ETKILI SUNUM TEKNIKLERI

1
ETKILI SUNUM TEKNIKLERI
2
ILETISIM VE KONUSMA

• Iletisimin geçmisi, insanlik tarihi kadar
  eskidir. Ilk insanlardan baslayarak insanlar,
  hayatlarini sürdürebilmek amaciyla, birbirleriyle
  iletisim kurmuslardir.
• Bu iletisim sayesinde, bir yandan yeni bilgiler
  kazanilmis bir yandan da bu bilgiler, saklanmis,
  korunmus ve sonraki nesillere aktarilmistir.

3

• Bu aktarma isleminde en fazla kullanilan iletisim
  yöntemi, sözlü iletisimdir. Insanoglu, konusan
  bir varlik olmanin ayricaligini ve üstünlügünü
  degisik ihtiyaçlarini gidermek için
  kullanmaktadir. Bunlar

4

• Konusma insan olmanin bir geregidir Konusma
  becerisi, insanin hem dogal bir ihtiyaci hem de
  diger canlilara nispetle bir ayricalik ve
  üstünlük belgesidir. Konusma, yalnizca
  insanogluna özgü bir yetenektir. Insan oldugumuz
  için konusuruz. Konustugumuz için insanizdir.

5

• Konusma insanin fizyolojik bir ihtiyacidir
  Duygu, düsünce, hayal, üzüntü ve sevinçlerimizi
  en kisa ve en uygun disa vurma yolumuz
  konusmadir. Kazanilan bilgi ve deneyimlerin
  geçmisten bugüne tasinabilmesi için konusmaya
  ihtiyaç vardir.

6

• Ögrenmek için konusmaya ihtiyaç vardir Insan
  olarak hayatimizda çok önemli bir yeri olan
  "ögrenme" isleminin gerçeklesebilmesi için
  konusmaya ihtiyacimiz vardir. Modern ögrenme
  sistemleri içerisinde "yüz yüze" ögretimin yerini
  alabilecek herhangi bir sistem henüz
  bulunamamistir.

7

• Ögretebilmek için de konusmaya ihtiyaç vardir
  Hayatin önemli parçalarindan birisi olan
  "ögretme" isleminin gerçeklesebilmesi için de
  konusmaya ihtiyacimiz vardir. Bilgi, görgü ve
  deneyimler, diger insanlara en hizli ve verimli
  sekilde konusma yöntemiyle iletilir.

8

• Kisacasi, çevremizdekilerle dogru iletisim
  kurabilmenin, aramizdaki baglari güçlendirmenin
  bazen de bozmanin en kestirme yolu iletisimdir,
  yani konusmadir.

9
Etkili Iletisim Için Gerekli Olanlar

• Dili iyi kullanmak Insan, düsünen bir varlik
  oldugu için, düsünce ve duygularini konusarak
  ifade eder. Bu anlatim seklinin tek araci ise
  dildir. Ana dilini iyi bilmek, iyi kullanmak, iyi
  iletisim kurmanin da temelini olusturur.
• Bildiklerini ve düsündüklerini etkili bir sekilde
  ifade edebilmek, insana sayisiz yararlar saglar.

10

• Bilgi ve birikimli olmak Bilgi ve
  birikimlerinizi karsinizdakilere iletmekte
  zorlaniyorsaniz, bilgilerinizi kullanmi- yorsunuz
  demektir. Kullanilmayan bilgi ise, dogaldir ki
  bir ise yaramaz. Insanligi, uygarligi ve bütün
  evreni gelecege tasiyan duygu, düsünce ve
  hayaller gerçekte en kestirme, en verimli ve en
  anlasilir biçimde konusmayla ortaya
  konabilmektedir.

11

• Etkilesim içinde olmak Bir birey olarak toplum
  içinde yasayabilmek, diger insanlarla iletisim
  kurabilmek böylelikle toplum, millet, devlet vb.
  üst birliklerin olusumunu saglamak için de
  konusmaya ve en önemlisi anlasmaya ihtiyacimiz
  vardir. Insanlarla toplu iletisim kurmayi
  saglayan iletisim türlerinden birisi de sunum
  yapmaktir.

