Son D - PowerPoint PPT Presentation

1 / 21
About This Presentation
Title:

Son D

Description:

... bono ve senede yat r m yapt . Tahvil ve bonoya yap lan yat r m rezervleri art r rken, senede yap lan yat r m IMKB (BIST) endeksinin artmas n sa lad . – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:111
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 22
Provided by: Yaku5
Category:
Tags: imkb | son

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Son D


1
Son Dönem Türkiye Ekonomisi
  • 2003-2013

2
Ekonominin Genel Seyri
  • 1980li ve 1990li yillarda, büyüme rakamlarini
    yüksek tutmak isteyen hükümetler, genisletici
    maliye politikalari (açik bütçe politikalari)
    uygulamis ve bu da Iç Borç Stoklarinin
    artmasina yol açmistir.
  • Artan iç borç stoklari, faiz oranlarinin
    yükselmesine yol açmis (crowding-out) ve bu da iç
    borçlarin çevrilebilirligini olumsuz yönde
    etkilemistir. Borçlarin maliyeti yükselmistir.

3
  • 2001 krizi ile birlikte, ülkeden önemli miktarda
    uluslararasi sermaye çikisi olmus (sicak para
    kaçisi) ve Türkiyenin dis borçlarinda da önemli
    artislar yasanmistir.
  • Üretim düsmüs, istihdam daralmis (issizlik
    artmis), enflasyon yükselmis, rezervler
    azalmistir.
  • Ülkeyi bu durumdan kurtarmak için GEGP (Güçlü
    Ekonomiye Geçis Programi) olusturulmustur.

4
  • Bu programa göre1 Bütçe açiklari kapatilmali,
    mali disiplin saglanmalidir,
  • 2 Yani, Faiz Disi Fazla verilmelidir.
  • Verilecek faiz disi fazlalar, iç borç stokunun
    ödenmesinde kullanilacak ve böylece iç borç stoku
    azalacaktir.
  • 3 Nominal (piyasa) faiz oranlari
    düsürülmelidir
  • Iç borç stokunun faiz disi fazlalar ile ödenmesi
    zaten piyasa faiz oranlarini düsürecektir (ters
    crowding-out)

5
  • 4 Enflasyon oranlari düsürülmelidir,
  • Kamu mali disiplini saglaninca (yani bütçe
    açiklari önlenince) ve faiz oranlari düsünce
    (ters crowding-out) enflasyon oranlari da
    kendiliginden düsecektir.
  • 5 Kaçan uluslararasi sermayeyi tekrar ülkeye
    çekmek için Reel Faiz Oranlari yüksek
    tutulmalidir.
  • Bunun için Enflasyon oranindaki düsüsün,
    Nominal faiz oranlarindaki düsüsten daha fazla
    olmasi gerekmektedir.

6
  • Çünkü,
  • Reel Faiz Nominal Faiz Enflasyon
  • 6 Yükselen reel faiz, ülkeye yeniden sicak
    para akisi saglayacak, böylece rezervler yeniden
    artacak ve dis borçlarin ödenmesi
    kolaylasacaktir.
  • 7 Özellestirmeye hiz verilmeli, satislardan
    kamuya taze kaynaklar saglanmalidir.
  • GEGP budur ve son dönem Türkiye ekonomi
    politikalarina bu program yön vermistir.

7
Peki, böyle mi oldu?
  • Dönemin ilk yillari için evet. GEGP aynen
    uygulandi ve programin beklentileri gerçeklesti.
  • Faiz Disi Fazla verilerek, kamunun iç borç
    stoku azaltildi bu da Nominal Faiz Oranlarinin
    azalmasina yardimci oldu.
  • Bütçe denkligine önem verilmesi ve hatta faiz
    disi fazla verilmesi, parasal genislemeyi
    durdurdu.

8
  • Özellestirme gelirleri de bütçeye ek kaynak
    yarattigi için Kamu Açiklari son buldu ve
    böylece Enflasyonda ciddi düsüsler yasandi.
  • Hatta enflasyondaki düsüs piyasa faiz
    oranlarindaki düsüsten daha fazla oldugu için
    Reel Faiz Oranlari yükseldi.
  • Yükselen reel faizler ülkeye yeniden uluslararasi
    sermayenin (sicak paranin) akmasina yol açti
    (GEGPnin öngördügü gibi).

