Chuong 2 C

1
Chuong 2Các mô hình kinh doanh

• 2.1. Các mô hình kinh doanh
• 2.2. Mô hình B2C
• 2.3. Mô hình B2B
• 2.3. Các chi?n lu?c kinh doanh trong mô hình B2B

2
(No Transcript)
3
H? th?ng EC
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
4
L?ch s? phát tri?n
5
2.1. Các mô hình kinh doanh

• Mô hình kinh doanh
• Mô hình doanh thu

6
Mô hình kinh doanh (VD)

• Siêu th?
• Mua hàng hóa, bán l?i hàng hóa cho ngu?i tiêu
  dùng
• T?o ra du?c l?i nhu?n
• Ðài truy?n hình
• Cung c?p mi?n phí các chuong trình truy?n hình
  cho ngu?i xem
• T?n t?i thông qua mô hình qu?ng cáo và n?i dung
  c?a chuong trình phát sóng

7
Mô hình kinh doanh (ÐN)

• EC cho phép t?o ra các mô hình kinh doanh m?i
  (Business Model)
• Là phuong th?c kinh doanh mà 1 công ty thông qua
  phuong th?c kinh doanh này t?o ra doanh thu d?
  t?n t?i
• Là mô hình gi?i thích nh?ng ho?t d?ng nh?m dem
  l?i giá tr? cho s?n ph?m hay d?ch v? mà công ty
  cung c?p

value-chain
8
Các mô hình kinh doanh

• Ngu?i tiêu dùng
• C2C (Consumer-To-Comsumer) Ngu?i tiêu dùng v?i
  ngu?i tiêu dùng
• C2B (Consumer-To-Business) Ngu?i tiêu dùng v?i
  doanh nghi?p
• C2G (Consumer-To-Government) Ngu?i tiêu dùng v?i
  chính ph?
• Doanh nghi?p
• B2C (Business-To-Consumer) Doanh nghi?p v?i ngu?i
  tiêu dùng
• B2B (Business-To-Business) Doanh nghi?p v?i doanh
  nghi?p
• B2G (Business-To-Government) Doanh nghi?p v?i
  chính ph?
• B2E (Business-To-Employee) Doanh nghi?p v?i nhân
  viên
• Chính ph?
• G2C (Government-To-Consumer) Chính ph? v?i ngu?i
  tiêu dùng
• G2B (Government-To-Business) Chính ph? v?i doanh
  nghi?p
• G2G (Government-To-Government) Chính ph? v?i
  chính ph?

9
Mô hình doanh thu

• Mô hình doanh thu (Revenue Model)
• Làm th? nào mà m?t doanh nghi?p hay d? án EC có
  doanh thu ???

Bán hàng Qu?ng Cáo Thu phí
10
2.2. Mô hình B2C

• B2C là lo?i hình giao d?ch gi?a doanh nghi?p và
  ngu?i tiêu dùng qua các phuong ti?n di?n t?
• Doanh nghi?p s? d?ng các phuong ti?n di?n t? d?
  bán hàng hóa, d?ch v? t?i ngu?i tiêu dùng (thi?t
  l?p website, hình thành co s? d? li?u v? hàng
  hoá, d?ch v? ti?n hành các quy trình ti?p th?,
  qu?ng cáo, phân ph?i tr?c ti?p t?i ngu?i tiêu
  dùng)
• Ngu?i tiêu dùng thông qua các phuong ti?n di?n t?
  d? l?a ch?n, m?c c?, d?t hàng, thanh toán, nh?n
  hàng.
• Giao d?ch B2C tuy chi?m t? tr?ng ít (kho?ng 10)
  trong TMÐT nhung có s? ph?m vi ?nh hu?ng r?ng
• B2C dem l?i l?i ích cho c? doanh nghi?p l?n ngu?i
  tiêu dùng
• Doanh nghi?p ti?t ki?m nhi?u chi phí bán hàng do
  không c?n phòng trung bày hay thuê ngu?i gi?i
  thi?u bán hàng, chi phí qu?n lý cung gi?m hon
• Ngu?i tiêu dùng s? c?m th?y thu?n ti?n vì không
  ph?i t?i t?n c?a hàng, có kh? nang l?a ch?n và so
  sánh nhi?u m?t hàng cùng m?t lúc

