Do

1
AILE HEKIMLIGI En eski hekimlik Yeni bir
uzmanlik
Doç. Dr. Zekeriya Aktürk 01 Ekim 2009 Atatürk
Üniversitesi Tip Fakültesi Erzurum
0535 7140843 zekeriya.akturk_at_gmail.com http//aile
.atauni.edu.tr
2
Hedefler

• Aile hekimligiyle ilgili kavramlari
  açiklayabilmek
• Aile hekimligini tanimlayabilmek
• Aile hekimliginin temel özelliklerini sayabilmek
• Aile hekimliginin kisa tarihçesini açiklayabilmek

3
Önce kavramlar

• Genel pratisyen General practitioner
• Aile hekimi Family physician
• Aile hekimligi FM/GP
• Aile doktoru Family doctor
• Ilk basvuru hekimi First contact physician
• Kapsamli bakim Comprehensive care
• Birinci basamak Primary care

4
Bu bölgeyi tanidiniz mi?
Cografya bilgilerimizi hatirlayalim. Dikkatle
bakiniz!
5
(No Transcript)
6
Tarihten beri var olan iki yaklasim

• Natural (dogal)
• Kos Ekolü
• Generalist (MÖ 460-377)
• Conventional (geleneksel)
• Knidos Ekolü
• Organ ve dokular (specialist)

7
Leuwenhorst tanimi (1974)

• Genel pratisyen, yas cins ve rahatsizlik ayirimi
  yapmaksizin bireylere, ailelere ve bir saglik
  birimine bagli nüfusa kisisel ve sürekli birinci
  basamak saglik hizmeti sunan tip fakültesi
  mezunudur. Onu farkli kilan bu islevleri sentez
  edisidir. Muayenehane, ev, klinik, ya da
  hastanede hizmet sunar.

8
Wonca tanimi (2002)

• Aile Hekimi, kendine özgü egitim içerigi,
  arastirmasi, kanit temeli ve klinik uygulamasi
  olan akademik ve bilimsel bir disiplin ve birinci
  basamak yönelimli klinik bir uzmanliktir.
• European definition of GP/FM, WONCA 2002

9
Aile hekimligi ayri bir disiplin midir?

• Dahiliye Çocuk KD Psikiyatri Acil aile
  hekimligi denklemi dogru mudur?
• Rotasyonlardan aldigi bilgiler çikildiginda
  geriye ne kalir?

10
Aile hekimliginin esas bilesenleri

• Bakima ulasim
• Bakimin sürekliligi
• Kapsamli bakim
• Bakimin koordinasyonu
• Ortama uygun bakim

Saultz 2001
11
Aile hekimi, filmin bir karesine degil, tamamina
bakar!
12
(No Transcript)
13
GP/uzman orani ABD
14
AHne Ragbet Neden Azaldi?

• Yeterince kazanamiyor
• Sayginligi yok
• Okulda anlatilmiyor
• Uygulama sartlari iyi degil
• Siyasi yatirim için uygun degil

15
Flexnerin yanilgisi

• Iyi hekimlik uzmanlasmaktir
• Genel tababet kötü hekimlik demektir

16
Oysa

• Aile hekimi tibbin tamamindan anlar. Nadir
  görülen hastaliklari taniyabilir.
• Sik görülen hastaliklari en iyi GP bilir.
• Branslasma belirsizligi önlemez sadece problemi
  çevreden izole eder. Bu ise resmin tamamini
  kaybetmemize neden olur.
• Bilim ilerledikçe bilgi artar ama bilgi yükü
  azalir.
• Tibbi hatalar bilgi degil ilgi eksikliginden
  olmaktadir

17
Flexner 1930

• Korkarim ki, bilimsel tibbin hizli gelismesi
  bize eski nesil hekimlerin genis kültürleri ve
  kapsamli hizmetlerine mal olmaktadir!

18
ABD 1960li yillar

• GPlerin 35i kötü uygulama yapiyor
• Tip ve teknoloji gelismis ama hastalar memnun
  degil
• Mezuniyet öncesi ve sonrasi egitim arasinda bag
  yok
• Egitim-beceri-hizmet arasindaki iliskiler
  belirsiz
• Ihtisas rutin
• Koruyucu hekimlige yeterli ilgi yok
• Sehirlesme artmis

19
Asiri uzmanlasmanin sonuçlari

• Fragmentasyon
• Uzmanlar arasinda koordinasyon problemi
• Kapsamli bakim sunamama
• Sürekli bakim sunamama
• Tip egitiminde zorluklar

20
Aile hekimi olmazsa

• Hastane ve acil servislere basvuru artiyor
• Brans uzmanlari esas görevlerini yapamiyor
• Koruyucu hekimlik uygulanamiyor
• Ekonomik sonuçlar
• Hastalar sahipsiz
• kendileri karar veriyor
• Eczaci, arkadas
• Kendi kendine tedavi
• Alternatif iyilestiriciler

21
Millis Raporundan (1962)

• Bir ülser hastasi cerraha, psikiyatriste veya
  eczaneye ihtiyaç duyabilir. Hepsinden anlayan bir
  doktor gerek. Hastayi digerlerinden anlamayan
  birine mahkum edemeyiz!

