz, kötü, sorumsuz,
  saf, çocuksu)
• Polarite erkekle kadin birbirinin zitti dir.
• Kadinla erkek güç açisindan hiç esit oldu mu?

History at Bristol Community College Virginia
Winstanley dl.mass.edu/stoptheviolence/pages/his.h
tml
6
Neden hiyerarsi ve patriyarsi?

• Içgüdü
• Mülk edinme ve alanini belirleme istegi
• Savasçinin rolündeki degisim
• Avlanmak için savasan erkek, yerlesik düzende
  mülkü korumayi amaçliyor.

7
Siddetin Tarihi

• Family (Aile) Latince familia bir erkege ait
  olan kadin, çocuk ve kölelerin toplami
• Kiz kaçirma
• Hammurabi (MÖ 1700) bakireyse tecavüzcü
  öldürülür, evliyse her ikisi de bogularak
  öldürülür
• Ibrani kanunlari (MÖ 500-1000) tecavüz sehir
  içindeyse her ikisi de cezalandirilir sesin
  duyulamayacagi bir yerdeyse babaya baslik ödenir
  ve kiz tecavüz edenle evlenir

8

• Cadi avi orta çagda (500-1500) cadi oldugu
  düsünülen kadinlar öldürülürdü. (9 milyon ölüm?)
• Ingiliz kanunlari (1500) Kadinlari fazla
  dövmeyin. rule of thumb (basparmak kurali)
• ABD (1824) Missisipide bir mahkeme karisini
  dövmek erkegin hakkidir

9

• ABD (1874) erkek karisini hiçbir sekilde
  dövemez. (Ancak dövmesi halinde bir cezasi yok.)
• 1960-70 kadin hareketleri
• 1971 Ingilterede ilk siginak
• ABD (1980) esine tecavüz eden erkek
  cezalandirildi
• Günümüzde ?

10
Çesitleri

• Lakap takma
• Konusturmama
• Ailesi veya arkadaslariyla görüsmesini engelleme
• Parasiz birakma
• Is sahibi olmasini engelleme
• Fiziksel zarar
• Cinsel saldiri 
• Takip etmek 
• Korkutmak

11
Siddet çemberi
Lenore Walker
12
Türkiyede Aile Içi Siddet Sikligi

• Anne babanin geçmisinde dayak
• 70
• Fiziksel
• 34
• Sözlü
• 53
• Çocuklara siddet
• 46
• Cinsel
• 9

Aile Arastirma Kurumu Baskanligi 1994.
http//aile.gov.tr/hbdetay.asp?id108
13
Esler Arasinda Siddet

• ABD
• Kadinlara Yönelik Siddet 4.5 Milyon/yil
• 500 BINI TECAVÜZ
• Aile içi siddet 29
• Hafif siddet eklenirse 40
• 5.8 milyar / yil aile içi siddete bagli saglik
  masrafi. (CDC 4/03)

14
Domestic Abuse in Maine. Data Project III
2000-2004. Maine Coalition to End Domestic
Violence, 2005
15
Kanada

• Genç esler
• 2001de polise intikal eden siddet suçlarinin
  1/4ü aile içi siddet
• 2/3ü es veya önceki es tarafindan
• Magdur taraf 85 kadin
• Yaslilar
• 100 binde 157
• Çocuklar
• Cinsel saldirilarin 60i
• Fiziksel saldirilarin 20si

Canadian center for justice statistics. Family
violence in Canada a statistical profile 2003.
16
Canadian center for justice statistics. Family
violence in Canada a statistical profile 2003.
17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
Canadian center for justice statistics. Family
violence in Canada a statistical profile 2003.
20
Canadian center for justice statistics. Family
violence in Canada a statistical profile 2003.
21
Ann L. Coker, Lesa Bethea, Paige H. Smith. Missed
Opportunities Intimate Partner Violence in
Family Practice Settings. Preventive Medicine 34,
445454 (2002)
22
Kimler siddete ugrar?
23
Nedenleri

• Biyolojik, psikolojik, sosyal
• Cinsiyet (erkeklik hormonlari ?)
• Ailede siddet
• Yas
• Fakirlik
• Aile nüfusu
• Aile içi dayanisma
• Alkol
• Egitimsizlik
• TV

24
Siddetle ilgili dilimize yerlesen sözler

• Kizini dövmeyen dizini döver ?
• Kadinin karnindan sipayi, sirtindan sopayi eksik
  etmeyeceksin ?
• Kari kocanin arasina girilmez ?
• Ögretmenin vurdugu yerde gül biter
• Eti senin kemigi benim ?
• Dayak cennetten çikmadir ?