9
  • Ülkeye bolca akmakta olan sicak para, piyasada
    ABD Dolarinin bollasmasina, döviz kurlarinin
    düsmesine ve TCMB döviz rezervlerinin artmasina
    yol açti.
  • Ayni tarihlerde FEDin (Amerikan Federal Merkez
    Bankasinin) uyguladigi Genislemeci Politikalar
    da dünya piyasalarinda ABD Dolarinin bollasmasina
    yol açtigi için, döviz akisinda (sicak para
    girisinde) herhangi bir sikinti yasanmadi.
  • Yüksek getirilerden yararlanmak isteyen
    uluslararasi sermaye, tahvil, bono ve senede
    yatirim yapti. Tahvil ve bonoya yapilan yatirim
    rezervleri artirirken, senede yapilan yatirim
    IMKB (BIST) endeksinin artmasini sagladi.

10
  • Kamu açiklarinin ortadan kalkmasi ve özellestirme
    gelirleri ile ek kaynak bulan dönemin
    yöneticileri, yüksek büyüme rakamlari için Alt
    Yapi Yatirimlarina yöneldi. Karayolu yapimi ve
    konut insaati en çok kamu yatirimi çeken alanlar
    oldu.
  • Alt yapi yatirimlarinin önemli bir özelligi
    Çarpan Mekanizmasini harekete geçirmesi ve
    büyüme rakamlarini yüksek göstermesidir.
  • Bu açilardan bakildiginda GEGP gerçekten de
    öngörülere uygun bir sekilde Basarili Olmustur!

11
Öngörülemeyenler !
  • Özellestirmenin günün birinde mutlaka bitmesi
    gerektigi (satacak KIT kalmayinca mutlaka
    bitecektir)
  • Altyapi yatirimlarinin üretimi artirmadigi,
    sadece çarpan vasitasiyla büyümeyi yüksek
    gösterdigi (istihdam yaratmadigi)
  • FEDin genislemeci politikalarinin bir gün sona
    erecegi
  • Ekonominin sicak para nedeniyle giderek Ticarete
    (Hizmetler Sektörüne) bel baglamak zorunda
    kalacagi (AVM ve Rezidans insasi)
  • Enflasyon düsüslerinin bir noktada tikanacagi (en
    fazla tek haneye indirebilirsiniz, daha fazla
    indiremezsiniz) dolayisiyla bir noktada Reel
    Faizlerin de düsmek zorunda kalacagi
  • Reel Faizler düsünce Sicak Paranin yeniden
    kaçacagi!
  • Reel Faiz Nominal Faiz - Enflasyon

12
Sektörlerin Durumu
  • Sektör 1998 2012
  • --------------------------------------------------
    -
  • (Imalat) Sanayi 23.9 15.6
  • Tarim 12.1 7.7
  • Hizmetler 64 76.7
  • Yukaridaki tablo, sicak para girislerinin
    ekonomiyi nasil ticarete kaydirdigini, bollasan
    uluslar arasi sermayenin hizmetler sektörünü
    nasil sisirdigini açikça göstermektedir.

13
  • Son açiklanan tablo, sanayi ve tarim
    sektörlerinde üretimin azaldigi seklinde
    yorumlanmamalidir.
  • Sanayi üretimi ve tarimsal üretim artmaktadir.
    Ancak Hizmetler sektöründen elde edilen hasila
    o kadar çok artmistir ki, toplam GSYIH içerisinde
    Sanayi ve Tarim sektörlerinin payi azalmistir.