11
2.2. Mô hình B2C

• Bán hàng
• Qu?ng cáo
• Th? tru?ng vi?c làm
• Phí d?nh k?
• Phí giao d?ch
• Ð?i lý du l?ch
• D?ch v? tài chính, ngân hàng

12
10/2006
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
12
13
10/2006
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
13
14
Bán hàng

• Hình th?c mà 1 công ty có doanh thu t? vi?c bán
  hàng hóa/d?ch v? trên website c?a mình
• S? d?ng danh m?c hàng hóa
• Hình ?nh, thông tin chi ti?t, giá
• S?n ph?m
• Máy tính và hàng di?n t?
• Sách, nh?c và phim
• Qu?n áo
• Hoa và quà t?ng
• Hàng gi?m giá

15
Qu?ng cáo

• Thu phí vì cho phép các công ty khác d? link,
  logo hay banner trên website c?a mình
• Khó khan
• Không có chu?n d? thu phí
• S? l?n click chu?t, s? lu?ng ngu?i truy c?p
• S? lu?ng ngu?i dùng ít ? không thu th?p du?c ti?u
  s? c?a khách hàng (demographic info)
• Ð?a ch?, gi?i tính, m?c thu nh?p, ngh? nghi?p, s?
  thích, tôn giáo
• Ví d?
• Web Portal
• Báo di?n t?
• Classified Ad

Nhóm 2 web portal
16
Web Portal

• Ði?m xu?t phát d? duy?t web
• G?m
• Web Directory
• Danh sách các siêu liên k?t (hyperlinks)?
• Search Engine
• Tìm ki?m theo t? khóa
• Trang k?t qu? có nhi?u hyperlinks d?n d?n các
  trang khác
• Thu phí qu?ng cáo
• Các hyperlinks du?c xu?t hi?n theo 1 d? uu tiên
• Các ch?c nang khác
• Thu di?n t? mi?n phí, d?ch v? luu tr? t?p tin,
  trò choi, l?ch làm vi?c, chat room,

17
Báo di?n t?
18
Classified Ad (rao v?t)

• Phuong th?c
• Ti?p c?n th? tru?ng m?c tiêu
• Thu phí qu?ng cáo cao
• Qu?ng cáo dúng d?i tu?ng
• Ví d?
• Website qu?ng cáo vi?c làm
• Monster.com, vietnamworks.com, tuyendung.com,

19
Th? tru?ng vi?c làm
20
Th? tru?ng vi?c làm

• Ngu?i tìm vi?c (job seeker)
• Tr? l?i các m?u qu?ng cáo tuy?n nhân viên
• Ð? lý l?ch trên web và g?i thông di?p d?n ngu?i
  tuy?n d?ng
• Careerbuilder.com, mangvieclam.com
• Ngu?i tuy?n d?ng (recruiter)
• Qu?ng cáo tuy?n nhân viên trên các portal, báo
  di?n t?, ho?c ngay trên website c?a công ty
• Ti?n hành ph?ng v?n và tr?c nghi?m ki?n th?c trên
  web
• Môi gi?i vi?c làm (job agency)
• S? d?ng Web d? công b? vi?c làm
• Qu?ng cáo d?ch v? b?ng email hay t?i các trang
  web khác

21
Th? tru?ng vi?c làm (di?p viên thông minh)

• Ði?p viên cho ngu?i tìm vi?c (careershop.com)
• Ngu?i dùng t?o h? so xin vi?c
• Tìm ki?m công vi?c thích h?p trên các website
  ho?c CSDL d?a vào h? so xin vi?c
• Ngu?i tìm vi?c s? nh?n du?c các tuy?n d?ng thông
  qua email
• Ði?p viên cho ngu?i tuy?n d?ng (resumix.yahoo.com)
  