25
Halbuki

• Musevilik
• Cennete Hz Musanin komsusu olacak kisinin
  kissasi
• Hristiyanlik
• Sana tas atana sen ekmek at
• Affetmek en büyük erdemdir
• Islam
• Ana babaya öf deme, onlari azarlama.. (Isra
  23-24)
• Cennet analarin ayaklari altindadir (Hadis)
• Allahin rizasi babanin rizasinda, Allahin
  gazabi da babanin gazabindadir (Hadis)

26
Terrie E. Moffitt and Avshalom Caspi. U.S.
Department of Justice Office of Justice Programs
National Institute of Justice 1999
27
Terrie E. Moffitt and Avshalom Caspi. U.S.
Department of Justice Office of Justice Programs
National Institute of Justice 1999
28
Amy A Ernst. Todd G. Nick. DOMESTIC VIOLENCE IN
AN INNER-CITY ED. Annals of Emergency Medicine
199730(2)190-197
29
Bazi gerçekler

• 19-29 yas kadinlara yönelik siddette yakinlarin
  rol alma orani daha yüksek
• Yillik gelir 10 bin dolarin altinda olan
  ailelerde siddet daha fazla
• Eslerine siddet uygulayan erkeklerin 50si
  çocuklarina da siddet uygulamakta
• Siddet uygulanan ailelerde yetisen çocuklarin es
  olarak siddet uygulama ihtimalleri digerlerinden
  1000 kat fazla

30
Aile Içi Siddet Uygulanan Çocuklarda
31
Neden tani koyamiyoruz?Kadinlar Neden Dayaniyor?

• Suçlayici tavirlar kendisi istemese olmaz..
• Düsük benlik saygisi
• Çok seviyorum..!
• Ayrilmak kolay degil
• Çocuk
• Ekonomik bagimsizlik
• Korku

32

• Dini inanis
• Polisler siddeti bir aile içi tartisma olarak
  görebilir
• Polis davaci olmaktan caydirabilir
• Savci ve hakimler bu konuda gevsek
  davranabilirler
• Kadinlara güvenli ortam saglayacak yeterli
  siginak yok

33

• Bakima muhtaç çocuklari vardir
• Ev disinda isleri yoktur
• Kendilerine ait bir seyleri yoktur
• Nakit para veya banka hesaplari yoktur
• Terkedilmek ve çocuklarinin alinmasindan
  korkarlar
• Yasam standartlari düsebilir

34

• Kadinlar bosanmanin çare olduguna inanmayabilir
• Siddet uygulayan baba babasizliktan iyidir
• Kadinlar evliligi yürütmek üzere egitilirler
• koca degil mi ? Hem döver hem sever
• Siddet uygulanan kadinlar izole olurlar- gidecek
  kimseleri kalmaz
• Esinin davranislarini mantiga bürümeye çalisirlar
• Bir erkege sahip olmak kimlik ve varlik nedenidir
• Aralarda romantik ve iyi bir adam olabilir

35

• Ayrildiginda siddetin artacagindan, ölümden
  korkabilir
• Aile ve arkadaslari desteklemeyebilir
• Ekonomik zorluklar ve çocuguna yalniz bakmaktan
  çekinebilir
• Siddetle birlikte iyi zamanlar, sevgi ve ümit de
  olabilir
• Desteklerden ve haklarindan habersizdir

36
(No Transcript)
37
Doktor açisindan

• Hekimin kendi inanislari ve tutumlari
• Pandoranin kutusunu açma korkusu
• Hastayi rahatsiz etme korkusu
• Zamansizlik
• Egitimsizlik
• Gizlilik sorunu
• Güvensizlik