12
SUNUMUN TANIMI- ÖNEMI VE ISLEVI

• Teknoloji Insanoglu ilerledikçe, iletisim
  gelistikçe, bilim ve teknoloji de ilerlemis ve
  yeni teknolojik buluslar ortaya konmustur. Ortaya
  çikan yeni teknolojik buluslar sayesinde,
  iletisim daha da hizlanmis ve kolaylasmistir. Bir
  anlamda iletisim ve teknoloji birbirini
  gelistirmistir.

13

• Bu baglamda baski makineleri, radyo, ve
  televizyonun icadi ile bilgisayar, yansi (slayt),
  yansitici (projektör) vb. teknolojik buluslar hem
  iletisimi hizlandirmis, hem de bilginin
  kazanilmasini ve baskalarina aktarilmasini
  kolaylastirmistir.

14

• Iletisimde aliciya iletilmesi gerekli bir bilgi
  vardir. Bu bilgi çok degisik yollarla
  iletilebilir. Klasik olarak bilinen
  konusma-dinleme islemi disinda çok sayida
  teknolojik yöntem ve araçlar da mevcuttur
  Bilgisayar, CD, disket, data-show, yansi (slayt),
  yansitici (projektör), mikrofon vb.

15

• Bu yöntem ve araçlar, iletinin göndericiden
  aliciya ulastirilmasinda son derece önemli
  görevler üstlenmektedir. Bunlar sayesinde, kisa
  zamanda çok kapsamli bilgiler aktarilmakta ve
  ileti, kalici hale getirilmektedir.

16

• Sunumda teknik imkânlar kullanilarak
  dinleyicilerin ilgileri, anlatma veya okumaya
  göre daha basarili bir sekilde toplanabilir.
  Çünkü, sunumlarda okuma, dinleme, konusma ve not
  alma gibi becerilerinin tümü etkin durumdadir.

17

• Etkili sunumlar sayesinde, sözlü / yazili
  ifadeler yaninda, beden dili ve teknolojik görsel
  - isitsel araçlarin destegi ile iletiler,
  izleyicilere daha kisa sürede yogun bir biçimde
  ulastirilmaktadir

18
Bilgilendirme

• Sunumlardan yararlanilarak eski bilgiler
  yenilenir, kimi bilgiler hatirlanir, bilinenler
  ise pekistirilir. Teknolojik imkânlarla çalisma
  sonuçlari, laboratuvar arastirmalari, anketler,
  olay ve olgular ilgili kisilere kolaylikla
  ulastirilir.

19

• Sunumlarin asil amaci, yeni bilgilerin
  kazanilmasi, arastirma ve anket sonuçlarinin
  degerlendirilmesidir. Bu degerlendirmeler ise,
  bilimin ilerlemesine en büyük katkiyi saglayacak
  yollardir.

20
Inandirma

• Sunumlar sayesinde, bilgi teknik araçlar
  kullanarak sözlü, yazili ve görsel ögelerle
  aliciya iletilir. Sunumlar, egitimin her
  basamaginda ve meslekî hayatta özel bir öneme
  sahiptir. Okuma, yazma, dinleme, konusma ve
  arastirma becerilerinin tümünü kapsayan belirli
  bir amaca yönelik, sözel ve görsel bir etkilesim
  türüdür.

21

• Konuya uygun beden dili ve teknolojik görsel /
  isitsel araçlarin destegi ile sözlü ve yazili
  olarak ortaya konan bir sunum, izleyicileri
  bilgilendirir, ikna eder ve yönlendirir.

22
Eglendirme

• Herhangi bir konuda, belirli bir düzenle
  hazirlanmis yansilar arka arkaya ve öz bilgilerle
  verildiginde, algilama ve ögrenme çok daha
  kolaylasacaktir.

