C

1
CA GIRIS

• Yilmaz Kiliçaslan

2
C DILININ BIR ÜST-KÜMESI OLARAK C

• Genel olarak, Cde mevcut olan her sey Cda da
  vardir.
• Fakat, C
• mevcut özellikler üzerinde yapmis oldugu
  konvansiyonel nitelikte iyilestirmeler ve
• eklemis oldugu yaklasim degistirici nitelikte
  özellikler ile C dilinden daha büyük bir kümeyi
  kapsar.

3
INPUT-OUTPUT IÇIN STREAM KULLANILMASI-cout

• C input (giris) ve output (çikis) islemleri
  için stream (bytelarin dizisi seklinde veri
  transferi) olarak bilinen mekanizmalar kullanir.
  Standart output streami cout ismiyle
  adlandirilir
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int main()
• cout ltlt Merhaba!
• return 0
• Örnekte, Cden farkli olarak
• stdio.h yerine iostream.h
• printf yerine cout ve bit-tabanli sola kaydirma
  operatörü (ltlt) kullanilmistir.

4
INPUT-OUTPUT IÇIN STREAM KULLANILMASI-cout

• Cda çikti için format stringine ihtiyaciniz
  yoktur
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int main()
• int miktar 123
• cout ltlt miktar
• return 0
• C dilinde -gt printf(d, miktar)
• cout streami farkli veri tiplerinin ayirdindadir
  ve onlari dogru olarak yorumlayabilir
• cout ltlt Miktar ltlt miktar ltlt .

5
INPUT-OUTPUT IÇIN STREAM KULLANILMASI-manipülatörl
er

• C çiktilarini da manipulatörler
  aracililigiyla formatlamak mümkündür. Asagidaki
  program manipülatör kullanarak tamsayilar
  (integers) için varsayilan formati nasil
  degistirebilecegimizi örneklemektedir
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int main()
• int miktar 123
• cout ltlt decimal degeri ltlt dec ltlt miktar ltlt
  \n
• cout ltlt octal degeri ltlt oct ltlt miktar ltlt
  endl
• cout ltlt hexadecimal degeri ltlt hex ltlt miktar
  ltlt \n
• return 0
• Program çiktisi nedir?

6
PROGRAM ÇIKTISI

• decimal degeri123
• octal degeri173
• hexadecimal degeri7b

7
INPUT-OUTPUT IÇIN STREAM KULLANILMASI-cin

• Cin standard input streami ise cin olarak
  adlandirilir. Asagidaki program klavyeden bir
  tamsayinin nasil girdi olarak alinacagini
  göstermektedir
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int main()
• int miktar 123
• cout ltlt Bir miktar girin...\n
• cin gtgt miktar
• cout ltlt Girdiginiz Miktar ltlt miktar
• return 0

8
INPUT-OUTPUT IÇIN STREAM KULLANILMASI-cin

• cin diger tipte veri girisleri için de
  kullanilabilir
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int main()
• char isim20
• cout ltlt Bir isim girin...\n
• cin gtgt isim
• cout ltlt Girdiginiz Isim ltlt isim
• return 0

9
AÇIKLAMALAR (COMMENTS)

• C, Cde çoklu satir açiklamasinda kullanilan /
  ... / açiklama formatina ek olarak, tek-satir
  açiklamalari için // isaretinin kullanimina
  izin vermektedir.
• // Cda Açiklama Yazilmasi
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int main()
• char isim20 // Karakter katari bildirimi
  cout ltlt Bir isim girin...\n //Isim giris
  istegi
• cin gtgt isim //Ismin okunmasi
• cout ltlt Girdiginiz Isim ltlt isim
• return 0

10
FONKSIYON PROTOTIPLERI

• Fonksiyon prototipi, fonksiyonun ismini,
  döndürecegi degeri, parametrelerin sayisini ve
  tipini tanimlar.
• C, eger çagrilmadan önce tanimlanmamissa, her
  fonksiyon için prototip bildirimi ister.
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• void goruntule(char s) //Fonksiyon prototipi
• int main()
• goruntule(Merhaba!)
• return 0
• void goruntule(char s)
• cout ltlt s