38
Ann L. Coker, Lesa Bethea, Paige H. Smith. Missed
Opportunities Intimate Partner Violence in
Family Practice Settings. Preventive Medicine 34,
445454 (2002)
39
Önlemekiçin
40
Nasil tani koyariz?Hikaye

• Hikaye-FM uyumsuzlugu
• Geç basvurma
• Kaza hikayesi
• Intihar girisimleri veya depresyon
• Psikosomatik yakinmalar
• Tibbi tedaviye uymama

41
Muayene

• Yaralari kapama egilimi
• Kazayla uyumsuz bulgular
• Koruyucu postür yaralanmalari
• Farkli iyilesme asamalarinda yaralar
• Gebelik (en önemli anne ölüm nedeni siddet)
• Demansli yaslilarda genital muayene yapin

42
(No Transcript)
43
(No Transcript)
44
Tarama

• Gizlilige dikkat edin
• Rahat hissedeceginiz sorular sorun
• Direkt sorular sorun
• Kadin hastalarinizi rutin tarayin
• Yargilayici olmayin
• Ilgi gösterin
• Durumu küçümsemeyin
• Hastanin son kararina saygi duyun
• Dosyada AIS için bir alan açin

45
Siz olsaniz nasil sorarsiniz?

• Kadinlara yönelik siddet son zamanlarda iyice
  artti. Bu nedenle hastalarima genelde siddete
  ugrayip ugramadiklarini sormaya çalisiyorum.
  Sizin herhangi birisi tarafindan dövüldügünüz
  veya herhangi bir sekilde siddete maruz
  kaldiginiz oluyor mu?

46
TaramaPartneriniz Siddet Uygular mi?
____ Partneriniz arkadaslariniz veya ailenizin
yaninda sizi utandirir veya alay eder mi? ____
Basarilarinizi veya hedeflerinizi küçümser mi?
____ Sizin karar veremeyeceginizi hissettirir
mi? ____ Kavga ettiginizde sizi kazanmaya mi
çalisir yoksa size bir ders vermek için yalniz mi
birakir? ____ Partnerinizin nasil davranacagi
konusunda bazen korkuya kapilirmisiniz? ____
Partnerinizin davranislari için sik sik
baskalarindan özür dilemek zorunda
kalirmisiniz? ____ Ancak kendiniz degistiginizde
partnerinizin degisebilecegine inanirmisiniz?
____ Çatismaya yol açabilecek veya partnerinizi
sinirlendirebilecek seylerden kaçinirmisiniz? ____
Ne yaparsaniz yapin partnerinizi memnun
edemeyeceginizi düsünürmüsünüz? ____ Kendi
isteklerinizin yerine her zaman partnerinizin
isteklerini mi yaparsiniz? ____ Ayrildiginizda
partnerinizin ne yapacagindan korktugunuzdan mi
partnerinizle birliktesiniz?
47
____ Itaat saglamak için göz dagi ve korkutma
kullanir mi? ____ Kendisi olmadan hiçbir seye
yaramadiginizi söyler mi? ____ Size kaba
davranir, iter, çekistirir veya vurur mu? ____
Her gece birkaç kez arayip belirttiginiz yerde
olup olmadiginizi kontrol eder mi? ____ Sizi
incitmesine gerekçe olarak ilaç (madde) veya
alkol kullanir mi? ____ Hisleri veya
davranislari için sizi suçlar mi? ____ Hazir
olmadiginiz seyler için sizi cinsel olarak zorlar
mi? ____ Bu iliskiden çikis yok seklinde bir
hisse kapilmaniza neden olur mu? ____
Arkadaslariniz veya ailenizle zaman geçirmek gibi
yapmak isediklerinizi engeller mi?
Feldhaus KM, et. al. JAMA 1997 2771357-61
48
Women Abuse Screening ToolWAST

• AISyi 91 duyarlilik, 100 özgüllükle saptar
  (erkekler için de kullanilabilir)
• Iliskinizi genel anlamda nasil tanimlarsiniz?
• Çok gerilimli (80.8 positive for abuse)
• Biraz gerilimli (15.4 positive)
• Gerilim yok (3.8 positive)
• Esinizle sorunlari nasil asarsiniz?
• Çok zorlukla (69.2 positive)
• Biraz zorlukla (23.1 positive)
• Kolayca (7.7 positive)

