TEKNIK PENGUMPULAN BERITA

1

• TEKNIK PENGUMPULAN BERITA
• (KOJ 3435)
• Universiti Putra Malaysia

2
FIRST FACE-TO-FACE
3
FIRST FACE-TO-FACE

• UNIT-UNIT
• I Pengurusan Berita dlm Era Digital
• II Sumber Pengumpulan Berita
• III Pengaruh Sumber
  dalam Proses Pengumpulan Berita

4
REVISION

• Types of News
• Hard news recent straight forward.
• Soft news feature writings, articles, etc.
• Investigative news that needs probing.
• ACHTUNG!
• Tidak kesemua kandungan modul anda boleh
  diaplikasi kepada sistem media Malaysia kerana
  setiap negara punyai sistem media tersendiri.

5
Unit I
6
Pengurusan Berita dlm Era Digital

• Menjadi wartawan bermakna anda perlu menjadikan
  jabatan pengarang (pejabat anda) sebagai rumah
  kedua mempunyai minat yang berterusan dan
  bersedia menghadapi sebarang risiko secara
  bijak.

7
PERINCIAN UNIT I

• Pengurusan Berita dlm Era Digital
  - Topik2 Perbincangan
• Prasyarat bidang tugas wartawan
• Tekanan dlm Jabatan Pengarang
• Ciri-ciri event yg punyai news values
• Aspek2 kewartawanan masa depan

8
Pendahuluan

• Biar apapun jawatan wartawan, bidang tugas tetap
  tertakluk kpd elemen2
• Sumber Mesej Saluran dan Penerima
• Manakala implikasinya
• Gangguan Maklumbalas Undang2, dll.

9
Pra-syarat wartawan secara umum

• IQ EQ yg melebihi tahap average
• Sensitiviti yg baik terhadap persekitaran
• Kreativiti yg berimbang
• Versatiliti dlm penulisan
• Pemikiran yg fokus
• Cekal tabah
• Globalisme (miliki sikap global -beradaptasi)

10
Pra-syarat wartawan

• Miliki
• Kredibiliti integriti
• Rasa ingin tahu / curiosity
• Keyakinan diri
• Keberanian / courage
• Kebijaksanaan Pengetahuan luas
• Sumber dan contact yg berkredibiliti
• Healthy skepticism non-bias

11
Bidang tugas wartawan

• Kemahiran yg perlu ada
• Kemahiran mencerap dan memerhati
• Kemahiran mencatat nota mencari informasi
• Kemahiran bertanya soalan yg relevan
• Kemahiran checking verifying information
• Kemahiran menganalisa mentafsir informasi
• Kemahiran menulis penguasaan bahasa!!!

12
Tekanan dlm Jabatan Pengarang

• Punca utama
• Deadline!!!
• Elemen SMCR terganggu,
• Implikasi
• Prestasi kerja menurun
• Tension konflik (dalaman / luaran)
• Kaedah lazim menangani stress
• fight OR flight

13
Ciri-ciri event yg punyai news values

• Elemen2 yg mempengaruhi teknik pengumpulan berita
  secara umum
• Faktor Masa (Timeliness Factor)
• Faktor Status (Prominence Factor)
• Faktor Jarak (Proximity Factor)
• Faktor Kemanusiaan (Human Interest Factor)
• Faktor Kesan Berturutan (Consequential Factor)

14
Ciri-ciri event yg punyai news values

• Lain2 elemen
• Sesuatu yg baru
• Sesuatu yg jarang tetapi punyai frequency
• Sesuatu yg luar biasa tidak diduga
• Sesuatu yg biasa tetapi bizzare
• Sesuatu yg berkaitan dgn budaya setempat
• Sesuatu yg negatif bercanggah
• Perlakuan kelompok elit dlm satu2 masyarakat

15
Penulisan berita masa depan

• Berita spjg masa
• Tiada istilah morning/evening.
• Keperluan mahir undang2, norma2 global.
• Kemahiran pelbagai bahasa.
• Fokus kpd pembaca sasaran.
• Lebih terperinci kandungannya.
• Penggunaan alat telekomunikasi.
• Design begitu relevan (IKEA, etc.)