• Xem các don xin vi?c
• Duy?t các lý l?ch ? xác d?nh k? nang
• Tìm ?ng c? viên ? ghép nh?ng k? nang nào dáp ?ng
  du?c tiêu chu?n công vi?c

22
Phí d?nh k?

• Khách hàng tr? 1 kho?ng ti?n c? d?nh theo
  tháng/nam d? truy xu?t thông tin
• S?n ph?m là các tài li?u di?n t?
• Lu?n van ti?n si, th?c si
• Tin t?c, báo, t?p san chuyên ngành
• Công trình nghiên c?u
• Khách hàng
• Thu vi?n, tru?ng h?c
• Công ty, cá nhân

23
Phí d?nh k? (Hình th?c )

• Cho xem 1 ph?n, ph?n còn l?i ph?i là thành viên
  (báo)
• Cho xem 1 ph?n, ph?n còn l?i ph?i mua (t?p chí)
• Cho xem các thông tin g?n dây (30 ngày), yêu c?u
  dang ký là thành viên
• Ðã là thành viên, n?u xem các tin cu (5 nam
  tru?c) thì thu thêm 1 ít

24
Phí giao d?ch

• Công ty nh?n du?c ti?n hoa h?ng d?a vào kh?i
  lu?ng giao d?ch
• Công ty môi gi?i, trung gian (intermediation)?
• Ví d?
• Ð?i lý du l?ch
• D?ch v? tài chính, ngân hàng
• Môi gi?i mua bán c? ph?n ch?ng khoán, c? phi?u
• Môi gi?i th? ch?p, b?t d?ng s?n, b?o hi?m

25
Ð?i lý du l?ch
10/2006
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
25
26
Ð?i lý du l?ch

• Ti?n hoa h?ng có du?c t? các hãng hàng không,
  khách s?n, nh?ng ngu?i cho thuê xe hoi, tàu di
  bi?n
• Tr? giúp khách hàng
• L?p nh?ng chuy?n du l?ch
• Mua và thuê v?i giá r?
• Cung c?p nh?ng thông tin b? ích
• L?i khuyên khi di du l?ch
• Hu?ng d?n, b?n d?

27
10/2006
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
27
28
10/2006
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
28
29
Môi gi?i c? phi?u
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
30
D?ch v? tài chính, ngân hàng

• Liên k?t v?i các ngân hàng và cung c?p nhi?u d?ch
  v? cho các t? ch?c ho?c cá nhân
• Thanh toán các hóa don
• Ki?m tra tài kho?n
• Tìm các kho?n vay n?
• Nh?n ti?n hoa h?ng t? khách hàng

31
2.3. Mô hình B2B

• B2B là lo?i hình giao d?ch qua các phuong ti?n
  di?n t? gi?a doanh nghi?p v?i doanh nghi?p.
• Theo T? ch?c Liên h?p qu?c v? H?p tác và Phát
  tri?n kinh t? (UNCTAD), TMÐT B2B chi?m t? tr?ng
  l?n trong TMÐT (kho?ng 90).
• Các giao d?ch B2B ch? y?u du?c th?c hi?n trên các
  h? th?ng ?ng d?ng TMÐT nhu m?ng giá tr? gia tang
  (VAN) dây chuy?n cung ?ng hàng hoá, d?ch v?
  (SCM), các sàn giao d?ch TMÐT Các doanh nghi?p
  có th? chào hàng, tìm ki?m b?n hàng, d?t hàng, ký
  k?t h?p d?ng, thanh toán qua các h? th?ng này. ?
  m?t m?c d? cao, các giao d?ch này có th? di?n ra
  m?t cách t? d?ng.
• TMÐT B2B dem l?i nhi?u l?i ích th?c t? cho doanh
  nghi?p, d?c bi?t giúp gi?m các chi phí v? thu
  th?p thông tin tìm hi?u th? tru?ng, qu?ng cáo,
  ti?p th?, dàm phán, tang các co h?i kinh doanh,

