B?nh th?c b

1
B?nh th?c bào máu lympho t? ch?c bào(Các h?i
ch?ng ho?t hóa d?i th?c bào tiên phát và th?
phát).

• Marc Tardieu
• Université Paris Sud
• France

2
Khi sinh ra h? th?ng mi?n d?ch c?a não dã tru?ng
thành chua?

• Co s? S? xu?t hi?n c?a m?t s? b?nh não do nhi?m
  trùng và mi?n d?ch/viêm ch? y?u trong hai nam d?u
  d?i.
• Liên quan
• S? tru?ng thành mu?n c?a h? th?ng mi?n d?ch ?
  não?
• Các t? bào dích chua tru?ng thành d? b? t?n
  thuong(các neuron, các t? bào th?n kinh d?m ít
  gai)?
• Các t? bào khác?

3
Sau sinh các c?u trúc c?a h? th?ng mi?n d?ch ?
não dã tru?ng thành chua?

• Các t? bào thu?ng trú( t? bào hình sao,các vi t?
  bào th?n kinh d?m) tru?ng thành
• Các receptors c?a t? bào(b?m sinh ho?c mi?n d?ch
  d?c hi?u) tru?ng thành
• Hàng rào máu não da s? tru?ng thành
• Các t? bào mi?n d?ch dâm xuyên trong nhu mô não
  da s? tru?ng thành(nhung v?i s? lu?ng t?
  bào lympho nh? gi?m).
• Nh?ng kh? nang d? x?y ra
• bài ti?t các cytokine (vi t? bào th?n kinh
  d?m,t? bào hình sao,lympho T),
• gây d?c t? bào(CD8,t? bào lympho T),
• s?n xu?t kháng th? (Lympho B).

4

• H? th?ng mi?n d?ch ? não tru?ng thành r?t s?m sau
  sinh tr? m?t s? tr? so sinh d? non.
• Early childhood is the time when
• - initial challenges by infectious agents occur.
• - genetic defect are revealed, including
  immunogenetic diseases.
• 3. Brain is not an immune priviledged site but a
  place of highly regulated immunity.

5
Các ví d? v? b?nh não s?m liên quan d?n các b?nh
mi?n d?ch di truy?n

• B?nh lympho t? ch?c bào có tính ch?t di truy?n
• m?t b?nh toàn thân nhung có th? ch? th? hi?n ?
  não
• a genetic defect of CD8 cytotoxic pathways.
• Viêm não do virus Herpes
• b?nh ? não,
• khi?m khuy?t di truy?n h? mi?n d?ch b?m sinh.
• Các viêm m?ch qua trung gian t? kháng th??

6
B?nh th?c bào máu lympho t? ch?c bào (tru?c
dây còn g?i là các h?i ch?ng ho?t hóa d?i th?c
bào)

• Các h?i ch?ng di truy?n,
• Có kh?i phát ? h? th?n kinh TU.
• 2. Các h?i ch?ng m?c ph?i,
• Có th? don thu?n trong não.
• (các h?i ch?ng ho?t hóa d?i th?c bào th? phát)

7
B?nh th?c bào máu lympho t? ch?c bào Các h?i
ch?ng di truy?n
B?nh lympho t? ch?c bào có tính ch?t gia dình
Blood 1997, Blood 2005, Paediatrics 2006,
2007, Neurology 2012. H?i ch?ng
Chediak-Higashi Blood 2005 H?i ch?ng
Griscelli H?i ch?ng Purtilo
8
B?nh lympho t? ch?c bào có tính ch?t gia dình
b?nh di truy?n n?ng kh?i phát do nhi?m virus.