16
Sumber-sumberdiversiti era digital

• Antaranya
• Usia Jantina
• Keetnikan
• Keupayaan fizikal kewangan
• Tahap keintelektualan
• Kepercayaan agama nilai
• Orientasi seksual

17
Pendekatan umum menguruskan diversity

• Bersikap non-judgmental
• Mempraktikkan fleksibiliti secara berprinsip
• Bersikap terbuka dan belajar memahami
• Bertolak ansur terhadap ambiguiti
• Mengawal pendekatan ethnocentrism
• i.e. -excessive belief in the superiority of own
  culture
• Menghormati diri, kerjaya, dan org lain

18
Unit II
19
Sumber Pengumpulan Berita

• Kemahiran mengesan news values dlm sebarang
  perkara, dan keupayaan membina kepercayaan sumber
  dan perhubungan (sources contacts) merupakan
  aspek penting bagi seseorang wartawan

20
PERINCIAN UNIT II

• Sumber Pengumpulan Berita - Topik2
  Perbincangan
• Sumber-sumber pemberitaan yg lazim
• Teknik2 lazim pengumpulan berita
• Menghasilkan bahan berita yg berkredibiliti
• Menguruskan bahan berita yg kurang berkredibiliti
  / tidak berautoriti

21
Sumber pemberitaan secara umum

• Sumber tradisional
• Buku, kamus, ensiklopedia, direktori, dlln
• Sumber kontemporari (antaranya)
• Internet, Database, dll.
• Sidang akhbar, wawancara, panggilan telefon,
• Pengamatan pembacaan sendiri
• Komen publik, laporan polis, dll.

22
Sumber-sumber pemberitaan

• Sidang akhbar Q A sessions
• Faks / handouts digesting the information
• Panggilan telefon /call-out susulan, pandangan
• Bersemuka / wawancara temu janji, spontan
• Panggilan masuk /call-in menteri, selebriti,
  aduan
• Artikel-artikel info internet, berita agensi
  luar
• Pemantauan / pemerhatian jenayah, kempen

23
Sumber2 pemberitaan yg baik juga boleh
diperolehi dari

• Universiti institusi penyelidikan
• Wartawan underground tenaga2 pakar
• Sebarang bahan bercetak
• Organisasi antarabangsa
• Sebarang iklan dan bahan penyiaran

24
Umumnya hampir kesemua teknik melibatkan
wawancara. Antara bentuk lokasi wawancara

• Sidang akhbar
• Question Answer session
• Panggilan telefon / call out
• you ask he answers
• you paused he clarifies
• you pressure he pauses (answers/silent/hang-up)
• Bersemuka
• Secara temu janji/ spontan/ saksi/ majlis sosial

25
Menghasilkan bahan beritayang berkredibiliti

• Perangai (habit) wartawan yg berjaya
• Exploring all avenues
• Hanging around after any event
• Making their own luck
• Knowing whats best
• Building trust and making connections
• Practising lateral thinking non-judgmental
• Keeping ideas file

26
Menghasilkan bahan beritayang berkredibiliti

• Antara aspek yg perlu dilakukan
• Mendapatkan maklumat terperinci
• Mendapatkan maklumat tambahan
• Mendapatkan maklumat latar belakang
• Membentuk perspektif / angle berita

27
Menghasilkan bahan beritayang berkredibiliti

• Strategi mendapatkan maklumat yg baik
• Mendapatkan bantuan individu / organisasi lain
• Menghubungi sumber2 relevan yg sedia ada
• Mencari titik mula sesuatu event
• Mengenal pasti sumber utk dihubungi
• Menghubungi rakan media lain
• Be cheeky!

28
Menghasilkan bahan beritayang berkredibiliti

• Sumber2 on-line
• Laman2 web agensi media antarabangsa
• Laman2 web organisasi individu
• Melalui search engine directories
• Apa jua e-mel / newsletter yg diterima
• Apa jua sms, mms, etc. yg diterima

29
Menguruskan bahan beritayang tidak
berkredibiliti

• Stories that good reporters avoid
• Maklumat drpd sumber yg punyai rekod penafian
• Maklumat berisiko tinggi drpd sumber yg kabur
• Maklumat yg berasaskan andaian publik
• Maklumat yg memaparkan teori konspirasi
• Maklumat sulit yg tidak diperakukan (unauthorized
  confidential documents)

30
Menguruskan bahan beritayang tidak
berkredibiliti

• What is the actual motive?
• What is the other side of the story?
• Are they in a position to know such info?
• Are there any documents?
• Are the documents authentic?
• A clue The more passionate the source, the less
  they should be trusted.

