Achoimre ar na Briathra Rialta

1
Achoimre ar na Briathra Rialta neamhrialta
2
An Chéad Réimniú
3
1a
canann sé canfaidh sé chan sé chanfadh sé
4
cas - turn ceap - think cum - compose glan -
clean las - light múch - quench pós -
marry scríobh - write tóg build take
can sing
5
1b
filleann sé fillfidh sé dfhill sé dfhillfeadh sé
6
athchuir - recultivate éist - listen fáisc -
squeeze feil - suit fóir give succour fuaigh -
sew fuin - knead oil train, educate oir suit,
fit
fill return
7
1c
siúlann sé siúlfaidh sé shiúil sé shiúlfadh sé
Riail leathnaítear an briathar nuair a chuirtear
foirceann ar bith leis
8
Adhlaic - bury Ceiliúir - celebrate Gearáin -
complain Iomlaisc - tumble Seachaid
deliver Taispeáin - show Tíolaic - dedicate
Tionlaic - escort Tionóil - assemble
Siúil walk
9
1c
pacálann sé pacálfaidh sé phacáil sé phacálfadh sé
Riail leathnaítear briathra ar -áil nuair a
chuirtear foirceann leis nach dtosaíonn le t
(m. sh. pacáiltear ach pacálaim)
10
armáil - arm athchúrsáil - recycle campáil -
camp fíneáil - fine péinteáil - paint pumpáil -
pump seiceáil - check sórtáil - sort tástáil -
test
pacáil pack
11
An Dara Réimniú
12
2a
ceannaíonn sé ceannóidh sé cheannaigh
sé cheannódh sé
13
admhaigh - admit beannaigh - greet beartaigh -
plan breathnaigh - observe cabhraigh -
help críochnaigh - finish fiafraigh - enquire,
ask scrúdaigh - examine tarlaigh - happen
ceannaigh buy
14
2b
bailíonn sé baileoidh sé bhailigh sé bhaileodh sé
15
ainmnigh - name ceistigh - question deisigh -
mend dírigh - straighten aim éiligh -
demand éirigh - get up rise léirigh - portray
litrigh - spell mínigh - explain
bailigh collect
16
3b
osclaíonn sé osclóidh sé doscail sé dosclódh sé
insíonn sé inseoidh sé dinis sé dinseodh sé
Riail briathra a choimrítear má chuirtear
foirceann ar bith leo.
17
aithin - recognise bagair - threaten codail -
sleep eitil - fly freagair - answer fuascail -
liberate múscail - awaken satail - trample imir
- play
ceannaigh buy
18
An Briathar Saor
19
An Chéad Réimniú
20
cantar é canfar é canadh é chanfaí é
siúltar é siúlfar é siúladh é shiúfaí é
1
bristear é brisfear é briseadh é bhrisfí é
pacáiltear é pacálfar é pacáladh é phacálfaí é
21
An Dara Réimniú
22
bunaítear é bunófar é bunaíodh é bhunofaí é
osclaítear é osclófar é osclaíodh é dosclófaí é
2
sínítear é síneofar é síníodh é shíneofaí é
imrítear é imreofar é imríodh é dimreofaí é
23

• an
• cá
• mura
• sula
• go
• nach

Ø

urú
ní séimhiú
24

• an
• mura
• sula
• go
• nach

cá
Ø

urú
ní séimhiú
Cá gcanann sibh?
25

• an
• cá
• mura
• sula
• go
• nach

Ø

urú
ní séimhiú
26
Ø

• an
• cá
• mura
• sula
• go
• nach

urú
ní séimhiú
Canann muid sa séipéal.
27

• an
• cá
• mura
• sula
• go
• nach

Ø

urú
ní séimhiú
28

• an
• cá
• mura
• sula
• go
• nach

Ø

urú
ní séimhiú
Ní chanann muid gach oíche.
29

• an
• cá
• mura
• sula
• go
• nach

Ø

urú
ní séimhiú
30

• an
• cá
• mura
• sula
• go
• nach

urú
Cá gcanann sibh?
mura gcanann sibh?
sula gcanann sibh?
go/ nach gcanann sibh
An gcanann sibh?
31
Aimsir Chaite
Chan sibh

• ar
• cár
• murar
• sular
• gur
• Nár
• Níor
• Ø

Ar chan sibh?

séimhiú
Cár chan sibh?
murar chan sibh
sular chan sibh
gur/ nár chan sibh
32
Briathra Neamhrialta
33
An Seisear
34
Foirmeacha neamhspleácha
Ar na briathra neamhrialta tá 6 bhriathar le
foirmeacha spleácha / neamhspleácha Is iad
abair, bí, déan, faigh. feic, téigh.
35
Foirm spleách foirm speisialta den bhriathar a
úsáidtear le míreanna briath-artha mar ní an,
go, nach, cá, mura, sula agus sa mhodh
coinníollach dá
chuaigh mé ach ní dheachaigh mé chonaic mé ach
an bhfaca tú
36
An Seisear
an ndúirt
dúirt
ní dúirt
ní raibh
an raibh
bhí
ní dhearna
an ndearna
rinne
an bhfuair
fuair
ní bhfuair
an bhfaca
chonaic
ní fhaca
chuaigh
ní dheachaigh
an ndeachaigh
37
Faigh
Is é an briathar faigh an t-aon bhriathar ag a
bhfuil foirmeacha spléacha san aimsir
fháistineach agus sa mhodh coinníollach
gheobhaidh mé
ní bhfaighidh mé
gheobhadh sé
ní bhfaigheadh sé
38
Míreanna Briathartha le foirmeacha spléacha
an ndúirt sé
cá raibh sí
mura ndearna tú
go bhfuair siad
nach bhfaca sibh
sula ndeachaigh mé
dá bhfaigheadh sí
39
Foirmeacha eile de na briathra Neamhrialta
béarfaidh
rug
beireann
tugann
tabharfaidh
thug
tagann
tiocfaidh
tháinig
íosfaidh
dith
itheann
déarfaidh
dúirt
deir
beidh - bheadh
bhí
tá / bíonn
40
Modh múinte na haimsire fáistiní
41
Rachaidh mé go dtí na Rocky Mountains
cá raibh sí
Íosfaidh mé mar tá sé easy to eat
42
Tioc.. Tioc.. Tiocfaidh médo na sicíní!
Tabharfaidh mé Ill give a tour
43
Déarfaidh mé leis na daoine in Derry.
Gheobhaidh mé.. yoyo
44
Béarfaidh mé ar.. an liathróid
Déanfaidh mé súp me Jane you Tarzan!
45
Feicfidh mé feck it!
46
Rachaidh mé go dtí na Rocky Mountains
Íosfaidh mé mar tá sé easy to eat
Déarfaidh mé leis na daoine in Derry.
Gheobhaidh mé.. yoyo
Béarfaidh mé ar.. an liathróid
Déanfaidh mé súp me Jane you Tarzan!
Feicfidh mé feck it!
47
(No Transcript)