23

• Sunumlar, degisik görsel ve isitsel ögelerle
  (isaret, resim, ses, müzik) desteklendigi kisa
  ve öz bilgiyi sundugu için ayni zamanda
  izleyenlere eglenceli bir ortam da olusturur.
• Sunumda yansilar son derece önemlidir. Yansilar
  sayisi geregince olmalidir. Çok sayidaki yansi,
  biktirici olabilir.

24
Kendimizi Gösterme

• Sözlü sunus yapma yetenegi, bireylere yeni
  imkânlar saglayacak olan önemli bir üstünlüktür.
  Daha fazla sorumluluk ve uzmanlik gerektiren
  konumlara geldikçe, insanlarla daha fazla konusma
  imkâni bulunur.

25

• Basarmak, sonuç almak, yönetmek, düsünceleri
  kabul ettirmek veya makam ve mevki açisindan
  yükselmek düsünülüyorsa, insanlar karsisinda
  konusma yapma, en temel ihtiyaçlardan birisi
  olacaktir.
• Sunumlar sayesinde, kendisini gösteren
  bireylerler de dogal olarak liderlik yetenegi de
  gelisir. Bu tür konusmalar sayesinde öz güven
  duygulari pekisir ve karar verme yetenegi gelisme
  imkâni bulur.

26
Sosyal Fobi, Sahne Korkusu ve Heyecani Yok Etme

• Birçok insan, tanimadigi insanlar arasinda ve
  özellikle topluluklar karsisinda konusmak ve
  sunum yapmaktan çekinmekte hatta korkmaktadir. Bu
  çekingenligin ve korkunun farkli sebepleri
  olabilir

27

• Aile baskisi
• Yetisme ortami
• Geçmis yasantilarin zayifligi
• Sevgisizlik
• Bilgisizlik
• Deneyimsizlik
• Öz güven eksikligi

28

• Sebep ne olursa olsun, bu tür korkular, pek çok
  insanda açik veya gizli bir biçimde bulunur.
  Kimileri, bu tür duygularini kontrol edebilir
  veya baski altinda tutabilirken kimileri de
  duygularinin esiri olmaktadir. Bu tür endise ve
  korkularin genel belirtileri sunlar olabilir

29

• Suskunluk
• Söyleneceklerin unutulmasi
• Hizli konusma
• Sert veya titrek kaslar
• Nefes darligi
• Asiri terleme
• Asiri beden hareketleri
• Bozuk para ve anahtarla oynama

30

• Gerçekte bu tür endise, kaygi ve korkular, çok da
  abartilacak özellikler degildir. Bunlari yenmek
  için öncelikle asagidaki uygulamalar önerilir

31

• Korkunun farkina varin,
• Sahne korkusunu normal kabul edin,
• Bu duygulari, kendi içinizde büyütmeyin,
• Bu duyguyu kabullenin,
• Etkisiz hâle getirin,
• Sik sik uygulama yapin,
• Basarisizligin dünyanin sonu olmadigini düsünün

32
SUNUM PLANI

• Sunum hazirlanirken öncelikle bir plan
  olusturulmalidir. Sunumun ana ekseni, hiç
  süphesiz saglam bir planlamadir.Iyi bir arastirma
  ve hazirlik saglam ve uygun bir plan üzerine
  yerlestirilirse, isin önemli bir bölümü
  basarilmis olur. Iyi bir planlama için

33

• Amaci belirleyin,
• Beklentileri ögrenin,
• Hedef kitleyi taniyin,
• Grubun özelliklerini ögrenin,
• Tipik bir dinleyiciyi tanimlayin,
• Gruptakilerin sayisini tahmin edin,
• Sunusun zaman dilimini belirleyin,

34

• Bilgi ve belge toplayin,
• Ilk düsünceleriniz yazin,
• Önemli konulari özetleyin,
• Istatistik kullanin,
• Örnekler olusturun,
• Alintilar hazirlayin,
• Sahneyi hazirlayin,