11
VARSAYILAN FONKSIYON ARGÜMANLARI-1

• Cda bir fonksiyon prototipinde bazi
  parametreler için varsayilan degerler belirlemek
  mümkündür.
• Fonksiyon çagrimi yaparken varsayilan deger almis
  argümanlari belirtmezseniz derleyici otomatik
  olarak bu argümanlar için varsayilan degerleri
  kullanir.
• Eger kendi argümanlarinizi kullanirsaniz,
  derleyici varsayilanlar yerine onlari kullanir.
• Bir argümani belirtmez iseniz sagindaki diger
  argümanlari da belirtmemelisiniz
• f( , 3.45) // Error

12
VARSAYILAN FONKSIYON ARGÜMANLARI-1

• include ltiostreamgt
• using namespace std
• void f(int i5, double d1.23)//Fonksiyon
  prototipi
• int main ()
• // Fonksiyon Çagrimlari
• f(12, 3.45)
• f(3)
• f()
• return 0

13
VARSAYILAN FONKSIYON ARGÜMANLARI-2

• Asagidaki programin çiktilarini belirleyiniz
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• void show( int 5, float 2.3, long 4 )
• int main()
• show() show(5) show(6,7.8)
  show(9,10.11,12L)
• return 0
• void show(int first, float second, long third)
• cout ltlt \nfirst ltlt first
• cout ltlt , second ltlt second
• cout ltlt , third ltlt third

14
PROGRAM ÇIKTISI

• first 5, second 2.3, third 4
• first 5, second 2.3, third 4
• first 6, second 7.8, third 4
• first 9, second 10.11, third 12

15
DEGISKEN BILDIRIMLERININ YERI - 1

• Cde degisken bildirimlerini blok basinda
  yapmaniz beklenir. Cda ise referansta
  bulunmadan önce olmak kosuluyla bir degiskenin
  bildirimini kodun herhangi bir yerinde
  yapabilirsiniz.
• int main()
• cout ltlt Bir sayi girin...\n
• int sayi
• cin gtgt sayi
• cout ltlt Girdiginiz Sayi ltlt sayi
• return 0

16
DEGISKEN BILDIRIMLERININ YERI - 2

• Asagidaki ifade dogrudur.
• for (int ctr 0 ctr lt MAXXTR ctr)
• Fakat, asagidaki ifadeler hatalidir
• if( int i 0 ) // Error
• while( int i 0 ) // Error

17
DEGISKEN BILDIRIMLERININ YERI - 3

• Asagidaki örnekte bir degisken bildirimi bir blok
  içinde yapilmistir
• int main()
• int satirNo
• for( satirNo 0 satirNo lt 3 satirNo )
• int temp 22
• cout ltlt \nSatir No ltlt satirNo ltlt Temp
  ltlt temp
• cout ltlt satirNo // satirNo erisilebilir
• // cout ltlt temp // temp erisilemez
• return 0
• Program çiktisi nedir?

18
KAPSAM ÇÖZÜMLEYICI OPERATÖR

• Cde yerel bir degisken ayni isimli global bir
  degiskene göre önceliklidir. Örnegin, hem bir
  yerel degisken hem de global bir degisken miktar
  ismiyle adlandirilmissa ve yerel degisken
  referans kapsami içinde ise miktar her
  kullanildiginda referans yerel degiskene yapilmis
  olur yani, global degisken görünmez olmustur.
• C, bu tür durumlarda, global degiskene de
  erisime izin verir. Degiskenin önüne kapsam
  çözümleyici operatör olan isaretinin konulmasi
  halinde kullanilanin yerel degil global degisken
  oldugu anlasilir.
• Iç içe gömülmüs kapsam alanlarinda bir üst
  kapsam alanindaki degiskenlere degil global
  degiskenlere erisim saglar.

19
KAPSAM ÇÖZÜMLEYICI OPERATÖR - örnek

• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int miktar 23 // Global Degisken
• int main()
• int miktar 456 // Yerel Degisken
• cout ltlt miktar
• cout ltlt \n
• cout ltlt miktar
• return 0
• Program çiktisi nedir?