• CD8 T lymphocyte defect
• d?t bi?n gen perforin
• không có ho?t tính CD 8 d?c t? bào
• c?ng
• Kh?i phát nhi?m virus
• d?i th?c bào s?n xu?t cytokine c?p
• ho?t hóa các t? bào hình sao

9
(No Transcript)
10
Các b?nh th?c bào máu lympho t? ch?c bào tiên
phát Ð?c di?m kh?i phát (46 b?nh nhân)Deiva et
al. Neurology 2012

• Kh?i phát trung bình(tháng,kho?ng) 2.5
  tháng (0-190)
• Ch?n doán b?ng gen
• HLH có tính ch?t gia dình 72
• H?i ch?ng Griscelli 2 13
• H?i ch?ng Putilo liên quan NST X. 9
• H?i ch?ng Chediak-Higashi 7
• Các tri?u ch?ng d?u tiên
• S?t (gt38.5) 83
• Gan to 72
• Lách to 63
• H?ch to 57
• Các tri?u ch?ng th?n kinh 63
• Các tri?u ch?ng th?n kinh d?c trung 7

11
Các tri?u ch?ng th?n kinh kh?i phát( n29 63)

• Co gi?t 35
• Suy gi?m ý th?c 31
• Ph?n ?ng màng não 31
• Ð?u nh? 24
• Gi?m truong l?c co 21
• Khi?m khuy?t v?n d?ng 17
• Li?t dây th?n kinh s? 7
• Th?t di?u 7

12
Ð?c di?m d?ch não t?y và MRI s? nãoban d?u

• D?ch não t?y
• Proteins 0.5g/l 50
• t? bào 10/ml 37
• t? bào th?c bào máu 24
• (Bình thu?ng 50)
• MRI
• B?t thu?ng 33 (Bình thu?ng 67)
• Th?i gian tính t? lúc b?nh kh?i phát d?n khi có
  MRI 1.1 tháng 2.2

13
Các hình ?nh c?ng hu?ng t? não(MRI) N15
14
So sánh t?n thuong trên MRI gi?a tr? b? HLH tiên
phát và ADEMDeiva et al. Neurology 2012

• HLH
• Thu?ng th?y
• Ð?i x?ng (p0.0002), Ven não th?t (p0.008),
  Gi?m tín hi?u trên các chu?i T1(p0.0001)
• ( more frequently normal brain MRI)
• Ít th?y hon
• Ð?i th?, h?ch n?n(p0.006), ho?c t?n thuong thân
  não(P 0.001)
• Gi?ng nhau c? hai bên,th? chai,ho?c các t?n
  thuong v? não,tang ng?m thu?c (33 vs 16).

15

• Ch?n doán
• Các xét nghi?m thông thu?ng
• Ð? loãng c?a máu,gi?m lympho,gi?m ti?u c?u
• Tang GOT, GPT,
• Ferritin máu cao.
• T? bào th?c bào h?ng c?u (trong DNT 50).
• Các xét nghi?m d?c bi?t
• Hình thái các lympho bào trong h? tu?n hoàn.
• Ho?t tính c?a CD 8 gây d?c t? bào.
• Hi?n di?n Perforin trong t? bào lympho
• Phát hi?n các d?t bi?n.

16
Ði?u tr?

• Hóa tr? li?u làm thuyên gi?m b?nh.
• 2. Ghép t?y có tác d?ng ngan ng?a các t?n thuong
  t?i h? th?n kinh trung uong.
• Haddad et al. Blood 1997, 89794-00.
• Ouachée-Chardin et al. Pediatrics 2006
• Malhaoui et al. Pediatrics 2007

17
K?t qu? trên 46 b?nh nhânTheo tri?u ch?ng th?n
kinh kh?i phát

• Các tri?u ch?ng th?n kinh kh?i phát
• Có Không
• T? vong 48 24
• H?u qu? th?n kinh b?t thu?ng 60 15 (p0.02)
• (? tr? còn s?ng)
• Theo dõi (Nam) 3.33.7 4.03.5

18
K?t lu?n 1

• B?nh lympho t? ch?c bào có tính ch?t gia dình có
  th? gi?ng v?i ADEM
• nhung
• Tr? nh?
• C?ng hu?ng t? bình thu?ng,n?u có t?n thuong thì
  d?i x?ng hai bên,gi?m tín hi?u trên T1
• Có th? b?t d?u t?i h? th?ng th?n kinh TU
• Ch?n doán s?m d? di?u tr? k?p th?i.