35

• Sözü dolandirmayin,
• Dinleyicinin dikkatini toplayin,
• Soru sorun,
• Bir gerçegi anlatin,
• Fikra anlatin,
• Etkileyici ifadeler kullanin,
• Olumsuzluktan kaçinin

36

• Sunum hazirlanirken yansilarin içerigi üzerinde
  titizlikle durulmalidir. Sunumlarin
  hazirlanisinda sorulmasi gereken ana sorular
  sunlardir
• Ne tür bilgi?
• Neden?
• Kimlere?
• Nerede?
• Ne zaman?
• Hangi destek araçlarla?
• Nasil?

37

• Sunumlarin dikkatli planlanmasi, katilimcilara
  sunulmak istenen bilgiyi sunmayi onlarla
  anlamli ve etkin paylasimi ve iletinin dogru
  algilanmasini saglayacaktir. Iyi planlama ayni
  zamanda sunum sirasinda öz güveni de
  artiracaktir.

38

• Öncelikle konunun adi ve sinirlari
  belirlenmelidir. Ikinci asamada amacin
  bildirilmesi ve ikna edici biçimde kavram ve
  terimlerin tanimi yapilmalidir. Size verilen,
  önerilen veya sizin seçtiginiz konu üzerinde
  iyice düsündükten sonra tezinizi olusturun.

39

• Tezinizin en etkin sunumu için arastirma yapip
  bilgi toplayin. Sunumlarda bilginin dogru, öz ve
  kolay anlasilir, takip edilir biçimde paylasilma
  özelligi çok önemlidir.

40
Sunum Hazirlama Asamalari

• Planlama
• Sunumlar üç asamali bir çalismadir
• Birinci asamada katilimcilara "Hos Geldiniz"
  mesajiyla baslayip kendinizi tanitin konunuzu,
  amacinizi, sunumunuzun ana hatlarini belirtin ve
  sorgulayacaginiz konularla ilgili ipuçlari verin.

41

• Ikinci asamada örneklerle konuyu ve tezinizi
  güçlendirin.
• Son asamada sunumun ana hatlarini / basliklarini
  belirtip katilimcilarin dikkatle izleyip etkin
  katilimlari için tesekkürlerinizi sunup sorulari
  cevaplayin.

42
SUNUM IÇERIGINI DÜZENLEME

• Bilgiler
• Sunum slaytlari hazirlanirken asagidaki uyari ve
  önerilere dikkat etmek yararli olabilir
• Yazim için en uygun biçimi seçin. Arial / Times
  New Roman
• Gerek olmadikça egik (Italik) kullanimindan
  kaçinin.

43

• Font büyüklügünü belirleyin. En uygun Basliklar
  36 - 44 Metin 20 - 32 d. Büyük veya küçük harf
  seçimini belirleyin. En uygun Küçük harf - Title
  Case
• Anahtar kelimeler kullanin.
• Uzun cümlelerden kaçinip takim sözcükler ve
  maddeler kullanin.
• Slaytlari yaziyla doldurmayin. En uygun Her
  slayt'ta 6- 10satir. 14 satiri asmayin.

44

• Veriler
• Öncelikle asagidaki sorulara cevaplar
  aranmalidir
• Hitap edeceginiz hedef kitleniz kimlerdir ve
  özellikleri nelerdir?(Yas / cinsiyet dagilimi
  katilimci sayisi, egitim durumlari ...)
• Katilimcilarin bilmesi gerekenler neler?
  Bildikleri neler?

45

• Içerik ve yöntem hakkinda katilimci beklentileri
  neler?
• Katilimcilar konuya ne kadar hakim - Konuyu
  kavrama için hazir olus durumlari ne düzeyde?
• Katilimcilarin ilgi alanlari, uzmanlik konulari,
  tercihleri neler?

