De goede ambtenaar

1
De goede ambtenaar

• Margo Trappenburg
• 25 juni 2010

2
Ambtelijke stereotypen
3
Anton Dingeman
4
De paarse krokodil
5
Zoektocht naar de goede ambtenaar

• Max Weber en Hannah Arendt

6
Theorie over bureaucratie Max Weber

• 1864 1920
• Economie, geschiedenis, sociologie
• 1905 Die protestantische Ethik und der Geist des
  Kapitalismus

7
Weber, 1905
8
Weber

• Geschiedenis volgens Weber ontwikkeling naar
  steeds meer rationalisering. In de religie, maar
  ook in de staat en de economie.

9
Moderne bureaucratie

• Kopen van ambten
• Ad hoc beslissingen
• Willekeur,onzekerheid, cliëntelisme

• Vaste aanstelling, ontslagbescherming
• Schriftelijke stukken
• Vaste bevoegdheden
• Voorspelbaarheid, rechtszekerheid, efficiency.

10
Ambtelijke gehoorzaamheid

• Bureaucratische machine doet wat de politiek
  zegt.
• Trauma van WO II

11
(No Transcript)
12
Algemeen trauma

• Gehoorzaamheid kan leiden tot verschrikkelijke
  dingen.
• Aanvullend trauma voor Nederland bureaucratische
  precisie en registratie leiden ook tot
  verschrikkelijke dingen.

13
Gehoorzaamheidsexperimenten

• Milgram experimenten 1961

14
Vele varianten

• Schokken bij puppys
• Arts geeft commando aan verpleegkundige
• Sollicitanten pesten aan de Universiteit Utrecht
  (Meeus Raaijmakers, Gewoon gehoorzaam)

15
Philip Zimbardo

• Stanford prison experiment 1971

16
Zimbardo 2008

• Bloedbad My Lai (68)
• Abu Graib (2003-04)

17
Vraag

• Hoe loyaal/gehoorzaam moet een ambtenaar zijn?
  Waar ligt de grens?

18
Zoektocht naar de goede ambtenaar (2)

• De vierde macht

19
Ambtenaren als vierde macht

• Het Yes minister fenomeen
• Zit al in theorie van Weber
• Verder Crince Le Roy, Van Braam
• Anthony Downs, Inside Bureaucracy

20
Inside bureaucracy typologie

• Climbers
• Conservers
• Zealots
• Advocates
• Statesmen

21
De vierde macht revisited

• Oratie Mark Bovens
• De meeste ambtenaren zijn heel loyaal aan de
  politiek.

22
Opdracht

• Maak een profielschets van de goede ambtenaar.

23
Zoektocht naar de goede ambtenaar (3)

• De ijzeren ring

24
Van den Berg Molleman
generalisten
Joop v.d. Berg
Crisis in de Nederlandse politiek
25
In de blokbogen

• Vakminister, fractiespecialist,
• gespecialiseerde ambtenaar,
• adviesorgaan, belangengroep

26
Oplossingen?

• Vergelijkbare analyses Commissie Vonhoff, Elk
  kent de laan die derwaart gaat
• Ontmanteling adviesorganen, algemeen inzetbare
  politici, Algemene bestuursdienst

27
Nu

• Is de overheid teveel afhankelijk van externe
  expertise?
• Adviesorganen of consultancy?
• De can do management carrière

28
Opdracht

• Wilt u nog iets veranderen aan uw profiel van de
  goede ambtenaar?