32
2.3. Mô hình B2B

• Ða?c trung
• Loa?i giao di?ch
• Loa?i nguyên liê?u kinh doanh
• Chiêu huong kinh doanh
• Ho?t d?ng
• Mua (purchase)
• H?u c?n (logistic)
• H? tr? (support)

33
Loa?i giao di?ch

• Spot buying
• Mua hang hoa/di?ch vu? dap ung nhu câu dang
  cân
• Gia mua tu? do tuy vao cung câu
• Vi du? mua xang dâu, duong, ngu côc
• Systematic sourcing
• Mua du?a trên ho?p dông dai ha?n
• Co thuong thuo?ng, dam phan giua bên mua va
  bên ban

34
Nguyên liê?u

• Tr?c ti?p
• Nguyên li?u dùng d? s?n xu?t ra s?n ph?m
• ? ?nh hu?ng d?n giá thành s?n ph?m sau cùng
• Gián ti?p
• D?ng c? van phòng, bóng dèn
• Máy móc, ph?n c?ng, ph?n m?m máy tính
• ? mua d?nh k?
• ? lo?i hàng hóa MRO (maintenance, repair and
  operating)

35
Chiêu huong

• Chiêu do?c
• Mua ban chi? trong 1 nganh nghê nao do
• Vi du? chuyên mua ban xe hoi, thep, hoa
  chât...
• Chiêu ngang
• Tâ?p trung vao mô?t di?ch vu? hay sa?n phâ?m
  nao do duo?c dung trong mo?i linh vu?c,
  nganh nghê
• Vi du? du li?ch, du?ng cu? van phong, may
  tinh...

36
Ví d?
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
37
Mua (purchase)

• Nh?n di?n và dánh giá ngu?i bán
• Ch?n s?n ph?m
• Ð?t hàng
• Gi?i quy?t các v?n d? phát sinh sau khi nh?n hàng
• Giao hàng ch?m
• Sai s? lu?ng
• Không dúng hàng
• Hàng b? l?i

38
H?u c?n (logistic)

• Là làm sao d? cung c?p dúng hàng hóa, dúng s?
  lu?ng, dúng d?a di?m và dúng th?i di?m
• G?m các ho?t d?ng
• Ti?p nh?n hàng
• B?c x?p hàng hóa vào kho
• Ki?m kê hàng t?n kho
• L?p l?ch và di?u ki?n phuong ti?n v?n chuy?n
• V?n chuy?n hàng

39
H? tr? (support)

• Tài chính và qu?n lý
• Th?c hi?n thanh toán
• X? lý ti?n nh?n t? khách hàng
• Lên k? ho?ch v?n cho các chi phí
• D? th?o ngân sách d? ngu?n v?n luôn có s?n
• Ngu?n nhân l?c
• Thuê, dào t?o và dánh giá nhân viên
• Phát tri?n công ngh?
• Tùy thu?c vào t?ng doanh nghi?p
• Công b? k?t qu? nghiên c?u, liên k?t v?i các
  ngu?n và d?ch v? nghiên c?u khác

40
2.4. Các chi?n lu?c kinh doanh trong B2B
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
41
1. Sell-side
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
42
Sell-side (tt)

• Ð?c trung
• M?t ngu?i bán và nhi?u ngu?i mua
• Ngu?i mua l?/s? có th? s? d?ng chung giao di?n
  ho?c s? d?ng các giao di?n khác nhau
• Có cac hình th?c
• Bán hàng thông qua e-catalogs
• Bán hàng qua d?u giá (forward auction)
• Bán hàng b?ng nh?ng h?p d?ng dài h?n có thuong
  lu?ng
• Giá, s? lu?ng, hình th?c thanh toán, v?n chuy?n
  va cac diêu khoa?n vê chât luo?ng

43
Bán hàng qua catalogs

• Tr?c ti?p
• Doanh nghi?p s? d?ng Internet d? bán tr?c ti?p t?
  các danh m?c hàng hóa
• Dell, Microsoft, Cisco
• Trung gian
• Doanh nghi?p dùng kênh trung gian d? phân ph?i
  s?n ph?m
• Ngu?i phân ph?i mua s?n ph?m t? nhi?u ngu?i bán,
  dua s?n ph?m vào catalog
• Amazon, Wal-Mart

