Effectieve communicatie met de oudere, oncologische pati

1
Effectieve communicatie met de oudere,
oncologische patiënt
Geriatriedagen 14 februari 2008 Julia van
Weert Jesse Jansen In samenwerking met Sandra
van Dulmen, Jozien Bensing, Judith de Groot,
Nienke van der Meulen, Janneke Noordman, Jessika
Ouwerkerk, Elise Posma, Frank Tol en Thea Heeren
2
(No Transcript)
3
Tempo van informatie verwerking en geheugen

LASA, 1992/1993 (dr. Hannie Comijs, GGZ
Buitenamstel / EMGO-instituut Amsterdam)
4
Bijkomende problemen

• Sensorische beperkingen
• Cognitieve beperkingen
• Negatieve invloed van vermoeidheid en/of
• depressieve stemming
• Minder actief in informatie zoeken
• Sociaal wenselijk gedrag

5
Informatiebehoeften en recall
6
Informatiebehoeften (Bensing Verhaak, 2004)
Instrumentele behoeften
arts / vpk.
gezondheid
patiënt
patiënt
Instrumentele
communicatie
St ress
probleem
Need to
georienteerde
know and
understand
coping
Need to
emotionele
feel known
coping
and under-
stood
Affectieve
communicatie
Affectieve behoeften
7

Literatuurstudie behoeften ouderen(Jansen et
al., 2007)

• Weinig studies behoeften oudere patiënt
• Info behoeften ouderen jongeren
• Maar
• Minder en minder details
• Minder behoefte aan informatie seksualiteit
• Psychosociaal gemengde resultaten

8
Vragenlijst

• respons n349 (59)
• 141 laag opgeleid (47)
• Range 21-84 jaar

• 10 ziekenhuizen
• Steekproef n588
• 202 vrouwen (67)
• Gem. leeftijd 55.3

9
Meetinstrument informatiebehoeften

• QUOTE-chemo (Quality Of care Through the
  patients Eyes) (Sixma Delnoij, 2005)
• Belang-scores
• Ervarings-scores
• 69 items
• Indeling in 7 categorieën volgens Rutten et al.
  (2005)

10
7 categorieën QUOTE-chemo
INSTRUMENTEEL INSTRUMENTEEL AFFECTIEF AFFECTIEF
Categorie Cronbachs alpha Categorie Cronbachs alpha
Informatie over de werking van chemotherapie .895 Interpersoonlijke communicatie .850
Informatie over omgaan met bijwerkingen .855 Emotionele steun van verpleegkundige .720
Informatie over de prognose .764 Omgaan (coping) met de ziekte .836
PROCES
Medische systeem informatie .804
11
Verbeterscores per categorie
Affectief
12
Achtergrondgegevens - informatiebehoeften

• Ouderen
• Minder behoefte aan bespreken coping (ß -.141)
• Vrouwen
• Meer behoefte aan bespreken coping (ß .174)
• Meer behoefte aan emotionele steun (ß .126)
• Hoger opgeleiden
• Minder behoefte info werking chemotherapie (ß
  -.142)
• Minder behoefte info prognose (ß -.228)

13
Relatie Monitoring - Informatiebehoeften
INSTRUMENTEEL INSTRUMENTEEL AFFECTIEF AFFECTIEF
Categorie ß Categorie ß
Informatie over de werking van chemotherapie .215 Interpersoonlijke communicatie n.s.
Informatie over omgaan met bijwerkingen .131 Emotionele steun van verpleegkundige n.s.
Informatie over de prognose .134 Omgaan (coping) met de ziekte n.s.
PROCES
Medische systeem informatie n.s.
14
Relatie Intrusion - Informatiebehoeften
INSTRUMENTEEL INSTRUMENTEEL AFFECTIEF AFFECTIEF
Categorie ß Categorie ß
Informatie over de werking van chemotherapie .198 Interpersoonlijke communicatie n.s.
Informatie over omgaan met bijwerkingen n.s. (p.06) Emotionele steun van verpleegkundige .179
Informatie over de prognose .228 Omgaan (coping) met de ziekte .244
PROCES
Medische systeem informatie n.s.
15
Conclusie

• Doorslaggevend zijn individuele factoren zoals
• kankergerelateerde stressreacties
• informatiezoekstijl
• informatiezoekend (monitoring)
• informatiemijdend
• Checken door professional

16
Vraagstellingen project VOICE

• Specifieke behoeften ouderen gt 65?
• Voorlichting afgestemd behoeften?
• Hoe communicatie optimaliseren?
• Resultaten voormeting
• Expertmeeting patiënten
• Expertmeeting professionals
• Effecten interventie?

17
Methode project VOICE

• Voormeting, interventie en nameting
• 10 deelnemende ziekenhuizen
• Video-opnames verpleegkundige consulten (240 in
  totaal)
• Vragenlijsten verpleegkundige en patiënt

18
Video-opnames en vragenlijst

• 49 laag opgeleid
• Range 65-86 jaar

• 10 ziekenhuizen
• 105 participanten
• 36 vrouw
• Gem. leeftijd 71.9

19
Verbeterscores ouderen per categorie
Affectief
20
Informatiebehoeften en recall
21
Literatuur recall van informatie (onthouden en
reproduceren)

• Positief effect op recall
• Duidelijke informatie
• Actief participerende patiënt
• Specifiek voorlichtingsmateriaal
• Gespreksonderwerpenlijst aandacht
• Aanvullend meegeven audio/video tape
• (Van der Meulen et al., in press)

22
Project VOICE Inhoud gesprek(Jansen et al.,
in press)
gemiddeld 82.2 items
23
Wat wordt er onthouden?
23,6 actieve reproductie
24
Conclusie

• Betere aansluiting op informatiebehoeften
• Te veel informatie in één keer
• Interventie ontwikkeld en geïmplementeerd
• Effecten worden momenteel onderzocht

25
Tips voor de praktijk (1)

• Pas communicatie aan op patiënt die voor u zit
• Wees alert op zorgen en andere signalen
• Stimuleer patiënt en naasten om vragen te stellen
• Heb aandacht voor de naasten

ë
26
Tips voor de praktijk (2)

• Maak keuzes Wat is voor deze patiënt de meest
  belangrijke informatie
• Structureer informatie (groeperen, bruggetjes)
• Vat regelmatig samen
• Herhaal belangrijke informatie

ë
27
Tips voor de praktijk (3)

• Wees alert op problemen met visus, gehoor of
  cognitie
• Voorkom afleiding in de omgeving
• Zorg voor oogcontact
• Praat langzaam en duidelijk zonder vakjargon
• Combineer verschillende manieren van informatie
  geven
• Verspreid informatie over verschillende momenten

ë
28
Meer informatie

• j.c.m.vanweert_at_uva.nl
• j.jansen_at_nivel.nl