22
Alma Ata 1978 Herkese Saglik

• Temel Saglik Hizmetleri bir toplumdaki birey ve
  ailelerin geneli tarafindan kabul görecek sekilde
  ve onlarin tam katilimi saglanarak devlet ve
  toplumca karsilanabilir bir bedel karsiliginda
  verilen saglik hizmetleridir.

23
Toplumun Gereksinmelerini Gözeten Bir Saglik
Hizmeti ve Tip Egitimi Sistemi Olusturmak Için
Öneriler

• Aile Hekimligi bir disiplin olarak
  tanimlanmalidir.
• Temel tip egitimi, sonraki uzmanlik egitimi için
  uygun bir temel saglamalidir.
• Aile Hekimligi disiplini her tip okulunda
  ögretilmeli ve aile hekimi/dal uzmani dengesi
  kurulmalidir.
• Her ülkede aile hekimligi mezuniyet sonrasi
  uzmanlik egitim programlari olusturulmalidir.
• WHO-WONCA Joint Conference Ontario, 1994

24

• Evrensel nitelikte ulasilabilirligi olan, aile ve
  toplum yönelimli, altyapi, personel ve hizmet
  sunum standartlari bakimindan güçlendirilmis
  birinci basamak saglik hizmetleri, sistemin
  merkezinde yer almali,
• World Health Declaration, WHO, 1998

25

• Birinci basamak hizmetler, esnek, ihtiyaçlara
  yanit veren bir hastane sistemi tarafindan
  desteklenmelidir
• Hizmet sunum basamaklari arasinda entegrasyon
  saglanmaldir
• Çagdas kosullara uygun ve basamaklar arasi geri
  bildirim sistemi içeren sevk zinciri hayata
  geçirilmeldir
• World Health Declaration, WHO, 1998

26

• Saglik hizmetleri her asamada bilimsel kanitlara
  dayali olarak yürütülmelidir
• Saglik hizmetleri iyi kalitede ve maddi olarak
  karsilanabilir bir biçimde sunulmali,
• Saglik hizmetleri uygun bir teknoloji ve
  enformasyon sistemine sahip olmali
• Saglik hizmetleri sürdürülebilir nitelikte
  finansmana sahip olmali

World Health Declaration, WHO, 1998
27

• Ihtiyaç
• Kisileri ve aileleri, içinde yasadigi toplumun
  bir parçasi olarak ele alan, yas, cinsiyet ve
  hastalik ayirimi yapmaksizin kesintisiz ve
  bütüncül saglik hizmet sunabilen bir hekim
• Çözüm
• Aile hekimligi

28
Kilometre Taslari

• Peabody 1923
• College of General Practitioners 1952
• Willard Komisyon raporu 1966
• Millis Raporu 1966
• American Board of Family Practice 1969

29
Türkiyede AH

• 1940 Genel tababet ihtisasi
• 1961 224 sayili yasa
• 1983 Tababet Uzmanlik Tüzügü
• 1985 Egitim hastanelerinde AH
• 1988 AHUD, 1990 TAHUD
• 1993 YÖK karari
• Ilk anabilim dallari
• Edirne, Eskisehir, Adana, Kocaeli
• 2004 Aile Doktorlugu Geçis Egitimi

30
Türkiyede

• 1993 Ilk ulusal kongre (Istanbul)
• 7. kongre 2006 Izmir
• 2001 Ilk aile hekimligi günleri (Edirne)
• 3. aile hekimligi günleri 2005 Aydin
• 1997 Türkiye Aile Hekimligi Dergisi
• 3 ayda bir
• 2003 TR Woncaya tam üye
• 2005 TR Wonca Dünya konseyinde temsil edildi
• 2008 Avrupa aile hekimligi kongresi Türkiyede

31
Sayilar

• ABD 2000
• 60212 aile hekimi
• 300 milyon nüfus
• 1 aile hekimi/5000 kisi
• TR 2009
• 2500 aile hekimi
• 70 milyon nüfus

32
Saglikta dönüsüm projesi
http//www.worldbank.org.tr/WBSITE/EXTERNAL/COUNTR
IES/ECAEXT/TURKEYEXTN/0,,contentMDK20274795pageP
K141137piPK141127theSitePK361712,00.html
33
Karistirilmamasi gereken iki kavram

• Aile hekimligi uzmanligi
• Aile hekimligi sistemi

34
Aile sagligi merkezi
35
Toplum sagligi merkezi
36
(No Transcript)