SAYISAL U

1
SAYISAL UÇURUMDünyada ve Türkiyede Durum

• Rukiye Özcivelek
• TÜBITAK BILTEN
• Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Arastirma
  Enstitüsü

2
Digital Divide

• Bilgi ve iletisim teknolojilerine (BIT) erisimde
  yasanan esitsizlik,
• Sayisal bölünme, sayisal ayrim, sayisal kopma,
  sayisal uçurum
• Ülkeler, bireyler ve haneler ve sirketler arasi
  sayisal uçurum

3
Sayisal Uçurum ve Uluslararasi Çalismalar

• BM Kalkinma Programi (UNDP) 1999 yili Insani
  Gelismislik Raporuunda internetin erisim ve
  dislanma problemi yaratmasi
• B.M. Eylül 2000, NewYork zirvesi
• G8ler 2000 yili, Okinawa zirvesi
• OECDnin Haziran 2000 Bakanlar düzeyi toplantisi,
  ICCP çalisma gruplari

4
OECD Çalismalari

• Farkli sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik yapilarda
  sayisal uçurumun boyutu nedir, büyük ve küçük
  sirketleri nasil etkileyecektir, ekonomik
  dengelere etkisi nasil olacaktir?
• Sayisal uçurum nasil bir hizda ve ne yönde
  degismektedir, ne kadar önemlidir?
• Yeni teknolojilerin hizli yayilimi bu
  bölünmüslügü nasil ve ne kadar etkilemektedir?
• Hükümetlerden ve firmalardan gelen tepkiler ve
  alinan önlemler nelerdir?

5
Birey ve Haneler Arasindaki Sayisal Uçurumun
Ölçülmesi

• Bilgi teknolojilerine sahip olanlar ve olmayanlar
• Farkli profil degiskenleri yas, cinsiyet, gelir
  grubu, egitim durumu, bölge
• Telefon, bilgisayar ve internet

6
Türkiyede Sayisal Uçurum

• Ilk çalisma, 1997de TUENA kapsaminda
• 2000 Temmuz-Agustos, TÜBITAK BILTEN, BTYKA-2000
• 68 il, 165 ilçe, DIEden 6000 örneklem
• Telefon, cep telefonu, bilgisayar, internet,
  televizyon, sayisal/sifreli televizyon
• Sahiplik/ kullanim ve nitelikleri, 127 sorgu

7
1997-2000 BIT Sahipligi
8
Internet Kullanim ve Sahiplik
9
Telefon Sahibi Olmayanlar ve Gelir Gruplari
10
Cep Telefonu Sahipligi ve Gelir
11
Bilgisayar Sahipligi ve Gelir
12
Bilgisayar Sahipligi ve Bölgeler
13
Evde Bilgisayar Olmamasinin Nedenleri
14
Sayisal Uçuruma Karsi Yapilan Çalismalar/Evrensel
Hizmet

• BT ekonomik gelismede, egitim, saglikta, kamu
  yönetiminde öncü rol oynadikça yoksullarin,
  okur-yazar olmayanlarin, kirsal kesimde
  yasayanlarin ve Ingilizce bilmeyenlerin
  dislanmisligi giderek büyümektedir.
• Gelismis ve gelismekte olan ülkeler arasinda
  bilgi teknolojileri ve onunla ilgili uçurum
  giderek büyümektedir
• Bilgi yoksullugu

15
Evrensel Hizmet

• 1984 Maitland Raporu her 100 kisiye 1 telefon
  hatti 21. yy. taniminin güncellenmesi
• Tüm uluslar ve bölgeler için ayni niteliksel ve
  niceliksel özellikleri olan evrensel hizmet
  tanimi yapilabilirmi?
• Evrensel hizmet kapsami telefondan öteye giderek
  yeni teknolojileri kapsayacakmi?

16
Türkiye için Öneriler

• Toplumun güçsüz kesimlerinin yeni altyapidan
  dislanmalari, güçsüzlüklerini ve gelir
  düsüklüklerini katlayabilir
• Hükümetler, toplumun büyük kesimine erisimi
  hedeflerine koymaktadirlar
• Toplumda hizla ve adil olarak yayginlasmalari

17
Türkiye için Öneriler

• Bilgisayar sahipliginin dagilimi dengesizdir
• Toplumumuzda üst gelir gruplari disindaki genis
  kesimler, kirsal alanlarda yasayanlar, kent
  yoksullari ve kente yeni göçenler için
  yaygin/adil erisim hakki için gerekli düzenleyici
  mekanizmalar olusturulmalidir

18
Türkiye için Öneriler

• Evrensel erisimin haberlesme ile ilgili tüm yasal
  düzenlemelere konmasi
• Kamuya açik haberlesme merkezleri
• Uygulamalarin kullaniminin kolay olmasi
• Halkin varolan teknolojileri kullanim
  kapasitesini artirmaya yönelik programlar

19
TESEKKÜRLER! http//www.bilten.metu.edu.tr rukiy
e.ozcivelek_at_bilten.metu.edu.tr