31
Unit III
32
Pengaruh Sumber dlm Proses Pengumpulan Berita

• wartawan perlu sentiasa mengekalkan identiti
  kewartawanannya selain bersikap adil
  menghormati setiap sumber-sumbernya.
• (be a celebrated journalist not a celebrity
  journalist)

33
PERINCIAN UNIT III

• Pengaruh Sumber dlm Proses Pengumpulan Berita -
  Topik2 Perbincangan
• Pelbagai alasan bertanyakan soalan
• Pelbagai teknik bertanyakan soalan
• Pelbagai kesilapan wawancara yg lazim

34
Pelbagai alasan bertanyakan soalan

• Publik punyai hak mengetahui
• Membaik pulih profil / organisasi
• Membina kredibiliti dgn pihak media
• Demi policy development
• Mengehadkan kerosakan sedia ada

35
Siapa sumber2 yg boleh membantu

• Personnel yg relevan - authorized official
  source
• Orang dalam yg boleh dipercayai
• Authorized BUT non-official person
• Non-authorized AND non- official person
• Perhubungan Awam yg relevan
• Kombinasi motif dan teknik yg tepat
• Timing yg tepat

36
Pelbagai teknik bertanyakan soalan

• Peringatan
• Kenal pasti apa yg anda mahukan sebelum anda
  menghadiri sebarang wawancara
• Kemahiran bertanya perlu dilatih tubi
• There is no lousy news there are only lousy
  reporters

37
Garis panduan umumbertanyakan soalan

• Kenal pasti objektif anda
• Lakukan rujukan sblm wawancara
• Ringkaskan soalan (open-ended)
• Pastikan anda tahu kronologi event
• Pastikan jawatan nama dieja tepat
• Dapatkan sebanyak mungkin contacts
• Dapatkan sebanyak2nya maklumat.

38
Garis panduan umumbertanyakan soalan (sambungan)

• Minta penjelasan jika ragu2.
• Bertanya utk info not opinions/reactions
• Elakkan bertanya soalan cliché
• Jgn biarkan diri diperbodohkan sumber
• Amati perhalusi setiap jawapan sumber
• Elakkan berjanji kpd sumber tentang angle
  berita anda kecuali kes tertentu spt supplement,
  perubatan.. few others.

39
Bertanyakan soalan kepada sumber yg takut

• Think wisely where how to ask
• Make them ( yourself) relax in appearance
  manner
• Adapt to the needs requirements
• Try the life story technique
• DONT show them your note book!

40
Bertanyakan soalan kepada sumber yg takut
(sambungan)

• Be honest but not transparent
• Never go straight to your main question
• Always use pregnant pause
• Keep conversation rolling
• MERCY is the last resort

41
Bertanyakan soalan kepada sumber yg hostile

• Be persistent
• Avoid phone-call interview
• Put options to them
• Pretend that you know the real situation
• Ask them to imagine how no comment will look in
  the paper

42
Bertanyakan soalan kepada sumber yg hostile
(sambungan)

• Watch out for non-denials denial answer
• (apabila sumber mengecam org yg beri keterangan)
• Watch out for uninvited denials (they deny other
  things you didnt mention)
• Dont use set-up questions / headlines (CthI am
  not involved, says Ali)

43
Antara teknik umum wawancara

• Sidang akhbar
• Straight forward
• Telefon
• Keep the conversation rolling
• Bersemuka (for serious/ feature)
• Begin with simple questions, to a serious mood,
  then back to simple one.
• (refer to page 165)

44
Pelbagai cabaran yang biasa dihadapi wartawan

• Sumber setuju tetapi sentiasa tunda
• Sumber lari / keluar drpd topik
• Sumber seringkali off-the-record
• Sumber ingin semak artikel sblm dicetak
• Sumber meminta senarai soalan
• Sumber punyai banyak perantaraan (protokol,
  setiausaha, etc.)
• Ends/

45
Terima kasih Wassalamualaikum