20
INLINE FONKSIYONLAR - 1

• Cda gerçekte çagrilmayan, fakat her çagri
  noktasinda satir içerisinde genisleyen
  fonksiyonlar tanimlanabilir.
• Cdaki inline anahtar sözcügü beraberinde
  kullanildigi fonksiyonun bir kopyasinin
  çagrildigi her yere eklenmesini saglar. Eger, bir
  inline fonksiyonu programinizda 20 kez
  çagiriyorsaniz, derleyici bu fonksiyonun 20
  kopyasini .EXE dosyaniza ekleyecektir.
• Fonksiyon kopyalarinin bu sekilde eklenmesi
  fonksiyon çagrimindan dogan overhead zamanini
  ortadan kaldirarak programinizi hizlandiracaktir.
  Fakat, bir fonksiyonun birçok kopyasini yaratmak
  da program kodunuzun büyümesine yol açacaktir. Bu
  nedenle, inline niteleyicisi yalnizca fonksiyon
  çok kisa ise yada az sayida çagriliyorsa
  kullanilmalidir.

21
INLINE FONKSIYONLAR 1 - örnek

• include ltiostreamgt
• using namespace std
•  
• inline int max(int a, int b)
• return agtb ? a b
•  
• int main()
• cout ltlt max(10, 20)
• cout ltlt " " ltlt max(99, 88)
• return 0

22
INLINE FONKSIYONLAR - 2

• inline fonksiyonlar define ile bildirimi
  yapilmis makrolara benzerler fakat, makrolar
  basit bir metin degistirici ile gerçeklenirken,
  inline fonksiyonlar derleyici tarafindan
  taninirlar.
• Derleyici tarafindan taninmanin avantaji,
  derleyicinin inline fonksiyonun parametreleri
  üzerinde tip kontrolü yapabilmesidir.
• Diger avantaji ise, inline fonksiyonlarin siradan
  fonksiyonlar gibi davranip makrolarin neden
  olabilecegi yan etkileri yaratmamasidir

23
INLINE FONKSIYONLAR - örnek

• include ltiostreamgt
• using namespace std
• define MAX( A, B ) ((A) gt (B) ? (A) (B))
• inline int max(int a, int b)
• if (agtb) return a return b
• int main()
• int i, x, y
• x 23 y 45
• i MAX(x, y) // buyuk deger iki kez
  arttirildi
• cout ltlt "x " ltlt x ltlt " y " ltlt y ltlt "\n"
• x 23 y 45
• i max(x, y)
• cout ltlt "x " ltlt x ltlt " y " ltlt y ltlt "\n"
• return 0
• Program çiktisi nedir?

24
PROGRAM ÇIKTISI

• x 24 y 47
• x 24 y 46

25
const NITELEYICISI - 1

• C gibi, C da degiskenleri sabitlere dönüstüren
  const niteleyicisini destekler. Cde const
  niteleyicisi, ilk deger atamasi haricinde,
  degiskenin salt-okunur oldugunu belirtir. C,
  bir adim daha ileri gider ve sabit bir ifade
  kullanilan her yerde bir const ifadesi
  kullanmaniza izin verir
• include ltiostreamgt
• using namespace std
• int main()
• const int boyut 5
• char csboyut
• cout ltlt cs dizininin buyuklugu ltlt sizeof
  cs
• return 0
• Fakat, Cda bile bir const degiskeninin ilk
  degerini sabit bir ifade haricinde bir seyle
  belirleyemezsiniz. Örnegin, boyut degiskeni bir
  fonksiyon içinde bildirilmis bile olsa, ilk
  degerini fonksiyonun bir parametresi üzerinden
  alamaz.