19

• Các ví d? v? b?nh lympho t? ch?c bào tiên phát có
  các tri?u ch?ng don thu?n th?n kinh.

20
Viêm não n?ng ti?n tri?n bi?u hi?n c?a d?t bi?n
perforin m?i (Feldmann et al. Blood 2005)

• Trên 2 b?nh nhân
• Viêm não bán c?p don thu?n d?n d?n t? vong s?n.
• T? l? ph?n tram lympho bào bình thu?ng
• DNT 25-75 t? bào/ml protein 1.1 2.6g/l

21
Viêm não n?ng ti?n tri?n bi?u hi?n c?a d?t bi?n
perforin m?i(Feldmann et al. Blood 2005)
22
Viêm não n?ng ti?n tri?n bi?u hi?n c?a d?t bi?n
perforin m?i

• Perforin bình thu?ng v? hình thái
• Tác d?ng gây d?c t? bào gi?m sút trong ?ng
  nghi?m
• Ð?t bi?n l? do?n m?i t?i gen perforin
• Tác d?ng lên ch?c nang g?n calci c?a protein.

23

• 13 tu?i,li?t 2 chân bán c?p ti?n tri?n ( hon 1
  tháng) DNT28 t? bào,protein 0.89 g/l.Các tri?u
  ch?ng ngoài th?n kinh FLH (d?t bi?n)

24
H?i ch?ng Chediak Higashi

• Di truy?n l?n NST thu?ng
• B?ch t?ng da và m?t t?ng ph?n
• R?i lo?n ch?c nang các t? bào xu?t phát t? t?y
  xuong và h?i ch?ng th?c bào máu
• Ð?t bi?n gen CHS1/LYST
• Bi?u hi?n d?ng nh?t
• Lo?i kh?i t? bào các lysosome bài ti?t.
• Các th? vùi d?i th?c bào b?ch c?u h?t,
• Các neuron,t? bào hình sao,t? bào th?n kinh d?m
  ít gai(vi t? bào th?n kinh d?m),các t? bào
  Schwann.

25
H?i ch?ng Chediak Higashi Các tri?u ch?ng th?n
kinh khi h?i b?nh.

• H?i ch?ng th?c bào máu trong t? bào th?n kinh và
  trong não.
• Các t?n thuong neuron và t? bào th?n kinh d?m
• - 10 s? b?nh nhân ? th? nh? có kh?i phát s?m ?
  th?i k? tru?ng thành.
• - thoái hóa t?y s?ng-ti?u não,parkinson,ch?m trí
  tu?,các b?nh th?n kinh ngo?i biên.

26
H?i ch?ng Chediak-Higashi Li?u ghép t?y
xuong có di?u tr? kh?i b?nh?

• Tardieu et al. Blood 2005, 106, 40-2.
• Ði?u tr? h?i ch?ng Chediak-Higashi b?ng ghép t?y
  allogenic,báo cáo trên 10 ca b?nh.

27
Các tri?u ch?ng th?n kinh 20 nam sau ghép t?y
trên 3 b?nh nhân(sustained chimerism)

• R?i lo?n ch?c nang v?n d?ng ti?n tri?n sau 20,22
  và 24 nam
• - Khó di l?i,leo c?u thang m?t thang b?ng,run
  tay.
• Th?t di?u ti?u não,y?u co g?c chi,m?t ph?n x? gân
  xuong.

28
Tri?u ch?ng th?n kinh sau 20 nam ghép t?y3
b?nh nhân(sustained chimerism)

• Không có pha c?p tính c?a h?i ch?ng th?c bào máu.
  
• 2. Gi?m kh? nang nh?n th?c,làm vi?c trong môi
  tru?ng có s? b?o v?.