44
Bán hàng qua d?u giá

• Tr?c ti?p
• Các doanh nghi?p l?n xây d?ng các sàn d?u giá cho
  riêng mình
• Dell, General Motors
• Trung gian
• Vì chi phí xây d?ng d?u giá khá l?n, các doanh
  nghi?p thu?ng rao bán s?n ph?m trên các sàn d?u
  giá trung gian
• eBay, asset-auctions.com

45
Các lo?i hình giao d?ch
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
46
2. Buy-side

• Ð?c trung
• M?t ngu?i mua và nhi?u ngu?i bán
• Ngu?i mua dua các yêu c?u c?n mua và m?i chào
  ngu?i bán
• Hình th?c
• Ra giá hay b? th?u (reverse auction)
• Mua tr?c ti?p t? nhà s?n xu?t, nhà bán s?/l?
• Mua t? các nhà phân ph?i trung gian
• Mua t? các sàn d?u giá
• Tham gia mua theo nhóm (group-purchasing)

47
Mua theo nhóm

• Ð?c trung
• Các doanh nghi?p nh? d?t mua s? lu?ng l?n hàng
  hóa t? nhà s?n xu?t d? du?c gi?m giá
• Các doanh nghi?p có th? tìm nhóm ? buyerzone.com
  hay higpa.com

48
Các lo?i hình giao d?ch
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
49
3. Exchange

• Ð?c trung
• Nhi?u ngu?i mua và nhi?u ngu?i bán
• Ngoài ra còn h? tr? các ho?t d?ng
• Phân ph?i tin t?c
• Cung c?p các nghiên c?u
• Thanh toán và h?u c?n
• Co nhiêu tên go?i
• E-marketplace
• Trading Exchange, Exchange hub
• B2B Portal

50
Exchange (tt)
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
51
Exchange (tt)
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
52
Các lo?i hình giao d?ch
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
53
4. Hub Manager

• Ví d? v? General Motors
• Collaborative Commerce (c?ng tác thuong m?i)

54
Ví d? - General Motors

• Xét quá trình thi?t k? xe hoi, GM mu?n ki?m tra
  s? va ch?m ? d?u xe
• Xây d?ng xe m?u (1tr dô-la/m?u)
• Ki?m tra s? ph?n h?i c?a xe khi có va ch?m
• Cho xe va ch?m, c?i ti?n, r?i cho va ch?m l?n n?a
• V?i 1 mô hình xe m?i, GM ki?m tra 70 m?u
• Thông tin thu th?p du?c t? quá trình ki?m tra c?n
  du?c chia s? cho kho?ng 11,000 nhà thi?t k? và k?
  su (? các phòng thí nghi?m và chi nhánh khác
  nhau)
• C?n liên l?c và c?ng tác v?i các k? su c?a các
  nhà cung c?p nguyên li?u

55
Ví d? - General Motors (tt)

• V?n d?
• Liên l?c, c?ng tác và chia s? thông tin ch?m
• Quá trình thi?t k? ch?m làm tang chi phí
• M?t kho?ng 4 nam d? cho ra 1 m?u xe m?i trên th?
  tru?ng
• Không còn phù h?p v?i th? hi?u
• Gi?i pháp
• Chuy?n các h? th?ng có s?n sang tr?c tuy?n
• H? th?ng EC m?i, Unigraphics, t?p trung vào
  chuong trình h? tr? thi?t k? (do cty EDS xây
  d?ng)
• Cho phép các tài li?u thi?t k? 3D có th? chia s?
  tr?c tuy?n
• S? d?ng các công c? ph?n m?m nhu NetMeeting, eVis
  d? nâng cao hi?u qu? làm vi?c nhóm

56
Ví d? - General Motors (tt)
M?u gh? ng?i m?i
Mô hình toán h?c
H? th?ng Johnson Control
H? th?ng d? li?u c?a các nhà cung c?p
57
Ví d? - General Motors (tt)

• K?t qu?
• M?t 18 tháng cho 1 mô hình xe hoi m?i
• Th? nghi?m va ch?m v?i 10 m?u
• Ti?t ki?m chi phí
• Nh?n xét
• Quá trình thi?t k? xe g?m nhi?u d?i tác trong và
  ngoài GM
• S? d?ng h? th?ng c?ng tác n?i b? và bên ngoài
  công ty
• S? d?ng nhi?u k? thu?t d? gi?m 1 s? v?n d? trong
  chu?i cung ?ng c?a quá trình thi?t k?