46

• Örnekler
• Alintilar
• Öyküler
• Sorular
• Fikralar
• Görsel Ögeler,
• Renk ve Müzik Tasarimi

47

• Sunum ortaminda isiklar, hareket alani, oturma
  plani, araç gereç, teknoloji, akustik düzeni ses
  ayarlari vb. bakimlardan uygun durumda olmasi
  gerekir.
• Kapsamli bilgiyi tablo ve samalarla, basliklar
  altinda, öz haline ekranda açiklamak etkin bir
  anlatimdir. Power Point slayt kullanimi bu amaç
  için renk, hareket ve sesi slayt çerçevesinde bir
  araya getirici özelliginden çok uygun olsa da,
  ancak anlatimla paralel gitmesi ve çok fazla
  cümlelerle yazili bilgi içermemesi sartiyla
  etkilidir.

48

• Ses veya müzik seçiminin de gürültü niteliginden
  uzak ancak, konuyla baglantisi hâlinde kullanimi
  gerekir.
• Renkleri anlamli bir içerik için kod olarak
  kullanip uyumlu 4 renkten fazla seçim yapmayin

49
SUNUM GÜNÜ HAZIRLIKLARI

• Motivasyon
• Sunum yapacak kimsenin kendini sunuma hazir
  hissetmesi için
• Beden dilini olusturan mimik ve el, kol
  hareketlerinizi izleyebilmek amaciyla ayna önünde
  prova yapilmalidir.

50

• Görünüs ve giysiye özen göstermenin izleyicilere
  sayginin göstergesi oldugu unutulmamalidir.
• Sunum kartlari, sunum sirasinda akiciligi
  saglamak açisindan numaralandirilmalidir.
• Sunumda kesintisiz akisi saglamak için, yazili
  plan masa üzerine yapistirilmalidir.

51

• Sunus sabahi kendinizden emin olun (iyi uyunmus
  ve dinlenmis, motivasyonlu, güzel giyimli).
• Konusmanizin öncesi erken gelin (beklerken
  gevseyin, takdim edilisinizi dikkatle dinleyin ve
  firlayin, dinleyicileri karsilayin,
  dinleyicilerin dikkatini toplamasini bekleyin,
  durun, göz temasi kurun ve baslayin.

52

• Olumlu bir baslangiç yapin.
• Konuklari candan selamlayin.
• Dinleyicilerle iletisimi kesmeyin
• Sözlü iletisim yöntemlerini kullanin
• Sohbet eder gibi konusun
• Coskulu bir tempo kullanin

53

• Ses tonu canli olmali
• Sözsüz iletisimden çokça yararlanin
• Göz temasi kurun
• Gülümseyin
• Sahne ve salon içinde dolasin
• El hareketlerini kullanin
• Dinleyicileri denetleyin

54

• Dinleyicilerle konusun
• Konuyu uzatmayin
• Dikkatleri toplayin
• Empati kurun
• Okumayin! Konusun!

55
Beden Dili ve Davranislar

• Etkili bir iletisimde tavir ve davranislarimizin
  rolü büyüktür. Durusumuz, hâl ve hareketlerimiz,
  psikolojik açidan konusmaciyi etkilemektedir.
  Etkili bir iletisim için vücudumuzun rahat olmasi
  önemlidir.

56

• Her seyden önce rahat nefes alip verebilecegimiz
  bir pozisyonda olmaliyiz. Bunun için en güzel
  durus biçimi, dik durmaktir. Bu durus,
  konusmaciya güven ve emniyet duygusu verir.
  Oturarak konusuluyorsa, oturdugumuz nesnelere
  tümüyle oturulmali rahat hareket edilmelidir.

57

• Iletisimde bulundugumuz insanlarla sözlü
  iletisimden çok bedensel iletisim yoluyla mesaj
  alis verisinde bulunuruz. Bu masajlar çogu zaman
  gözle görülmeyen veya hissedilmeyen sinyallerdir.
  
• Arastirmalara göre, bir konusmaci normal süreli
  bir konusmada dil yoluyla 40 bin sinyal
  gönderirken beden dili yoluyla 750 bin sinyal
  göndermektedir.