14
Büyüme
  • 5.2
  • 9.3 (GEGP isliyor)
  • 8.4
  • 6.8
  • 4.6
  • 0.6 (Küresel kriz)
  • -4.7 (Teget geçmemis)
  • 9.1 (KDV ve ÖTV indirimleri)
  • 8.7
  • 2.1 (Normale dönüs)
  • Dönem ortalamasi 5.01

15
Maliye Politikasi
  • GEGP çerçevesinde mali disipline önem verilmis
    olsa da ilerleyen yillarda bu politika terk
    edilmis, Faiz Disi Fazla verilememistir.
  • Örnegin 2006 yili faiz disi bütçe açigi (Bütçe
    Gelirleri eksi Faiz Disi Bütçe Harcamalari) 18
    milyar TL iken, 2009 yili için 64 milyar TL, 2012
    için 149 milyar TL olmustur.
  • Bu durumda ortaya çikan ilk beklenti Iç
    Borçlarin yeniden artmaya baslamasi olmalidir.
    Bakalim iç borçlar artmis mi?

16
Iç Borç Stoku
  • 2003 yili toplam iç borç stoku 194 milyar TL iken
  • 2013 yili toplam iç borç stoku 405 milyar TLdir.
  • Faiz Disi Fazla politikasi terk edildigi için
    elbette iç borçlar azalmamis, tam tersine
    artmistir.

17
Dis Borç Stoku
  • Toplam dis borç stokunda artis var. 2003 yili
    toplam dis borç stoku 144 milyar iken 2013 yili
    toplam dis borç stoku 367 milyar . Artis orani
    154
  • Toplam borçlar içinde Kisa Vadeli borçlardaki
    artis 446. Kamunun payindaki artis 1047,
    Özel kesimin payindaki artis 481
  • Toplam borçlar içinde Uzun Vadeli borçlardaki
    artis 99,5. Kamunun payindaki artis 34,
    Özel kesimin payindaki artis 375.
  • Yani özetle toplam dis borçlar artarken, özel
    kesim çogunlukla Uzun Vadeli, kamu kesimi ise
    çogunlukla Kisa Vadeli borçlanmaktadir. Ama
    sonuçta ülkenin toplam dis borcu tartismasiz bir
    sekilde artmaktadir.

18
Enflasyon
  • GEGP hatirlanacak olursa, reel faiz oranlarinin
    yükselmesi için enflasyonun süratle düsmesi
    gerektigini de hatirlarsiniz.
  • Simdi enflasyon rakamlarina bakalim
  • 2004 14
  • 2005 6
  • 2006 9
  • 2007 6.8
  • 2008 12
  • 2009 1.2 (Küresel kriz yani durgunluk sebebiyle)
  • 2010 8.7
  • 2011 10.9
  • 2012 6.2
  • Enflasyon konusunda istikrarin yakalanamadigini,
    dalgali bir seyir takip ettigini ve dönem
    ortalamasinin 8.3 oldugunu görmekteyiz.

19
Dis Ticaret
  • Ihracat rakamlari Cumhuriyet Tarihinin rekorunu
    kirmis ve ulastigi en yüksek seviyeye gelmistir !
  • Ancak ithalat da ayni sekilde Cumhuriyet
    Tarihinin rekorunu kirmis ve ulastigi en yüksek
    seviyeye gelmistir !
  • (Bu konuda Blogumdaki yaziyi okuyabilirsiniz!)
  • Ancak, ithalattaki artis, ihracattaki artistan
    daha fazla oldugu için, Dis Ticaret Bilanço
    Açiklari ve dolayisiyla Cari Açiklar da rekor
    üstüne rekor kirmistir.

20
Hülasa (Sonuç)
  • GEGP programi, ilk yillarda fena bir sekilde
    uygulanmamis, 2001 krizinden sonra ekonomi
    birazcik kendini toparlamistir.
  • Ancak ilerleyen yillarda, programin ana
    ilkelerinden verilen tavizler nedeniyle, ekonomi
    giderek daha da agirlasan zor bir dönemece
    girmektedir.
  • Ayrica,
  • Programin kendi içerisinde de bir takim
    eksiklikler (gözden kaçmalar) söz konusudur!

21
  • Özellestirmenin bir yerde bitecegi,
  • Enflasyonun daha fazla düsürülemeyecegi bir
    noktaya inecegi ve
  • FEDin bir gün genislemeci politikalara son
    verecegi
  • GÖZ ARDI EDILMISTIR!
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com