58
03/2008
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
58
59
Collaborative

• Ð?c trung
• S? d?ng công ngh? k? thu?t s? d? thi?t k?, phát
  tri?n, qu?n lý và nghiên c?u s?n ph?m, d?ch v?
  hay ?ng d?ng
• Khác v?i nh?ng ho?t d?ng mua/bán
• Truy?n t?i thông tin
• Chia s? thông tin
• L?p k? ho?ch c?ng tác
• Ðu?c ?ng d?ng trong qu?n lý chu?i cung ?ng
  (Supply Chain Management - SCM)
• Hình th?c
• VMI (Vendor managed inventory)
• Gi?m chi phí v?n chuy?n
• Gi?m chu k? phát tri?n và thi?t k? s?n ph?m

60
Vi du? - Chuôi cung ung
Orbis Corporation
Source Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
61
VMI

• VMI (Vendor Managed Inventory)
• Ngu?i bán l? d? cho các nhà cung c?p ch?u trách
  nhi?m vi?c xác d?nh khi nào d?t hàng và d?t bao
  nhiêu
• Ngu?i bán l? cung c?p thông tin
• Ði?m bán hàng, các m?c hàng hóa, ngu?ng th?p nh?t
  d? nh?p kho
• Nh?n xét
• Ngu?i bán không còn lo l?ng v? qu?n lý hàng trong
  kho
• Nhà cung c?p có th? th?y tru?c du?c nhu c?u ti?m
  nang c?a s?n ph?m

62
03/2008
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
62
63
Gi?m phí v?n chuy?n

• H?p d?ng v?n chuy?n v?i 30 hãng v?n t?i
• Xây d?ng h? th?ng TBC (Transportation Business
  Center)
• Cung c?p cho các hãng v?n t?i nh?ng yêu c?u chi
  ti?t
• Khi nào nh?n hàng hóa t? nhà máy ho?c nhà phân
  ph?i
• Khi nào giao hàng d?n các nhà bán l?
• Cung c?p nh?ng thông tin quan tr?ng
• Tên ngu?i liên l?c, s? di?n tho?i, gi? làm vi?c
• Làm th? nào d? h?n giao hàng và l?y hàng
• TBC giúp Unilever t? ch?c và ch?n l?a t? d?ng các
  hãng v?n t?i thông qua các di?u kho?n và cam k?t

03/2008
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
63
64
Gi?m chu k? phát tri?n s?n ph?m

• Nhà s?n xu?t máy móc (công nghi?p n?ng)
• H? th?ng c?ng tác liên k?t các b? ph?n k? thu?t
  và s?n xu?t v?i các nhà cung c?p, phân ph?i, và
  khách hàng
• Yêu c?u tùy ch?nh các thành ph?n c?a 1 xe t?i có
  th? du?c chuy?n d?n các d?i tác c?a Caterpillar
  cung nhu các nhà thi?t k? trong 1 th?i gian ng?n
• Khách hàng có th? truy c?p h? th?ng và ch?nh s?a
  thông tin d?t hàng trong lúc s?n ph?m ? giai do?n
  l?p ráp
• Nhà cung c?p k?t n?i v?i h? th?ng d? có th? v?n
  chuy?n nguyên li?u tr?c ti?p cho Caterpillar

03/2008
Ebiz - Khoa CNTT - ÐH KHTN
64
65
Bài k? sau

• Chuong 3
• Chu?n và công ngh? cho thuong m?i di?n t?