58

• Beden dili, çevremizdeki insanlarin tavir ve
  davranislarini dogru anlamamiz konusunda da bize
  ipuçlari verir. Bedeniniz sözlerinizden çok daha
  dürüst ve gerçekte hissettiklerinizi açik
  sözlülükle aktarmaktan çekinmez.
• Beden, âdeta yaramaz bir çocuk gibidir. Nasil ki
  çocuktan al haberi denirse, gerçek duygu ve
  düsünceyi de vücuttan almak gerekir.

59

• Beden dilinin en güçlü ifadesi gözlerle saglanir.
  Insanin hissettiklerini en kolay ve anlasilir
  sekilde ifade eden organ, gözlerdir. Gözlerin her
  hareketinde, bir anlam vardir. Dolayisiyla,
  karsinizdaki insanin duygularini ele veren ve
  belki de ilk dikkat edilmesi gereken yerler
  gözlerdir.

60
Giyim-Kusam ve Dis Görünüs

• Kilik kiyafet ve dis görünüsümüzün, iletisimde ne
  kadar önemli oldugu tartisilmaz bir gerçektir.
  Hiç tanimadigimiz bir insanla ilk karsilasmamiz
  çok önemlidir. Genellikle ilk 30 saniye içinde
  zihnimizde o kisiyle ilgili bir izlenim olusur.
  Kilik kiyafetimiz ve dis görünüsümüz
  kisiligimizi, iç dünyamizi yansittigi için, hem
  bizim açimizdan hem de karsidakiler açisindan son
  derece önemlidir. Kendimize verdigimiz deger, bir
  anlamda baskalarinin bize verecegi deger için bir
  ölçüdür.

61
Genel Sunum Kurallari

• Sunum aninda ciddi, agirbasli bir görüntü
  çizilmelidir. Sunumun basinda heyecanli
  olabilirsiniz. Birkaç dakika çok hizli
  konusmamaya dikkat edin. Yumusak, kararli bir ses
  tonuyla, katilimcilarla iyi etkilesimde "ilk
  izlenim"in çok önemli oldugunun bilincinde, güven
  veren bir açilis yapin.

62

• Tavan, yer ve sunum kartlariniza göz
  gezdirmenizden önemli olan, katilimcilarin
  sunumunuzdan ne kadar etkilendiklerini ve içerigi
  takip ettiklerini anlamak için onlara samimiyetle
  bakisinizdir.
• Göz temasi dogru, adil ve geregince kurulmalidir.

63

• Ses tonu ve vurgulamaya özellikle dikkat
  edilmeli izleyiciler uyutulmamalidir.
• Dogallik sunumun en önemli özelliklerinden birisi
  oldugu için, asla yapayliga kaçilmamalidir.
• Dogru yerde durmak da sunumun etkileyiciligi ve
  kaliciligi bakimindan son derece önemlidir.
• Sunumun kolay anlasilmasi bakimindan isaret
  çubugu kullanmak isimizi kolaylastirir.

64

• Konu ve ortam uygun ise, mizah ve nükte ögeleri
  sunumu daha ilginç kilabilir.
• Kisiligimiz büyük oranda konusmamizda gizlidir.
  Duygu dünyamiz, beden dilimiz, seçtigimiz sözler,
  ses tonumuz kisiligimizi desifre eder. Kisilikli
  bir insanin konusmasi, dinleyenler üzerinde, her
  zaman olumlu bir etki birakacaktir.
• Sunumda kullanilacak kelimeler özenle seçilmeli
  ve uygun sirayla kullanilmalidir.

65

• Sunum, söze ve konusmaya dayali bir tür oldugu
  için, en ufacik bir söyleyis hatasi hemen
  dikkatleri çeker. Bu bakimdan telaffuza özellikle
  dikkat edilmelidir.
• Dinleyicilerin sizi sunumunuz süresince açik
  sekilde duyabilmeleri gerekir. Sesiniz, cümleler
  sonunda alçalmamalidir.
• Vurgulama, inisli çikisli bir tonlama ve hiz
  ayarlarinin iyi yapilmasi durumunda katilimcilara
  içerik daha etkin biçimde verilebilir.