29
MRI não 20 nam sau ghép t?y xuongteo ti?u não
và trên l?u.

30
B?nh th?n kinh ngo?i biên- m?t s?i tr?c- Nghèo
nàn các s?i myelin l?n- Các d?i th?c bào trong
t? bào th?n kinh ch?a các th? vùi.

31
14 b?nh nhân du?c c?y ghép t?y xuong t? 1981 d?n
2003.

• 11 b?nh nhân s?ng sót nhung 2 có bi?u hi?n
  tri?u ch?ng th?n kinh,1 t? vong(2 tu?i),1 không
  theo dõi du?c. Trong s? 7 còn l?i
• 3 b?nh nhân du?c miêu t? 1 b?nh nhân có tri?u
  ch?ng th?n kinh.
• 3 b?nh nhân nh? tu?i hon(17tháng - 2 tu?i) ranh
  gi?i IQ trong m?c gi?i h?n nhung khám th?n kinh
  bình thu?ng.

32
K?t lu?n 2

• ? b?nh nhân có h?i ch?ng Chediak Higashi du?c
  di?u tr?
• H?u h?t tri?u ch?ng th?n kinh b?t ngu?n t? m?t
  quá trình b?nh kéo dài,m?c dù du?c c?y ghép
  t?y,s?a ch?a các khi?m khuy?t c?a lysosome trong
  các neuron và t? bào th?n kinh d?m.
• Tardieu et al Blood, 2005, 106,40-2

33
H?i ch?ng ho?t hóa d?i th?c bào th? phát.

• Bi?u hi?n lâm sàng và xét nghi?m tuong t?.
• Nhi?u nguyên nhân
• - nhi?m trùng EBV, nhi?m Chikungunya, Dengue,
  viêm não Nh?t B?n(?).
• - Các b?nh viêm mãn tính(Lupus ban d? h?
  th?ng,các b?nh kh?p..).
• - Ði?u tr? ?c ch? mi?n d?ch/ung thu
• - M?t s? b?nh chuy?n hóa(Nieman-Pick C, Gaucher
  etc.).
• 3. Ði?u tr? ban d?u steroids. Thu?ng d?.

34
Chloé n?, 9 tu?i

• 18/09/2006 Ði l?i khó khan,viêm th? th?n
  kinh,viêm màng não
• C?ng hu?ng t? bình thu?ng
• ph?c h?i m?t ph?n sau dùng methylprednisoslone.
• 05/01/2007 ti?n tri?n x?u
• MRI t?n thuong tang tín hi?u không d?ng nh?t
  t?i cu?ng ti?u não ph?i và bán c?u não
• 31/01/08 MRI t?n thuong trên lan t?a.
• U? Sinh thi?t thâm nhi?m d?i th?c bào và
  t?n thuong ch?t tr?ng ho?i t?.Không có U.
• Ði?u tr? ciclosporin, prednisolone ,
• 5 intrathecal methotrexate depomedrol.

35
05/01/2007
31/01/07, tru?c sinh thi?t
10/10/07, sau 5 IT MTX methylprednisolone
Oral ciclosporin A
FLAIR
T1Gadolinium
36
Chloe 2014

• Có vài d?t tái phát
• - Interferon không hi?u qu?
• - Mycophenolate Mafetyl (Cell-Cept) có hi?u
  qu?
• Không có tái phát sau 3 nam di?u tr?,gi?m li?u
  di?u tr?.
• Khám bình thuong,c?ng hu?ng t? bình thu?ng.

37
K?t lu?n 3

• H?i ch?ng ho?t hóa d?i th?c bào th? phát là h?u
  qu? c?a nhi?u b?nh nhi?m trùng và viêmph?i dánh
  giá Ferritin d?u d?n
• M?t s? b?nh th?n kinh b?t thu?ng có th? liên quan
  t?i tang sinh vi t? bào th?n kinh d?m và ho?t hóa
  d?i th?c bào(?).