49
Hekimin Yaklasimi

• Vizite bir firsattir!
• Siddeti önlemeye çalismali
• Erken farkedebilmeli
• Ilk müdahaleyi yapmali
• Yönlendirebilmeli
• Destek kuruluslari
• Sosyal hizmetler müdürlügü
• Kadin konukevleri
• Adli rapor
• Cumhuriyet Bassavciligi

50

• Bireylerin sadece 14,7si aile hekimleri
  tarafindan saptanmaktadir.
• Tarama yapilirsa siddet uygulananlarin 60i
  destek basvurusunda bulunur

Ann L. Coker, Lesa Bethea, Paige H. Smith. Missed
Opportunities Intimate Partner Violence in
Family Practice Settings. Preventive Medicine 34,
445454 (2002)
51
Ailenin Korunmasina Dair Kanun

• Ocak 1998 4320 Türk Medeni Kanununda
  öngörülen tedbirlerden ayri olarak, eslerden
  birinin veya çocuklarin veya ayni çati altinda
  yasayan diger aile bireylerinden birinin aile içi
  siddete maruz kaldigini kendilerinin veya
  Cumhuriyet Bassavciliginin bildirmesi halinde
  Sulh Hukuk Hakimi resen meselenin mahiyetini göz
  önünde bulundurarak, Kanunda sayilan tedbirlerden
  bir ya da bir kaçina veya uygun görecegi benzeri
  baskaca tedbirlere hükmedebilir.

52
4320 Kusurlu esin

• a) siddete veya korkuya yönelik davranislarda
  bulunmamasi,
• b) müsterek evden uzaklastirilmasi, evin (aile
  konutunun) siddete ugrayan ese ve çocuklarina
  tahsis edilmesi, siddet uygulayan esin eve
  yaklasmamasi,
• c) ev esyalarina zarar vermemesi,
• d) aile bireylerini iletisim vasitalariyla
  rahatsiz etmemesi,
• e) varsa silah ve benzeri araçlarini zabitaya
  teslim etmesi,
• f) alkollü veya uyusturucu herhangi bir madde
  kullanmis olarak ortak konuta gelmemesi,

53
Avrupa Birligi

• 30 Nisan 2002
• Tavsiye Karari Rec(2002)5
• Temel insan haklarindan biri sayilan kadin erkek
  esitligi konusu, Kadin-Erkek Esitligini Izleme
  Komitesinin (CDEG) sorumlulugundadir. Komiteyi
  olusturan (ve her biri bir ülkeyi temsil eden)
  uzmanlar hem ulusal düzeyde, hem de Avrupa
  Konseyi nezdinde etkin biçimde kadin erkek
  esitliginin saglanmasi için girisimleri tesvik
  etmekle görevlendirilmislerdir. CDEG bu amaçla
  tahlil, arastirma ve degerlendirmeler yapar,
  strateji ve siyasi önlemler saptar ve
  gerektiginde uygun hukuki araçlarin çerçevesini
  çizer.

54
Diger düzenlemeler

• BM 1991 Kadinlara karsi her türlü ayrimciligin
  önlenmesi sözlesmesi (CEDAW)
• BM 1993 Kadinlara karsi siddetin önlenmesine
  dair bildirge
• AB 1991 Avrupa çapinda kadinlara karsi siddete
  sifir hosgörü
• AB 2000 Daphne programi
• TR 2003 Is Kanunu Madde 24 cinsel taciz yapan
  isten atilir.
• Ocak 2003 aile mahkemeleri

55
Kadin konukevleri

• 1998den beri SHÇEK bünyesinde yapilanma baslamis
• Her ilde sosyal hizmetler müdürlükleri
• Cumhuriyet Bassavciligi
• 2001 sonu itibariyle
• 8 konukevi
• 2978 kadin, 2498 çocuk yararlanmis
• 501 kadin ise yerlestirilmis
• Mor Çati, Uçan süpürge

56
(No Transcript)
57
Bugün Neler Ögrendik?
(http//www.womankind.org.uk/toolkit.html)