66

• Tüm katilimcilara esit uzaklikta, rahat hareket
  edebileceginiz bir konumda durup sakince, yanlara
  veya ekrana yönelebilir, katilimcilara belli bir
  mesafeyi koruyarak yaklasabilirsiniz.
• Görsel malzemelerinizi güvenli bir sekilde
  kullanarak dinleyicilerinize tablolarda,
  slaytlarda veya saydamlardaki bilgileri
  kavramalari için zaman taniyin. Sunumunuzda
  gerekli oldugunu düsünerek isitsel malzeme ya da
  video kasetlerden yararlandiginizda kullanim
  sirasinda zaman kaybetmemeye dikkat edin.

67

• Sunumda es güdüm ve isbirligi çok önemlidir.
  Sunucu olarak coskunuz ve konunuza olan ilginiz,
  katilimcilarin da konuya ilgi duymalarini
  saglayacaktir.
• Sunumun bir paylasim oldugunu hissettirmeli,
  dinamik bir tonla sorulan özetleyici sorular, es
  / grup çalismalariyla izleyicileri aktif
  katilimcilar olarak canli tutulmalidir.

68

• Sunum yaparken teknolojik araç-gereçleri
  kullanmak üzere baskalarindan yardim alinabilir.
• Sunum sonunda katilimcilari da sorular sormasi
  sunumun etkisi bakiminda son derece önemlidir.
  Katilimcilar soru veya görüslerini ortaya
  koyarken sunumcu, mimik ve davranislarina dikkat
  etmelidir.

69

• Sorulan sorulari sempatiyle karsilamali, konu ile
  ilgili olanlara açik ve tatmin edici cevaplar
  vermelidir.
• Zor sorular soruldugunda, önce tesekkür edin,
  dürüst olun, üstesinden gelemeyecekseniz bunu
  uygun bir dille ifade edin.
• Size karsi olan dinleyiciyi idare etmeyi ögrenin
  (karsi olma nedenlerini düsünün, benzerlikleri
  öne çikarin, itirazlari dikkate alin, gerekirse
  mizahi kullanin, hata yapmissak da hataniz
  kabullenin).

70

• Bilmedigi sorular soruldugunda, ilgili ve yetkili
  kisilere yönlendirilmelidir.
• Sunum sonunda konuyla ilgili önemli kaynaklari
  verilmesi, katilimcilarda güveni pekistirir.
• Sunumun sonunda konu, ana hatlari ve önemli
  basliklariyla özetlenmelidir. Sunum sonunda kisa
  ana basliklari vurgulayan özet vermeniz sunumun
  akilda kaliciligini saglar.

71

• Sunumun sonuna katilimcilara, dikkatle izleyip
  etkin katilimlari için tesekkür edilmelidir.
• Sunum bittikten sonra, kendi kendinize öz
  denetim yapin ve kendinizi taniyin.

72

• Sunumlar, yalnizca sunumcularin aktif oldugu bir
  iletisim etkinligi degildir. Sunum, bir
  paylasimdir. Katilimcilar sunumlarda yalnizca
  izleyen veya dinleyen konumunda olmamalidir.
  Katilimcilar, sunumu degisik açilardan
  degerlendirebilirler.

73

• Katilimcilar, sunumlari anlatim kurslari ve dilin
  kullanim islevleri bakimindan degerlendirebilmelid
  ir. Katilimcilarin görüs ve degerlendirmelerini
  alabileceginiz yazili sorular yönlendirmeniz,
  geri besleme teknigi olarak yararlidir.

Kaynak Prof. Dr. Ertugrul YAMAN
74
Afyonkarahisar Il Sosyal Etüt Ve Proje
Müdürlügü