26
const NITELEYICISI - 2

• const niteleyicisi isaretçi bildirimlerinde de
  kullanilabilir. Bu tür bildirimlerde
  niteleyicinin yeri önemlidir
• char const ptr buf // const isaretleyici
• ptr a // legal
• ptr buf2 // error
• Asagidaki bildirimlerin anlami ise farklidir
• const char ptr buf // consta isaretleyici
• ptr buf2 // legal
• ptr a // error

27
const NITELEYICISI - 3

• const niteleyicisi bir fonksiyonun
  parametrelerinden birinin degerini degistirmesine
  engel olmak için de kullanilabilir
• int salt_okur( const struct Node nodeptr )
• Bu prototip salt_okur fonksiyonunun
  parametresinin isaret etmis oldugu Node
  toplulugunu degistiremeyecegini bildirmektedir.
  Fonksiyon içinde (siradan) bir isaretçi bildirimi
  yapilmis bile olsa, parametre güvenceli olarak
  kalir çünkü, salt-okur bir isaretçiyi siradan
  bir isaretçiye atayamazsiniz
• int salt_okur( const struct Node nodeptr )
• struct Node writeptr // siradan isaretçi
• writeptr nodeptr // error

28
STRUCTURES, UNIONS, ENUMERATIONS

• Cda, structure, union yada enumeration olan
  bir veri tipinde degisken bildirirken struct,
  union ve enum anahtar sözcüklerinin
  kullanilmasini zorunlu degildir
• C Formati
• struct addr addr_info
• union u_type dönüstürücü
• enum renk favori
• C Formati
• addr addr_info
• u_type dönüstürücü
• renk favori

29
int IÇIN VARSAYILAN DEGER KULLANIMI

• Ca son zamanlarda yapilan bir degisiklik de,
  veri tipi belirtilmemis bildirimlerde veri
  tipinin int olmasi varsayimina izin
  verilmemesidir.
• Cde ve geleneksel Cda varsayilan-int
  kuralinin en yaygin kullanimini fonksiyonlarin
  döndürdükleri deger tiplerinin belirlenmesinde
  görüyoruz
• func(int i)
• return ii
• Standart Cda yukaridaki fonksiyonun
  döndürdügü deger tipinin int olacagi açikça
  belirtilmelidir
• int func(int i)
• return ii
• Fakat, neredeyse bütün C derleyicileri
  varsayilan-int kuralini halen desteklemektedir.

30
Bool VERI TIPI

• C bool adli bir boolean veri tipini
  desteklemektedir.
• bool tipinde nesneler yalnizca Cnin anahtar
  sözcükleri içinde yer alan true ve false
  degerlerini alabilirler.
• Gerektiginde bool degerlerini tamsayilara ve
  tamsayilari bool degerlerine dönüstüren otomatik
  dönüsümler uygulanmaktadir sifir olmayan
  degerler true degerine ve sifir false degerine
  dönüstürülürken true 1e ve false 0a
  dönüstürülmektedir.

31
Bool VERI TIPI - örnek

• include ltiostreamgt
•  using namespace std
•  
•  
• bool IsEqual(int x, int y) return (x
  y)
•  
•  int main()
•  
•   cout ltlt "Enter a value "
• int x
•   cin gtgt x
•   cout ltlt "Enter another value "
•   int y
•   cin gtgt y
•  
•   bool bEqual IsEqual(x, y)
•  
• if (bEqual)
•  

32
ASIRI YÜKLENMIS FONKSIYONLAR

• C ayni isimle birden fazla fonksiyon
  yaratilmasina izin verir
• int kare(int x) return xx
• double kare(double x) return xx
• Deger atanmis parametreler bulunduran
  fonksiyonlarla ayni isimde farkli fonksiyonlar
  yaratmak bazen sorunlara yol açabilir
• int f(int x)
• float f(int a, int b 0)
• int y f(5)

33
ASIRI YÜKLENMIS FONKSIYONLAR-ÖRNEK

• include ltiostreamgt
• using namespace std
• void f1(int a)
• void f1(int a, int b)
•  
• int main()
• f1(10)
• f1(10,20)
•  void f1(int a) cout ltlt "f1 tek
  parametre\n"
•  
• void f1(int a, int b) cout ltlt "f1 cift
  parametre\n"